زخمهای عروقی پا زخمهای پیچیده یا شایع و به صورت مزمن عود کننده هستند که میتواند برای بیماران آزار دهنده و برای ارائه دهندگان مراقبت سلامت پُر-هزینه باشد. درمانهای فشاری مثل بانداژها یا ساقهای فشاری سنگبنای درمان زخمهای عروقی پا در نظر گرفته میشدند. با هدف حفاظت از زخم و ارائه یک محیط مرطوب برای بهبود زخم، به جای بانداژها یا ساقهای فشاری، از پانسمانها استفاده میشود. پانسمان با آلژینات، مادهای مشتق از جلبک دریایی، از انواعی است که به کرات برای پانسمان زخمها مورد استفاده قرار میگیرد. ما شواهدی از پنج کارآزمایی تصادفیسازی و کنترل شده که به مقایسه بانداژهای مختلف با پانسمان آلژینات یا پانسمان آلژینات با پانسمانهای دیگر پرداختند، را بررسی کردیم. برای بهبود زخم، شواهد قابل قبولی دال بر تفاوت بین بانداژهای مختلف پانسمانهای آلژینات، همچنین پانسمانهای آلژینات و هیدروکلوئید یا پانسمانهای مسطح غیر-چسبنده پیدا نکردیم. حوادث جانبی عموما بین گروههای درمان مشابه بود (البته این مورد برای آلژینات در برابر پانسمان مسطح غیر-چسبنده ارزیابی نشده بود). در کل، شواهد تا به امروز از کیفیت پائینی برخوردار است. بنابراین پیش از اینکه بتوانیم در مورد استفاده از پانسمانهای آلژینات برای بهبود زخمهای عروقی پا نتیجهگیریهای قطعی داشته باشیم، شواهد با کیفیت خوب لازم است.
بر اساس شواهدی که تا به امروز موجود است، تاثیر پانسمان آلژینات در بهبود زخمهای عروقی پا، بهتر یا بدتر از پانسمان کلوئید یا پانسمان مسطح غیر-چسبنده نبوده و شواهدی وجود ندارد که تفاوت بین محصولات متفاوت پانسمان آلژینات را نشان دهد. اما RCTها در این زمینه از نظر کیفیت روششناسی پائین یا نامشخص بودند. بنابراین، پیش از هرگونه نتیجهگیری قطعی در مورد اثربخشی پانسمان آلژینات در مدیریت زخمهای عروقی پا، شواهد با کیفیت خوب از RCTهایی دقیق با طراحی مناسب - با روشهایی برای به حداقل رساندن سوگیری - برای به کارگیری و گزارش در این زمینه لازم است.
زخمهای عروقی پا زخمهایی پیچیده یا شایعی هستند که معمولا عود کننده بوده و به بیماران و ارائه دهندگان مراقبت سلامت هزینه قابل توجهی را تحمیل میکنند. برای کمک به بهبود زخم، پانسمانهای اولیه که روی زخم را میپوشانند معمولا تحت وسایل فشارنده اعمال میشوند. پانسمان با آلژینات (alginate) در این زخمها به کرات مورد استفاده قرار میگیرد، انواع مختلفی از محصولات آلژینات در بازار وجود دارد، در حالی که شواهد برای توصیه این نوع پانسمان بسیار نادر است.
تعیین تاثیرات پانسمان آلژینات در مقایسه با پانسمانهای جایگزین، درمانهای بدون پانسمان یا پانسمان نکردن زخم با یا بدون درمان فشاری همزمان، بر بهبود زخمهای عروقی پا.
برای اولین نسخه بهروز شده این مرور در مارچ 2015، ما بانکهای اطلاعاتی زیر را جستوجو کردیم: پایگاه ثبت تخصصی گروه زخم در کاکرین، پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ Ovid MEDLINE؛ Ovid MEDLINE (استنادات در حال انجام و سایر استنادات نمایه نشده)؛ Ovid EMBASE و EBSCO CINAHL. هیچ محدودیتی بر اساس زبان یا تاریخ انتشار وجود نداشت.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) منتشر شده یا منتشر نشده که به ارزیابی تاثیرات هر نوع از پانسمان آلژینات برای درمان زخمهای عروقی پا پرداخته بودند، را وارد مرور کردیم.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم انتخاب مطالعه، استخراج دادهها، و ارزیابی خطر سوگیری (bias) را انجام دادند. متاآنالیز (meta-analysis) در جایی که لازم و مناسب دانسته شد، انجام گرفت.
پنج مورد RCT (با 295 شرکتکننده) وارد این مرور شدند. همه اینها در همان مرور اصیل مشخص شدند. خطر سوگیری کلی در دو RCT بالا و در سه RCT دیگر نامشخص بود. یک RCT اشکال مختلف پانسمان آلژینات را با هم (20 شرکتکننده)، سه RCT آلژینات را با پانسمانهای کلوئیدی (215 شرکتکننده) و یک RCT آلژینات را با پانسمانهای مسطح غیر-چسبنده (60 شرکتکننده) مقایسه کرده بودند. مدت پیگیری در سه RCT حدود شش هفته و در دو RCT حدود 12 هفته بود. تفاوتهای بین گروهی برای هر مقایسه، و برای هر گونه پیامد بهبود دارای اهمیت آماری نبود. متاآنالیز برای یک مقایسه (بین پانسمان آلژینات و هیروکلوئید) با دادههای حاصل از دو RCT (با 84 شرکتکننده) برای بهبود کامل در مدت شش هفته تجمیع شد: خطر نسبی 0.42؛ (95% فاصله اطمینان: 0.14 تا 1.21). پروفایل حوادث جانبی عموما بین گروهها مشابه بود (برای آلژینات در برابر پانسمان مسطح غیر-چسبنده ارزیابی نشده بود).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.