پیشینه
آنوریسم آئورت شکمی (abdominal aortic aneurysm; AAA) یک وضعیت بالقوه تهدید کننده زندگی است که در آن آئورت بزرگ شده و در نهایت می‌تواند منجر به خونریزی گسترده‌ای شود. دستورالعمل‌های فعلی توصیه می‌کنند که AAAهای 55 میلی‌متر یا بیشتر باید به روش جراحی، ترمیم شوند، چون در این اندازه، خطر پاره‌شدگی بیش از خطر ترمیم جراحی است. AAAها بین اندازه‌های 30 تا 54 میلی‌متر پر-خطر نیستند و به‌طور کلی توسط اسکن‌های منظم برای بررسی بزرگ‌تر شدن مورد بررسی قرار می‌گیرند. پژوهش‌های اخیر نشان داده که حتی پس از ترمیم آنوریسم، نرخ بقا در افراد مبتلا به AAA بدتر از افراد بدون AAA است. در بیشتر موارد، علت مرگومیر یک رویداد قلبی‌عروقی، مانند حمله قلبی یا سکته مغزی است. شرایطی نظیر فشار خون بالا یا کلسترول بالا خطر مرگومیر قلبی‌عروقی را افزایش می‌دهند. با این حال، هر دو شرایط را می‌توان از طریق درمان دارویی معکوس کرد. با توجه به افزایش خطر مرگومیر با AAA، تعیین اینکه کدام درمان دارویی در پیشگیری از مرگومیر قلبی‌عروقی در افراد مبتلا به AAA موثرتر بوده، مهم است.
در این مرور، محققانی از کاکرین، اثربخشی درمان دارویی را در درمان عوامل خطرساز عروقی و کاهش مرگ‌ومیرها و حوادث و مرگ‌ومیرهای قلبی‌عروقی در افراد مبتلا به AAA بررسی کردند.
ویژگی‌های مطالعه و نتایج کلیدی
پس از جست‌وجو برای همه مطالعات مرتبط (تا 14 اپریل 2016)، یک مطالعه را پیدا کردیم که در آن یک زیر-گروه از 227 فرد مبتلا به AAA، بتا-بلاکر متوپرولول (beta-blocker metoprolol) (داروهایی را که فشار خون را کاهش می‌دهند) یا یک دارونما (placebo) (درمان ساختگی) دریافت کردند. نتایج این مطالعه برای همه علل مرگومیر و مرگومیر ناشی از بیماری‌های قلبی‌عروقی یا بیماری‌های قلبی‌عروقی غیر-کشنده در 30 روز یا شش ماه پس از ترمیم AAA غیر-دقیق است. عوارض جانبی دارو برای کل جمعیت مطالعه گزارش شد و برای زیر-گروهی از شرکت‌کنندگان مبتلا به AAA در دسترس نبود.
کیفیت شواهد
ما این مطالعه را به‌طور کلی در معرض خطر پائین سوگیری (bias) قضاوت کردیم. کیفیت شواهد را پائین در نظر گرفتیم زیرا فقط یک مطالعه کوچک را در مرور وارد کردیم، رویدادهای کمی گزارش شده بود و نتیجه آن با مزیت و آسیب هم‌سو و سازگار بود.
انجام مطالعات بزرگ و طولانی‌تر برای شناسایی بهترین درمان موثر است. در حال حاضر افراد مبتلا به AAA طیف گسترده‌ای را از درمان‌های فارماکولوژیک شامل داروهای آنتی‌پلاکت، داروهای آنتی-هیپرتانسیو و داروهای کاهش دهنده چربی دریافت می‌کنند. کارآزمایی‌های آینده باید داروهای موجود را تست کنند تا بتوانند موثرترین استراتژی را پیدا کنند، چه با یک داروی واحد باشد یا ترکیبی از درمان‌ها. علاوه بر این، مقبولیت چنین مداخلاتی باید مورد ارزیابی قرار گیرد و مطالعات آینده باید عوارض جانبی همراه با این داروها و تاثیر آنها را بر کیفیت زندگی اندازه‌گیری کنند.
با توجه به محدود بودن تعداد کارآزمایی‌های وارد شده، شواهد کافی برای نتیجه‌گیری کردن در مورد اثربخشی پروفیلاکسی بیماری قلبی‌عروقی در کاهش مرگومیر و حوادث قلبی‌عروقی در افراد مبتلا به AAA وجود ندارد. کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده بیشتری که با کیفیت خوب انجام شوند و بسیاری از انواع پروفیلاکسی را با پیگیری طولانی‌مدت مورد بررسی قرار بدهند، پیش از اتخاذ نتیجه‌گیری‌های درست، مورد نیاز است.
پروفیلاکسی دارویی ثابت شده خطر حوادث قلبی‌عروقی را در افراد مبتلا به بیماری انسدادی شریانی آترواسکلروتیک (atherosclerotic occlusive arterial disease) به خطر می‌اندازد. با این حال، نقش پروفیلاکسی در افراد مبتلا به آنوریسم آئورت شکمی (abdominal aortic aneurysm; AAA) هنوز معلوم نیست. مطالعات متعدد نشان داده‌اند که با وجود ترمیم موفقیت‌آمیز، افرادی که دارای AAA هستند نرخ بقای کم‌تری نسبت به کنترل‌های سالم دارند. افراد مبتلا به AAA با شیوع بیشتر بیماری کرونری قلبی و خطر حوادث قلبی‌عروقی روبه‌رو هستند. علی‌رغم این ارتباط، در مورد اثربخشی پروفیلاکسی دارویی در کاهش خطر قلبی‌عروقی در افراد مبتلا به AAA اطلاعات کمی در دست است. این نسخه به‌روز از یک مرور کاکرین است که در سال 2014 منتشر شد.
تعیین اثربخشی طولانی‌مدت داروهای آنتی‌پلاکت، آتی‌هیپرتانسیو یا کاهنده چربی بر کاهش مرگومیر و حوادث قلبی‌عروقی در افراد مبتلا به آنوریسم آئورت شکمی.
برای به‌روزکردن این مرور، متخصص اطلاعات عروق در کاکرین (CIS)؛ پایگاه ثبت تخصصی عروق در کاکرین (14 اپریل 2016) را جست‌وجو کرد. علاوه بر این، CIS پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL) (شماره 3، 2016) و پایگاه‌های ثبت کارآزمایی‌ها (14 اپریل 2016) را جست‌وجو کرد، فهرست منابع مقالات مرتبط را نیز بررسی کردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده که در آنها افراد مبتلا به AAA به‌طور تصادفی به یکی از درمان‌های پروفیلاکتیک در برابر دیگری، یک رژیم متفاوت از همان دمران، یک دارونما (placebo)، یا عدم درمان اختصاص یافتند، واجد شرایط برای ورود به این مرور بودند. پیامدهای اولیه شامل مورتالیتی به هر علتی و مرگومیر قلبی‌عروقی بود.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم مطالعات را برای ورود انتخاب و ارزیابی کیفیت و استخراج داده‌ها را کامل کردند. هرگونه اختلاف‌نظری را با مباحثه حل کردیم. فقط یک مطالعه دارای معیارهای ورود به این مرور بود، بنابراین نتوانستیم متاآنالیز انجام دهیم.
هیچ مطالعه جدیدی معیارهای ورود به نسخه به‌روز این مرور را نداشت. یک کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده در این مرور پیدا کردیم. زیر-گروهی از شرکت‌کنندگان مبتلا به AAA متوپرولول (metoprolol) (N = 111) یا دارونما (N = 116) دریافت کردند. هیچ شواهد روشنی وجود نداشت که نشان دهد متوپرولول می‌تواند مورتالیتی به هر علتی (نسبت شانس (OR): 0.17؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.02 تا 1.41)، مرگومیر قلبی‌عروقی (OR: 0.20؛ 95% CI؛ 0.02 تا 1.76)، مرگومیر در اثر AAA (OR: 1.05؛ 95% CI؛ 0.06 تا 16.92) کاهش می‌دهد یا حوادث قلبی‌عروقی غیر-کشنده (OR: 1.44؛ 95% CI؛ 0.58 تا 3.57) را در طول 30 روز پس از جراحی افزایش می‌دهد. علاوه بر این، طی شش ماه پس از جراحی، تاثیرات تخمینی با مزایا و آسیب‌ها برای مورتالیتی به هر علتی (OR: 0.71؛ 95% CI؛ 0.26 تا 1.95)، مرگومیر قلبی‌عروقی (OR: 0.73؛ 95% CI؛ 0.23 تا 2.39) و حوادث قلبی‌عروقی غیر-کشنده (OR: 1.41؛ 95% CI؛ 0.59 تا 3.35) هماهنگی داشت. عوارض جانبی دارویی برای کل جمعیت مطالعه گزارش شد و برای زیر-گروهی از شرکت‌کنندگان مبتلا به AAA در دسترس نبود. این مطالعه را به‌طور کلی در معرض خطر پائین سوگیری (bias) در نظر گرفتیم. کیفیت شواهد را برای همه پیامدها پائین در نظر گرفتیم. سطح کیفیت شواهد را به دلیل عدم دقت کاهش دادیم، زیرا فقط یک مطالعه با تعداد کمی از شرکت‌کنندگان در دسترس بود، تعداد حوادث اندک بودند و نتایج با مزایا و آسیب‌ها هم‌سو و سازگار بود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.