درمان‌هایی برای کمک به پیشگیری از بروز سایکوز در زنانی که به تازگی زایمان کرده‌اند

درصد اندکی از زنان پس‌از زایمان دچار سایکوز می‌شوند. سایکوز پس‌از زایمان (postnatal psychosis)، یک تا دو مورد از هر 1000 مادری را که به تازگی زایمان‌کرده‌اند، تحت تاثیر قرار می‌دهد و تقریبا همیشه شکلی از اختلال خلق‌وخو است که با از دست دادن ارتباط با واقعیت، شنیدن صداها و دیدن چیزها (توهم (hallucination))، داشتن باورهای عجیب (هذیان (delusion))، اختلال شدید تفکر، و رفتار غیرطبیعی همراه می‌شود. این وضعیت می‌تواند یک بیماری تهدیدکننده زندگی باشد که به‌طور ناگهانی طی یک ماه پس‌از زایمان بروز می‌کند.

سایکوز پس‌از زایمان در مادرانی که برای بار اول زایمان می‌کنند، شایع‌تر است و خطر آن برای مادران مجرد یا مسن‌تر بیشتر. هم‌چنین این خطر در افرادی با سابقه مشکلات سلامت روان، سابقه خانوادگی بیماری روانی، افسردگی پیش‌از بارداری، و مشکلات هورمونی، بیشتر است. شایع‌ترین نشانه‌های سایکوز پس‌از زایمان عبارتند از احساس هیجان، سرخوشی یا نشاط بیش از حد، بی‌نیازی به خواب یا ناتوانی در به خواب رفتن، احساس فعالیت و پرتحرکی و پرحرفی یا احساس بسیار خوش‌صحبت بودن. دیگر زنان مبتلا به سایکوز پس‌از زایمان ممکن است دچار افسردگی شدید همراه با هذیان، شنیدن صداها، کم‌صحبتی یا صحبت نکردن، بی‌حسی ذهنی و کرختی شوند. چنین نشانه‌هایی، خودبه‌خود آزاردهنده هستند، اما می‌توانند منجر به رفتارهای آسیب‌زا، از قبیل خودکشی، غفلت و سوءاستفاده از کودکان، یا حتی در برخی موارد حاد، کُشتن فرزند نیز شوند. سایکوز پس‌از زایمان، در صورت عدم درمان، می‌تواند ماه‌ها به‌طول انجامد، اما با دریافت درمان‌های نوین، نشانه‌ها معمولا طی چند هفته برطرف شده و خطر آسیب به مادر و نوزاد کاهش می‌یابد.
علاوه‌بر درمان، پیشگیری می‌تواند جان مادر و نوزادش را نجات دهد، رابطه مادر و نوزاد را بهبود بخشد و به روابط خانوادگی بهتری منجر شود. مداخلات پیشگیرانه برای سایکوز پس‌از زایمان، با هدف شناسایی زنان در معرض عوامل خطرساز، تشخیص زودهنگام سایکوز قریب‌الوقوع از طریق غربالگری، و دارودرمانی پیشگیرانه، انجام می‌شوند. 

این مرور به بررسی بهترین شواهد موجود برای مداخلاتی پرداخت که هدف از ارائه آن‌ها پیشگیری از وقوع سایکوز پس‌از زایمان است. متاسفانه، هیچ مطالعه‌ای پیدا نشد که وارد این مرور شود. با این وجود، این مرور سوالات بی‌پاسخ بسیاری را مطرح کرده و قویا نشان می‌دهد که انجام پژوهش‌های آینده در مورد سایکوز پس‌از زایمان بسیار مورد نیاز است. علیرغم علاقه روزافزون به سلامت روان زنان، دانش و پژوهش در مورد سایکوز پس‌از زایمان هنوز هم بسیار محدود است. انجام مطالعات آتی که به خوبی طراحی، اجرا و گزارش شوند، برای کمک به بهبود پیشگیری از بروز نشانه‌ها و درمان زنان مبتلا به سایکوز پس‌از زایمان ضروری هستند.

این خلاصه به زبان ساده توسط مصرف‌کننده‌ای به نام بنجامین گری (Benjamin Gray)، کاربر خدمات و کارشناس کاربر خدمات (Service User and Service User Expert) نوشته شده است. بازنگری بیماری‌های روانی (Rethink Mental Illness).

نتیجه‌گیری‌های نویسندگان: 

این یک مرور خالی نیست - این مرور مجموعه‌ای از پرسش‌های بی‌پاسخ است. علیرغم علاقه روزافزون به سلامت روان زنان، متون علمی موجود در زمینه سایکوز پس‌از زایمان هم‌چنان بسیار محدود است. به نظر می‌رسد که متخصصان بالینی، جز ادامه دادن به رویه‌های فعلی خود که صرفا بر اساس قضاوت‌های بالینی متنوع هدایت می‌شوند، چاره دیگری ندارند. زنان در معرض خطر سایکوز پس‌از زایمان و بستگانشان، حق دارند از جامعه پزشکی/پژوهشی ناامید باشند. یک جست‌وجوی موضوعی تعقیبی (post hoc) در PubMed (بدون توجه به روش‌شناسی خاص) عمدتا سری موارد (case series) را شناسایی کرد. سیاست‌گذاران برای تدوین دستورالعمل‌های بالینی خود، هیچ شواهد مبتنی بر کارآزمایی را در اختیار ندارند. مسلما، بدون انجام مطالعات تصادفی‌سازی شده با طراحی خوب، روش اجرای مناسب و گزارش‌دهی کافی، توجیه انجام مداخلات پیشگیرانه برای سایکوز پس‌از زایمان با اطمینان، دشوار است. مقالات موجود نشان می‌دهند که انجام چنین مطالعاتی امکان‌پذیر است و تامین‌کنندگان مالی پژوهش‌ها ممکن است مایل باشند این کار را در اولویت قرار دهند.

خلاصه کامل را بخوانید...
پیشینه: 

سایکوز پس‌از زایمان (postnatal psychosis)، یک عارضه تهدیدکننده زندگی در سطح جهانی است که از هر 1000 مادر جدید، یک تا دو نفر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. شروع ناگهانی آن طی یک ماه پس‌از زایمان رخ می‌دهد. مادرانی که به تازگی وضع حمل کرده‌اند، به سرعت دچار سایکوز آشکار، اختلال شناختی و رفتارهای آشفته می‌شوند. عوامل افزایش‌دهنده خطر سایکوز پس‌از زایمان عبارتند از مادران نخست‌زا که مجرد هستند، زنان مسن‌تر، یا دارای سابقه روان‌پزشکی و سابقه خانوادگی سایکوز عاطفی، افسردگی پیش‌از زایمان و اختلال عملکرد خودایمنی تیروئید. خطر عود مجدد پس‌از زایمان بین 25% و 57% است. مداخلات پیشگیرانه برای سایکوز پس‌از زایمان، با هدف شناسایی زنانی که با عوامل خطرساز مواجه هستند، تشخیص زودهنگام بروز سایکوز قریب‌الوقوع از طریق غربالگری، و دارودرمانی پیشگیرانه، انجام می‌شوند. داروهای تثبیت‌کننده خلق‌وخو، داروهای آنتی‌سایکوتیک و هورمون‌درمانی ممکن است در پیشگیری از بروز اپیزودهای روان‌پریشی پس‌از زایمان در زنان در معرض خطر، مفید باشند.

اهداف: 

بررسی بهترین شواهد موجود برای مداخلاتی که هدف از ارائه آن‌ها پیشگیری از وقوع سایکوز پس‌از زایمان است.

روش‌های جست‌وجو: 

در اکتبر 2012، پایگاه ثبت کارآزمایی‌های گروه اسکیزوفرنی در کاکرین و پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل‌شده کاکرین (CENTRAL) را با استفاده از روش‌های جست‌وجوی گروه اسکیزوفرنی در کاکرین بررسی کردیم.

معیارهای انتخاب: 

همه کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده مرتبط با پیشگیری از بروز سایکوز پس‌از زایمان.

گردآوری و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها: 

دو نویسنده مرور همه استنادها را برای اطمینان یافتن از انتخاب‌های قابل اعتماد، بررسی کردند. در جایی که باید کارآزمایی‌های مرتبط را وارد می‌کردیم، تصمیم داشتیم کیفیت روش‌شناسی (methodology) کارآزمایی‌های شناسایی‌شده را با استفاده از معیارهای توصیه‌شده در کتابچه راهنمای کاکرین برای مرورهای سیستماتیک مداخلات (Cochrane Handbook for Systematic Review of Interventions) ارزیابی کنیم. قرار شد دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم داده‌ها را استخراج کنند. برای داده‌های دوحالتی (dichotomous data) همگون، خواستیم خطر نسبی (RR)، 95% فاصله اطمینان (CI) و تعداد افراد مورد نیاز را برای درمان جهت حصول مزیت/آسیب (NNTB/NNTH) بر اساس قصد درمان (intention-to-treat; ITT) محاسبه کنیم.

نتایج اصلی: 

در این مرور هیچ مطالعه‌ای وارد نشد. جست‌وجوی الکترونیکی سه منبع مرتبط را شناسایی کرد، از میان آن‌ها، دو کارآزمایی برنامه‌ریزی‌شده قدیمی را شناسایی کردیم که ظاهرا هرگز آغاز نشده بودند، و یک مطالعه به دلیل گزارش سری موارد (case series) حذف شد.

یادداشت‌های ترجمه: 

این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.

Tools
Information