پیشینه
پاپیلوماتوز تنفسی عودکننده، بیماری مرتبط با پوشش مخاطی راه هوایی فوقانی است، که منجر به رشد چندین ضایعه خوش‌خیم زگیل-مانند (پاپیلوما (papilloma)) می‌شود. این وضعیت اگرچه سرطانی نیست، می‌تواند منجر به مشکلات جدی از جمله گرفتگی صدا و انسداد راه هوایی شود. درمان اصلی، برداشتن چندین‌باره پاپیلوم با جراحی با استفاده از لیزر یا ابزار برش است. با این حال، انجام جراحی مکرر خطر بروز عوارض را به همراه دارد و همچنین می‌تواند منجر به ایجاد اسکار طولانی‌مدت شود. درمان فوتودینامیک از طریق استفاده از یک ماده حساس‌کننده به نور عمل می‌کند، که سپس توسط نور با طول موج خاص فعال می‌شود. یک واکنش شیمیایی مولکول‌های فعال قدرتمندی را ایجاد می‌کند که پاپیلوما را به صورت موضعی از بین می‌برند. آن را می‌توان به تنهایی یا به عنوان یک درمان کمکی همراه با جراحی استفاده کرد. پیشنهاد شده که درمان فتودینامیک رشد پاپیلوما را کند می‌کند و منجر به عود کمتر و در نتیجه نیاز به جراحی کمتر می‌شود.
ویژگی‌‌های مطالعه
ما یک کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل‌شده را با مجموع 23 شرکت‌کننده برای ورود در این مرور پیدا کردیم. این مطالعه در دو مرکز در ایالات متحده انجام شد. شش نفر از 23 بیمار مطالعه را کامل نکردند (از مطالعه خارج شدند). شرکت‌کنندگانی که مطالعه را تکمیل کردند، بیماران سرپایی بودند، محدوده سنی آنها بین چهار و 60 سال بوده و 76% مرد و 24% زن بودند. این مطالعه هیچ یک از پیامدهای مهم را برای بیماران (بهبود نشانه - دیسترس تنفسی/تنگی نفس و کیفیت صدا، بهبود کیفیت زندگی و فاصله زمانی بدون عود) اندازه‌گیری نکرد، اما به ارزیابی کاهش حجم بیماری پرداخت (با آندوسکوپ ارزیابی شد).
نتایج کلیدی
ما شواهد کافی را از مطالعه واردشده دریافت نکردیم مبنی بر اینکه درمان فتودینامیک به تنهایی یا در ترکیب با جراحی در پاپیلوماتوز عودکننده تنفسی سودمند است. شواهد بارزی وجود نداشت مبنی بر اینکه تاثیرات مشاهده‌شده در گروه درمان با گروه کنترل متفاوت بودند. عوارض جانبی گزارش‌شده شامل تورم راه هوایی در کودک مبتلا به بیماری شدید چند ساعت پس از درمان فتودینامیک بود که نیاز به قرار دادن لوله تنفسی و بستری طولانی‌مدت در بیمارستان پیدا کرد.
کیفیت شواهد
کیفیت کلی شواهد بسیار پائین است: کورسازی (blinding) درمان انجام نشده و نرخ بالای خروج از مطالعه وجود داشت. شواهد تا ژانویه 2014 به‌روز است.
برای تعیین اینکه درمان فوتودینامیک سیر بیماری را تغییر می‌دهد یا مزیت بیشتری نسبت به جراحی در بیماران مبتلا به پاپیلوماتوز تنفسی عودکننده دارد یا خیر، شواهد کافی از کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده و با کیفیت بالا وجود ندارد. برای ارزیابی اینکه درمان فوتودینامیک سودمند است یا خیر، انجام کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده چند مرکزی با حجم نمونه مناسب و دوره پیگیری طولانی‌مدت مورد نیاز است. پیامدهایی مانند بهبودی در نشانه‌ها (عملکرد تنفسی و کیفیت صدا) و کیفیت زندگی باید در کارآزمایی‌های آینده اندازه‌گیری شوند.
پاپیلوماتوز تنفسی عودکننده (recurrent respiratory papillomatosis; RRP) یک وضعیت خوش‌خیم مخاط دستگاه گوارش فوقانی و تنفسی است. این بیماری با ضایعات پاپیلوماتوز عودکننده مشخص می‌شود و با ویروس پاپیلومای انسانی (human papillomavirus; HPV) مرتبط است. عود مکرر و رشد سریع پاپیلوما شایع بوده و تا حدی مسوول شروع نشانه‌های بالقوه تهدید کننده زندگی است. اکثر بیماران مبتلا به این بیماری برای حفظ راه هوایی خود به درمان‌های جراحی مکرر نیاز دارند، و این ممکن است منجر به زخم و مشکلات صوتی شود. درمان فوتودینامیک (photodynamic therapy) از یک عامل حساس‌کننده به نور استفاده می‌کند که به صورت خوراکی یا تزریقی تجویز می‌شود. این ماده (به نام حساس‌کننده به نور (photo-sensitiser)) به‌طور انتخابی در بافت هیپرپلاستیک و نئوپلاستیک، از جمله پاپیلوما، باقی می‌ماند. سپس توسط نور با طول موج خاص فعال شده و ممکن است به عنوان درمان تنها یا کمکی برای RRP استفاده شود.
ارزیابی تاثیرات درمان فتودینامیک در مدیریت پاپیلوماتوز تنفسی عودکننده (RRP) در کودکان و بزرگسالان.
پایگاه ثبت کارآزمایی‌های گروه اختلالات گوش و حلق و بینی در کاکرین؛ پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل‌شده کاکرین (CENTRAL)؛ PubMed؛ EMBASE؛ CINAHL؛ Web of Science؛ Cambridge Scientific Abstracts؛ ICTRP؛ و منابع دیگر را برای یافتن کارآزمایی‌های منتشرشده و منتشرنشده جست‌وجو کردیم. تاریخ جست‌وجو 27 ژانویه 2014 بود.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده با استفاده از درمان فتودینامیک به عنوان درمان تنها یا کمکی در شرکت‌کنندگان در هر سنی با مداخله ثابت‌شده RRP در مقابل کنترل. معیارهای پیامد اولیه عبارت بودند از بهبود نشانه (دیسترس تنفسی/تنگی نفس و کیفیت صدا)، بهبود کیفیت زندگی و فاصله زمانی بدون عود. پیامدهای ثانویه شامل کاهش دفعات مداخله جراحی، کاهش حجم بیماری و عوارض جانبی درمان بودند.
از پروسیجرهای استاندارد روش‌شناسی (methodology) مورد نظر سازمان همکاری کاکرین (Cochrane Collaboration) استفاده کردیم. انجام متاآنالیز امکان‌پذیر نبود و نتایج به صورت توصیفی ارائه می‌شوند.
یک کارآزمایی را با 23 شرکت‌کننده وارد کردیم. این کارآزمایی با خطر بالای سوگیری (bias) همراه بود. هیچ یک از پیامدهای اولیه و فقط یکی از پیامدهای ثانویه (کاهش حجم بیماری، بر اساس ارزیابی آندوسکوپی) در این مطالعه اندازه‌گیری شدند. تفاوت معنی‌داری میان گروه‌ها وجود نداشت (شواهد با کیفیت بسیار پائین). عارضه جانبی گزارش‌شده شامل تورم راه هوایی بود که نیاز به لوله‌گذاری در کودک مبتلا به RRP شدید چند ساعت پس از درمان فتودینامیک پیدا شد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.