سوال مطالعه مروری
بررسی مزایا و آسیب‌های ناشی از رژیم‌های پروفیلاکتیک آنتی‌بیوتیکی در پیشگیری از بروز عفونت محل جراحی در بیمارانی که تحت پیوند کبد قرار می‌گیرند.
پیشینه
بروز عفونت محل جراحی در پیوند کبد شایع‌تر از دیگر پیوندهای ارگان توپُر است. مطالعات نشان داده‌اند که نرخ عفونت محل جراحی در گیرندگان پیوند کبد که تحت رژیم‌های مختلف پروفیلاکسی با آنتی‌بیوتیک قرار گرفته‌اند، از 8.8% تا 37.5% متغیر است. بنابراین، پروفیلاکسی ضد-میکروبی به احتمال زیاد یک ابزار ضروری برای کاهش عفونت محل جراحی است. با این وجود در منابع علمی شواهدی راجع به بهترین رژیم پروفیلاکسی آنتی‌بیوتیکی که بتوان از آن برای پیوند کبد استفاده کرد، وجود ندارد.
ویژگی‌های مطالعه
تمامی کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌سازی شده مناسب، که به مقایسه انواع رژیم‌های آنتی‌بیوتیکی با دارونما (placebo)، عدم-مداخله یا با دیگر رژیم‌های آنتی‌بیوتیکی برای پیشگیری از بروز عفونت محل جراحی در دریافت‌کنندگان پیوند کبد، صرف‌نظر از سن، جنس و علت پیوند، پرداختند. چنانچه حین جست‌وجو برای یافتن کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌سازی شده، مطالعات شبه-تصادفی‌سازی و دیگر مطالعات مشاهده‌ای نیز یافت شدند، آن‌ها را نیز در نظر گرفتیم.
شواهد تا سپتامبر 2015 به‌روز است. فقط یک کارآزمایی بالینی تصادفی شده که به صورت چکیده منتشر شد، اثرات آنتی‌بیوتیک‌ها را برای پروفیلاکسی در گیرندگان پیوند کبد بررسی کرد.
نتایج کلیدی
این کارآزمایی بالینی تصادفی‌سازی شده، که در مرکز پیوند شیراز در شهر شیراز کشور ایران انجام شد، به‌طور تصادفی 180 شرکت‌کننده را وارد کردند؛ از این میان پس از تصادفی‌سازی، 163 نفر معیارهای لازم را برای ورود به مطالعه داشتند. این کارآزمایی هیچگونه داده عددی دیگری را گزارش نکرده و بنابراین احتمال وجود سوگیری در آن بالا است و سطح کیفیت شواهد آن نیز پائین بود، از این رو نتوانستیم از نتایجی که توسط نویسندگان کارآزمایی ارائه شد، اطمینان حاصل کنیم. این کارآزمایی به مقایسه رژیم سفتریاکسون همراه با مترونیدازول در مقابل رژیم آمپی‌سیلین-سولباکتام همراه با سفتی‌زوکسیم پرداخت. نویسندگان کارآزمایی به سه ایمیلی که توسط نویسندگان مطالعه مروری به منظور درخواست اطلاعات دقیق‌تر فرستاده شد، پاسخی ندادند، اما اظهار داشتند که هیچ تفاوتی بین این دو رژیم آنتی‌بیوتیکی که به‌عنوان پروفیلاکسی برای عفونت باکتریایی در گیرندگان پیوند کبد استفاده شد، نیافتند.
کیفیت شواهد
تنها کارآزمایی شناسایی شده، که به صورت چکیده منتشر شد، در معرض خطر بالای سوگیری (bias) قرار داشت. نویسندگان کارآزمایی گزارشی را در مورد پیامدهایی هم‌چون عوارض جانبی، مدت زمان بقای گرافت، بستری در بخش مراقبت‌های ویژه، طول مدت بستری در بیمارستان و نیز کیفیت زندگی ارائه نکردند. اگرچه به‌نظر می‌رسد نویسندگان مطالعه برخی پیامدهای مورد نظر خود را گزارش کردند، گزارش آن‌ها مبهم بوده و هیچ داده‌ای در دسترس نیست. نویسندگان کارآزمایی بیماران پُر-خطر را از آنالیز خود حذف کردند.
نتیجه‌گیری و تحقیقات آتی
این مطالعه مروری هیچگونه شواهدی را از مزایا و آسیب‌های ناشی از تجویز آنتی‌بیوتیک‌های پروفیلاکتیک برای عفونت محل جراحی در گیرندگان پیوند کبد به دست نیاورد. به منظور بررسی اثرات آنتی‌بیوتیک‌ها بر پیشگیری از بروز عفونت محل عمل جراحی میان بیمارانی که تحت پیوند کبد قرار می‌گیرند، به انجام کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌سازی شده که به درستی انجام شده و مبتنی بر گایدلاین‌های SPIRIT و CONSORT باشند، نیاز است.
مزایا و معایب رژیم‌های آنتی‌بیوتیک پروفیلاکتیک برای پیشگیری از بروز عفونت محل جراحی در پیوند کبد هنوز مشخص نیست. به منظور تعیین نقش دقیق رژیم‌های آنتی‌بیوتیک پروفیلاکتیک در بیماران تحت پیوند کبد، نیاز به انجام کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌سازی شده، با طراحی خوب و پیروی از گایدلاین‌های SPIRIT (Spirit Protocol Items: Recommendations for Interventional Trials) و CONSORT (Consolidated Standards of Reporting Trials) وجود دارد.
شیوع عفونت محل جراحی در پیوند کبد از دیگر پیوندهای ارگان توپُر بیشتر بوده و آنتی‌بیوتیک‌های آن نیز متفاوت هستند. مطالعات نشان داده‌اند نرخ عفونت محل جراحی پس از پیوند کبد بین 8.8% و 37.5% متغیر است. بنابراین به نظر می‌رسد پروفیلاکسی ضد-میکروبی برای کاهش این عفونت‌ها یک امر ضروری محسوب می‌شود. با این وجود، در منابع علمی شواهدی وجود ندارد که نشان‌دهنده بهترین رژیم آنتی‌بیوتیکی پروفیلاکتیک قابل استفاده برای پیوند کبد باشد.
بررسی مزایا و آسیب‌های ناشی از رژیم‌های آنتی‌بیوتیکی پروفیلاکتیک برای عفونت محل جراحی در افراد تحت پیوند کبد.
پایگاه ثبت کارآزمایی‌های کنترل‌شده گروه هپاتو-بیلیاری در کاکرین، پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ Science Citation Index Expanded و منابع علمی سلامت آمریکای لاتین و کارائیب (LILACS) را جست‌وجو کردیم. آخرین جست‌وجو در 11 سپتامبر 2015 انجام شد.
تمامی کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌سازی شده واجد شرایط که به مقایسه انواع رژیم‌های آنتی‌بیوتیکی با دارونما، عدم-مداخله یا دیگر رژیم‌های آنتی‌بیوتیکی برای مدیریت بالینی عفونت محل جراحی در دریافت‌کنندگان پیوند کبد، صرف‌نظر از سن، جنس و علت پیوند، پرداختند. اگر حین جست‌وجو برای کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌سازی شده به مطالعات شبه-تصادفی‌سازی شده و دیگر مطالعات مشاهده‌ای برای داده‌های آسیب ناشی از مداخله برخورد کردیم، آن‌ها را در نظر گرفتیم.
دو نویسنده مرور کارآزمایی‌های مرتبط را انتخاب کرده و احتمال وجود سوگیری (bias) را در آن‌ها بررسی کردند و به استخراج داده‌ها پرداختند.
جست‌وجوی الکترونیکی، پس از حذف موارد تکراری، 786 مورد را شناسایی کرد. از این جست‌وجو، فقط یک کارآزمایی بالینی به ظاهر تصادفی‌سازی شده، که به صورت چکیده منتشر شد، معیارهای ورود را به این مطالعه مروری داشت. این کارآزمایی در مرکز پیوند شیراز (Shiraz Transplant Centre) در شهر شیراز کشور ایران انجام شده و محققین به طور تصادفی 180 دریافت‌کننده پیوند کبد متوالی را مشخص کردند. خطر کلی سوگیری آن را در سطح بالا ارزیابی کردیم. محققان هیچ داده عددی را گزارش نکردند اما متذکر شدند که 163 شرکت‌کننده پس از تصادفی‌سازی معیارهای ورود را داشته و از این رو در آنالیزها قرار گرفتند. به احتمال زیاد 17 شرکت‌کننده‌ای که از مطالعه خارج شدند برای دریافت پیوند کبد پُر-خطر محسوب می‌شدند. نویسندگان کارآزمایی این‌گونه نتیجه‌گیری کردند که نمی‌توان بین دو رژیم آنتی‌بیوتیکی که به گیرندگان پیوند کبد داده شد، یعنی سفتریاکسون (ceftriaxone) به علاوه مترونیدازول (metronidazole) در مقابل آمپی‌سیلین-سولباکتام (ampicillin-sulbactam) به علاوه سفتی‌زوکسیم (ceftizoxime)، تفاوتی قائل شد. نویسندگان این مطالعه مروری نتوانستند این آنالیز را تائید کنند، زیرا همان‌گونه که گفته شد، نویسندگان کارآزمایی هیچگونه داده‌ای را برای آنالیز ارائه نکردند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.