استفاده از آنتی‌بیوتیک برای پیشگیری از عفونت‌های MRSA ( استافیلوکوک اورئوس مقاوم به متی‌سیلین ) و عوارض مرتبط با آن در افراد تحت جراحی

اکثر عفونت‌های باکتریایی زخم پس از جراحی، به‌طور طبیعی یا پس از درمان با آنتی‌بیوتیک‌ها بهبود می‌یابند.  برخی باکتری‌ها در برابر آنتی‌بیوتیک‌های پُرمصرف مقاوم هستند، مانند استافیلوکوک اورئوس مقاوم به متی‌سیلین (methicillin-resistant Staphylococcus aureus; MRSA). بروز عفونت MRSA پس از جراحی نادر است، اما می‌تواند در زخم‌ها (عفونت محل جراحی (surgical site infections) یا SSI)، قفسه سینه یا جریان خون (باکتریمی (bacteraemia)) رخ دهد و تهدیدکننده زندگی باشد. MRSA به شکل SSI در 1% تا 33% از افرادی که تحت جراحی قرار می‌گیرند (بسته به نوع عمل) رخ می‌دهد و منجر به بستری طولانی‌مدت در بیمارستان می‌شود.

آنتی‌بیوتیک‌ها را می‌توان به صورت تکی یا ترکیبی به کار برد و برای مدت‌های مختلف تجویز کرد. به منظور شناسایی بهترین آنتی‌بیوتیک(ها) یا الگوی دوزاژ برای پیشگیری از ابتلا به عفونت MRSA پس از جراحی، مطالعاتی را بررسی کردیم که آنتی‌بیوتیک‌های مختلف را با یکدیگر یا با عدم درمان مقایسه کردند تا از عفونت‌های MRSA به شکل SSIها پیشگیری کنند. فقط کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (randomised controlled trials; RCTs) را وارد این مرور کرده و هیچ محدودیتی را در مورد زبان یا تاریخ انتشار یا اندازه کارآزمایی اعمال نکردیم. دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم مطالعات را شناسایی کرده و داده‌ها را استخراج کردند.

تعداد 12 RCT را با 4704 شرکت‌کننده شناسایی کردیم. یازده کارآزمایی به مقایسه 16 درمان آنتی‌بیوتیکی پیشگیرانه (prophylactic) پرداختند، یک کارآزمایی نیز پروفیلاکسی آنتی‌بیوتیکی را با عدم استفاده از پروفیلاکسی مقایسه کرد. به‌طور کلی، وضعیت MRSA در شرکت‌کنندگان پیش از جراحی مشخص نبود.

چهار مطالعه وقوع مرگ‌ومیر را گزارش کردند (14/1401 شرکت‌کننده): تقریبا 1% از شرکت‌کنندگان به هر علتی پس از جراحی جان خود را از دست دادند، اما تفاوت معنی‌داری میان گروه‌های درمان مشاهده نشد. چهار کارآزمایی، بروز عوارض جانبی جدی مرتبط با آنتی‌بیوتیک را گزارش کردند - میان 561 شرکت‌کننده، هیچ عارضه جانبی جدی مشاهده نشد. هیچ‌یک از کارآزمایی‌ها گزارشی را از کیفیت زندگی، طول مدت بستری در بیمارستان یا استفاده از منابع مراقبت سلامت ارایه ندادند. به‌طور کلی، 221 مورد SSI ناشی از هرگونه باکتری در 4032 نفر (6%) و 46 مورد MRSA به شکل SSI در 4704 نفر (1%) رخ داد. در هیچ‌یک از 15 مقایسه انجام‌شده میان یک درمان آنتی‌بیوتیک با نوع دیگر، هیچ تفاوت معنی‌داری در میزان ابتلا به SSIها مشاهده نشد. هنگامی که پروفیلاکسی آنتی‌بیوتیکی با کو-آموکسی‌کلاو (co-amoxiclav) با عدم استفاده از پروفیلاکسی آنتی‌بیوتیکی مقایسه شد، نسبت افراد مبتلا به SSIها پس از دریافت کو-آموکسی‌کلاو به میزان قابل توجهی کمتر بود (74% کاهش در همه SSIها و 95% کاهش در MRSA به شکل SSIها).

دو کارآزمایی گزارش کردند که 19 شرکت‌کننده به عفونت MRSA در زخم‌ها (SSIها)، قفسه سینه یا جریان خون مبتلا شدند، اما میان این دو مقایسه، تفاوت قابل توجهی در نسبتی از افراد که دچار این عفونت شدند، مشاهده نشد.

پروفیلاکسی با کو-آموکسی‌کلاو در مقایسه با عدم استفاده از پروفیلاکسی آنتی‌بیوتیکی، نسبت افراد مبتلا به عفونت‌های MRSA را در افراد بدون سرطان که برای وارد کردن لوله تغذیه به معده با استفاده از آندوسکوپی تحت جراحی قرار می‌گیرند، کاهش می‌دهد، اگرچه این ممکن است به دلیل کاهش کلی عفونت و در نتیجه پیشگیری از عفونت ثانویه زخم‌ها با MRSA باشد. در حال حاضر هیچ شواهد دیگری وجود ندارد که نشان دهد ترکیبی از آنتی‌بیوتیک‌های پیشگیرانه یا افزایش مدت درمان آنتی‌بیوتیکی، مزیتی به لحاظ کاهش عفونت‌های MRSA در افرادی که تحت جراحی قرار می‌گیرند، داشته باشند. به منظور ارزیابی تاثیر درمان‌های آنتی‌بیوتیکی مختلف برای پیشگیری از بروز عفونت‌های MRSA پس از جراحی، انجام RCTهایی با طراحی خوب ضروری هستند.

نتیجه‌گیری‌های نویسندگان: 

پروفیلاکسی با کو-آموکسی‌کلاو در مقایسه با دارونما، نسبت افراد مبتلا به عفونت MRSA را در افراد بدون بیماری بدخیم که تحت گاستروستومی آندوسکوپی از راه پوست قرار داشتند، کاهش می‌دهد، اگرچه این ممکن است به دلیل کاهش عفونت کلی باشد و در نتیجه از آلوده شدن ثانویه زخم‌ها به MRSA پیشگیری کند. در حال حاضر شواهد دیگری مبنی بر مزیت استفاده ترکیبی از چندین آنتی‌بیوتیک پیشگیرانه یا تجویز آنتی‌بیوتیک‌های پیشگیرانه برای مدت طولانی‌تر برای کاهش عفونت‌های MRSA در افراد تحت جراحی وجود ندارد. به منظور ارزیابی اثربخشی بالینی رژیم‌های مختلف آنتی‌بیوتیکی در این زمینه، انجام RCTهایی با طراحی خوب ضروری هستند.

خلاصه کامل را بخوانید...
پیشینه: 

خطر ابتلا به عفونت استافیلوکوک اورئوس مقاوم به متی‌سیلین (methicillin-resistant Staphylococcus aureus; MRSA) پس از جراحی به‌طور کلی پائین است، اما تا 33% از بیماران را پس از برخی انواع جراحی‌ها تحت تاثیر قرار می‌دهد. عفونت MRSA پس از جراحی می‌تواند به شکل عفونت محل جراحی (surgical site infections; SSIs)، عفونت قفسه سینه، یا عفونت جریان خون (باکتریمی (bacteraemia)) رخ دهد. بروز MRSA به شکل SSIها، بسته به نوع جراحی انجام‌شده و وضعیت ناقل بودن افراد درگیر، از 1% تا 33% متغیر است. رژیم مطلوب آنتی‌بیوتیکی پیشگیرانه برای پیشگیری از وقوع MRSA پس از جراحی مشخص نیست.

اهداف: 

مقایسه مزایا و آسیب‌های ناشی از تمامی روش‌های پروفیلاکسی آنتی‌بیوتیکی در پیشگیری از وقوع عفونت MRSA پس از جراحی و عوارض مرتبط با آن در افراد تحت جراحی.

روش‌های جست‌وجو: 

در مارچ 2013، بانک‌های اطلاعاتی زیر را جست‌وجو کردیم: پایگاه ثبت تخصصی گروه زخم‌ها در کاکرین، پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل‌شده کاکرین (CENTRAL)؛ بانک اطلاعاتی خلاصه‌های مرور اثرات (Database of Abstracts of Reviews of Effects; DARE) ( کتابخانه کاکرین )؛ بانک اطلاعاتی ارزیابی اقتصادی NHS ( کتابخانه کاکرین )؛ بانک اطلاعاتی ارزیابی تکنولوژی سلامت (HTA) ( کتابخانه کاکرین )؛ Ovid MEDLINE؛ Ovid MEDLINE (استنادات در حال انجام و دیگر استنادات نمایه نشده)؛ Ovid EMBASE؛ و EBSCO CINAHL.

معیارهای انتخاب: 

فقط کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده‌ای (randomised controlled trials; RCTs) را وارد این مرور کردیم که یک رژیم آنتی‌بیوتیکی را که به عنوان پروفیلاکسی برای SSIها (و دیگر عفونت‌های پس از جراحی) استفاده می‌شد، با رژیم آنتی‌بیوتیکی دیگر یا عدم استفاده از آنتی‌بیوتیک مقایسه کرده و وضعیت مقاومت ارگانیسم‌های کشت‌شده به متی‌سیلین را گزارش کردند. جست‌وجوی خود را برای یافتن RCTها بر اساس زبان، وضعیت انتشار، سال انتشار یا حجم نمونه، محدود نکردیم.

گردآوری و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها: 

دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم کارآزمایی‌ها را برای ورود به این مرور شناسایی کرده، و داده‌ها را استخراج کردند. خطر نسبی (RR) را با 95% فواصل اطمینان (CI) برای مقایسه پیامدهای دو حالتی (binary) میان گروه‌ها محاسبه کردیم، و قصد داشتیم تفاوت میانگین (MD) را با 95% CI برای مقایسه پیامدهای پیوسته (continuous outcome) محاسبه کنیم. همچنین خواستیم متاآنالیز را با استفاده از هر دو مدل اثر ثابت (fixed-effect model) و مدل اثرات تصادفی (random-effects model) انجام دهیم. در جایی که امکان‌پذیر بود، آنالیز قصد درمان (intention-to-treat) را انجام دادیم.

نتایج اصلی: 

تعداد 12 RCT را با 4704 شرکت‌کننده وارد این مرور کردیم. یازده کارآزمایی در مجموع 16 مقایسه سر-به-سر را از رژیم‌های مختلف آنتی‌بیوتیکی پیشگیرانه انجام دادند. در یک کارآزمایی، پروفیلاکسی آنتی‌بیوتیکی با عدم استفاده از آن مقایسه شد. همه کارآزمایی‌ها خطر سوگیری (bias) بالایی داشتند. به استثنای یک کارآزمایی که در آن همه شرکت‌کنندگان حامل باکتری MRSA در بینی بوده یا سابقه عفونت MRSA را داشتند، به نظر نمی‌رسد وجود یا عدم وجود MRSA پیش از جراحی تست شده یا ریشه‌کن شده باشد؛ همچنین به نظر نمی‌رسد شیوع ناقل بودن MRSA در افرادی که تحت جراحی قرار گرفتند، بالا بوده باشد.

شباهت بالینی کافی میان کارآزمایی‌ها برای انجام متاآنالیز وجود نداشت. نرخ مورتالیتی به هر علتی (all-cause mortality) در چهار کارآزمایی که مورتالیتی را گزارش کردند، 14/1401 نفر (1.0%) بود و تفاوت معنی‌داری به لحاظ مورتالیتی میان گروه‌های مداخله و کنترل در هر یک از مقایسه‌های فردی مشاهده نشد. هیچ عارضه جانبی جدی مرتبط با مصرف آنتی‌بیوتیک در هیچ یک از 561 نفری که در چهار کارآزمایی برای دریافت هفت رژیم مختلف آنتی‌بیوتیکی تصادفی‌سازی شدند (سه کارآزمایی که مورتالیتی را گزارش کردند و یک کارآزمایی دیگر) رخ نداد. هیچ‌یک از کارآزمایی‌ها گزارشی را از کیفیت زندگی، کل طول مدت بستری در بیمارستان یا استفاده از منابع مراقبت سلامت ارایه ندادند. به‌طور کلی، 221/4032 نفر (5.5%) دچار SSIهای ناشی از تمامی ارگانیسم‌ها، و 46/4704 نفر (1.0%) دچار SSIهای ناشی از MRSA شدند.

در 15 مقایسه‌ای که یک رژیم آنتی‌بیوتیکی با رژیم دیگر مقایسه شد، تفاوت معنی‌داری در نسبتی از افراد که دچار SSIها شدند، به دست نیامد. در کارآزمایی واحدی که یک رژیم آنتی‌بیوتیکی را با دارونما (placebo) مقایسه کرد، در گروهی که پروفیلاکسی آنتی‌بیوتیکی را با کو-آموکسی‌کلاو (co-amoxiclav) (یا سفوتاکسیم (cefotaxime) در صورت حساسیت به پنی‌سیلین (penicillin)) دریافت کردند، نسبتی از افراد که به SSIها مبتلا شدند، به‌طور قابل توجهی کمتر بود (همه SSIها: RR: 0.26؛ 95% CI؛ 0.11 تا 0.65؛ MRSA نوع SSI؛ RR: 0.05؛ 95% CI؛ 0.00 تا 0.83). در دو کارآزمایی که عفونت‌های MRSA را غیر از SSI گزارش کردند ، 19/478 نفر (4.5%) دچار عفونت‌های MRSA از جمله SSI، عفونت قفسه سینه، و باکتریمی شدند. در این دو مقایسه، تفاوت معنی‌داری در نسبتی از افراد که در هر ناحیه بدن دچار عفونت MRSA شدند، وجود نداشت.

یادداشت‌های ترجمه: 

این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.

Tools
Information