نقرس چیست و مکمل‌های غذایی چه هستند؟
نقرس به دلیل تشکیل کریستال در مفاصل، ناشی از سطوح بالای اسید اوریک در خون، ایجاد می‌شود. افراد دچار حملات دردناک، گرمی و متورم در مفاصل، اغلب در انگشت شست پا، می‌شوند. در برخی افراد تجمع بزرگی از کریستال‌ها درست زیر پوست ایجاد می‌شود که تحت عنوان توفی (tophi) شناخته می‌شود. اگر سطوح اسید اوریک در خون برای مدت طولانی به حالت عادی بازگردد و رسوبات کریستالی نیز حل شود، می‌توان گفت بیماری درمان شده است.
مکمل‌های غذایی محصولاتی هستند مانند ویتامین‌ها، مواد معدنی ضروری، و پروبیوتیک‌ها. تعداد کمی از مطالعات فواید آنها را ارزیابی می‌کنند، تعداد کمتری عوارض جانبی مضر آنها را بررسی می‌کنند.
ویژگی‌های مطالعه
این یک نسخه به‌روز شده از مرور اصیل منتشر شده در سال 2014 است. پس از جست‌وجو در منابع علمی پزشکی تا آگوست 2020، این بار هیچ مطالعه جدیدی را نیافتیم. این دو مطالعه را از مرور اولیه حفظ کردیم.
یک مطالعه (120 شرکت‌کننده) شیر خشک بدون چربی غنی شده (با پپتیدهایی که احتمالا اثر ضد-التهابی دارند) را با شیر بدون چربی استاندارد، و با پودر لاکتوز مقایسه کرد، تا تلاش کند تعداد دفعات حملات نقرس کاهش یابد. مطالعه دوم (40 شرکت‌کننده) ویتامین C را با آلوپورینول - دارویی که معمولا در نقرس تجویز می‌شود تا سطح اسید اوریک در خون کاهش یابد - مقایسه کرد. هر دو مطالعه افراد مبتلا به نقرس را که عمدتا مردان میانسال بودند، وارد کردند. در مطالعه شیر بدون چربی، به نظر می‌رسید شرکت‌کنندگان مبتلا به نقرس شدید بودند، زیرا حملات مکرری داشته، و 20% تا 43% آنها با توفی تظاهر یافتند. شرکت‌کنندگان در مطالعه ویتامین C شبیه افراد عادی مبتلا به نقرس به نظر می‌رسیدند.
نتایج کلیدی - برای افراد مبتلا به نقرس که شیر خشک بدون چربی غنی‌شده مصرف می‌کنند، چه اتفاقی می‌افتد؟
حملات نقرس
افرادی که شیر خشک بدون چربی غنی شده مصرف کردند، به مدت سه ماه 0.21 مورد حمله کمتر نقرس را در هر ماه (از 0.76 مورد کمتر تا 0.34 مورد بیشتر)، یا 2.5 مورد حمله کمتر نقرس را در هر سال نشان دادند:
- افرادی که شیر خشک بدون چربی غنی شده مصرف کردند، با 0.49 مورد حمله نقرس در هر ماه (یا شش حمله نقرس در هر سال) روبه‌رو شدند.
- افرادی که شیر خشک بدون چربی استاندارد یا لاکتوز مصرف کردند، 0.70 مورد حمله نقرس در هر ماه (یا هشت حمله نقرس در هر سال) داشتند.
خروج از مطالعه ناشی از عوارض جانبی
از هر 100 بیمار مصرف‌کننده شیر خشک بدون چربی غنی شده، چهار مورد بیشتر مصرف مکمل را تا سه ماه قطع کردند (4% بیشتر خروج از مطالعه).
- 18 مورد از هر 100 بیمار، مصرف شیر خشک بدون چربی غنی شده را متوقف کردند.
- 14 مورد از هر 100 بیمار، مصرف شیر خشک بدون چربی استاندارد یا لاکتوز را متوقف کردند.
تعداد عوارض جانبی
افرادی که به مدت سه ماه شیر خشک بدون چربی غنی شده را مصرف کردند، عوارض جانبی کمتری داشتند (1% کمتر عوارض جانبی)
- 47 مورد از هر 100 بیماری که شیر بدون چربی غنی شده نوشیدند، دچار یک عارضه جانبی شدند.
- 48 مورد از هر 100 بیماری که شیر بدون چربی استاندارد یا لاکتوز نوشیدند، دچار یک عارضه جانبی شدند.
تاثیرات این مداخله روی سطح اسید اوریک سرم، درد مفاصل، و ارزیابی کلی توسط شرکت‌کنندگان نامطمئن بودند. تاثیر آن بر ناپدید شدن توفوس اندازه‌گیری نشد.
نتایج کلیدی - برای افراد مبتلا به نقرس که ویتامین C مصرف می‌کنند، چه اتفاقی می‌افتد؟
سطح اسید اوریک سرم
- افرادی که ویتامین C مصرف کردند پس از هشت هفته، کاهش سطح اسید اوریک سرم را به میزان 0.014 میلی‌مول/لیتر نشان دادند (یا 2.8% کاهش)
- افرادی که آلوپورینول مصرف کردند پس از هشت هفته، کاهش سطح اسید اوریک سرم را به میزان 0.118 میلی‌مول/لیتر نشان دادند (یا 23.6% کاهش)
هیچ گزارشی از بروز عوارض جانبی یا خروج از مطالعه به دلیل ابتلا به عوارض جانبی در هر دو گروه درمانی به دست نیامد.
تاثیرات ویتامین C بر حملات نقرس، کاهش درد، ارزیابی کلی توسط شرکت‌کنندگان، و ناپدید شدن توفوس اندازه‌گیری نشدند.
کیفیت شواهد
به‌طور کلی، شواهدی را با کیفیت پائین در هر دو کارآزمایی پیدا کردیم. کیفیت شواهد را کاهش دادیم زیرا کارآزمایی‌ها به‌طور ضعیفی انجام و گزارش شدند، حجم نمونه آنها کوچک بود، و نتایج برای اغلب پیامدها حاکی از فواید و مضرات بود. شواهدی با کیفیت پائین از یک مطالعه نشان داد که شیر خشک بدون چربی غنی شده، در مقایسه با شیر خشک بدون چربی استاندارد یا لاکتوز، ممکن است تعداد دفعات حملات نقرس را کاهش نداده یا سطح اسید اوریک را بهبود بخشد، اما احتمالا درد را کاهش می‌دهد. انجام تحقیقات بیشتر به احتمال زیاد این برآورد را تغییر خواهد داد. ما اطلاعات دقیقی در مورد عوارض و عوارض جانبی نداریم، اما عوارض جانبی احتمالی ممکن است شامل حالت تهوع، نفخ یا اسهال باشد.
شواهدی با کیفیت پائین از یک مطالعه نشان داد که ویتامین C در مقایسه با داروی رایج آلوپورینول سطح اسید اوریک سرم را کمتر کاهش می‌دهد؛ تفاوت احتمالا از نظر بالینی بی‌اهمیت بود. دیگر مزایای احتمالی ویتامین C نامشخص هستند، زیرا در این مطالعه ارزیابی نشدند. هیچ عارضه جانبی جدی گزارش نشد. انجام تحقیقات بیشتر به احتمال زیاد این برآورد را تغییر خواهد داد.
در حالی که مکمل‌های غذایی ممکن است به‌طور گسترده‌ای در مدیریت بالینی نقرس مورد استفاده قرار گیرند، این مرور هیچ شواهدی را با کیفیت بالا پیدا نکرد که از استفاده از شیر خشک بدون چربی غنی شده با گلیکوماکروپپتید یا ویتامین C برای بزرگسالان مبتلا به نقرس مزمن حمایت کرده یا آن را رد کند.
مکمل‌های غذایی اغلب برای درمان چندین بیماری استفاده می‌شوند، که یا توسط پزشکان تجویز می‌شوند یا توسط خود فرد. با این حال، شواهدی مبنی بر مزیت و بی‌خطری این مکمل‌ها معمولا یا محدود است یا وجود ندارد.
ارزیابی اثربخشی و بی‌خطری مصرف مکمل‌های غذایی در افراد مبتلا به نقرس مزمن.
جست‌وجوی اصلی را با جست‌وجو در CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase؛ CINAHL، و چهار پایگاه ثبت کارآزمایی (آگوست 2020) به‌روز کردیم. هیچ محدودیتی را در رابطه با زبان نگارش یا تاریخ انتشار مقاله اعمال نکردیم. هم‌چنین چکیده مقالات کالج روماتولوژی آمریکا را از 2010 تا 2019 و کنفرانس‌های لیگ اروپایی علیه روماتیسم را جست‌وجو کرده، و فهرست مطالعات وارد شده را کنترل کردیم.
همه کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) یا شبه-RCTهای منتشر شده‌ای را برای ورود در نظر گرفتیم که مکمل‌های غذایی را با عدم استفاده از مکمل، دارونما (placebo)، مکمل دیگر، یا عوامل دارویی برای بزرگسالان مبتلا به نقرس مزمن مقایسه کردند. مکمل‌های غذایی شامل اسیدهای آمینه، آنتی‌اکسیدان‌ها، مواد معدنی ضروری، اسیدهای چرب غیر-اشباع چند-گانه، عوامل پره‌بیوتیک، عوامل پروبیوتیک، و ویتامین‌ها بودند، اما به این موارد محدود نشدند. پیامدهای اصلی عبارت بودند از عودهای حاد نقرس، خروج از مطالعه به دلیل ابتلا به عوارض جانبی (adverse events; AEs)، کاهش اسید اوریک سرم (serum uric acid; sUA)، کاهش درد مفاصل، ارزیابی کلی شرکت‌کنندگان، تعداد کل AEها، و پسرفت توفوس (tophus).
از روش‌های استاندارد روش‌شناسی مورد نظر کاکرین استفاده کردیم.
دو RCT که قبلا وارد شدند (160 شرکت‌کننده) معیارهای ورود ما را داشتند؛ هیچ کارآزمایی جدیدی را برای این نسخه به‌روز شده شناسایی نکردیم. از آنجایی که این دو کارآزمایی مکمل‌های غذایی مختلف (شیر خشک بدون چربی (skim milk powder; SMP) غنی شده و ویتامین C) را با پیامدهایی متفاوت (پیشگیری از عود نقرس با SMP غنی شده، و کاهش sUA با ویتامین C) ارزیابی کردند، نتایج را به‌طور جداگانه گزارش کردیم.
یک کارآزمایی (120 شرکت‌کننده)، در معرض خطر نامشخص سوگیری (bias) انتخاب و تشخیص، به مقایسه SMP غنی شده با گلیکوماکروپپتید (glycomacropeptides; GMP) با SMP غنی نشده، و با لاکتوز، در طول سه ماه پرداخت. شرکت‌کنندگان عمدتا مردانی در دهه 50 زندگی خود بودند، که نقرس شدید داشتند. نتایج برای همه پیامدهای اصلی، به جز درد، غیر-دقیق گزارش شدند. هیچ یک از نتایج از نظر بالینی معنی‌دار نبودند.
فراوانی حملات نقرس حاد، که بر اساس تعداد عودهای بیماری در هر ماه اندازه‌گیری شد، در هر سه گروه در طول دوره سه ماهه مطالعه کاهش یافت. تاثیرات SMP غنی شده (SMP/GMP/G600) در مقایسه با گروه‌های کنترل ترکیبی (SMP و پودر لاکتوز) در سه ماه از نظر میانگین تعداد عود نقرس در ماه، از نظر بالینی معنی‌دار و قابل توجه نبود (میانگین (انحراف معیار (standard deviation; SD)) برای عود حملات بیماری در هر ماه: 0.49 (1.52) در گروه SMP/GMP/G600 در برابر 0.70 (1.28) در گروه‌های کنترل؛ تفاوت خطر مطلق: تفاوت میانگین (MD): 0.21- بار عود در هر ماه، 95% فاصله اطمینان (CI): 0.76- تا 0.34؛ شواهد با کیفیت پائین).
تعداد موارد خروج از مطالعه به دلیل ابتلا به عوارض جانبی بین گروه‌ها مشابه بود (7/40 در گروه SMP/GMP/G600 در برابر 11/80 در گروه‌های کنترل؛ (خطر نسبی (RR): 1.27؛ 95% CI؛ 0.53 تا 3.03)؛ خروج از مطالعه در گروه‌های لاکتوز/SMP حدود 4% بیشتر گزارش شد (10% کمتر تا 18% بیشتر؛ شواهد با کیفیت پائین).
کاهش سطح اسید اوریک سرم بین گروه‌ها مشابه بود (میانگین (SD)؛ 0.025- (0.067) میلی‌مول/لیتر در گروه SMP/GMP/G600 در برابر 0.010- (0.069) در گروه‌های کنترل؛ MD: -0.01؛ 95% CI؛ 0.04- تا 0.01؛ شواهد با کیفیت پائین).
درد ناشی از عود نقرس بر اساس گزارش خود بیمار (اندازه‌گیری شده در مقیاس 10-امتیازی Likert) در گروه GMP/G600 SMP در مقایسه با گروه کنترل اندکی بیشتر بهبود یافت (میانگین (SD)؛ 1.97- (2.28) در گروه SMP/GMP/G600 در برابر 0.94- (2.25) در گروه‌های کنترل؛ MD: -1.03؛ 95% CI؛ 1.89- تا 0.17-). این عدد یعنی کاهش مطلق 10% (95% CI؛ 20% تا 1% کاهش؛ شواهد با کیفیت پائین) که ممکن است ارتباط بالینی نداشته باشند.
خطر بروز عوارض جانبی بین گروه‌ها مشابه بود (19/40 در گروه SMP/GMP/G600 در برابر 39/80 در گروه‌های کنترل؛ RR: 0.97؛ 95% CI؛ 0.66 تا 1.45)؛ تفاوت خطر مطلق 1% کمتر از عوارض جانبی (1% کمتر تا 2% بیشتر)، شواهد با کیفیت پائین) بود. شایع‌ترین عوارض جانبی گزارش شده عبارت بودند از عوارض گوارشی مانند تهوع، نفخ شکم و اسهال.
داده‌هایی برای انجام آنالیز جهت ارزیابی کلی شرکت‌کنندگان در دسترس نبود؛ مطالعه پسرفت توفوس را گزارش نکرد.
یک کارآزمایی (40 شرکت‌کننده)، در معرض خطر بالای سوگیری انتخاب، عملکرد و تشخیص، ویتامین C را به‌تنهایی با آلوپورینول (allopurinol) و با آلوپورینول به همراه ویتامین C در یک مطالعه سه-بازویی مقایسه کرد. فقط داده‌هایی را از مقایسه ویتامین C در برابر آلوپورینول وارد این مرور کردیم. شرکت‌کنندگان عمدتا مردان میانسال بوده، و شدت نقرس در آنها نمایانگر نقرس به‌طور کلی بود.
آلوپورینول، سطوح sUA را بیش از ویتامین C کاهش داد (MD؛ 0.10 میلی‌مول/لیتر؛ 95% CI؛ 0.06 تا 0.15)، شواهد با کیفیت پائین. این مطالعه هیچ موردی را از عارضه جانبی گزارش نکرد؛ هیچ شرکت‌کننده‌ای به دلیل بروز عوارض جانبی از درمان انصراف نداد.
این مطالعه نرخ حملات نقرس، کاهش درد مفاصل، ارزیابی کلی شرکت‌کنندگان، یا پسرفت توفوس را ارزیابی نکرد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.