سوال مطالعه
این مرور به دنبال تعیین این موضوع است که واکسن ویروس هپاتیت B در محافظت از افراد مبتلا به HIV در برابر عفونت ویروس هپاتیت B موثر است یا خیر. همچنین به دنبال تعیین بی‌خطر بودن واکسن در افراد مبتلا به HIV است.
پیشینه
عفونت ویروس هپاتیت B را می‌توان از طریق تماس با مایعات بدن افراد آلوده کسب کرد. عفونت ویروسی هپاتیت B با تب، زردی چشم، درد شکم و خستگی تظاهر می‌یابد، اما به‌خصوص در عفونت‌های مزمن می‌تواند بدون علامت نیز باشد. ویروس هپاتیت B باعث عفونت مداوم شده که می‌تواند منجر به عوارض کبدی و مرگ بیمار شود. عفونت ویروس هپاتیت B و عفونت HIV در کشورهای فقیرتر شایع بوده و در این کشورها واکسن به راحتی در دسترس قرار ندارد. افراد مبتلا به HIV ممکن است به عفونت ویروس هپاتیت B، به دلیل توانایی ضعیف بدنشان در ایجاد مقاومت، واکنش نشان ندهند.
ویژگی‌های مطالعه
جست‌وجوی ما برای یافتن مقالات واجد شرایط در آگوست 2014 به‌روز شد و یک کارآزمایی را با 26 شرکت‌کننده بزرگسال در اسپانیا پیدا کردیم. این مطالعه به دنبال این موضوع بود که واکسن ویروس هپاتیت B بهتر از دارونما در پیشگیری از ابتلای افراد PLHIV به هپاتیت B بود یا خیر.
نتایج کلیدی
تنها مطالعه موجود در این مرور، ایمنی بهبود یافته را در برابر هپاتیت B میان افراد مبتلا به HIV که درمان ضدرتروویروسی مصرف می‌کنند در 12 ماه نشان داد. هنگامی که آنها درمان ضدرتروویروسی را متوقف کردند، این ایمنی از بین رفت. هیچ موردی از عارضه جانبی گزارش نشد.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد برای تمام پیامدها بسیار پائین ارزیابی شد.
شواهد حاصل از این مطالعه برای حمایت از هرگونه توصیه در مورد استفاده از واکسن هپاتیت B در PLHIV کافی نیست. همچنین این شواهد نشان نمی‌دهد که واکسن هپاتیت B در PLHIV بی‌خطر نیست. برای ایجاد شواهدی در مورد اثربخشی و بی‌خطری طولانی‌مدت واکسن هپاتیت B در PLHIV با و بدون ART، انجام کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده بیشتری در مناطقی با شیوع بالا مورد نیاز است. رژیم‌ها و راه‌های تجویز مختلف نیز باید بررسی شوند.
تزریق واکسن هپاتیت B برای افراد مبتلا به HIV؛ (people living with HIV; PLHIV)، بیشتر به دلیل شباهت در مسیرهای ایجاد عفونت و شیوع آنها در مناطق جغرافیایی یکسان، توصیه شده است. PLHIV ممکن است پس از دریافت واکسن استاندارد هپاتیت B، به دلیل وضعیت سیستم ایمنی ضعیف، محافظت سرمی ناشی از واکسن را نشان ندهند.
ارزیابی اثربخشی واکسن ویروس هپاتیت B در PLHIV در مقایسه با دارونما (placebo) یا عدم استفاده از واکسن.
تعداد 6 بانک اطلاعاتی انگلیسی‌زبان را در جولای 2012 جست‌وجو کرده، و جست‌وجو را در جون 2013 و آگوست 2014 به‌روز کردیم. منابع علمی خاکستری، خلاصه مقالات کنفرانس‌ها، و وب‌سایت‌های تخصصی را جست‌وجو کرده و با کارشناسان این حوزه تماس گرفتیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده از تزریق واکسن هپاتیت B در مقایسه با دارونما یا عدم استفاده از واکسن، که پیامدهای مربوط به کارآمدی و بی‌خطری (safety) آن را ارزیابی کردند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم داده‌هایی را در مورد طراحی مطالعه، شرکت‌کنندگان، عفونت هپاتیت B، عوارض و مرگ‌ومیر مرتبط با هپاتیت B، ایمنی‌زایی anti-HBs، و عوارض جانبی مرتبط با واکسن‌ها، از مقالات منتشرشده یا از طریق مکاتبه با نویسندگان، جست‌وجو و استخراج کردند. داده‌ها به صورت کیفی آنالیز شدند.
یک کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل‌شده دوسو کور (double-blind) با 26 شرکت‌کننده که تحت درمان ضدرتروویروسی (antiretroviral therapy; ART) بودند، واکسن هپاتیت B را با دارونما مقایسه کرد که در اسپانیا انجام شد، معیارهای ورود را داشت و در این مرور گنجانده شد. این مطالعه به مدت سه سال انجام شد و شرکت‌کنندگان به صورت ماهانه پیگیری شدند. این مطالعه پاسخ هومورال کافی را به واکسن در 12 ماه و بدون عوارض جانبی موضعی یا سیستماتیک در هر دو گروه مداخله و کنترل گزارش کرد. زمانی که شرکت‌کنندگان مصرف ART را متوقف کردند، این پاسخ هومورال از بین رفت. حجم نمونه مطالعه کوچک بود و مطالعه در محیطی با درآمد بالا، بر خلاف مناطقی که بیشترین بار عفونت‌های همزمان هپاتیت B و HIV را دارند، انجام شد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.