آیا فناوری کمکی می‌تواند به بهبود سفتی مفاصل ناشی از کوتاه شدن عضلات و تاندون‌ها در بزرگسالان پس از سکته مغزی کمک کند؟

پیام‌های کلیدی

• از آنجایی که ما فقط هفت مطالعه را با کیفیت ضعیف پیدا کردیم، نمی‌توانیم با قطعیت نتیجه بگیریم که درمان با فناوری کمکی بهتر از درمان متداول است یا خیر.
• برای اندازه‌گیری مزایا و آسیب‌های فناوری کمکی جهت مدیریت بالینی انقباضات در بزرگسالان مبتلا به سکته مغزی، انجام پژوهش‌های بیشتری لازم است.

انقباضات چه هستند؟

پس از وقوع سکته مغزی، بسیاری از افراد دچار بدشکلی‌های اندام حرکتی می‌شوند که ناشی از کوتاه‌تر و سفت‌تر شدن عضلات و تاندون‌ها هستند. علت اصلی انقباضات، گیرکردن اندام حرکتی در یک وضعیت کوتاه‌شده است.

فناوری‌های کمکی چیست؟

فناوری‌های کمکی (assistive technologies) دستگاه‌هایی هستند که از جریان‌های الکتریکی یا روش‌های مکانیکی (مثلا آتل) برای کشش عضلات و بافت‌های نرم استفاده می‌کنند.

ما به دنبال چه یافته‌ای بودیم؟

هدف ما آن بود که بدانیم استفاده از هر نوع فناوری کمکی برای بهبود دامنه حرکتی غیرفعال (یک فرد تا چه اندازه می‌تواند با کمک خارجی یک مفصل را حرکت دهد) و بهداشت در بزرگسالان پس از سکته مغزی، بهتر از درمان معمولی، عدم درمان، یا یک فناوری کمکی دیگر بود یا خیر. ما همچنین خواستیم بدانیم فناوری کمکی چه تاثیرات نامطلوبی داشت.

ما چه کاری را انجام دادیم؟

ما به دنبال مطالعاتی بودیم که تاثیرات فناوری کمکی را در مقایسه با عدم درمان، درمان معمول، یا فناوری کمکی دیگری ارزیابی ‌کردند. ما نتایج مطالعات را مقایسه و خلاصه کرده، و بر اساس عواملی مانند روش‌ها و اندازه‌های مطالعه، اطمینان خود را به شواهد رتبه‌بندی کردیم.

ما به چه نتایجی رسیدیم؟

ما هفت مطالعه کوچک را پیدا کردیم که فناوری کمکی را با درمان معمول مقایسه کردند. انواع فناوری کمکی عبارت بودند از تحریک الکتریکی، آتل‌بندی، ایجاد وضعیت با استفاده از تخته لولایی (positioning using a hinged board) و یک دستگاه غیررباتیک با تحریک الکتریکی. درمان‌ها بین چهار و 12 هفته به طول انجامیدند. برخی از مطالعات، افزون بر افراد مبتلا به سکته مغزی، شامل افراد مبتلا به بیماری‌هایی غیر از سکته مغزی نیز بودند. هر کجا که ممکن بود، فقط نتایج افراد مبتلا به سکته مغزی را آنالیز کردیم.

نتایج اصلی

ما فقط توانستیم داده‌های پنج مطالعه را شامل 252 نفر آنالیز کنیم. تاثیرات فوری درمان پس از آخرین مداخله کشش در دوره مطالعه اندازه‌گیری شدند.

ما مطمئن نیستیم که فناوری کمکی بهتر از درمان معمول برای بهبود دامنه حرکتی غیرفعال در مچ، شانه، یا آرنج باشد. هیچ مطالعه‌ای هیچ معیاری را از بهداشت گزارش نکرد. عوارض جانبی شامل بروز درد هنگام اعمال کشش به عضلات و آسیب پوستی هنگام استفاده از یک آتل شست بودند.

محدودیت‌های شواهد چه هستند؟

ما به شواهد مطمئن نیستیم زیرا فقط از هفت مطالعه کوچک به دست می‌آیند، و افراد ارایه‌دهنده و دریافت‌کننده درمان، هر دو می‌دانستند که در کدام گروه درمانی (فناوری کمکی یا درمان معمول) قرار دارند. علاوه بر این، مطالعات مختلف از روش‌های مختلف اعمال کشش و مقیاس‌های مختلف برای اندازه‌گیری نتایج استفاده کردند.

این شواهد تا چه زمانی به‌روز است؟

شواهد تا می‌ 2022 به‌روز است.

نتیجه‌گیری‌های نویسندگان: 

فقط هفت RCT کوچک معیارهای واجد شرایط بودن این مرور را برآورده کردند، و همه آنها شواهدی را با قطعیت بسیار پائین ارایه دادند. در نتیجه، نمی‌توانیم نتیجه‌گیری قطعی را در مورد تاثیرات فناوری کمکی در مقایسه با درمان معمول یا عدم درمان، ارایه دهیم. همچنین تایید اینکه خطر آسیب مرتبط با درمان با استفاده از فناوری کمکی وجود دارد یا خیر، دشوار بود. مطالعات آتی باید شدت کافی درمان (یعنی میزان و مدت زمان کشش) را اعمال کرده و از معیارهای پیامد معتبر و قابل اعتماد استفاده کنند. چنین مطالعاتی ممکن است به‌ صورت بهتری نقش فناوری کمکی را در مدیریت بالینی انقباضات در بزرگسالان پس از سکته مغزی شناسایی کنند.

خلاصه کامل را بخوانید...
پیشینه: 

انقباضات (کاهش دامنه حرکتی و افزایش سفتی مفصل) یک عارضه شایع سکته مغزی هستند. انقباضات می‌توانند در عملکرد بیمار اختلال ایجاد کرده و باعث مشکلات زیبایی و بهداشتی شوند. پیشگیری و مدیریت بالینی انقباضات ممکن است به بازتوانی و بهبودی بیمار پس از سکته مغزی کمک کند.

اهداف: 

ارزیابی تاثیرات فناوری‌های کمکی (assistive technologies) در مدیریت بالینی انقباضات در بزرگسالان پس از سکته مغزی.

روش‌های جست‌وجو: 

در ماه می ‌2022 به جست‌وجو در CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase؛ و پنج بانک اطلاعاتی دیگر، و سه پایگاه ثبت کارآزمایی‌‌ها پرداختیم. همچنین فهرست منابع مطالعات مرتبط را جست‌وجو کردیم، با متخصصان این حوزه تماس گرفتیم و جست‌وجوهای استنادی را پیش بردیم.

معیارهای انتخاب: 

مطالعات تصادفی‌سازی و کنترل‌شده ( randomised controlled trials; RCTs) که از دستگاه‌های الکتریکی، مکانیکی یا الکترومکانیکی برای مدیریت بالینی انقباضات در بزرگسالان مبتلا به سکته مغزی استفاده ‌کردند، واجد شرایط ورود به این مرور بودند. ما قصد داشتیم مطالعاتی را وارد کنیم که فناوری‌های کمکی را با عدم درمان، درمان معمول، یا فناوری کمکی دیگری مقایسه ‌کردند.

گردآوری و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها: 

سه نویسنده مرور (که به صورت دو به دو کار کردند) همه مطالعات را انتخاب کرده، داده‌ها را استخراج کرده و خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کردند. پیامدهای اولیه عبارت بودند از دامنه حرکتی غیرفعال مفصل (passive joint range of motion; PROM) با و بدون نیروی استاندارد شده، و اندازه‌گیری‌های غیرمستقیم PROM. پیامدهای ثانویه شامل بهداشت بیمار بودند. ما همچنین خواستیم عوارض جانبی فناوری کمکی را ارزیابی کنیم. تاثیرات به صورت تفاوت میانگین (MD) یا تفاوت میانگین استانداردشده (SMD) با 95% فاصله اطمینان (CIs) بیان شدند.

نتایج اصلی: 

هفت مطالعه معیارهای ورود را برآورده کردند. پنج مورد از این موارد وارد متاآنالیز شدند؛ آنها شامل 252 فرد بزرگسال تحت درمان در مراکز بازتوانی حاد و تحت حاد بودند. همه مطالعات، فناوری کمکی را با درمان معمول مقایسه کردند؛ یک مطالعه همچنین فناوری کمکی را با عدم درمان مقایسه کرد، اما نتوانستیم داده‌های جداگانه‌ای را برای شرکت‌کنندگان مبتلا به سکته مغزی به‌ دست آوریم. فناوری‌های کمکی مورد استفاده در این مطالعات شامل تحریک الکتریکی، آتل‌بندی، ایجاد وضعیت با استفاده از تخته لولایی (positioning using a hinged board)، و تمرین حرکتی تکراری فعال با استفاده از یک دستگاه غیررباتیک با تحریک الکتریکی بودند. فقط یک مطالعه، کشش تا انتهای محدوده حرکتی را به کار برد. طول دوره درمان از چهار تا 12 هفته متغیر بود. خطر کلی سوگیری برای همه مطالعات در سطح بالا بود.

ما مطمئن نیستیم که:

• تحریک الکتریکی اکستنسورهای مچ دست، دامنه غیرفعال اکستنشن مچ دست را بهبود می‌بخشد یا خیر (MD: -7.30°؛ 95% CI؛ 18.26- درجه تا 3.66 درجه؛ 1 مطالعه؛ 81 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین)؛
• یک دستگاه غیررباتیک با تحریک الکتریکی فلکسورهای شانه، دامنه غیرفعال فلکشن شانه را بهبود می‌بخشد یا خیر (MD: -9.00°؛ 95% CI؛25.71- تا 7.71 درجه؛ 1 مطالعه؛ 50 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین)؛
• فناوری کمکی، دامنه غیرفعال اکستنشن مچ دست را با نیروی استانداردشده بهبود می‌بخشد یا خیر (SMD: -0.05؛ 95% CI؛ 0.39- تا 0.29؛ چهار مطالعه، 145 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین):
• یک دستگاه غیررباتیک با تحریک الکتریکی اکستنسورهای آرنج، دامنه غیرفعال اکستنشن آرنج را بهبود می‌بخشد یا خیر (MD: 0.41°؛ 95% CI؛ 0.15- درجه تا 0.97 درجه؛ 1 مطالعه، 50 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین).

یک مطالعه، پیامد نامطلوب درد را هنگام استفاده از یک تخته لولایی برای اعمال کشش به فلکسورهای مچ دست و انگشت گزارش کرد، و مطالعه دیگری آسیب‌دیدگی پوست (skin breakdown) را هنگام استفاده از آتل انگشت شست گزارش کرد. هیچ مطالعه‌ای بهداشت یا اندازه‌گیری‌های غیرمستقیم PROM را گزارش نکرد.

یادداشت‌های ترجمه: 

این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.

Tools
Information