پیام‌های کلیدی
- ما نمی‌دانیم که افزودن کوآگولاسیون با میکروویو به روش درمانی دیگر برای از بین بردن سلول‌های سرطانی که به‌طور مستقیم به کبد داده می‌شود (کموآمبولیزاسیون متداول از راه شریان (transarterial chemoembolisation; TACE))، در مقایسه با TACE به تنهایی، مزیتی از نظر عارضه یا عوارض جانبی دارد یا خیر.
- ما نمی‌دانیم که کوآگولاسیون با میکروویو در مقایسه با جراحی متداول یا روش دیگری برای از بین بردن سلول‌های سرطانی (فرسایش رادیوفرکوئنسی (radiofrequency)) مزیتی از نظر مرگ‌ومیر، عمر طولانی‌تر، و عارضه یا عوارض جانبی دارد یا خیر.
متاستازهای کبدی و کوآگولاسیون با میکروویو چه هستند؟
متاستازهای کبدی، مکان‌های جدید سرطان هستند که به بخش‌های دیگر بدن گسترش می‌یابند. آنها معمولا از سرطان‌های ریه، معده، کولون (روده بزرگ)، رکتوم و آندومتر (پوشش داخلی رحم) منشا می‌گیرند. روش‌های مختلفی برای درمان متاستازهای کبدی در افرادی که انجام رزکسیون (برداشتن سرطان با جراحی) با هدف درمان در آنها امکان‌پذیر نیست، وجود دارد. یکی از روش‌ها، فرسایش با میکروویو است، در این روش یک الکترود خاص در نزدیکی محل سرطان قرار داده می‌شود که با استفاده از امواج الکترومغناطیسی، سلول‌های سرطانی اطراف را از بین می‌برد.
ما به دنبال چه یافته‌ای بودیم؟
ما خواستیم بدانیم که فرسایش با میکروویو نسبت به عدم انجام مداخله، روش‌های دیگر برای از بین بردن سلول‌های سرطانی که به‌طور مستقیم به کبد داده می‌شوند، یا دیگر انواع درمان‌هایی که در کل بدن کار می‌کنند، در افراد مبتلا به متاستازهای کبدی، بدون توجه به محل سرطان اولیه، مزیتی دارد یا خیر. به بررسی احتمال مرگ‌ومیر، طول عمر افراد، اینکه از بین بردن متاستازها امکان‌پذیر است یا خیر، دفعات بازگشت تومورها، بدتر شدن بیماری، کیفیت زندگی از نظر تغییرات سلامت، و اینکه عوارض جانبی رخ دادند یا خیر، پرداختیم.
ما چه کاری را انجام دادیم؟
بانک‌های اطلاعاتی پزشکی را برای یافتن کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده‌ای جست‌وجو کردیم که در آنها فرسایش با میکروویو با عدم انجام مداخله یا دیگر انواع درمان متاستازهای کبدی مقایسه شدند. در یک کارآزمایی تصادفی‌سازی شده، شرکت‌کنندگان به‌طور تصادفی به درمان‌های مطالعه اختصاص داده می‌شوند.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
سه کارآزمایی را پیدا کردیم که همگی در کشورهایی با سطح درآمد متوسط به بالا و بالا انجام شدند.
یک مطالعه در چین 50 نفر را به گروه فرسایش با میکروویو به علاوه TACE متداول در برابر TACE متداول به تنهایی اختصاص داد. در TACE متداول، ترکیبی از داروی سمّی برای سلول‌های سرطانی و ماده مسدودکننده رگ‌های خونی، به‌طور مستقیم به داخل یک شریان که تومور را تغذیه می‌کند، تزریق می‌شود تا تومور را تخریب و مسدود کند. نتایج این مطالعه در مورد تاثیر فرسایش با میکروویو به علاوه TACE متداول بر کاهش اندازه تومور بسیار نامطمئن بود. فقط در گروه فرسایش با میکروویو، عوارض جانبی مانند تب، درد معده خفیف، علائم التهاب یا آسیب خفیف کبد، و تجمع خفیف مایع در شکم گزارش شدند. نویسندگان درباره موارد زیر گزارشی را ارائه ندادند: اینکه چند نفر جان خود را از دست دادند، کیفیت زندگی پس از درمان بهبود یافت یا خیر، افراد عمر طولانی‌تری داشتند یا خیر، متاستازها از بین رفتند یا خیر، و اینکه سرطان بازگشت یا خیر.
یک مطالعه در ژاپن، 40 نفر را به فرسایش با میکروویو در برابر جراحی متداول اختصاص داد. این کارآزمایی گزارش داد نسبتی از افراد که سه سال بعد زنده ماندند، در هر دو گروه مشابه بود. طول عمر افراد تحت درمان با هر دو روش مشابه بود (حدود 27 ماه در گروه فرسایش با میکروویو و 25 ماه در گروه جراحی متداول). فراوانی عارضه یا عوارض جانبی میان درمان‌ها مشابه بود، اما افرادی که در گروه جراحی متداول قرار داشتند، بیشتر به ترانسفیوژن خون نیاز پیدا کردند. این کارآزمایی، داده‌ای را در مورد کیفیت زندگی، حذف متاستازها و بازگشت سرطان ارائه نداد.
یک مطالعه در آلمان 50 نفر را به فرسایش با میکروویو در برابر روش دیگری برای از بین بردن سلول‌های سرطانی (با استفاده از امواج رادیوفرکوئنسی به نام فرسایش رادیوفرکوئنسی) اختصاص داد. این مطالعه گزارش داد که نسبت افراد فوت‌شده در هر دو گروه مشابه بود. تعداد مشابهی از افراد در هر دو گروه به مدت یک، دو و سه سال زنده ماندند. دو عارضه خفیف در گروه فرسایش رادیوفرکوئنسی رخ دادند. در گروه فرسایش با میکروویو، سرطان پس از 12 ماه در هیچ یک از شرکت‌کنندگان در همان ناحیه عود نکرد. با این حال، در گروه فرسایش رادیوفرکوئنسی، سرطان در دو نفر در همان ناحیه عود کرد. در 10 نفر در گروه فرسایش با میکروویو و نه نفر در گروه فرسایش رادیوفرکوئنسی، سرطان در نواحی متفاوتی از بدن ظاهر شد. این کارآزمایی در مورد کیفیت زندگی، زمان سپری‌شده تا مرگ‌ومیر، و حذف متاستازها گزارشی را ارائه نکرد.
برای تقویت شواهد مربوط به تاثیر فرسایش با میکروویو در مقایسه با درمان‌هایی که در بالا توضیح داده شدند، انجام کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌سازی شده بیشتری مورد نیاز است. هیچ شواهدی را برای مقایسه فرسایش با میکروویو با دیگر روش‌های از بین بردن سلول‌های سرطانی و درمان‌هایی که در کل بدن عمل می‌کنند، نیافتیم.
محدودیت‌های شواهد چه هستند؟
اعتماد ما به نتایج محدود است زیرا هیچ یک از کارآزمایی‌ها روش‌های انجام خود را به صورت شفاف گزارش نکرده، و مشخص نبود شرکت‌کنندگان کارآزمایی از نوع درمان دریافتی خود مطلع بودند یا خیر. هنوز شواهد کافی را در مورد تاثیر فرسایش با میکروویو همراه با TACE متداول در مقایسه با TACE متداول به تنهایی بر مرگ‌ومیر، کیفیت زندگی، عمر طولانی‌تر، حذف متاستازها، عود مجدد سرطان، همچنین تاثیر فرسایش با میکروویو در مقایسه با جراحی متداول و فرسایش رادیوفرکوئنسی بر کیفیت زندگی، حذف متاستازها و عود مجدد سرطان در اختیار نداریم.
این شواهد تا چه زمانی به‌روز است؟
شواهد تا 14 اپریل 2023 به‌روز است.
شواهد در مورد تاثیر فرسایش با میکروویو همراه با TACE متداول در مقایسه با TACE متداول به تنهایی بر عارضه یا عوارض جانبی بسیار نامطمئن است. ما نمی‌دانیم که فرسایش با میکروویو در مقایسه با جراحی متداول ممکن است تاثیری اندک تا عدم تاثیر بر مورتالیتی به هر علتی گذاشته باشد. در مورد تاثیر فرسایش با میکروویو در مقایسه با فرسایش رادیوفرکوئنسی بر مورتالیتی به هر علتی و عارضه یا عوارض جانبی اطلاعی نداریم.
داده‌های مربوط به مورتالیتی به هر علتی و زمان سپری‌شده تا مورتالیتی، HRQoL، عارضه یا عوارض جانبی، مورتالیتی ناشی از سرطان، بقای بدون بیماری، عدم پاک‌سازی متاستازهای کبدی، عود متاستازهای کبدی، زمان سپری‌شده تا پیشرفت متاستازهای کبدی، و معیارهای پاسخ تومور، کافی نبوده یا وجود نداشتند.
با توجه به شواهد غیرقطعی فعلی و شکاف‌های قابل توجه در داده‌ها، پیگیری کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌سازی شده بیشتر و با کیفیت خوب نه تنها توجیه‌پذیر است، بلکه برای روشن کردن کارآمدی و مزایای مقایسه‌ای فرسایش با میکروویو در رابطه با مداخلات مختلف برای متاستازهای کبدی نیز ضروری است.
نسخه فعلی مرور، در مقایسه با نسخه قبلی، شامل دو کارآزمایی جدید با دو مقایسه بیشتر است، فرسایش با میکروویو: 1. همراه با TACE متداول در برابر TACE متداول به تنهایی و 2. در برابر فرسایش رادیوفرکوئنسی.
متاستازهای کبدی (یعنی بدخیمی‌های ثانویه کبدی) به‌طور قابل توجهی شایع‌تر از سرطان اولیه کبد هستند. احتمال بقای (survival) طولانی‌مدت بیماران پس از درمان جراحی رادیکال، تقریبا 50% است. برای افرادی که امکان برداشتن متاستازها با هدف درمان وجود ندارد، باید درمان‌های دیگری در نظر گرفته شوند. یکی از گزینه‌های درمانی، کوآگولاسیون با میکروویو (microwave coagulation) است که از امواج الکترومغناطیسی استفاده می‌کند. این روش، شامل قرار دادن یک الکترود داخل ضایعه تحت هدایت سونوگرافی یا توموگرافی کامپیوتری است.
ارزیابی تاثیرات مفید و مضر کوآگولاسیون با میکروویو در برابر عدم انجام مداخله، دیگر روش‌های فرسایش (ablation)، یا درمان‌های سیستمیک در افراد مبتلا به متاستازهای کبدی بدون توجه به محل تومور اولیه.
از روش‌های استاندارد و جامع جست‌وجوی کاکرین استفاده کردیم. تاریخ انجام آخرین جست‌وجو، 14 اپریل 2023 بود.
کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌سازی شده‌ای که به ارزیابی تاثیرات مفید یا مضر کوآگولاسیون با میکروویو و مقایسه‌کننده‌های آن در افراد مبتلا به متاستازهای کبدی، صرف‌نظر از محل تومور اولیه، پرداختند. کارآزمایی‌ها را بدون توجه به پیامدهای گزارش‌شده وارد کردیم.
پروسیجرهای استاندارد روش‌شناسی (methodology) کاکرین را دنبال کردیم. پیامدهای اولیه عبارت بودند از: مورتالیتی به هر علتی (all-cause mortality) در آخرین پیگیری و زمان سپری‌شده تا مورتالیتی؛ کیفیت زندگی مرتبط با سلامت (health-related quality of life; HRQoL)؛ و هر گونه عارضه یا عوارض جانبی. پیامدهای ثانویه شامل مورتالیتی ناشی از سرطان؛ بقا (survival) بدون بیماری؛ عدم پاک‌سازی متاستازهای کبدی؛ عود متاستازهای کبدی؛ زمان سپری‌شده تا پیشرفت متاستازهای کبدی؛ و معیارهای پاسخ تومور، بودند. از خطرات نسبی (RR) و نسبت‌های خطر (HR) با 95% فواصل اطمینان (CI) برای ارائه نتایج استفاده کردیم. دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم به استخراج داده‌ها و ارزیابی خطر سوگیری (bias) با استفاده از ابزار RoB 1 کاکرین پرداختند. از روش‌شناسی رویکرد درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) برای بررسی قطعیت شواهد استفاده کردیم.
سه کارآزمایی بالینی تصادفی‌سازی شده با معیارهای ورود مطابقت داشتند. مداخلات کنترل در سه کارآزمایی متفاوت بودند؛ بنابراین، انجام متاآنالیز امکان‌پذیر نبود. این کارآزمایی‌ها با خطر بالای سوگیری مواجه بودند. سطح قطعیت شواهد پیامدهای ارزیابی‌شده در سه مقایسه، بسیار پائین بود. داده‌های مربوط به پیامدهای از پیش تعیین‌شده، از دست رفته بودند یا گزارش نشدند.
کوآگولاسیون با میکروویو به علاوه کموآمبولیزاسیون متداول از راه شریان (transarterial chemoembolisation; TACE) در برابر TACE متداول به تنهایی
یک کارآزمایی، که در چین انجام شد، 50 شرکت‌کننده (با میانگین سنی 60 سال، 76% مرد) مبتلا به متاستازهای کبدی با محل تومور اولیه مختلف را تصادفی‌سازی کرد. نویسندگان گزارش کردند که دوره پیگیری حداقل یک ماه بود. کارآزمایی مذکور، عارضه یا عوارض جانبی را فقط در گروه آزمایش و برای معیارهای پاسخ تومور گزارش کرد. هیچ موردی از خروج از مطالعه در این کارآزمایی رخ نداد. این کارآزمایی هیچ پیامد دیگری را گزارش نکرد.
فرسایش با میکروویو در برابر جراحی متداول
یک کارآزمایی، که در ژاپن انجام شد، 40 شرکت‌کننده (با میانگین سنی 61 سال، 53% مرد) مبتلا به متاستازهای متعدد کبدی در سرطان کولورکتال را تصادفی‌سازی کرد. ده شرکت‌کننده پس از تصادفی‌سازی از مطالعه حذف شدند (شش نفر از گروه آزمایش و چهار نفر از گروه کنترل)؛ بنابراین، آنالیز کارآزمایی شامل 30 شرکت‌کننده بود. دوره پیگیری سه سال بود. تعداد موارد گزارش‌شده از مرگ‌ومیر به هر علتی 9/14 شرکت‌کننده در گروه میکروویو در برابر 12/16 شرکت‌کننده در گروه جراحی متداول بود. میانگین بقای کلی (overall survival; OS) در گروه فرسایش با میکروویو، 27 ماه و در گروه جراحی متداول 25 ماه بود. بقای کلی در سه سال در گروه فرسایش با میکروویو، 14% و در گروه جراحی متداول 23% بود که منجر به HR معادل 0.91 شد (95% CI؛ 0.39 تا 2.15). فراوانی گزارش‌شده از عارضه یا عوارض جانبی میان دو گروه مشابه بود، به جز نیاز به دریافت ترانسفیوژن خون، که در گروه جراحی متداول شایع‌تر بود. هیچ موردی از مورتالیتی مرتبط با مداخله رخ نداد. بقای بدون بیماری در گروه فرسایش با میکروویو 11.3 ماه و در گروه جراحی متداول 13.3 ماه بود. این کارآزمایی در مورد HRQoL، گزارشی را ارائه نکرد.
فرسایش با میکروویو در برابر فرسایش رادیوفرکوئنسی (radiofrequency)
یک کارآزمایی، که در آلمان انجام شد، 50 شرکت‌کننده (با میانگین سنی 62.8 سال، 46% مرد) را که به مدت 24 ماه پیگیری شدند، تصادفی‌سازی کرد. RR برای مورتالیتی در دو سال، 0.62 بود (95% CI؛ 0.26 تا 1.47). این کارآزمایی گزارش داد که تا دو سال، 76.9% از شرکت‌کنندگان در گروه فرسایش با میکروویو و 62.5% از شرکت‌کنندگان در گروه فرسایش رادیوفرکوئنسی، زنده ماندند (HR: 0.63؛ 95% CI؛ 0.23 تا 1.73). کارآزمایی مذکور وقوع هیچ موردی را از مرگ‌ومیر یا عوارض شدید در طول پروسیجر در هیچ یک از گروه‌ها گزارش نکرد. دو عارضه خفیف فقط در گروه فرسایش رادیوفرکوئنسی وجود داشت (RR: 0.19؛ 95% CI؛ 0.01 تا 3.67). این کارآزمایی، کارآمدی تکنیکی را در 100% پروسیجرها در هر دو گروه گزارش کرد. عود دوردست برای 10 شرکت‌کننده در گروه فرسایش با میکروویو و نه شرکت‌کننده در گروه فرسایش رادیوفرکوئنسی گزارش شد (RR: 1.03؛ 95% CI؛ 0.50 تا 2.08). هیچ شرکت‌کننده‌ای در گروه فرسایش با میکروویو پیشرفت موضعی بیماری را در 12 ماه نشان نداد، در حالی که این پیشرفت در دو شرکت‌کننده در گروه فرسایش رادیوفرکوئنسی رخ داد (RR: 0.19؛ 95% CI؛ 0.01 تا 3.67). این کارآزمایی در مورد HRQoL، گزارشی را ارائه نکرد.
یک کارآزمایی پشتیبانی نسبی را توسط Medicor (MMS Medicor Medical Supplies GmbH, Kerpen, Germany) برای آنالیز آماری گزارش کرد. دو کارآزمایی باقی‌مانده اطلاعاتی را در مورد منبع حمایت مالی ارائه ندادند.
چهار کارآزمایی در حال انجام را یافتیم.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.