پیشینه
تقریبا 50 تا 250 فرد از هر 1000 بزرگسال در جهان غرب مبتلا به سنگ کیسه صفرا هستند. از هر 100 فرد مبتلا به سنگ کیسه صفرا، دو تا چهار نفر دچار نشانههایی مانند درد در قسمت بالای شکم، میشوند. این بیماری با برداشتن کیسه صفرا از طریق «جراحی سوراخ کلید (keyhole surgery)»، روشی تحت عنوان لاپاروسکوپیک کولهسیستکتومی، درمان میشود. میتوان جراحی را انجام داد و به بیمار اجازه داد در همان روز به منزل برود («جراحی روز (day surgery)»). در طول جراحی، طیف وسیعی از داروها به بیمار داده میشود تا عدم آگاهی از روش انجام شده، کاهش درد و شل شدن عضلات (تا به جراح اجازه دسترسی و دید کافی را بدهد) اعمال شوند. همه این موارد با هم، رژیم بیهوشی نامیده میشود. رژیمهای بیهوشی مختلفی برای استفاده در لاپاروسکوپیک کولهسیستکتومی بدون نیاز به بستری شب در بیمارستان پیشنهاد شدهاند. با انجام یک جستوجوی کامل و جامع در متون علمی برای یافتن کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده، که تا نوامبر 2013 گزارش شدند، به دنبال یافتن بهترین رژیم بیهوشی بودیم.
ویژگیهای مطالعه
تعداد 11 کارآزمایی را شامل 1069 بیمار وارد کردیم. بیشتر شرکتکنندگان در کارآزماییها خطر پائین بیهوشی داشتند.
نتایج کلیدی
در تنها کارآزمایی که این اطلاعات را گزارش کرد، هیچ موردی از مرگ یا عوارض جدی رخ نداد. بهطور کلی، 85% از بیماران (472/554) به عنوان بیماران تحت لاپاروسکوپیک کولهسیستکتومی بدون نیاز به بستری شب در بیمارستان ترخیص شدند و 2% از بیماران (1/60) نیاز به بستری مجدد در بیمارستان پیدا کردند. دلایل مرخص نشدن بیماران به عنوان بیماران بدون نیاز به بستری شب در بیمارستان، در کارآزماییها با جزئیات توضیح داده نشدند. دلیل بستری مجدد، تب بود که در بیمار ایجاد شده و متعاقبا بدون هیچ درمانی بهخودیخود برطرف شد. کیفیت زندگی در هیچ یک از کارآزماییها ارزیابی نشد. شواهد بارزی مبنی بر وجود تفاوت در اندازهگیری شدت درد میان هیچ یک از مقایسهها وجود نداشت. زمان بازگشت به فعالیتهای معمول روزانه و بازگشت به کار در هیچ یک از کارآزماییها گزارش نشدند. در حال حاضر هیچ شواهدی برای حمایت از یک رژیم بیهوشی نسبت به رژیم دیگر به منظور انجام لاپاروسکوپیک کولهسیستکتومی بدون نیاز به بستری شب در بیمارستان وجود ندارد.
کیفیت شواهد
همه کارآزماییها دارای عناصری بودند که باعث کاهش اعتماد به صحت (accuracy) نتایج شد. تعداد کمی از بیماران در هر مقایسه گنجانده شدند که منجر به افزایش شانس برای رسیدن به نتیجهگیریهای اشتباه شد.
پژوهشهای آینده
انجام کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده که برای به حداقل رساندن خطر نتیجهگیری اشتباه طراحی شدند، برای تعیین بهترین رژیم بیهوشی برای لاپاروسکوپیک کولهسیستکتومی بدون نیاز به بستری شب در بیمارستان، یکی از رایجترین روشهایی که در دنیای غرب انجام میشود، ضروری هستند.
در حال حاضر شواهد کافی برای این نتیجهگیری وجود ندارد که یک رژیم بیهوشی برای لاپاروسکوپیک کولهسیستکتومی بدون نیاز به بستری شب در بیمارستان بر دیگری ترجیح داده میشود. با این حال، دادهها پراکنده هستند (یعنی، کارآزماییهای کمی در هر مقایسه وجود داشت و کارآزماییها، شرکتکنندگان اندکی را در خود جای دادند) و انجام کارآزماییهای تصادفیسازی شده با طراحی خوب و با خطر پائین سوگیری، که برای اندازهگیری تفاوتها در پیامدهای بالینی مهم به اندازه کافی قوی باشند، به منظور تعیین رژیم بیهوشی مطلوب برای انجام لاپاروسکوپیک کولهسیستکتومی بدون نیاز به بستری شب در بیمارستان، یکی از رایجترین روشهای انجام شده در دنیای غرب، ضروری هستند.
جراحی بدون نیاز به بستری شب در بیمارستان (day surgery) عبارت است از پذیرش بیماران منتخب در بیمارستان برای یک عمل جراحی برنامهریزی شده با بیمارانی که در همان روز به منزل بازمیگردند. یک رژیم بیهوشی معمولا شامل ترکیبی از یک ضد اضطراب، یک عامل القایی، یک عامل نگهدارنده، یک روش حفظ راه هوایی (ماسک حنجره در مقابل لولهگذاری داخل تراشه)، و یک شلکننده عضلانی است. تاثیر بیهوشی ممکن است پس از اتمام جراحی ادامه یابد و ترخیص بیمار را به تاخیر اندازد. رژیمهای مختلف بیهوشی برای انجام لاپاروسکوپیک کولهسیستکتومی بدون نیاز به بستری شب در بیمارستان پیشنهاد شدهاند.
مقایسه فواید و مضرات رژیمهای مختلف بیهوشی (خطرات مورتالیتی و موربیدیتی، معیارهای بهبودی پس از جراحی) در بیمارانی که تحت لاپاروسکوپیک کولهسیستکتومی بدون نیاز به بستری شب در بیمارستان قرار میگیرند.
پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL) را در کتابخانه کاکرین (شماره 10، 2013)، MEDLINE (PubMed) (1987 تا نوامبر 2013)، EMBASE (OvidSP) (1987 تا نوامبر 2013)، Science Citation Index Expanded (ISI Web of Knowledge) (1987 تا نوامبر 2013)، LILACS (کتابخانه مجازی سلامت (Virtual Health Library)) (1987 تا نوامبر 2013)، متارجیستر از کارآزماییهای کنترل شده (http://www.controlled-trials.com/mrct) (نوامبر 2013)، پلتفرم بینالمللی پایگاه ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت(نوامبر 2013)، و ClinicalTrials.gov (نوامبر 2013) را جستوجو کردیم.
کارآزماییهای بالینی تصادفیسازی شدهای را وارد کردیم که رژیمهای مختلف بیهوشی را در طول انجام پروسیجر لاپاروسکوپیک کولهسیستکتومی بدون نیاز به بستری شب در بیمارستان انتخابی (بدون توجه به زبان یا وضعیت انتشار) مقایسه کردند.
دو نویسنده بهطور مستقل از هم به بررسی کارآزماییها برای انتخاب پرداخته و دادهها را مستقلا استخراج کردند. خطر نسبی (RR)، نسبت نرخ (rate ratio) یا تفاوت میانگین (MD) را با 95% فواصل اطمینان بر اساس آنالیز قصد درمان (intention-to-treat; ITT) یا آنالیز دادههای موجود محاسبه کردیم.
تعداد 11 کارآزمایی را شامل 1069 شرکتکننده وارد کردیم، که در معرض خطر پائین عوارض بیهوشی قرار داشتند. حجم نمونه در مطالعات از 40 تا 300 شرکتکننده متغیر بود. ما 23 مقایسه را وارد کردیم. تمام کارآزماییها دارای خطر سوگیری (bias) بالا بودند. قادر به انجام یک متاآنالیز نبودیم زیرا دو کارآزمایی با مقایسه مشابه وجود نداشت. پیامدهای اولیه شامل مورتالیتی حول و حوش زمان انجام جراحی، موربیدیتی جدی و نسبتی از بیماران بود که در همان روز مرخص شدند. در هر دو گروه از تنها کارآزماییای که این موارد را گزارش کرد، هیچ موردی از مرگومیر حول و حوش زمان انجام جراحی یا عوارض جانبی جدی در کوتاهمدت (0/60) رخ ندادند. هیچ شواهد بارزی مبنی بر وجود تفاوت در نسبتی از بیماران که در همان روز مرخص شدند، میان هیچ یک از مقایسهها وجود نداشت. بهطور کلی، 472/554 بیمار (85%) که در این مرور وارد شدند، به عنوان بیماران تحت کولهسیستکتومی لاپاروسکوپی بدون نیاز به بستری شب در بیمارستان ترخیص شدند. پیامدهای ثانویه شامل بستری مجدد در بیمارستان، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت، درد، بازگشت به فعالیت و بازگشت به کار بودند. در تنها مقایسهای که در آن این پیامد گزارش شد، شواهد بارزی مبنی بر وجود تفاوت در بستری مجدد در بیمارستان طی 30 روز به دست نیامد. یک مورد بستری مجدد در 60 بیمار (2%) گزارش شد که این پیامد در آنها ارزیابی شد. کیفیت زندگی در هیچ یک از کارآزماییها ارزیابی نشد. در تنها کارآزمایی که شدت درد را میان چهار و هشت ساعت پس از جراحی گزارش کرد، شواهد بارزی مبنی بر وجود تفاوت در شدت درد، بر اساس مقیاس آنالوگ بصری، میان مقایسهکنندگان وجود نداشت. زمان بازگشت به فعالیت و بازگشت به کار در هیچ یک از کارآزماییها گزارش نشدند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.