پیشینه
قلب چهار حفره دارد: دو حفره در بالا و دو حفره در پائین. حفره پائین سمت راست، که تحت عنوان بطن راست نیز شناخته میشود، خون را از طریق شریان ریوی به ریهها پمپاژ میکند، جایی که خون، اکسیژن را میگیرد. هیپرتانسیون ریوی زمانی رخ میدهد که فشار در شریانهای ریوی به بالاتر از حد طبیعی (8 تا 25 میلیمتر جیوه) افزایش یابد. بروز این رخداد در طول زمان موجب التهاب شریان ریوی میشود. شریانها ممکن است در آینده سفت و تنگ شوند. این تغییرات، پمپاژ خون را به ریهها برای قلب دشوار میکند. قلب در اثر تلاش برای مقابله با این فشار ضعیف میشود؛ اختلال ناشی از آن در جریان خون میتواند منجر به تشکیل لختههای خونی شود. این لختهها ممکن است وارد ریهها شوند، وضعیت فرد را بدتر کنند و موجب مرگ وی شوند.
افراد مبتلا به هیپرتانسیون ریوی ممکن است از خستگی، درد قفسه سینه و تنگی نفس حین انجام فعالیتهای عادی، مانند راه رفتن و دویدن، شکایت داشته باشند، این وضعیت میتواند بر تمام فعالیتهای بدنی تاثیر بگذارد. امید به بقا (survival) در بیمار به عوامل متعددی بستگی دارد، اما بارداری به شدت با بقای ضعیف مرتبط است.
درمان این بیماری چند وجهی بوده و شامل بازتوانی، حمایت روانیاجتماعی و درمان جراحی و طبی است. درمان طبی شامل استفاده از داروهای رقیقکننده خون مانند وارفارین (warfarin)، هپارین (heparin)، فونداپارینوکس (fondaparinux)، آرگاتروبان (argatroban)، دابیگاتران (dabigatran)، آپیکسابان (apixaban) و ریواروکسابان (rivaroxaban) است. داروهای رقیقکننده خون با پیشگیری از تشکیل لخته خونی، عملکرد خود را نشان میدهند. داروهای رقیقکننده انتخابی، وارفارین، برای حفظ هدف درمانی نیاز به پایش دقیق با تستهای آزمایشگاهی روزانه تا هفتگی دارد؛ ممکن است ادامه این پایش دشوار باشد. عارضه جانبی اصلی داروهای رقیقکننده خون خونریزی است که میتواند به صورت کبودی ساده، خونریزی در دستگاه گوارش و خونریزی در مغز ظاهر شود؛ موارد شدید میتوانند کشنده باشند.
سوال مطالعه مروری
تصمیم گرفتیم اثربخشی داروهای رقیقکننده خون را در درمان هیپرتانسیون ریوی ارزیابی کنیم. هیچ مطالعه واجد شرایطی (کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده) یافت نشد. مرور مطالعات دیگر (کارآزماییهای کنترلشده و تصادفیسازی نشده) اثربخشی این مداخله را نشان میدهند. با این حال، به دلیل کیفیت پائین شواهد ارائهشده توسط این مطالعات، این یافتهها باید با احتیاط تفسیر شوند.
نتیجهگیری
هیچ شواهد تصادفیسازی شدهای در دسترس نیست. تصمیم گرفتیم نتایج مطالعات دیگر (کارآزماییهای کنترلشده و تصادفیسازی نشده) را نیز بررسی کنیم. آنها فقط شواهدی را با کیفیت ضعیف از اثربخشی این مداخله ارائه میدهند، و نتایج باید با احتیاط تفسیر شوند. در مورد اینکه تا چه حد میتوان به نتایج مطالعات با این طراحی اطمینان داشت، نامطمئن هستیم، و رویکرد خودمان برای بررسی مناسب و گنجاندن آنها در این مرور سیستماتیک طراحی نشد. بنابراین، این مرور نیاز به انجام کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده و با طراحی مناسب را برجسته میکند.
هیچ مطالعه واجد شرایطی برای ورود به این مرور شناسایی نشد. اگرچه این مرور تاثیر مفید مداخله را از مطالعات تصادفیسازی نشده موجود نشان میدهد، این یافته باید با احتیاط تفسیر شود زیرا احتمالا سوگیریهایی در طراحی آنها وجود دارد و روشهای مورد استفاده، مناسب برای شناسایی، ارزیابی و خلاصه کردن شواهد حاصل از آنها نبودند. برای اینکه بتوان تصمیمات بهتری در مورد اثربخشی این مداخله گرفت، انجام کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده با طراحی خوب مورد نیاز است.
افزایش فشار ریوی با توجه به اتیولوژی چندعاملی آن، دیگر یک بیماری نادر به حساب نمیآید. با این حال، دادههای مربوط به بروز واقعی این وضعیت هنوز محدود است و مناقشات در مورد مدیریت درمانی آن ادامه دارد. استفاده از آنتیکوآگولاسیون در مدیریت درمانی هیپرتانسیون ریوی بر اساس وجود ترومبوز درجا (in situ thrombosis) در بیمار مبتلا به هیپرتانسیون شریان ریوی (pulmonary arterial hypertension; PAH) و شواهد گذشتهنگر از مزایای بالینی آن است. عملکرد فعلی بیشتر به نظر متخصص و تجربه فردی بستگی دارد. مزیت واقعی استفاده از آن در انواع مختلف هیپرتانسیون ریوی هنوز هم جای بحث دارد، و هدف درمانی نسبت بینالمللی نرمالشده (international normalised ratio; INR) میان بیماران تحت درمان، بینتیجه باقی مانده است. پیامدهای نامطلوب مرتبط با آنتیکوآگولانتها قابل توجه است و میتواند شامل خونریزی کشنده هم باشد. توجیه استفاده از این مداخله مستلزم ارزیابی نقادانه در کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده است.
1. ارزیابی اثربخشی و عوارض جانبی احتمالی مرتبط با مصرف آنتیکوآگولاسیون در مدیریت درمانی هیپرتانسیون ریوی (pulmonary hypertension; PH).
2. ارزیابی INR درمانی موثر در بیماران مبتلا به هیپرتانسیون ریوی و دریافتکننده آنتیکوآگولانتها (مراکز آمریکای شمالی: 1.5 تا 2.5، مراکز اروپایی: 2.0 تا 3.0).
کارآزماییها را از طریق جستوجو در بانکهای اطلاعاتی زیر شناسایی کردیم.
پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه راههای هوایی در کاکرین، پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL)، بخشی از کتابخانه کاکرین ؛ MEDLINE (Ovid)؛ EMBASE (Ovid)؛ CINAHL (EBSCOhost)؛ Clinical trials.gov و پورتال کارآزماییهای سازمان جهانی بهداشت (WHO). تاریخ جستوجوی کارآزماییها به 28 مارچ 2014 بازگشت.
تصمیم داشتیم تا فقط کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (randomised controlled trials; RCTs) را وارد مرور کنیم. شرکتکنندگان مبتلا به PH با کوموربیدیتیهایی از جمله بیماریهایی که مصرف طولانیمدت آنتیکوآگولاسیون را ضروری میساخت، گنجانده شدند. همچنین برنامهریزی کردیم تا کارآزماییهایی را وارد کنیم که هر نوع آنتیکوآگولانت را با دارونما (placebo) مقایسه کردند.
نویسندگان مرور (IE و HE) بهطور مستقل از هم تمامی استنادهای شناساییشده را ارزیابی کردند تا ارتباط آنها را برای گنجاندن در مرور مشخص کنند. IE و HE مستقلا عناوین و چکیدههای تمام مطالعات شناساییشده را برای ورود به مرور غربالگری کردند.
هیچ کارآزمایی واجد شرایطی برای ورود به این مرور شناسایی نشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.