سوال مطالعه مروری
این مرور، با هدف پاسخ به این سوال که «انواع مختلف زیر-ساخت‌های دوچرخه‌سواری چه تاثیراتی بر جراحات و تصادفات ناشی از دوچرخه‌سواری دارند؟» انجام شده است. زیر-ساخت‌های دوچرخه‌سواری شامل تغییرات ایجاد شده در طراحی جاده یا مدیریت آن برای دوچرخه‌سواران است. هدف ما گنجاندن مطالعاتی در این مرور بود که بر تاثیرات سه نوع از زیر-ساخت‌های دوچرخه‌سواری تمرکز داشتند:
1. مطالعاتی که هدفشان مدیریت استفاده از فضای جاده برای وسایل نقلیه موتوری و دوچرخه‌سواران به طور مشترک بود، برای مثال، خطوط ویژه چرخه‌سواری و استفاده مشترک از یک خط اتوبوس؛
.2 مطالعاتی که مسیر عبور دوچرخه را از مسیر عبور وسایل نقلیه موتوری جدا می‌کنند و ممکن است دارای مسیرهایی ویژه فقط برای استفاده از دوچرخه باشند، برای مثال، مسیرها و راه‌های مخصوص دوچرخه. این محل‌ها ممکن است با عابران پیاده به اشتراک گذاشته شوند؛
.3 مدیریت جاده‌ها برای تفکیک خودروهای موتوری و عبور دوچرخه (به عنوان مثال، قوانین راهنمایی و رانندگی که انواع خاصی از گردش‌ها را در عبور و مرور ممنوع می‌کند) و حرکت منظم دوچرخه‌ها با استفاده از چراغ‌های راهنمایی.
مقایسه‌ها با مسیرها یا گذرگاه‌هایی انجام شد که یا زیر-ساخت‌های دوچرخه‌سواری در آن محل‌ها وجود نداشت یا نوع متفاوتی از زیر-ساخت‌ها را داشتند. مطالعاتی که بزرگسالان و کودکان همزمان در آن شرکت کرده بودند مورد توجه ما بودند. پیامد اولیه مورد توجه ما جراحات ناشی از دوچرخه‌سواری بود که در نتیجه تصادف با دوچرخه ایجاد شده باشند. پیامدهای ثانویه شامل نرخ تصادفات در دوچرخه‌سواران بود، تعداد دوچرخه‌ها مشخص کننده تعداد دوچرخه‌سوارانی است که از زیر-ساخت‌ها استفاده می‌کنند.
پیشینه
زیر-ساخت‌های دوچرخه‌سواری شامل ایجاد تغییراتی در شرایط جاده‌ای است که تسهیلات ویژه‌ای را برای دوچرخه‌سواران فراهم می‌کند. این تغییرات ممکن است شامل ایجاد مسیرهای مخصوص دوچرخه یا حق دادن به دوچرخه‌سواران در تقاطع‌ها، یا جدا کردن دوچرخه‌سواران از وسایل نقلیه سریع یا سنگین باشد. محدودیت‌های سرعت ممکن است ابزاری را معرفی کند که، جاده‌ها را بین دوچرخه‌سواران و وسایل نقلیه با حرکت آهسته‌تر به اشتراک می‌گذارد. این مرور مهم است زیرا اگر ما بخواهیم افراد بیشتری دوچرخه‌سواری کنند، باید بدانیم که زیر-ساخت‌های دوچرخه‌سواری به امنیت دوچرخه‌سواران کمک می‌کنند یا خیر.
تاریخ جست‌وجو
ما منابع علمی پژوهشی سراسر جهان را تا مارچ 2015 جست‌وجو کردیم.
ویژگی‌های مطالعه
انواع مطالعاتی که می‌توانند در این مرور وارد شوند، شامل کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده، کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده خوشه‌ای، مطالعات کنترل شده قبل و بعد، و مطالعات سری زمانی منقطع هستند. 21 مطالعه را یافتیم که تاثیرات 11 نوع مختلف را از زیر-ساخت‌های دوچرخه‌سواری بررسی می‌کنند. هیچ مطالعه‌ای جراحات گزارش شده توسط خود فرد یا صدماتی که منجر به مراجعه به پزشک شوند، را گزارش نکردند. چهارده مطالعه گزارش پلیس را از سقوط دوچرخه یا تصادف یا آسیب ناشی از آن گزارش کرده بودند و بقیه مطالعات، پیامدهایی را مثل تعداد تصادفات دوچرخه یا تعداد دوچرخه‌سواران درگیر در سقوط دوچرخه گزارش کردند. نه مطالعه شدت تصادف را در تصادفات گزارش کردند؛ هفت مطالعه سن دوچرخه‌سوار در حادثه و دو مطالعه جنسیت دوچرخه‌سواران را گزارش کردند. یک مطالعه سطح محرومیت اجتماعی را گزارش کرد. سرعت دوچرخه (cycle flow) در 14 مطالعه گردآوری شد.
نتایج کلیدی
به طور کلی ما دریافتیم که درباره اثرگذاری زیر-ساخت‌های مورد مطالعه ما بر جراحات یا تصادفات دوچرخه‌سواران، با کمبود شواهد مواجه هستیم. مسیرها و شبکه‌های دوچرخه‌ای به نظر نمی‌رسد که خطر تصادف را در دوچرخه‌سواران کاهش دهد. محدودیت سرعت 20 مایل در ساعت، تغییر در بخش‌هایی از شبکه جاده‌ای و ایجاد میدان در آن و تغییر بخش‌های شلوغ یک مسیر مخصوص دوچرخه ممکن است خطر تصادف را کاهش دهد. از نظر شدت جراحت، جنس، سن و سطح محرومیت اجتماعی منطقه، برای نتیجه‌گیری کردن در خصوص تاثیر زیر-ساخت‌های دوچرخه‌سواری در تصادفات دوچرخه‌ای با فقدان شواهد روبه‌رو هستیم.
کیفیت شواهد
ما جست‌وجوی کاملی را برای یافتن مقالات مرتبط انجام دادیم. در 20 مورد از 21 مطالعه‌ای که طراحی آنها از نوع مطالعات کنترل شده قبل و بعد بود، کیفیت شواهد در سطح پائین بود. تعداد کمی از مطالعات تاثیر عواملی مانند آب و هوا و حجم ترافیک را بر نرخ تصادفات در نظر گرفتند. مطالعات کمی به این موضوع پرداخته‌اند که تغییر در تعداد دوچرخه‌ها که در نتیجه ایجاد زیر-ساخت‌هاست، چگونه ممکن است نرخ تصادفات را تحت تاثیر قرار دهد.
به طور کلی، شواهد با کیفیت بالا به میزان کافی وجود ندارد و ما قادر به نتیجه‌گیری درست درباره تاثیر زیر-ساخت‌های دوچرخه‌سواری بر تصادفات دوچرخه‌سواری نیستیم. ارزیابی دقیقی از زیر-ساخت‌های دوچرخه‌سواری وجود ندارد.
دوچرخه‌سواری شکلی جذاب از حمل‌ونقل و نوعی از فعالیت بدنی است. ممکن است انجام آن به عنوان فعالیت بدنی راحت‌تر از دیگر فعالیت‌ها مانند رفتن به باشگاه ورزشی با زندگی روزمره فرد تناسب پیدا کند، مثلا، استفاده از دوچرخه برای رفتن به سر کار و خرید. دوچرخه‌سواری هم‌چنین برای گروه بزرگی از جامعه و هم‌چنین محیط زیست به دلیل استفاده کمتر از وسایل نقلیه موتوری مفید است. دوچرخه‌سواران به عنوان کاربران آسیب‌پذیر جاده‌ها محسوب می‌شوند زیرا، اغلب در مجاورت وسایل نقلیه موتوری بزرگ‌تر و سریع‌تر قرار می‌گیرند. هدف از زیر-ساخت‌های دوچرخه‌سواری، راحت‌تر و امن‌تر کردن راه‌ها برای دوچرخه‌سواران است. این مرور برای هدایت برنامه‌ریزی حمل‌ونقل لازم است.
اهداف آن عبارتند از:
1. ارزیابی تاثیرات انواع مختلف زیر-ساخت‌های دوچرخه‌سواری در کاهش آسیب‌های ناشی از دوچرخه‌سواری در دوچرخه‌سواران، به وسیله نوع زیر-ساخت؛
2. ارزیابی تاثیرات زیر-ساخت‌های دوچرخه‌سواری بر کاهش شدت جراحات ناشی از دوچرخه‌سواری در دوچرخه‌سواران؛
.3 ارزیابی تاثیرات زیر-ساخت‌های دوچرخه‌سواری در کاهش آسیب‌های ناشی از دوچرخه‌سواری در دوچرخه‌سواران با توجه به سن، جنس و گروه‌های اجتماعی.
آخرین جست‌وجو را در 2 مارچ 2015 انجام دادیم. پایگاه ثبت تخصصی گروه آسیب‌ها و صدمات در کاکرین (Cochrane Injuries Group Specialised Register)، CENTRAL (کتابخانه کاکرین ؛The Cochrane Library)؛ MEDLINE (OvidSP)؛ Embase Classic + Embase (OvidSP)؛ PubMed و 10 بانک اطلاعاتی دیگر را جست‌وجو کردیم. وب‌سایت‌ها و خلاصه مقالات کنفرانس‌ها را به صورت دستی جست‌وجو کردیم و فهرست منابع مطالعات وارد شده و مرورهای منتشر شده قبلی را بررسی کردیم و با سازمان‌های مرتبط تماس گرفتیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده، کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده خوشه‌ای، مطالعات کنترل شده قبل و بعد، و مطالعات سری زمانی منقطع که تاثیر زیر-ساخت‌های دوچرخه‌سواری (مانند خطوط دوچرخه، مسیرها یا خطوط، مدیریت سرعت، طراحی پیچ) را بر مصدومیت دوچرخه‌سوار یا نرخ تصادف ارزیابی کرده بودند، وارد مرور کردیم. مطالعات باید شامل یک فاکتور مقایسه کننده مانند نبود زیر-ساخت یا نوع متفاوتی از زیر-ساخت‌ها می‌بودند. مطالعاتی را که تصادفات ناشی از دوچرخه‌سواری رقابتی را بررسی کرده بودند، حذف کردیم.
دو نویسنده این مرور، عناوین و خلاصه مقالات به دست آمده از جست‌وجوها را برای تعیین واجد شرایط بودن بررسی کردند. دو نویسنده مرور داده‌های حاصل از کارآزمایی‌های وارد شده را استخراج و خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کردند. با استفاده از مدل اثرات-تصادفی یک متاآنالیز (meta-analysis) انجام دادیم که در آن حداقل سه مطالعه، مداخلات و پیامدهای یکسانی را گزارش کرده بودند. در جایی که مطالعات کافی وجود داشت، به عنوان یک آنالیز ثانویه، تغییرات مواجه کردن دوچرخه‌سوار را در محاسبه نسبت میزان در نظر گرفتیم. با توجه به روش درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) کیفیت شواهد را برای نصب مسیرها و شبکه‌های دوچرخه‌سواری بالا، متوسط، پائین یا بسیار پائین برآورد کردیم.
ما 21 مطالعه را برای گنجاندن در این مرور یافتیم: 20 مطالعه کنترل شده قبل و بعد (controlled before-after; CBA) و یک مطالعه سری زمانی منقطع (interrupted time series; ITS). این مطالعات، طیف وسیعی از زیر-ساخت‌ها از جمله خطوط دوچرخه، خطوط توقف پیشرفته، استفاده از رنگ‌ها، خطوط دوچرخه، مسیرهای دوچرخه، مدیریت شبکه جاده‌ای، مدیریت سرعت، مسیرها و شبکه‌های دوچرخه‌ای، طراحی پیچ و میدان و معیارها را ارزیابی کردند. هیچ مطالعه‌ای رسیدگی پزشکی یا جراحات گزارش شده توسط خود فرد را گزارش نکرد. هیچ شواهدی مبنی بر کاهش نرخ تصادفات به وسیله خطوط دوچرخه وجود ندارد (نسبت میزان: 1.21؛ 95% CI؛ 0.70 تا 2.08). با توجه به سرعت دوچرخه‌سواری، هیچ تفاوتی در میزان تصادفات برای دوچرخه‌سوارانی که از مسیرها و شبکه‌های دوچرخه‌ای استفاده می‌کردند، در مقایسه با دوچرخه‌سوارانی که از آنها استفاده نمی‌کردند، وجود نداشت (RR: 0.40؛ 95% CI؛ 0.15 تا 1.05). برای آنالیزهای تعدیل شده برای سرعت دوچرخه‌سواری، ناهمگونی بین مطالعات دارای اهمیت آماری بود (I² = 75%؛ Chi² = 8.00؛ df = 2؛ P = 0.02). کیفیت شواهد مربوط به مسیرها و شبکه‌های دوچرخه‌ای را در برآوردها بسیار پائین قضاوت کردیم و در مورد این تخمین بسیار نامطمئن هستیم. این آنالیزها بر اساس یافته‌های حاصل از مطالعات CBA است.
بر اساس داده‌هایی که به صورت نقل قول (narrative) ارائه شده، استفاده از محدوده سرعت 20 مایل در ساعت در مناطق شهری ممکن است در کاهش تصادفات دوچرخه‌سوار موثر باشد. طراحی مجدد قسمت‌های خاصی از مسیرهای دوچرخه‌سواری که ممکن است مخصوصا از نظر حرکت ترافیکی شلوغ یا پیچیده باشند، می‌تواند در کاهش خطر تصادف در دوچرخه‌سواران مفید باشد. به طور کلی، تبدیل تقاطع به میدان ممکن است تعداد تصادفات دوچرخه‌ای را افزایش دهد. به طور خاص، تبدیل تقاطع به میدان‌هایی با خطوط دوچرخه که به عنوان بخشی از گردش جاده‌ای مشخص شده‌اند، خطر تصادفات دوچرخه‌ای را افزایش می‌دهد. با این حال، تبدیل با یا بدون علامت تقاطع به میدان‌هایی با مسیرهای چرخ‌رو ممکن است شانس تصادف را کاهش دهد. ادامه دادن مسیر دوچرخه‌سواری و جاده‌های دوچرخه‌سواری در عرض دهانه اتصال یک جاده فرعی به جاده اصلی، ممکن است خطر آسیب ناشی از تصادف را در دوچرخه‌سواران افزایش دهد. با این حال، این نتیجه‌گیری‌ها نامطمئن بوده، و بر اساس یک مرور و نقل قول از یافته‌های حاصل از مطالعات وارد شده در مرور بنا شده‌اند. شواهد کافی درباره مسیرهای دوچرخه‌سواری یا خطوط توقف پیشرفته وجود ندارد، که هم کاهش و هم افزایش آسیب ناشی از تصادف را در دوچرخه‌سواران تایید می‌کنند. هم‌چنین شواهد کافی برای نتیجه‌گیری‌های قطعی در خصوص تاثیر زیر-ساخت‌های دوچرخه‌سواری بر تصادفات دوچرخه‌سواری از نظر شدت جراحت، جنس، سن و سطح محرومیت اجتماعی از سوانح وجود دارد.
از لحاظ کیفیت شواهد، تطابق کمی از نظر محل‌های مداخله و کنترل وجود داشت. در بسیاری از مطالعات، قابلیت مقایسه منطقه کنترل با محل مداخله نامشخص است و چند مطالعه اطلاعاتی مرتبط با دیگر زیر-ساخت‌های دوچرخه‌سواری را که ممکن است مناطق مداخله و کنترل از نظر مکانی مشابه باشند، ارائه کرده‌اند. اغلب مطالعات داده‌هایی را آنالیز کردند که به طور معمول توسط سازمان‌های خارجی برای تیم مطالعاتی گردآوری شده بودند، در نتیجه خطر سوگیری (bias) از نظر تفاوت‌های سیستماتیک در ارزیابی پیامدها بین دو گروه کنترل و مداخله کاهش یافت. برخی از نویسندگان تاثیرات رگرسیون به میانگین را هنگام بررسی تغییرات میزان تصادفات در نظر نگرفتند. دوره‌های طولانی‌تر جمع‌آوری داده‌ها پیش و پس از ایجاد تعییرات، امکان محاسبه تاثیرات رگرسیون را به میانگین و هم‌چنین مشاهده تغییرات فصلی و زمانی را در حجم ترافیک فراهم خواهد کرد. مطالعات معدودی نرخ تصادفات دوچرخه‌ای را از نظر میزان مواجهه با آن تعدیل کرده‌اند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.