این، یک مرور از شواهد بالینی به دست آمده از کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده در مورد تاثیر دکسمدتومیدین در مدیریت لولهگذاری فیبراپتیک در حالت بیداری است. این مرور توسط پژوهشگران مرکز همکاریهای کاکرین انجام شد. لولهگذاری فیبراپتیک در حالت بیداری (awake fibreoptic intubation; AFOI) برای مدیریت بیمارانی در نظر گرفته میشود که راههای هوایی مشکل یا با وضعیت ناپایدار (بحرانی) دارند، مانند بیماران با بدشکلی راههای هوایی یا دارای تومور، آسیب راههای هوایی یا ناپایداری ستون فقرات. در چنین شرایطی حفظ همکاری و کاهش اضطراب بیمار بدون ایجاد عوارض جانبی شدید در طول انجام AFOI ضروری است. عوامل متعددی از جمله فنتانیل (fentanyl)، رمیفنتانیل (remifentanil)، میدازولام (midazolam) و پروپوفول (propofol) برای کمک به AFOI گزارش شدهاند. با این حال، این عوامل میتوانند باعث وقفه تنفسی، از دست رفتن کنترل راه هوایی یا کاهش عملکرد قلبیعروقی (قلب) شوند، به ویژه هنگامی که در دوزهای بالا استفاده شوند، بنابراین منجر به افزایش خطر کمبود سطوح اکسیژن (هیپوکسمی)، آسپیراسیون، فشار خون پایین (هیپوتانسیون) یا کندی ضربان قلب (برادیکاردی) خواهند شد.
دکسمدتومیدین یک آگونیست انتخابی آلفا-2-آدرنوسپتور است که میتواند باعث آرامسازی، کاهش اضطراب (anxiolysis)، کاهش نیاز به آنالژزیک (ضد-درد)، کاهش ترشح بزاق و حداقل میزان افت عملکرد تنفسی شود؛ این دارو ممکن است برای بیماران با راه هوایی مشکل یا دارای وضعیت ناپایدار تحت AFOI مفید باشد.
تا ماه می 2012 به جستوجو در منابع علمی پزشکی پرداختیم و چهار کارآزمایی تصادفیسازی و کنترل شده را شامل 211 بیمار شناسایی کردیم که برای ورود به این مرور مناسب بودند. این مطالعات به مقایسه دکسمدتومیدین در برابر فنتانیل، میدازولام، پروپوفول یا دارونمای (placebo) کلرید سدیم برای بیماران تحت AFOI پرداختند. جستوجوی خود را در نوامبر 2013 دوباره انجام دادیم، و چهار مطالعه در انتظار ارزیابی هستند. در زمان بهروزرسانی این مرور آنها را وارد خواهیم کرد.
در دو کارآزمایی وارد شده، دکسمدتومیدین درد و ناراحتی بیمار را هنگام AFOI در مقایسه با گروههای کنترل بهطور قابل توجهی کاهش داد. هیچ تفاوت معنیداری در طول مدت لولهگذاری، انسداد راه هوایی، سطوح پائین اکسیژن یا حوادث جانبی قلبیعروقی ناشی از درمان در طول AFOI بین گروه دکسمدتومیدین و گروه کنترل گزارش نشد.
بهنظر نمیرسد تاثیر دکسمدتومیدین از سایر داروها کمتر باشد. دادههای به دست آمده از این بانک اطلاعاتی شواهد با حجم نمونه متوسط، شواهد محدودی را برای حمایت از استفاده از دکسمدتومیدین به عنوان گزینه جایگزین یا اولیه برای AFOI ارائه میدهد. پژوهشهای بیشتر باید روی این موضوع مهم متمرکز شوند. برای بررسی مزایای دقیق دکسمدتومیدین در مدیریت AFOI، انجام کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده بیشتری با طراحی خوب مورد نیاز است.
کارآزماییهای کوچک و محدود، شواهد ضعیفی را برای حمایت از دکسمدتومیدین بهعنوان یک گزینه درمانی برای بیماران با راه هوایی مشکلدار پیشبینی شده که تحت AFOI قرار میگیرند، ارائه میدهند. یافتههای این مرور باید با استفاده از تحقیقات کنترل شده بعدی، بیشتر تائید شوند.
لولهگذاری فیبراپتیک در حالت بیداری (awake fibreoptic intubation; AFOI) غالبا به آرامسازی، کاهش اضطراب و تسکین درد و ناراحتی نیاز دارد بدون آنکه اختلالی در ونتیلاسیون و عملکرد قلبیعروقی ایجاد کند. هدف این است که به بیمار اجازه دهیم پاسخگو بوده و همکاری کند. داروهایی مانند فنتانیل (fentanyl)، رمیفنتانیل (remifentanil)، میدازولام (midazolam)، و پروپوفول (propofol) برای کمک به AFOI گزارش شدهاند؛ با این حال، این عوامل با عوارض جانبی قلبیعروقی یا تنفسی همراه هستند. دکسمدتومیدین (dexmedetomidine) بهعنوان یک جایگزین برای تسهیل AFOI پیشنهاد شده است.
هدف اولیه این مرور، ارزیابی و مقایسه اثربخشی و ایمنی دکسمدتومیدین در مدیریت بیماران با راههای هوایی مشکل یا دارای وضعیت ناپایدار تحت لولهگذاری فیبراپتیک در حالت بیداری (AFOI) است.
پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL؛ شماره 5؛ 2012)؛ MEDLINE (1966 تا می 2012) از طریق Ovid؛ EMBASE (1980 تا می 2012) و Web of Science (1945 تا می 2012) را جستوجو کردیم؛ فهرست منابع همه کارآزماییها و مرورهای واجد شرایط را برای یافتن کارآزماییهای بیشتر غربالگری کرده و برای کسب اطلاعات بیشتر با نویسندگان کارآزماییها تماس گرفتیم. برای یافتن کارآزماییهای در حال انجام به جستوجو در http://www.controlledtrials.com/ و http://clinicaltrials.gov/ پرداختیم. جستوجوی خود را در تمام بانکهای اطلاعاتی ذکر شده در بالا در 21 نوامبر 2013 دوباره انجام دادیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده منتشر شده و منتشر نشده را، صرف نظر از کورسازی یا زبان انتشار، روی شرکتکنندگان 18 سال یا بالاتری وارد کردیم که به دلیل داشتن راه هوایی مشکل پیشبینی شده، برای دریافت AFOI الکتیو (انتخابی) برنامهریزی شدند. شرکتکنندگان، داروی دکسمدتومیدین یا داروهای کنترل را دریافت کردند.
سه نویسنده مرور بهطور مستقل از هم دادههایی را در مورد طراحی مطالعه، شرکتکنندگان، مداخلات و پیامدها استخراج کردند. خطر سوگیری (bias) را با استفاده از ابزار مرکز همکاریهای کاکرین ارزیابی کردیم. خطرات نسبی (RRs) یا تفاوتهای میانگین (MDs) را با 95% فواصل اطمینان (CIs) برای پیامدهایی با دادههای کافی تخمین زدیم، برای پیامدهای دیگر، یک تجزیهوتحلیل کیفی را انجام دادیم.
چهار کارآزمایی تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) را شناسایی کردیم، که شامل 211 شرکتکننده بودند. در چهار کارآزمایی، به ترتیب، دکسمدتومیدین با میدازولام (midazolam)، فنتانیل (fentanyl)، پروپوفول (propofol) یا دارونمای (placebo) کلراید سدیم مقایسه شد. کارآزماییها در درجه اول خطر پائین یا نامشخص سوگیری (bias) را نشان دادند زیرا اطلاعات ارائه شده در مورد پنهانسازی تخصیص و سایر منابع احتمالی سوگیری کافی نبودند. با توجه به ناهمگونی بالینی و ناهمگونی روششناسی بالقوه، انجام متاآنالیز کامل غیر-ممکن بود. یافتههای حاصل از مطالعات مجزا را توصیف کرده یا آنها را بهصورت جدول ارائه دادیم. شواهد محدودی برای ارزیابی پیامدهای مورد نظر این مرور در دسترس قرار داشت. نتایج حاصل از کارآزماییهای محدود وارد شده نشان دادند که دکسمدتومیدین در مقایسه با گروههای کنترل، درد و ناراحتی شرکتکنندگان را، بدون وجود تفاوتهای معنیدار در انسداد راههای هوایی، سطح پائین اکسیژن یا حوادث جانبی قلبیعروقی ناشی از درمان که هنگام AFOI به آنها اشاره شد، بهطور قابل توجهی کاهش داد. هنگامی که جستوجو مجددا انجام شد (از می 2012 تا نوامبر 2013)، مشخص شد که چهار مطالعه در انتظار ارزیابی هستند. در زمان بهروزرسانی این مرور آنها را وارد خواهیم کرد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.