هورمون محرک فولیکول (FSH) - یک داروی نسبتا گران‌قیمت - معمولا برای چند روز برای تحریک تخمدان زنانی که تحت روش‌های کمک-باروری هستند، استفاده می‌شود. مطالعات اولیه نشان داده‌اند که پس از چند روز استفاده از FSH برای تحریک تخمدان‌ها، می‌توان آن را با گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG) جایگزین کرد که هزینه کمتری دارد. این مداخله، علاوه بر کاهش هزینه، ممکن است بتواند خطر بروز سندرم تحریک بیش از حد تخمدان (OHSS) را کاهش دهد؛ اگرچه در حال حاضر خطر زمینه‌ای آن برای اکثر زنان بسیار اندک است. ما متون علمی پزشکی را در فوریه 2013 برای یافتن مطالعاتی جست‌وجو کردیم که اثربخشی و بی‌خطری (safety) استفاده از دوز پائین hCG را برای جایگزینی FSH در اواخر فاز فولیکولار در زنان تحت تحریک بیش از حد و کنترل‌شده تخمدان (COH) در روش‌های کمک-باروری، در مقایسه با استفاده از پروتکل COH مرسوم، بررسی کردند. پنج مطالعه، شامل 351 زن، در این مرور گنجانده شدند. این مطالعات توسط مراکز باروری، دانشگاه‌ها، یا هر دو، تامین مالی شدند. ما در مورد تاثیر این مداخله بر نرخ تولد زنده، OHSS و سقط جنین بسیار نامطمئن هستیم
هنگامی که استفاده از دوز پائین hCG برای جایگزینی FSH با COH مرسوم مقایسه شد، شواهدی با کیفیت بسیار پائین، سازگار با فواید قابل توجه، عدم تاثیر یا آسیب قابل توجه ناشی از مداخله وجود داشت، که نشان می‌دهد برای زنانی با احتمال 14% تولد زنده با استفاده از یک COH مرسوم، شانس تولد زنده با استفاده از دوز پائین hCG بین 10% و 45% خواهد بود. به‌طور مشابه، شواهدی با کیفیت بسیار پائین نشان می‌دهد برای زنان تحت COH مرسوم با 3% خطر OHSS، این خطر با دوز پائین hCG هم با فواید و هم با مضرات مداخله سازگار است و بین 0% و 4% خواهد بود.
علاوه بر این، ما مشاهده کردیم که شواهدی با کیفیت پائین نشان می‌دهد برای زنانی با احتمال 32% دستیابی به بارداری در حال پیشرفت با کمک COH مرسوم، این شانس با استفاده از دوز پائین hCG، هم با فایده و هم عدم تاثیر مداخله سازگار بوده و بین 27% و 53% خواهد بود. شواهدی با کیفیت پائین نشان می‌دهد برای زنانی که احتمال بارداری بالینی با استفاده از COH مرسوم 35% است، این شانس با استفاده از دوز پائین hCG هم با مزیت مداخله سازگار است و هم با عدم تاثیر آن، و بین 32% و 54% خواهد بود. شواهدی با کیفیت بسیار پائین وجود دارد که برای زنان باردار با 16% خطر سقط جنین با استفاده از COH مرسوم، خطر استفاده از دوز پائین hCG با فواید یا مضرات سازگار بوده و بین 8% و 36% خواهد بود. ما همچنین مشاهده کردیم که شواهدی با کیفیت متوسط وجود دارد که این مداخله مصرف کل FSH را کاهش می‌دهد و بعید است بر تعداد تخمک‌های بازیابی شده تاثیر بگذارد.
به نظر می‌رسد در مورد تاثیر استفاده از دوز پائین hCG برای جایگزینی FSH در اواخر فاز فولیکولار COH در زنان تحت ART، در مقایسه با استفاده از COH مرسوم، اطمینانی به شواهد وجود ندارد. شواهد فعلی نشان می‌دهد این مداخله شانس بارداری در حال پیشرفت و بالینی را کاهش نمی‌دهد؛ و این احتمال وجود دارد که منجر به تعداد مشابهی از تخمک‌های بازیابی شده با مصرف کمتر FSH شود. برای تقویت شواهد در مورد تاثیر این مداخله بر پیامدها مهم باروری، انجام مطالعات بیشتری مورد نیاز است.
ما در مورد تاثیر استفاده از دوز پائین hCG برای جایگزینی FSH در اواخر فاز فولیکولار COH در زنان تحت درمان ART، در مقایسه با استفاده از COH مرسوم، بر تولد زنده نوزاد، OHSS و سقط جنین بسیار نامطمئن هستیم. شواهد فعلی نشان می‌دهد این مداخله شانس بارداری در حال پیشرفت و بالینی را کاهش نمی‌دهد؛ و این احتمال وجود دارد که منجر به تعداد مشابهی از تخمک‌های بازیابی شده با مصرف کمتر FSH شود. برای تقویت شواهد در مورد تاثیر این مداخله بر پیامدها مهم باروری، انجام مطالعات بیشتری مورد نیاز است.
در طول تحریک بیش از حد و کنترل‌شده تخمدان (controlled ovarian hyperstimulation; COH)، هورمون محرک فولیکول (follicle-stimulating hormone; FSH) اغلب برای چند روز برای دستیابی به رشد فولیکولار استفاده می‌شود. FSH یک داروی نسبتا گران‌قیمت است، که قسمت عمده هزینه‌های تکنیک‌های کمک-باروری (assisted reproductive techniques; ART) را تشکیل می‌دهد. هنگامی که فولیکول‌ها به قطری بیشتر از 10 میلی‌متر می‌رسند، شروع به بیان گیرنده‌های هورمون لوتئیزه کننده (luteinising hormone; LH) می‌کنند. در این مرحله، FSH ممکن است با دوز پائین گنادوتروپین جفتی انسانی (human chorionic gonadotropin; hCG) جایگزین شود که هزینه کمتری دارد. جایگزینی FSH با دوز پائین hCG، علاوه بر کاهش هزینه، ممکن است پتانسیل کاهش بروز سندرم تحریک بیش از حد تخمدان (ovarian hyperstimulation syndrome; OHSS) را نیز داشته باشد.
ارزیابی اثربخشی و بی‌خطری (safety) استفاده از دوز پائین hCG برای جایگزینی FSH در اواخر فاز فولیکولار در زنان تحت COH به منظور دریافت روش‌های کمک-باروری، در مقایسه با استفاده از پروتکل COH متداول.
ما به دنبال یافتن کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (randomised controlled trials; RCTs) در بانک‌های اطلاعاتی الکترونیکی (پایگاه ثبت تخصصی گروه اختلالات قاعدگی و ناباروری در کاکرین؛ CENTRAL؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ PsycINFO؛ CINAHL؛ LILACS)، پایگاه‌های ثبت کارآزمایی‌ها (ClinicalTrials.gov؛ Current Controlled Trials؛ پلتفرم بین‌المللی پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی سازمان جهانی بهداشت)، خلاصه مقالات کنفرانس (ISI Web of Knowledge)، و منابع علمی خاکستری (grey literature) (OpenGrey) بودیم؛ علاوه بر این، فهرست منابع مطالعات واردشده و مرورهای مشابه را به صورت دستی جست‌وجو کردیم. آخرین جست‌وجوی الکترونیکی در فوریه 2013 انجام شد.
فقط RCTهای واقعی واجد شرایط در نظر گرفته شدند که جایگزینی FSH را با دوز پائین hCG در اواخر فاز فولیکولار COH مقایسه کردند؛ کارآزمایی‌های شبه-تصادفی‌سازی شده وارد نشدند. کارآزمایی‌های متقاطع (cross-over) فقط در صورتی وارد شدند که داده‌های مربوط به اولین درمان هر شرکت‌کننده در دسترس بودند؛ کارآزمایی‌هایی که یک شرکت‌کننده را بیش از یک بار وارد کردند، فقط در صورتی واجد شرایط بودند که هر شرکت‌کننده همیشه به مداخله و دوره‌های پیگیری یکسانی در هر دو/همه بازوها اختصاص یافتند، یا داده‌های مربوط به اولین درمان هر شرکت‌کننده در دسترس قرار داشتند. ما کارآزمایی‌هایی را حذف کردیم که FSH را پس از شروع دوز پائین hCG حفظ کرده و مواردی که FSH و دوز پائین hCG را همزمان شروع کردند.
واجد شرایط بودن مطالعه، استخراج داده‌ها، و ارزیابی خطر سوگیری (bias) توسط دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم انجام شد، و اختلاف‌نظرها با مشورت با نویسنده مرور سوم حل شدند. در صورت نیاز، با محققان مطالعه مکاتبه کردیم تا هرگونه شک و شبهه‌ای برطرف شود. کیفیت کلی شواهد در جدول خلاصه‌ای از یافته‌ها در رویکرد درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) ارزیابی شد.
جست‌وجوها توانستند 1585 رکورد را بازیابی کنند؛ از این تعداد، پنج مطالعه، شامل 351 زن (مداخله = 166، کنترل = 185) واجد شرایط بودند. هر دو مطالعه در معرض خطر سوگیری بالا قضاوت شدند. همه مطالعات داده‌ها را به ازای هر زن (per-woman) به جای هر چرخه (per-cycle) گزارش کرد.
هنگامی که استفاده از دوز پائین hCG برای جایگزینی FSH با COH مرسوم برای پیامد تولد زنده مقایسه شد، فواصل اطمینان بسیار گسترده بوده و یافته‌ها با منافع قابل ملاحظه این مداخله سازگار بودند، و هیچ تاثیر یا آسیب قابل توجهی از این مداخله دیده نشد (RR: 1.56؛ 95% CI؛ 0.75 تا 3.25، 2 مطالعه، 130 زن، I² = 0%، شواهد با کیفیت بسیار پائین). این یافته نشان می‌دهد اگر شانس تولد زنده نوزاد برای زنان تحت COH مرسوم 14% باشد، این شانس با استفاده از دوز پائین hCG بین 10% و 45% خواهد بود.
به‌طور مشابه، فواصل اطمینان برای پیامد OHSS بسیار گسترده بوده و یافته‌ها هم مزیت، هم عدم تاثیر و هم آسیب ناشی از مداخله را نشان دادند (OR: 0.30؛ 95% CI؛ 0.06 تا 1.59، 5 مطالعه، 351 زن، I² = 59%، شواهد با کیفیت بسیار پائین). این نشان می‌دهد برای زنانی با 3% خطر OHSS در صورت استفاده از COH مرسوم، خطر آن با دوز پائین hCG، بین 0% و 4% خواهد بود.
فواصل اطمینان برای پیامد بارداری در حال پیشرفت (ongoing pregnancy) گسترده بوده و یافته‌ها هم با مزیت و هم عدم تاثیر مداخله سازگار بودند (RR: 1.14؛ 95% CI؛ 0.81 تا 1.60، 3 مطالعه، 252 زن، I² = 0%، شواهد با کیفیت پائین). این یافته نشان می‌دهد برای زنانی که با استفاده از COH مرسوم، شانس بارداری در حال پیشرفت 32% دارند، این شانس با دوز پائین hCG معادل 27% تا 53% است.
فواصل اطمینان برای پیامد بارداری بالینی گسترده بود و یافته‌ها با مزیت یا عدم تاثیر مداخله سازگار بودند (RR: 1.19؛ 95% CI؛ 0.92 تا 1.55، 5 مطالعه، 351 زن، I² = 0%، شواهد با کیفیت پائین). این یافته نشان می‌دهد برای زنانی که 35% شانس بارداری بالینی با استفاده از COH مرسوم دارند، شانس آن با استفاده از دوز پائین hCG بین 32% و 54% خواهد بود.
فواصل اطمینان برای پیامد سقط جنین بسیار وسیع بود و یافته‌ها با مزیت، عدم تاثیر یا آسیب ناشی از مداخله هم‌خوانی بودند (RR: 1.08؛ 95% CI؛ 0.50 تا 2.31، 3 مطالعه، 127 زن باردار، I² = 0%، شواهد با کیفیت بسیار پائین). این نشان می‌دهد برای زنان باردار با 16% خطر سقط جنین با استفاده از COH مرسوم، این میزان خطر با استفاده از دوز پائین hCG بین 8% و 36% خواهد بود.
یافته‌های مربوط به پیامد مصرف FSH با مزایای مداخله سازگار بودند (MD؛ 639- IU؛ 95% CI؛ 893- تا 385-، 5 مطالعه، 333 زن، I² = 88%، شواهد با کیفیت متوسط).
یافته‌های مربوط به پیامد تعداد تخمک‌های بازیابی شده با عدم تاثیر مداخله سازگار بودند (MD؛ 0.12- تخمک؛ 95% CI؛ 1.0- تا 0.8 تخمک، 5 مطالعه، 351 زن، I² = 0%، شواهد با کیفیت متوسط).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.