هیپرکالمی یک مشکل پزشکی جدی است که ممکن است باعث مشکلات قلبی یا مرگ شود. چندین روش درمانی وجود دارند که میتوانند برای درمان هیپرکالمی استفاده شوند، اما خطرات و مزایای هر یک به خوبی شناخته نشدهاند. برای تعیین اینکه این درمانها موثر و بیخطر هستند یا خیر، این مرور را انجام دادیم.
به دنبال تمام مطالعاتی بودیم که تا 18 آگوست 2015 منتشر شده و بررسی کردند درمانها در درمان سطوح بالای پتاسیم سرم موثر و بیخطر بودند یا خیر. هفت مطالعه را با مجموع 241 شرکتکننده پیدا کردیم که درمانهای دارویی را برای مدیریت بالینی هیپرکالمی در بزرگسالان مورد بررسی قرار دادند. اکثر مطالعات این درمانها را در بزرگسالان مرد و زن مبتلا به مشکلات کلیوی که از نظر پزشکی پایدار بودند، آزمایش کردند. هیچ مطالعهای را نیافتیم که به عوارض جدی پزشکی پتاسیم بالا مانند مرگومیر توجه کرده باشد.
ما دریافتیم که سالبوتامول و انسولین-دکستروز در کاهش سطح پتاسیم در خون موثر بودند. مشخص شد که سالبوتامول موثر بود، چه به صورت داخل-وریدی داده شد و چه از طریق نبولایزر. به نظر میرسید که این درمانها نسبت به سایر درمانها مانند بیکربنات سدیم و آمینوفیلین موثرتر باشند. هیچ یک از مطالعات واکنشهای جانبی جدی را به داروها پیدا نکردند.
بهطور کلی، کیفیت شواهد ضعیف ارزیابی شد، زیرا مطالعات حجم نمونه کوچکی داشته و نحوه انجام مطالعات به خوبی توصیف نشدند. هیچ یک از مطالعات به مشکلات جدی ناشی از هیپرکالمی توجه نکردند و این موضوع قدرت شواهد را محدود کرد.
شواهد برای مدیریت حاد دارویی هیپرکالمی محدود است، و هیچ مطالعه بالینی نشاندهنده کاهش پیامدهای نامطلوب بیمار نیست. از میان عوامل مورد مطالعه، مصرف سالبوتامول از طریق هر مسیری و انسولین-دکستروز IV به نظر میرسد در کاهش پتاسیم سرم موثرترین باشند. شواهد محدودی برای حمایت از استفاده از دیگر مداخلات، مانند بیکربنات سدیم IV یا آمینوفیلین وجود دارد. اثربخشی رزینهای متصلشونده به پتاسیم و نمکهای کلسیم IV در RCTها آزمایش نشده و پیش از ارائه توصیههای قطعی در بالین نیاز به مطالعه بیشتر دارند.
هیپرکالمی یک اختلال الکترولیتی بالقوه تهدید کننده حیات است که ممکن است منجر به آریتمی قلبی و مرگ بیمار شود. درمان جایگزینی کلیه (renal replacement therapy) در درمان هیپرکالمی موثر شناخته شده، اما مداخلات دارویی بیخطر و موثر برای پیشگیری از دیالیز یا اجتناب از بروز عوارض هیپرکالمی تا زمانی که دیالیز انجام شود، مورد نیاز است.
این مرور به مزایا و مضرات درمانهای دارویی مورد استفاده در مدیریت حاد هیپرکالمی در بزرگسالان پرداخت. این مرور درمانهایی را ارزیابی کرد که پتاسیم سرم را کاهش میدهند همچنین درمانهایی که از بروز عوارض هیپرکالمی پیشگیری میکنند.
از طریق برقراری ارتباط با هماهنگکننده جستوجوی کارآزماییها (Trials' Search Co-ordinator) و با استفاده از واژگان مرتبط با این مرور، در پایگاه ثبت تخصصی گروه کلیه و پیوند در کاکرین تا تاریخ 18 آگوست 2015 به جستوجو پرداختیم.
تمام کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) و شبه-RCTهایی در این مرور وارد شدند که به ارزیابی هر مداخله دارویی برای مدیریت حاد هیپرکالمی در بزرگسالان پرداختند. طراحیهای غیر-استاندارد مطالعه مانند مطالعات متقاطع نیز گنجانده شدند. مطالعات واجد شرایط، بزرگسالان (سن 18 سال و بالاتر) مبتلا به هیپرکالمی را وارد کردند، که به صورت غلظت پتاسیم سرم ≥ 4.9 میلیمول/لیتر تعریف شده، و به منظور کاهش پتاسیم سرم یا پیشگیری از بروز آریتمی، درمان دریافت کردند. بیماران مبتلا به هیپرکالمی القاءشده به صورت مصنوعی از این مرور کنار گذاشته شدند.
هر سه نویسنده عناوین و چکیدهها را غربالگری کرده، و استخراج دادهها و ارزیابی خطر سوگیری (bias) بهطور مستقل توسط حداقل دو نویسنده انجام شدند. مطالعاتی که در مجلات غیر-انگلیسی زبان گزارش شدند، پیش از ارزیابی ترجمه شدند. زمانی که اطلاعاتی در مورد نتایج یا متدولوژی در مقاله اصلی وجود نداشت، با نویسندگان تماس گرفته شد. اگرچه قصد داشتیم همه مطالعات مربوط به یک درمان دارویی خاص را بدون توجه به روش تجویز یا دوز دارو برای تجزیهوتحلیل گروهبندی کنیم، به دلیل تعداد اندک مطالعات که هر درمان معین را ارزیابی کردند، قادر به انجام متاآنالیز نبودیم. برای دادههای پیوسته، تفاوتهای میانگین (MD) و 95% فواصل اطمینان آنها را محاسبه کردیم.
هفت مطالعه (241 شرکتکننده) را برای این مرور انتخاب کردیم. به دلیل ناهمگونی در درمانها و عدم ارائه اطلاعات آماری کافی با نتایج آنها در بسیاری از مطالعات، متاآنالیز این هفت مطالعه امکانپذیر نبود. متدولوژی تخصیص و کورسازی در اکثر مطالعات ضعیف توصیف شدند.
هیچ مطالعهای اثربخشی مداخلات دارویی را برای پیشگیری از پیامدهای مرتبط بالینی مانند مورتالیتی و آریتمیهای قلبی ارزیابی نکرد؛ با این حال شواهدی وجود دارد که چندین روش درمانی رایج بهطور موثری سطح پتاسیم سرم را کاهش میدهند. تجویز سالبوتامول از طریق نبولایزر یا اسپری استنشاقی با دوز اندازهگیری شده (metered-dose inhaler; MDI) در مقایسه با دارونما (placebo) بهطور قابلتوجهی باعث کاهش پتاسیم سرم شد. اوج اثر 10 میلیگرم سالبوتامول نبولایز شده در 120 دقیقه (MD؛ 1.29- میلیمول/لیتر؛ 95% CI؛ 1.64- تا 0.94-) و در 90 دقیقه برای 20 میلیگرم سالبوتامول نبولایز شده (1 مطالعه: MD؛ 1.18- میلیمول/لیتر؛ 95% CI؛ 1.54- تا 0.82) مشاهده شد. یک مطالعه گزارش داد که 1.2 میلیگرم سالبوتامول از طریق MDI با دوز 1.2 میلیگرم کاهش قابلتوجهی را در پتاسیم سرم ایجاد کرد که از 10 دقیقه شروع شده (MD؛ 0.20- میلیمول/لیتر، P < 0.05) و حداکثر کاهش در 60 دقیقه (MD؛ 0.34- میلیمول/لیتر، P < 0.0001) مشاهده شد. سالبوتامول داخل-وریدی (IV) و نبولایز شده اثرات قابلمقایسهای را ایجاد کرد (2 مطالعه). سالبوتامول در مقایسه با دیگر مداخلات، تاثیر مشابهی با انسولین-دکستروز داشت (2 مطالعه) اما در 60 دقیقه از بیکربنات موثرتر بود (MD؛ 0.46- میلیمول/لیتر؛ 95% CI؛ 0.82- تا 0.10-؛ 1 مطالعه). انسولین-دکستروز موثرتر از بیکربنات IV (1 مطالعه) و آمینوفیلین (1 مطالعه) عمل کرد. انسولین-دکستروز، بیکربنات و آمینوفیلین در هیچ مطالعه کنترل شده با دارونما مورد مطالعه قرار نگرفتند. هیچ یک از مطالعات وارد شده، تاثیر رزینهای متصلشونده به کلسیم یا پتاسیم IV را در درمان هیپرکالمی ارزیابی نکردند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.