پیشینه
سندرم فری (Frey's syndrome) یک اختلال نادر است، که نشانههای آن شامل تعریق و گُرگرفتگی یا برافروختگی پوست صورت هنگام خوردن غذا، بوییدن، فکر کردن یا حتی خواب دیدن غذا است. این وضعیت معمولا در بیمارانی اتفاق میافتد که تحت عمل جراحی غده پاروتید (بزاقی) قرار گرفتهاند. این مشکل ممکن است بر کیفیت زندگی تاثیر بگذارد (به عنوان مثال، محدود کردن فعالیتهای عادی مانند غذا خوردن در جمع). در حال حاضر روشهای زیادی برای درمان سندرم فری استفاده میشوند، از جمله استفاده موضعی از آنتیکولینرژیکها و ضدتعریقها و تزریق داخل جلدی (به داخل پوست) سم بوتولینوم. این مرور سیستماتیک با هدف ارزیابی اثربخشی و بیخطری (safety) این روشهای مختلف درمان سندرم فری انجام شد.
ویژگیهای مطالعه
ما یک جستوجوی جامع را برای یافتن کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (RCTs) در شرکتکنندگانی انجام دادیم که مبتلا به سندرم فری بودند. ما برنامهریزی کردیم تا کارآزماییهایی را بگنجانیم که در آنها شرکتکنندگان هر مداخلهای را در مقایسه با عدم درمان (تحت نظر قرار دادن) یا مداخله جایگزین، با یا بدون درمان فعال دوم، دریافت کردند. علیرغم جستوجوی گسترده، نتوانستیم هیچ مطالعهای را شناسایی کنیم که معیارهای ورود را داشته باشد.
نتایج کلیدی
هیچ شواهدی با کیفیت بالا وجود ندارد که نشان دهد کدام نوع درمان برای درمان سندرم فری موثرتر است. کارآزماییهای بالینی با کیفیت بالا باید در این زمینه فورا انجام شوند. مطالعات میبایست تمامی درمانهای احتمالا موثر (مانند آنتیکولینرژیکها، ضدتعریقها و سم بوتولینوم) را در مقایسه با گروههای کنترل که از درمانهای مختلف یا دارونما استفاده میکنند، بررسی کنند. ارزیابی ذهنی (بیمار) سندرم فری باید یکی از معیارهای پیامد مورد استفاده باشد.
کیفیت شواهد
این مرور تا 28 اپریل 2014 بهروز است.
ما نتوانستیم اثربخشی و بیخطری روشهای مختلف مورد استفاده را برای درمان سندرم فری تعیین کنیم.
انجام RCTهایی برای ارزیابی اثربخشی مداخلات برای درمان سندرم فری ضروری هستند. RCTهای آینده باید شامل بیماران مبتلا به سندرم فری با طیفهای مختلف از شدت بیماری بوده و این بیماران را جداگانه گزارش کنند. مطالعات میبایست تمامی درمانهای احتمالا موثر (مانند آنتیکولینرژیکها، ضدتعریقها و سم بوتولینوم) را در مقایسه با گروههای کنترل که از درمانهای مختلف یا دارونما استفاده میکنند، بررسی کنند. ارزیابی ذهنی سندرم فری باید به عنوان یکی از معیارهای پیامد در نظر گرفته شود.
سندرم فری (Frey's syndrome) یک اختلال نادر است، که نشانههای آن شامل تعریق، گُرگرفتگی و گرم شدن نواحی پشت گوش و گیجگاهی به دنبال یک محرک چشایی است. این وضعیت اغلب در بیمارانی رخ میدهد که تحت جراحی پاروتیدکتومی، جراحی غده تحت فکی (submandibular gland)، دایسکسیون رادیکال گردن، عفونت و آسیب تروماتیک در ناحیه پاروتید، قرار گرفته، و به دلیل رشد مجدد نابهجای رشتههای عصبی اتونوم صورت ایجاد میشود. در حال حاضر چندین گزینه برای درمان بیماران مبتلا به سندرم فری وجود دارد؛ به عنوان مثال، استفاده موضعی از آنتیکولینرژیکها و ضدتعریقها، و تزریق داخل پوستی سم بوتولینوم. مشخص نیست که کدام درمان موثرتر و بیخطرتر است.
ارزیابی اثربخشی و بیخطری (safety) مداخلات مختلف برای درمان سندرم فری.
پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه اختلالات گوش و حلق و بینی (ENT) در کاکرین؛ پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL)؛ PubMed؛ EMBASE؛ CINAHL؛ Web of Science؛ ICTRP؛ و منابع دیگر را برای یافتن کارآزماییهای منتشرشده و منتشرنشده جستوجو کردیم. تاریخ جستوجو به 28 اپریل 2014 بازگشت.
کارآزماییهای تصادفیسازی یا شبه-تصادفیسازی و کنترلشدهای (randomised controlled trials; RCTs) را با حضور بیماران مبتلا به سندرم فری وارد کردیم، که با استفاده از یک استاندارد بالینی مانند تست Minor's starch-iodine تشخیص داده شدند. ما برنامهریزی کردیم تا کارآزماییها را وارد کنیم که در آنها شرکتکنندگان مداخلهای را در مقابل عدم درمان (تحت نظر قرار دادن بیمار) یا مداخله جایگزین، با یا بدون درمان فعال دوم، دریافت کردند. معیارهای پیامد اولیه، نرخ موفقیت در درمان (همانطور که از نظر بالینی توسط تست Minor's starch-iodine، روش iodine-sublimated paper histogram، تکنیک blotting paper یا روش دیگری ارزیابی شد) و عوارض جانبی بودند. معیار پیامد ثانویه، نرخ موفقیت درمان بر اساس ارزیابی بیماران (ناپدید شدن یا بهبود نشانهها) بود.
از پروسیجرهای استاندارد روششناسی (methodology) مورد نظر سازمان همکاری کاکرین (Cochrane Collaboration) استفاده کردیم.
هیچ RCT یا شبه-RCTای را شناسایی نکردیم که معیارهای ورود را داشته باشند. جستوجوهای ما هشت مطالعه بالقوه مرتبط را بازیابی کردند، اما پس از ارزیابی گزارشهای متن کامل، همه آنها را به دلیل عدم تصادفیسازی یا به دلیل نداشتن سندرم فری، حذف کردیم. یک کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده را حذف کردیم که دو دوز مختلف را از سم بوتولینوم در بیماران مبتلا به سندرم فری مقایسه کرد، زیرا مقایسهکننده درمان جایگزین نبود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.