سوال مطالعه مروری: تعیین اینکه لقاح آزمایشگاهی (in vitro fertilisation; IVF) در یک چرخه طبیعی جایگزین خوبی برای IVF استاندارد برای زوج‌های نابارور است یا خیر.
پیشینه : روش‌های کمک‌‌باروری مانند IVF می‌توانند به زنان نابارور برای رسیدن به بارداری کمک کنند. در IVF، تخمک در آزمایشگاه بارور شده و دوباره در رحم زن قرار می‌گیرد. پروتکل‌های مختلف IVF از نخستین IVF در سال 1978 ایجاد شدند که شامل IVF با چرخه طبیعی (بدون تحریک شدید تخمدان‌ها)، IVF با چرخه طبیعی اصلاحشده (با دوز پائین تحریک شدید تخمدان) و IVF با تحریک شدید و کنترل‌شده تخمدان هستند. هدف از این مرور سیستماتیک، ارزیابی کارآمدی و بی‌خطری IVF با چرخه طبیعی و IVF با چرخه طبیعی اصلاحشده در مقایسه با IVF همراه با تحریک شدید و کنترل‌شده تخمدان در زوج‌های نابارور بود.
ویژگی‌های مطالعه : شش کارآزمایی وارد شدند، که در مجموع 788 زن تحت درمان IVF قرار گرفتند. شواهد تا 31 جولای 2013 به‌روز است. بزرگترین کارآزمایی در این مرور (با 396 زن) هنوز نتایج کامل‌شده خود را گزارش نکرده است.
نکات کلیدی : شواهد نشان داد که برای زنی با 53% شانس تولد زنده با استفاده از IVF استاندارد، این شانس با IVF با چرخه طبیعی به 34% تا 53% خواهد رسید. تفاوت معنی‌داری در میزان بارداری بالینی، بارداری ادامه‌دار، بارداری چندقلویی، بروز سندرم تحریک شدید تخمدان، ناهنجاری‌های بارداری یا لغو درمان مشاهده نشد. بااین‌حال، یافته‌ها برای همه پیامدها دقیق نبوده و شواهد بیشتری از مطالعات بزرگ‌تر مورد نیاز است. شواهدی از مطالعات مجزا وجود دارد که نشان می‌دهد تعداد کمتری از تخمک‌ها در گروه چرخه طبیعی بازیابی شدند. یافته‌های مربوط به مقرون‌به‌صرفه بودن مداخله متناقض بودند.
کیفیت شواهد : رتبه‌بندی‌های کیفی برای شواهد، از بسیار پائین تا متوسط متغیر بودند که محدودیت اصلی، عدم دقت به دلیل داده‌های ناکافی بود. هنگامی که نویسندگان مرور تاثیر استفاده از روش جایگزین آنالیز را بررسی کردند، یافته‌ها، نرخ‌های بالاتری را از بارداری بالینی با IVF استاندارد نسبت به IVF با چرخه طبیعی نشان دادند.
شواهد بیشتری از کارآزمایی‌های بزرگ به‌خوبی انجام شده در مورد درمان IVF با چرخه طبیعی مورد نیاز است. کارآزمایی‌های آینده می‌بایست IVF با چرخه طبیعی را با IVF استاندارد مقایسه کنند. پیامدها باید نرخ تجمعی تولد زنده و نرخ‌های بارداری، تعداد دوره‌های درمانی لازم برای رسیدن به تولد زنده، هزینه‌های درمان و عوارض جانبی را وارد کنند.
ناباروری 15% تا 20% از زوج‌هایی را که برای فرزندآوری تلاش می‌کنند، تحت تاثیر قرار می‌دهد. لقاح آزمایشگاهی (in vitro fertilisation; IVF) یکی از روش‌های کمک‌‌باروری است که برای بهبود شانس بارداری توسعه یافته است. در روش استاندارد IVF با تحریک شدید و کنترل‌شده (controlled ovarian hyperstimulation; COH) تخمدان، رشد و توسعه فولیکول‌های متعدد با استفاده از گنادوتروپین‌ها تحریک می‌شوند که اغلب با آگونیست یا آنتاگونیست هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (gonadotrophin-releasing hormone; GnRH) ترکیب می‌شوند. اگرچه این یک روش ثابت برای لقاح در زوج‌های نابارور است، درمان گرانی است و خطر عوارض جانبی بالایی دارد. مطالعات نشان داده‌اند که IVF در یک چرخه طبیعی (natural cycle; NC) یا یک چرخه طبیعی اصلاحشده (modified natural cycle; MNC) ممکن است یک جایگزین امیدوار کننده کم‌خطر و کم‌هزینه برای درمان استاندارد IVF تحریک شده باشد زیرا از فولیکول غالب موجود در هر چرخه استفاده می‌شود. در این مرور، مطالعات تصادفی‌سازی و کنترل‌شده در دسترس را برای مقایسه IVF با چرخه طبیعی (NC و MNC) با IVF استاندارد وارد کردیم.
مقایسه کارآمدی و بی‌خطری (safety) IVF با چرخه طبیعی (شامل NC-IVF و MNC-IVF) در مقابل IVF با تحریک شدید تخمدان (controlled ovarian hyperstimulation IVF; COH-IVF) در زوج‌های نابارور.
جست‌وجوی گسترده‌ای در پایگاه ثبت تخصصی گروه اختلالات قاعدگی و ناباروری (Menstrual Disorders and Subfertility Group; MDSG)، پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل‌شده کاکرین (CENTRAL)، MEDLINE؛ EMBASE؛ ClinicalTrials.gov؛ خلاصه‌مقالات کنفرانس‌ها در Web of Knowledge، پورتال جست‌وجوی پلتفرم پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بین‌المللی سازمان جهانی بهداشت، بانک اطلاعاتی LILACS؛ PubMed و بانک اطلاعاتی OpenSIGLE بر اساس دستورالعمل‌های بالینی کاکرین انجام شد. آخرین جست‌وجو در 31 جولای 2013 صورت گرفت.
همه کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده‌ای (randomised controlled trials; RCTs) وارد شدند که IVF با چرخه طبیعی یا IVF با چرخه طبیعی اصلاحشده را در مقایسه با IVF استاندارد در زوج‌های نابارور مقایسه کردند.
انتخاب و استخراج داده‌ها و ارزیابی خطر سوگیری (bias) توسط دو نویسنده (TA و AC) به‌طور مستقل از هم انجام شدند. معیارهای پیامد اولیه، نرخ تولد زنده و نرخ سندرم تحریک شدید تخمدان (ovarian hyperstimulation syndrome; OHSS) به‌ازای هر زن تصادفی‌سازی شده بودند. نسبت شانس منتل-هنزل (Mantel-Haenszel) را برای هر پیامد دو حالتی (dichotomous) و تفاوت میانگین (MD) یا تفاوت میانگین استانداردشده (SMD) را برای پیامدهای پیوسته (continuous outcome)، با 95% فاصله اطمینان (CI) محاسبه کردیم. یک مدل اثر ثابت استفاده شد، مگر اینکه ناهمگونی (heterogeneity) قابل توجهی وجود داشت، که در این مورد یک مدل اثرات تصادفی (random effects) به‌کار گرفته شد.
شش کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل‌شده با مجموع 788 زن وارد شدند. بزرگترین این کارآزمایی‌ها 396 زن واجد شرایط را برای این مرور وارد کرد.
هیچ شواهدی مبنی بر وجود تفاوتی با اهمیت آماری میان IVF با چرخه طبیعی و استاندارد در نرخ‌های تولد زنده یافت نشد (OR: 0.68؛ 95% CI؛ 0.46 تا 1.01، دو مطالعه، 425 زن، I 2 = %0، شواهد با کیفیت متوسط). شواهد نشان می‌دهد که برای زنی با 53% شانس تولد زنده با استفاده از IVF استاندارد، شانس استفاده از IVF با چرخه طبیعی از 34% تا 53% خواهد بود. هیچ شواهدی مبنی بر وجود تفاوت با اهمیت آماری میان IVF با چرخه طبیعی و استاندارد در نرخ OHSS (OR: 0.19؛ 95% CI؛ 0.01 تا 4.06، یک مطالعه، 60 زن، شواهد با کیفیت بسیار پائین)، بارداری بالینی (OR: 0.52؛ 95% CI؛ 0.17 تا 1.61، 4 مطالعه، 351 زن، I 2 = %63، شواهد با کیفیت پائین)، بارداری ادامه‌دار (OR: 0.72؛ 95% CI؛ 0.50 تا 1.05، سه مطالعه، 485 زن، I 2 = %0، شواهد با کیفیت متوسط)، بارداری چندقلویی (OR: 0.76؛ 95% CI؛ 0.25 تا 2.31، 2 مطالعه، 527 زن، I 2 = %0، شواهد با کیفیت بسیار پائین)، ناهنجاری‌های بارداری (OR: 0.44؛ 95% CI؛ 0.03 تا 5.93، 1 مطالعه، 18 زن، شواهد با کیفیت بسیار پائین) یا لغو چرخه (OR: 8.98؛ 95% CI؛ 0.20 تا 393.66، 2 مطالعه، 159 زن، I 2 = %83، شواهد با کیفیت بسیار پائین) مشاهده نشد. یک کارآزمایی گزارش داد که نرخ بازیابی تخمک در گروه چرخه طبیعی به‌طور معنی‌داری کمتر بود (MD: -4.40؛ 95% CI؛ 7.87- تا 0.93-، 60 زن، شواهد با کیفیت بسیار پائین). داده‌های کافی برای نتیجه‌گیری کردن در مورد نرخ لغو درمان وجود نداشتند. یافته‌های مربوط به هزینه‌های درمان متناقض بوده و به داده‌های بیشتری نیاز داریم. شواهد به دلیل عدم دقت (imprecision) محدود شد. یافته‌های مربوط به نرخ بارداری و لغو چرخه نسبت به انتخاب مدل آماری حساس بودند: برای این پیامدها، استفاده از یک مدل اثر ثابت مزیتی را برای گروه IVF استاندارد پیشنهاد کرد. علاوه‌بر این، بزرگترین کارآزمایی هنوز پیگیری را به پایان نرسانده، اگرچه داده‌هایی برای بیش از 95% از زنان گزارش شده‌اند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.