سقط مکرر (recurrent miscarriage)، عبارت است از وقوع دو، سه یا تعداد بیشتری از سقطهای متوالی در اوایل بارداری، و تعداد اندکی (1 تا 3 درصد) از زنان را در سنین باروری درگیر میکند. بسیاری از زنان باردار ممکن است تا زمانی که پس از هفته 10 بارداری دچار خونریزی و کرامپ رحمی شوند، سقط جنین را تشخیص ندهند. پس از اولین از دست رفتن بارداری، خطر تکرار سقط وجود دارد و شانس داشتن یک بارداری موفق، متغیر است. برخی از سقطهای مکرر علل زمینهای دارند، از جمله عوامل مادری و جنینی؛ بنابراین، درمانهای خاصی که این علل را هدف قرار میدهند، تاثیرگذار هستند. با این حال، علل زمینهای ممکن است تشخیص داده نشوند و بیشتر سقطهای مکرر بدون توضیح و غیر-قابل توجیه باقی میمانند. هیچ توصیه جهانی برای درمان سقط مکرر غیر-قابل توجیه وجود ندارد. داروهای گیاهی چینی قرنهاست که در کشورهای آسیایی بهطور گستردهای مورد استفاده قرار گرفته و در سالهای اخیر، به یک درمان جایگزین پرطرفدار در کشورهای غربی تبدیل شده است. بسیاری از مطالعات بالینی گزارش کردهاند که داروهای گیاهی چینی با پیشگیری از وقوع سقط و افزایش شانس تداوم بارداری، میتوانند بارداری و میزان تولد زنده را بهبود بخشند.
فرمولهای مختلف دارویی گیاهی چینی (قرص شو تای (Shou Tai Pill)، جوشانده یانگشی زیتای (Yangxi Zaitai Decoction)، جوشانده بوشن آنتایی (Bushen Antai Decoction) و برخی فرمولهای تعدیل یافته) در کارآزماییها مورد استفاده قرار گرفتند. فرمول اصلی، بیشتر حاوی برخی از داروهای گیاهی رایج چینی است (دانه دودر چینی (Chinese Dodder Seed)، شاخه تاکسیلوس چینی (Chinese Taxillus Twig)، ریشه گل مینای هیمالیا (Himalayan Teasel Root)، ریزوم بزرگ آتراکتیلود (Largehead Atractylodes Rhizome)، چسب الاغ مخفی (Donkey-hide Glue)، پوست اوکومیا (Eucommia Bark)، پوست نارنگی (Tangerine Peel)، ریشه تانزشن سکوچون (Szechwon Tangshen Root)، ریشه گل صد تومانی سفید (White Paeony Root)، Baical Skullcap Root، ریشه گون مغولی (Mongolian Milkvetch Root)، گلپر چینی (Chinese Angelica) و غیره). فرآوردههای دارویی غربی شامل داروهای توکولیتیک (tocolytic drugs)، مانند سالبوتامول و سولفات منیزیم، مکملهای هورمونی با گنادوتروفین جفتی انسانی (human chorionic gonadotrophin)، پروژسترون (progesterone) یا دیدروژسترون (dydrogesterone)، و مکملهای حمایتی مانند ویتامین E، ویتامین K و اسید فولیک، هستند.
در 1 جون 2015 به جستوجوی شواهد پرداختیم و نه کارآزمایی (861 زن) را برای ارزیابی اثربخشی مداخلات پیدا کردیم. همه کارآزماییها از نظر روششناسی ضعیف بوده و بهطور کلی، خطر سوگیری (bias) نامشخصی داشتند. هیچ کدام از کارآزماییها از دارونما (placebo)، عدم درمان یا استراحت در بستر به عنوان مداخله کنترل استفاده نکردند. یک کارآزمایی، اثربخشی رواندرمانی را در مقایسه با گیاهان چینی مورد مطالعه قرار داد.
هنگامی که داروهای گیاهی چینی در ترکیب با سایر داروهای شیمیایی تجویز شدند، در مقایسه با تجویز سایر داروهای شیمیایی بهتنهایی، با میزان بالاتر تداوم بارداری بالای 20 هفته (92.1% در برابر 72.0%، از دو کارآزمایی، شامل 189 زن) و تولدهای زنده (79.7% در برابر 44.2% از شش کارآزمایی، شامل 601 زن) همراه بودند. نرخ تولد زنده در مقایسه داروهای گیاهی چینی بهتنهایی و سایر داروهای شیمیایی بهتنهایی، تفاوتی نداشت (در یک کارآزمایی، شامل 80 زن). مقایسه میزان تداوم بارداری در این کارآزمایی موجود نبود. در مقایسه با رواندرمانی تنها، میزان تولد زنده در گروه زنانی که ترکیبی را از داروهای گیاهی چینی و رواندرمانی دریافت کرده بودند، بیشتر گزارش شد (91.1% در برابر 68.9%).
اکثر مطالعات هیچ اطلاعاتی را در مورد عوارض جانبی برای مادران یا نوزادان گزارش نکردند. فقط دو کارآزمایی (با شرکت 341 زن) گزارش کردند که هیچ عارضه جانبی مادری مشاهده نشد (یک کارآزمایی (ترکیب) داروهای چینی را با سایر داروهای شیمیایی و یک کارآزمایی ترکیب داروهای گیاهی چینی را بهتنهایی در برابر سایر داروهای شیمیایی بهتنهایی مقایسه کردند). فقط در یک کارآزمایی (مقایسه داروهای گیاهی چینی بهتنهایی در برابر سایر داروهای شیمیایی بهتنهایی) گزارش شد که موردی از تولد نوزاد غیر-طبیعی قبل یا پیش از زایمان وجود نداشته است.
هیچ مطالعهای محدودیتهای خود را در کارآزمایی گزارش نکرد. مشخص نیست که کدام یک از داروهای گیاهی چینی یا ترکیبات آنها تاثیرگذار است.
با توجه به تشخیص و طبقهبندی منحصربهفرد طب چینی، محصولات (فرمولها) ممکن است با توجه به زیرگروه سقط مکرر متفاوت باشند. اکثر پزشکان طب چینی، نسخههای کلاسیک را بسته به تظاهرات بالینی فردی، تغییر میدهند. برخی از داروهای گیاهی از فرمولهای کلاسیک درمانی گرفته شده بودند. بنابراین، نتیجهگیری در مورد اثربخشی در مطالعه ما فقط میتواند نشان دهنده تاثیرات کلی داروهای گیاهی چینی بر سقط مکرر بهطور عمومی باشد. نتیجهگیری آن که، به نظر میرسد ترکیب داروهای گیاهی چینی و سایر داروهای شیمیایی، در سقط مکرر غیر-قابل توجیه، از سایر داروهای شیمیایی بهتنهایی مفیدتر هستند، اما شواهد در مورد اثربخشی و ایمنی داروهای گیاهی چینی بهتنهایی، به عنوان درمان مشخص نیست.
ما هیچ دادهای را برای ارزیابی ایمنی و سمیت این مداخله در زنان و نوزادان آنها و هیچ دادهای را برای همه پیامدهای دیگر مادر و نوزاد پیدا نکردیم. برای ارزیابی کامل سودمندی داروهای گیاهی چینی در سقط مکرر غیر-قابل توجیه، انجام مطالعات بیشتری با کیفیت بالا لازم است.
ما شواهد محدودی را یافتیم (از نه مطالعه با حجم نمونههای کوچک و خطر سوگیری نامشخص) که به ارزیابی اثربخشی داروهای گیاهی چینی برای درمان سقط مکرر غیر-قابل توجیه پرداخته باشند؛ هیچ دادهای برای ارزیابی ایمنی مداخله برای مادر یا نوزادش در دسترس نبود. هیچ دادهای مرتبط با هیچ کدام از پیامدهای ثانویه این مرور وجود نداشت. از اطلاعات محدودی که به دست آوردیم، چنین بنظر میرسد که ترکیبی از داروهای گیاهی چینی و سایر داروهای شیمیایی (عمدتا داروهای غربی)، ممکن است از نظر نرخ تداوم بارداری و نرخ تولد زنده، از داروهای غربی تاثیرگذارتر باشد. هر چند کیفیت روششناسی مطالعات وارد شده، عمدتا ضعیف بود.
مقایسه داروهای گیاهی چینی بهتنهایی در برابر دارونما یا عدم درمان (از جمله استراحت در بستر) امکانپذیر نبود، زیرا هیچ کارآزمایی مرتبطی در این زمینه شناسایی نشد.
برای ارزیابی کاملتر اثربخشی و ایمنی طب گیاهی چینی در مدیریت درمانی سقط مکرر غیر-قابل توجیه، انجام مطالعات بیشتری با کیفیت بالا مورد نیاز است. علاوه بر ارزیابی تاثیر داروهای گیاهی چینی بر میزان بارداری و میزان تولد زنده، مطالعات بیشتر باید روی موارد ایمنی (عوارض جانبی و سمیت برای مادر و نوزادش) و نیز پیامدهای ثانویه ذکر شده در این مرور متمرکز شوند. اگر مطالعات وارد شده بتوانند بر مشکلات موجود در طراحی خود، مانند فقدان کارآزماییهای کنترل شده با دارونما واجد شرایط، استفاده از روشهای تصادفیسازی کافی و اجتناب از سوگیری بالقوه فائق آیند، این مرور اطلاعات ارزشمندتری را ارائه خواهد داد.
سقط مکرر، 1% تا 3% از زنان را در سنین باروری تحت تأثیر قرار داده و بیشتر قبل از هفته 10 بارداری (و تقریبا در همان هفته بارداری در سقطهای بعدی) اتفاق میافتد. بعد از وقوع یک سقط، احتمال بروز سقط مجدد در بارداری بعدی متفاوت است. در برخی موارد، سقطهای مکرر علت زمینهای دارند (مربوط به مادر یا کودک وی) و درمانهای خاص با هدف قرار دادن این دلایل ممکن است تاثیرگذار باشند. با این حال، در اغلب موارد علل زمینهای ممکن است مشخص نشود و بیشتر سقطهای مکرر، بدون توضیح و غیر-قابل توجیه باقی میمانند.
تا به امروز، هیچ درمان قابل قبولی برای سقط مکرر غیر-قابل توجیه در کل دنیا وجود ندارد. داروهای گیاهی چینی هزاران سال است که در جوامع آسیایی بهطور گستردهای مورد استفاده قرار گرفته و در سالهای اخیر، به یک جایگزین پرطرفدار برای داروهای غربی تبدیل شدهاند. این مرور سیستماتیک، اثربخشی داروهای گیاهی چینی را در مدیریت درمانی سقط مکرر ارزیابی کرد.
ارزیابی اثربخشی و ایمنی داروهای گیاهی چینی در درمان سقط مکرر غیر-قابل توجیه.
ما پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه بارداری و زایمان در کاکرین (1 جون 2015)؛ Embase (1980 تا 1 جون 2015)؛ Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literature (CINAHL) (1982 تا 1 جون 2015)؛ بانک اطلاعاتی بیومدیکال چینی (1978 تا 1 جون 2015)؛ China Journal Net (CJN) (1915 تا 1 جون 2015)؛ China Journals Full-text Database (1915 تا 1 جون 2015) و WanFang Database (Chinese Ministry of Science & Technology) (1980 تا 1 جون 2015) را جستوجو کردیم. همچنین فهرست منابع کارآزماییهای مرتبط و مرورها را جستوجو کردیم. سازمانها، افراد متخصص که در این زمینه فعالیت داشتند، و تولید کنندگان گیاهان دارویی را شناسایی کرده و با آنها تماس گرفتیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی یا شبه-تصادفیسازی و کنترل شده، شامل کارآزماییهای خوشهای-تصادفیسازی شده، با یا بدون متن کامل که به مقایسه داروهای گیاهی چینی (بهتنهایی یا همراه با سایر مداخلات یا سایر داروهای شیمیایی) با دارونما (placebo)، عدم درمان، سایر مداخلات (شامل استراحت در بستر و حمایت روانی)، یا دیگر داروهای شیمیایی به عنوان درمانهای سقط مکرر غیر-قابل توجیه پرداخته بودند. مطالعات متقاطع برای ورود به این مرور واجد شرایط نبودند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم، همه مطالعات را برای ورود در این مرور در نظر گرفتند، خطر سوگیری (bias) را ارزیابی و دادهها را استخراج کردند. دقت دادهها بررسی شدند.
ما نه کارآزمایی بالینی تصادفیسازی شده (شامل 861 زن) را وارد کردیم. این کارآزماییها به مقایسه داروهای گیاهی چینی (فرمولهای مختلف) بهتنهایی (یک کارآزمایی)، یا در ترکیب با داروهای شیمیایی دیگر (هفت کارآزمایی) در برابر سایر داروهای شیمیایی دیگر بهتنهایی پرداختند. یک مطالعه داروهای گیاهی چینی و سایر داروهای شیمیایی را در برابر رواندرمانی مقایسه کرد. ما هیچ کارآزماییای را شناسایی نکردیم که به مقایسه داروهای گیاهی چینی با دارونما یا عدم درمان، شامل استراحت در بستر، پرداخته باشد.
در کارآزماییهای مختلف از داروهای گیاهی متنوع چینی استفاده شد (و برخی از فرمولهای کلاسیک در کارآزماییها اصلاح شدند). فرآوردههای دارویی غربی، شامل داروهای توکولیتیک (tocolytic drugs)، مانند سالبوتامول و سولفات منیزیم، مکملیاری هورمونی با گنادوتروفین جفتی انسانی (human chorionic gonadotrophin)، پروژسترون (progesterone) یا دیدروژسترون (dydrogesterone) و مکملهای حمایتی مانند ویتامین E، ویتامین K و اسید فولیک بودند.
بهطور کلی، کیفیت روششناسی مطالعات وارد شده، با خطر سوگیری نامشخص برای تقریبا تمام حوزههای ارزیابی شده «خطر سوگیری»، ضعیف بود.
داروهای گیاهی چینی بهتنهایی در برابر داروهای شیمیایی دیگر بهتنهایی - نرخ تولد زنده تفاوتی بین دو گروه نداشت (خطر نسبی (RR): 1.05؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.67 تا 1.65؛ یک کارآزمایی؛ 80 زن). هیچ دادهای در مورد پیامد نرخ بارداری (تداوم بارداری پس از 20 هفته بارداری) در دسترس نبود.
در مقابل، نرخ بارداری تداوم یافته (RR: 1.27؛ 95% CI؛ 1.10 تا 1.48؛ دو کارآزمایی؛ 189 زن) و نرخ تولد زنده (میانگین RR؛ 1.55؛ 95% CI؛ 1.14 تا 2.10؛ شش مورد کارآزمایی؛ 601 زن؛ Tau² = 0.10؛ I² = 73%) میان گروه زنان دریافت کننده ترکیبی از داروهای گیاهی چینی و سایر داروهای شیمیایی در مقایسه با زنان دریافت کننده سایر داروهای شیمیایی بهتنهایی، بالاتر بودند.
در مقایسه داروهای گیاهی چینی و رواندرمانی در برابر رواندرمانی بهتنهایی (یک مطالعه)، گروه زنانی که ترکیبی را از داروهای گیاهی چینی و رواندرمانی دریافت کردند در مقابل زنانی که فقط رواندرمانی را دریافت کردند - نرخ تولد زنده بالاتری را داشتند (RR: 1.32؛ 95% CI؛ 1.07 تا 1.64؛ یک کارآزمایی؛ 90 زن). هیچ دادهای در مورد نرخ بارداری تداوم یافته برای این مقایسه در دسترس نبود.
سایر پیامدهای اولیه (نرخ عوارض جانبی و سمیت مادر و نرخ عوارض جانبی و سمیت نوزاد) در بیشتر مطالعات وارد شده گزارش نشدند. دو کارآزمایی (با شرکت 341 زن) گزارش کردند که عوارض جانبی مادری مشاهده نشد (یک کارآزمایی، ترکیب داروهای چینی را با سایر داروهای شیمیایی مقایسه کرد و یک کارآزمایی، ترکیب داروهای گیاهی چینی بهتنهایی را در برابر سایر داروهای شیمیایی بهتنهایی بررسی کرد). یک کارآزمایی (مقایسه داروهای گیاهی چینی بهتنهایی در برابر سایر داروهای شیمیایی بهتنهایی)، هیچ موردی را از جنین غیر-طبیعی (در اولتراسوند) یا پس از زایمان گزارش نکرد.
هیچ دادهای از هیچ یک از پیامدهای ثانویه این مرور در دسترس نبود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.