سرطان ریه شایع‌ترین نوع سرطان در جهان است. سرطان سلول غیرکوچک ریه (non-small cell lung cancer; NSCLC) پیشرفته حدود 60% از کل موارد سرطان ریه را تشکیل می‌دهد. از آنجایی که اثربخشی درمان استاندارد فعلی برای NSCLC پیشرفته (یعنی شیمی‌درمانی) به سطح ثابتی رسیده، نیاز پیوسته (continuous) به درمان‌های جدید و موثرتر برای بهبود بیشتر پیامد بیماران مبتلا به این بیماری وجود دارد. این مرور شامل 2018 بیمار، از چهار کارآزمایی، نشان داد که افزودن ستوکسیماب (cetuximab) (یک عامل جدید توسعه‌یافته) به درمان استاندارد، مدت بقا (survival) را در بیماران مبتلا به NSCLC پیشرفته حدود 1.5 ماه طولانی کرد و پیشرفت سرطان را حدود 0.5 ماه به تعویق انداخت. یک سال پس از درمان 45% از بیمارانی که درمان استاندارد به همراه ستوکسیماب دریافت کردند و 40% از بیمارانی که فقط درمان استاندارد دریافت کردند، زنده ماندند. با این حال، تاثیرات ستوکسیماب بر کیفیت زندگی بیماران نامطمئن بود. هفت نوع عارضه جانبی، عمدتا با درگیری پوست و خون، در بیمارانی که ستوکسیماب دریافت کردند بسیار بیشتر بود، در حالی که به نظر می‌رسید دیگر عوارض جانبی به‌طور یکسان در هر دو گروه رخ داد. عوارض جانبی که گزارش شدند، عموما قابل کنترل بودند. هیچ موردی از مرگ‌ومیر مرتبط با ستوکسیماب گزارش نشد. به‌طور خلاصه، شواهدی با کیفیت بالا نشان می‌دهد که استفاده از ستوکسیماب همراه با درمان استاندارد منجر به بقای (survival) بهتری نسبت به درمان استاندارد به تنهایی، در بهبود بقای بیماران مبتلا به NSCLC پیشرفته می‌شود.
ترکیب شیمی‌درمانی به همراه ستوکسیماب نسبت به شیمی‌درمانی تنها به عنوان درمان خط اول برای NSCLC پیشرفته در بهبود بقای کلی بهتر است، در حالی که باعث افزایش نرخ برخی از عوارض جانبی قابل کنترل می‌شود.
در سرطان سلول غیرکوچک ریه (non-small cell lung cancer; NSCLC) پیشرفته، به نظر می‌رسد که اثربخشی شیمی‌درمانی استاندارد با سیتوتوکسیک (cytotoxic) به یک «سطح ثابت» (plateau) رسیده و نیاز پیوسته (continuous) به درمان‌های جدید برای بهبود بیشتر پیش‌آگهی وجود دارد. ستوکسیماب (cetuximab) یک آنتی‌بادی مونوکلونال است که مسیر سیگنال‌دهی (signalling) گیرنده فاکتور رشد اپیدرمال (epidermal growth factor receptor; EGFR) را هدف قرار می‌دهد، و اساسا برای مهار رشد و متاستاز میان دیگر فرآیندهای بیولوژیکی سرطان طراحی شده است. ستوکسیماب در ترکیب با شیمی‌درمانی، به عنوان درمان خط اول برای NSCLC پیشرفته در برخی از کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (randomised controlled trials; RCTs)، با نتایج متناقض ارزیابی شده است.
ارزیابی کارآمدی و سمیّت شیمی‌درمانی به همراه ستوکسیماب، در مقایسه با شیمی‌درمانی تنها، برای سرطان سلول غیرکوچک ریه (NSCLC) پیشرفته که قبلا با شیمی‌درمانی یا داروهای هدفمند گیرنده فاکتور رشد اپیدرمال (EGFR) درمان نشده بود.
پایگاه ثبت تخصصی گروه مرور سرطان ریه در کاکرین (از آغاز تا 17 دسامبر 2013)، پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل‌شده کاکرین (CENTRAL) ( کتابخانه کاکرین ، سال 2013، شماره 12)؛ MEDLINE (دسترسی از طریق PubMed؛ 1966 تا 17 دسامبر 2013)؛ EMBASE (1980 تا 17 دسامبر 2013)؛ ClinicalTrials.gov (از آغاز تا 17 دسامبر 2013)، و پلتفرم بین‌المللی پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی سازمان جهانی بهداشت (WHO) (از آغاز تا 17 دسامبر 2013) را به‌طور سیستماتیک جست‌وجو کردیم. همچنین خلاصه مقالات مربوط به سرطان ریه را در انجمن انکولوژی بالینی آمریکا (American Society of Clinical Oncology) و انجمن انکولوژی پزشکی اروپا (European Society of Medical Oncology) (از 2000 تا 17 دسامبر 2013) به صورت دستی جست‌وجو کردیم. فهرست منابع همه مطالعات اولیه واجد شرایط و مقالات مروری را برای یافتن مطالعات بالقوه واجد شرایط بیشتر بررسی کردیم.
مطالعات واجد شرایط RCTهایی بودند که شیمی‌درمانی به همراه ستوکسیماب را با همان شیمی‌درمانی به تنهایی، در NSCLC پیشرفته، که قبلا با شیمی‌درمانی یا داروهای هدفمند EGFR درمان نشده بود، مقایسه کرده و حداقل یکی از موارد زیر را اندازه‌گیری کردند: بقای کلی (overall survival; OS)، بقا (survival) بدون پیشرفت بیماری، نرخ بقای یک ساله، نرخ پاسخ عینی، کیفیت زندگی، یا عوارض جانبی جدی.
از پروسیجرهای روش‌شناسی (methodology) استاندارد مورد نظر مرکز همکاری‌های کاکرین (Cochrane Collaboration) استفاده کردیم. داده‌های زیر را از هر مطالعه استخراج کردیم: جزئیات انتشار، ویژگی‌های شرکت‌کننده، رژیم‌های بازوهای مداخله و کنترل، معیارهای پیامد و اندازه تاثیرگذاری (effect size)، و اطلاعات مربوط به کیفیت روش‌شناسی مطالعه. تاثیرات درمان را بر پیامدهای دو حالتی (dichotomous) و زمان-تا-رویداد (time-to-event) به ترتیب با خطر نسبی (RR) و نسبت خطر (HR) با 95% فواصل اطمینان (CIs) اندازه‌گیری کردیم. متاآنالیزها را با نرم‌افزار Review Manager 5 و با استفاده از مدل اثرات تصادفی (random-effects model) انجام دادیم. از روش منتل-هنزل (Mantel-Haenszel) برای ترکیب RRها و روش واریانس معکوس برای ترکیب HRها استفاده کردیم.
چهار کارآزمایی را شامل 2018 بیمار وارد کردیم. افراد مورد مطالعه اکثرا سفیدپوست بودند (زن: %26 تا 56%)، میانه (median) سنی آنها 58 تا 66 سال بود. حدود نیمی از آنها آدنوکارسینومای تایید شده با بافت‌شناسی داشتند. از بین 2018 بیمار، وضعیت 83% تا 99% آنها با استفاده از وضعیت عملکردی Eastern Cooperative Oncology Group اندازه‌گیری شد، و امتیاز 0 تا 1 داشتند (که معمولا از نظر جسمانی «مناسب» در نظر گرفته می‌شوند).
هر چهار مطالعه داده‌هایی را در مورد بقای کلی، بقا بدون پیشرفت بیماری، نرخ بقای یک ساله، نرخ پاسخ عینی و عوارض جانبی جدی ارائه کردند، دو مطالعه (1901 بیمار) تاثیر ستوکسیماب را بر کیفیت زندگی نیز بررسی کردند. خطر سوگیری (bias) برای داده‌های مربوط به بقای کلی و نرخ بقای یک ساله در سطح پائین و برای داده‌های مربوط به دیگر پیامدها، عمدتا به دلیل عدم کورسازی (blinding)، در سطح بالا بود. در مقایسه با شیمی‌درمانی تنها، شیمی‌درمانی به همراه ستوکسیماب بقای کلی (10.5 ماه در برابر 8.9 ماه؛ HR: 0.87؛ 95% CI؛ 0.79 تا 0.96)، نرخ بقای یک ساله (45% در برابر 40%؛ RR: 1.13؛ 95% CI؛ 1.02 تا 1.25) و نرخ پاسخ عینی (30% در برابر 23%؛ RR: 1.31؛ 95% CI؛ 1.14 تا 1.51) را بهبود بخشید. تفاوت در بقا بدون پیشرفت بیماری در حد اهمیت آماری بود (4.9 ماه در برابر 4.4 ماه؛ HR: 0.91؛ 95% CI؛ 0.83 تا 1.00). هیچ تفاوت قابل توجهی از لحاظ کیفیت زندگی میان دو بازوی درمانی توسط دو مطالعه مرتبط گزارش نشد. بیماران گروه ستوکسیماب نسبت به گروه کنترل بیشتر دچار راش آکنه‌ای شکل (acneiform rash) (11.2% در برابر 0.3%؛ RR: 37.36؛ 95% CI؛ 10.66 تا 130.95)، هیپومنیزمی (hypomagnesemia) (5.3% در برابر 0.8%؛ RR: 6.57؛ 95% CI؛ 1.13 تا 38.12)، واکنش به اینفیوژن (3.9% در برابر 1.1%؛ RR: 3.50؛ 95% CI؛ 1.76 تا 6.94)، اسهال (4.8% در برابر 2.3%؛ RR: 2.10؛ 95% CI؛ 1.26 تا 3.48)، هیپوکالمی (hypokalaemia) (6.3% در برابر 3.6%؛ RR: 1.74؛ 95% CI؛ 1.02 تا 2.99)، نوتروپنی تب‌دار (10.6% در برابر 7.6%؛ RR: 1.40؛ 95% CI؛ 1.10 تا 1.77)، و لکوپنی (58.1% در برابر 42.7%؛ RR: 1.36؛ 95% CI؛ 1.17 تا 1.58) شدند. وجود تفاوت در دیگر عوارض جانبی از اهمیت آماری برخوردار نبود. طبق گزارشات مطالعات اولیه، عوارض جانبی عموما قابل کنترل بودند. هیچ موردی از مرگ‌ومیر مرتبط با ستوکسیماب رخ نداد.
کیفیت شواهد برای بقای کلی و نرخ بقای یک ساله بالا است، اما برای اکثر پیامدهای ثانویه پائین است.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.