پیشینه
تعویض کامل مفصل ران (total hip arthroplast; THA) یک پروسیجر شایع جراحی برای درمان درد و ناتوانی ناشی از ابتلا به استئوآرتریت است. به دنبال THA، افراد معمولا تجهیزات خاصی را، مانند نشیمنگاه توالت مرتفعتر و صندلی بلندتر، و آموزش برای پیشگیری از فعالیتهایی که میتواند مفصل ران را در موقعیت خم شدن، چرخاندن یا روی هم انداختن پاها قرار دهد، دریافت میکنند. هدف از این مداخلات کاهش احتمال جابهجایی مفصل ران جدید است که یک رویداد دردناک و ناتوان کننده است. این توصیهها و تجهیزات اغلب توسط کاردرمانگران پس از پروسیجر THA تجویز میشوند. ما میخواستیم بدانیم که این نوع درمان باعث بهبود افراد پس از THA میشود یا خیر.
ویژگیهای مطالعه
این مرور کاکرین تا 29 اپریل 2016 بهروز است. ما شواهد موجود را جستوجو و سه مطالعه را در این مرور گنجاندیم، که شامل 492 فرد دریافت کننده THA بودند. دو مورد از این مطالعات، ارائه تجهیزات، از جمله نشیمنگاه توالت مرتفعتر و نرده کمکی، و محدود کردن حرکات بدن افراد را بررسی کرده بودند (یکی از این مطالعات همچنین به افراد جلسات فیزیوتراپی ارائه داده بود). یک مطالعه هم آموزش شرکتکنندگان را در مورد انجام فعالیتهای خاص در زندگی روزانه با یک شیوه مطمئن برای افزایش مراقبت از خود بدون خطر جابهجایی مفصل ران جدید بررسی کرده بود. مداخلات متفاوت بودند و به این دلیل ما نتایج را با هم ترکیب نکردیم.
نتایج کلیدی
یک مطالعه پیامدهای شرکتکنندگانی را که بهطور تصادفی به گروههای ارائه اقدامات احتیاطی مفصل ران، تجهیزات و محدودیتهای عملکردی در برابر هیچ گونه اقدامات احتیاطی مفصل ران یا تجهیزات یا محدودیتهای عملکردی تقسیم شده بودند، مورد مقایسه قرار داده بود. این مقایسه کننده اصلی این مرور است.
کیفیت زندگی مرتبط با سلامت (نمرات پائینتر به معنای کیفیت زندگی بهتر)
ما نمیتوانیم با توجه به نتایجمان بگوییم که مداخلات تاثیر مهمی بر کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دارند یا خیر (هیچ نتایج عددی ارائه نشده بود) چرا که حجم نمونه کوچک و طراحی مطالعه ناقص بود.
عملکرد
ما نمیتوانیم بر اساس نتایج موجود بگوییم که مداخلات تاثیر مهمی بر پیامدهای عملکردی میگذارد یا خیر (هیچ نتایج عددی ارائه نشده بود) به این دلیل که حجم نمونه کوچک و طراحی مطالعه ناقص بود.
عوارض و حوادث جانبی
هیچ موردی از دررفتگی مفصل یا حوادث جانبی وجود نداشت.
پیامدهای مورد نظر اندازهگیری نشده
درد، موفقیت درمان و نرخ جراحی مجدد اندازهگیری نشده بود.
کیفیت شواهد
با استفاده از رویکرد درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) به ارزیابی کیفیت شواهد پرداختیم. با توجه به مسائل مربوط به تعداد کم شرکتکنندگان، اندازه مطالعات و شیوه انجام مطالعه، از جمله ضعف کورسازی ارزیابان نسبت به تخصیص گروهها، ما کیفیت شواهد را در سطح «بسیار پائین» ارزیابی کردیم. پژوهشهای بیشتر به احتمال زیاد نتیجهگیریهای حاصل از این نتایج را تغییر میدهند. ما مطمئن نیستیم که مداخلات منجر به بهبود پیامدها میشود یا خیر.
شواهد با کیفیت بسیار پائین از یک کارآزمایی واحد در دسترس است، بنابراین ما مطمئن نیستیم که اقدامات احتیاطی مفصل ران با یا بدون تجهیزات اضافی و محدودیتهای عملکردی در پیشگیری از دررفتگی و بهبود پیامدهای پس از THA موثر هستند یا خیر. در عین حال شواهد برای حمایت یا رد اتخاذ یک برنامه توانبخشی اجتماعی پس از جراحی شامل همبستگی مجدد عملکردی و آموزش در مقایسه با استراتژیهای توانبخشی متداول روی پیامدهای کارکردی کافی نیست.
به تعداد بیشتری کارآزمایی با کیفیت بالا برای ارزیابی پیامدهای مداخلات مختلف درمانی هم در کوتاه-مدت و هم در طولانی-مدت برای کسانی که تحت THA قرار میگیرند، نیاز است. لازم است به ارزیابی تاثیر چنین مداخلاتی بر درد و محدودیت در ADL شخصی، EADL و ADL ابزاری پرداخته شود، همچنین باید به جای صرفا اقدامات احتیاطی مفصل ران، تجهیزات و محدودیتها، مداخلاتی از نوع کاربردی عملکردی نیز ارزیابی شود.
تعویض کامل مفصل ران (total hip arthroplasty; THA) یکی از شایعترین اقدامات ارتوپدی است که در سراسر جهان انجام میشود. استئوآرتریت دردناک مفصل ران، اندیکاسیون اصلی THA است. پس از THA، به طور معمول تجهیزات کمکی، مانند نشیمنگاههای توالت بلندتر و صندلیهای بلندتر، و آموزش برای پیشگیری از فعالیتهایی که میتواند مفصل ران را در فلکسیون بیش از 90 درجه، یا چرخش بیشتر از خط وسط بچرخاند، به افراد ارائه میشود. از این جنبه از کاردرمانی به دلیل کاهش خطرات ناشی از دررفتگی پروتز حمایت میشود. با این حال، تناسب این توصیهها زیر سوال است.
بررسی تاثیر ارائه دستگاههای کمکی، آموزش در زمینه اقدامات احتیاطی مفصل ران، تغییرات محیطی و تمرینات در فعالیتهای روزمره زندگی (ADL) و بسط ADL برای افرادی که تحت THA قرار گرفتهاند.
ما MEDLINE (از 1946 تا اپریل 2016)؛ EMBASE (از 1947 تا اپریل 2016) و کتابخانه کاکرین (Cochrane Library) را شامل CENTRAL (شماره 4 از 12؛ 2016)؛ بانک اطلاعاتی خلاصه مرورهای اثرات (DARE)؛ ارزیابی تکنولوژی سلامت (HTA)؛ بانک اطلاعاتی ارزیابی اقتصادی (EED)؛ CINAHL؛ PEDro و CIRRIE از آغاز تا اپریل سال 2016 جستوجو کردیم. علاوه بر این ما کارآزماییهای بالینی کنترل شده، Clinicaltrials.gov، پایگاه ثبت کارآزماییهای موسسه ملی تعالی (برتری) بالینی (National Institutes of Health Trial Registry)؛ پلتفرم بینالمللی پایگاه ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت (WHO ICTRP) و بانک اطلاعاتی OpenGrey را از آغاز تا اپریل 2016 ارزیابی کردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs)؛ شبه-RCTها و RCTهای خوشهای را وارد مرور کردیم که اثربخشی ارائه دستگاههای کمکی، آموزش اقدامات احتیاطی مفصل ران، تغییرات محیطی، یا آموزش در ADL و EADL برای افرادی که تحت THA قرار گرفته بودند را مورد بررسی قرار دادیم. پیامدهای اصلی مورد علاقه شامل درد، عملکرد، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت (HRQOL)، ارزیابی کلی از موفقیت درمان، نرخ جراحی مجدد، دررفتگی مفصل ران و حوادث جانبی بود.
از پروسیجرهای استاندارد روششناسی ارائه شده توسط کاکرین استفاده کردیم. جستوجوی سیستماتیک منابع علمی را با استفاده از بانکهای اطلاعاتی مختلف انجام دادیم و با نویسندگان مرتبط تماس گرفتیم، شواهد را با استفاده از ابزار خطر سوگیری (bias) کاکرین ارزیابی کردیم، دادهها را با استفاده از شیوه تجزیهوتحلیل روایتگونه (narrative) تجزیهوتحلیل کردیم (از آنجایی که انجام یک متاآنالیز (meta-analysis) به علت ناهمگونی در مداخلات امکانپذیر نبود)، و تمام پیامدها را با استفاده از روش درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) تفسیر کردیم.
سه کارآزمایی را با مجموع 492 شرکتکننده که 530 THA دریافت کرده بودند را در مرور گنجاندیم. شواهد حاکی از خطر بالایی از سوگیری عملکرد، تشخیص و گزارشدهی بود.
یک مطالعه (81 شرکتکننده) پیامدها را برای شرکتکنندگان تصادفیسازی شده برای ارائه اقدامات احتیاطی مفصل ران، تجهیزات و محدودیتهای عملکردی در برابر هیچ گونه پیشبینی برای اقدامات احتیاطی مفصل ران، تجهیزات یا محدودیتهای عملکردی مقایسه کرده بود. با توجه به شواهد با کیفیت بسیار پائین، ما مطمئن نیستیم که ارائه اقدامات احتیاطی مفصل ران، تجهیزات و محدودیتهای عملکردی باعث بهبود عملکرد اندازهگیری شده با استفاده از نمره هریس مفصل ران (Harris Hip Score) در پیگیری 12 ماه، یا کیفیت زندگی مرتبط با سلامت (HRQOL) که توسط فرم کوتاه-12 آیتمی در چهار هفته پس از پیگیری اندازهگیری میشود، در مقایسه عدم ارائه این موارد، شود. در طول 12 ماه پس از جراحی اولیه هیچ موردی از دررفتگی مفصل ران یا حوادث جانبی در هر دو گروه بروز پیدا نکرد. این مطالعه، نمره درد، ارزیابی کلی از موفقیت درمان یا حوادث جانبی کلی را اندازهگیری نکرد.
یک مطالعه (265 شرکتکننده؛ 303 THAs) ارائه اقدامات احتیاطی مفصل ران را در برابر عدم تجویز تجهیزات پس از جراحی و محدودیت فعالیتهای عملکردی مورد بررسی قرار داده بود. با توجه به کیفیت بسیار پائین شواهد، ما مطمئن نیستیم که رضایت از میزان بهبودی در افرادی که تجهیزات و محدودیت پس از جراحی برای آنها تجویز نشده بود (135/151 نفر رضایت داشتند)، در مقایسه با افرادی که تجهیزات و محدودیت تجویز داشتند (113/152) متفاوت باشد (خطر نسبی (RR): 0.83؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.75 تا 0.93؛ 265 شرکتکننده؛ یک کارآزمایی؛ تعداد افراد مورد نیاز جهت درمان تا حصول یک پیامد مثبت بیشتر (number needed to treat for an additional beneficial outcome; NNTB) = 7). با توجه به کیفیت پائین شواهد، ما مطمئن نیستیم که بروز دررفتگی مفصل ران بین شرکتکنندگان با ارائه اقدامات احتیاطی مفصل ران (1/152) نسبت به افراد بدون ارائه تجهیزات یا محدودیتهای پس از THA؛ (0/151) متفاوت باشد (RR: 2.98؛ 95% CI؛ 0.12 تا 72.59). این مطالعه، میزان درد، عملکرد، HRQOL، نرخ جراحی مجدد یا کل حوادث جانبی را اندازهگیری نکرده بود.
یک مطالعه (146 شرکتکننده) تاثیر افزودن ارائه آموزش پس از جراحی و خدمات توانبخشی در زمان ترخیص از بیمارستان را برای بهبود عملکرد ADL در برابر مداخله توانبخشی معمولی در جامعه مقایسه کرده بود. این مطالعه از شواهد با کیفیت بسیار پائین برخوردار بود. در مورد اینکه ارائه آموزشهای پس از جراحی و توانبخشی در شش ماه پیگیری، زمانی که از شاخص قابلیت عملکردی عینی و ذهنی (Objective and Subjective Functional Capability Index) استفاده شد، در مقایسه با بازتوانی مرسوم، باعث بهبود عملکرد میشوند یا خیر، نامطمئن هستیم (146 شرکتکننده؛ یک کارآزمایی؛ 0.05 > P؛ هیچ نتیجه عددی ارائه نشده بود). در این مطالعه، نمره درد، HRQOL، ارزیابی کلی از موفقیت درمان، دررفتگی مفصل ران، نرخ جراحی مجدد یا کل حوادث جانبی اندازهگیری نشده بود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.