سوال مطالعه مروری
هدف ما در این مرور ارزیابی اثربخشی خدمات بازتوانی با مدت معلوم برای افراد مسن (65 ساله و بیشتر) به منظور کمک به آنها برای بازیابی یا بهبود استقلال ایشان بود. دو مطالعه را وارد این مرور کردیم.
پیشینه
خدماتی که برای ادامه زندگی افراد مسن در منزل به ایشان کمک می‌کند، جذابیت آشکاری برای کاربران این خدمات، اعضای خانواده، ارائه دهندگان خدمات و هم‌چنین سیاست‌گذاران به همراه دارد، به ویژه اگر آن خدمات به کاهش فشار موجود بر بیمارستان‌ها یا نیاز برای مراقبت‌های طولانی-مدت یا هر دو کمک نماید. بازتوانی (reablement) (یا مراقبت ترمیمی (restorative care))، یک خدمت بالقوه مفید است که به فرد مسن برای ادامه زندگی در منزل کمک می‌کند. این خدمت معمولا توسط تیمی از متخصصان مراقبت‌های اجتماعی/سلامت و ارائه دهندگان مراقبت‌ها که با یک فرد مسن برای بازیابی استقلال ایشان کار می‌کنند، ارائه می‌شود. این خدمت دارای مدت زمان مشخصی (time- limited) است (معمولا شش تا 12هفته) و به طور معمول ویزیت‌های چند-گانه‌ای را از منزل بیمار در بر می‌گیرد. این خدمات به گونه‌ای برنامه‌ریزی می‌شوند که اهداف تعیین شده توسط فرد مسن را محقق ساخته، و به ایشان برای بازیابی توانایی انجام فعالیت و امور روزانه کمک کنند.
ویژگی‌های مطالعه
شواهد تا اپریل 2015 به‌روز است. این مرور دو مطالعه را، که یک مورد از آنها در استرالیا (با 750 شرکت‌کننده) و مورد دیگر در نروژ (با 61 شرکت‌کننده) به اجرا درآمده بود، شامل می‌شد. در هر دو مطالعه، نیمی از شرکت‌کنندگان یک بسته مراقبت‌های مبتنی بر بازتوانی در منزل و نیمی دیگر مراقبت‌های معمول ارائه شده در منزل را دریافت کرده بودند.
نتایج کلیدی
شواهد با کیفیت بسیار پائین برای تمامی نتایج حاکی از آن است که ما درباره تاثیرات خدمات بازتوانی در مقایسه با مراقبت‌های معمول نامطمئن هستیم.
خدمات بازتوانی ممکن است به برخی از افراد مسن برای بهبود توانایی ایشان برای مشارکت در فعالیت‌های روزانه (وضعیت کارکردی) به میزان کمی کمک کند، اما ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در نرخ‌های مرگ‌ومیر یا پذیرش در بیمارستان (در مقایسه با مراقبت‌های معمول) ایجاد کند. یافته‌ها هم‌چنین حاکی از آن است که ما درباره تاثیرات خدمات بازتوانی بر کیفیت زندگی یا برنامه‌ریزی برای زندگی (living arrangements) نامطمئن هستیم. خدمات بازتوانی ممکن است منجر به کاهش اندک تعداد افرادی شود که به سطوح بالاتری از مراقبت‌های فردی نیاز دارند، و ممکن است هزینه‌های مراقبت را به میزان اندکی کاهش دهد، اما هیچ یک از مطالعات سطح رضایتمندی کاربران خدمات بازتوانی را گزارش نکرده بودند.
کیفیت شواهد
در حالی که ممکن است خدمات بازتوانی دارای تاثیرات مثبت اندکی باشند، کیفیت شواهد بسیار پائین بودند، به این معنی که ما درباره اینکه اندازه یا اهمیت این تاثیرات ممکن است چگونه باشد، بسیار نامطمئن هستیم. پیش از اینکه بتوان اثربخشی و بی‌خطری خدمات بازتوانی را به طور قطعی تعیین کرد، به تدوین و اجرای مطالعات بیشتر در طیفی از کشورها و موقعیت‌های مختلف نیاز است.
از آنجایی که کیفیت شواهد بر مبنای درجه‌بندی GRADE بسیار پائین بود، عدم-قطعیت قابل توجهی درباره تاثیرات خدمات بازتوانی وجود دارد. بنابراین، اثربخشی این خدمات تا زمانی که شواهد بیشتری با پشتوانه قوی در دسترس قرار نگیرد، نمی‌تواند مورد حمایت قرار گرفته یا رد شود. با توجه به پروفایل بالای خدمات بازتوانی که به طور فزاینده‌ای در عرصه سیاست و عملکرد کشورهای متعدد به چشم می‌خورد، اجرای کارآزمایی‌های با کیفیت بالا در سیستم‌های مختلف مراقبت‌های اجتماعی و سلامت یک نیاز مبرم است.
بازتوانی (reablement)، که تحت عنوان مراقبت ترمیمی (restorative care) نیز شناخته می‌شود، یک رویکرد احتمالی به خدمات مراقبتی در منزل (home-care services) برای افراد مسنی است که در معرض خطر کاهش کارکردی (functional decline) قرار دارند. برخلاف خدمات مرسوم مراقبت در منزل، بازتوانی غالبا دارای مدت زمان معینی بوده (معمولا شش تا 12 هفته) و هدف از آن حداکثرسازی استقلال از طریق ارائه مداخلات فشرده چند-رشته‌ای، فرد-محور و مبتنی بر هدف است.
بررسی تاثیرات خدمات بازتوانی با مدت معلوم در منزل (تا 12 هفته) برای بازیابی و بهبود استقلال کارکردی افراد مسن (65 ساله یا بالاتر) در مقایسه با گروه کنترل لیست انتظار یا دریافت کننده مراقبت‌های معمول در منزل.
در فاصله زمانی اپریل تا جون 2015، بدون اعمال هیچ نوع محدودیت زبانی در این بانک‌های اطلاعاتی به جست‌وجو پرداختیم: پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ (MEDLINE (OvidSP؛ Embase (OVID)؛ (PsycINFO (OvidSP؛ ERIC؛ چکیده‌های جامعه‌شناسی (Sociological Abstracts)؛ پایان‌نامه‌ها و تزهای ProQuest؛ (CINAHL (EBSCOhost؛ (SIGLE (OpenGrey؛ AgeLine and Social Care Online. هم‌چنین فهرست منابع مطالعات و مرورهای مرتبط را جست‌وجو کرده و نیز، با نویسندگان حوزه مربوطه تماس گرفتیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs)، کارآزمایی‌های خوشه‌ای تصادفی‌سازی شده یا شبه-تصادفی‌سازی شده مربوط به خدمات بازتوانی ارائه شده را با مدت معلوم برای افراد مسن در منزل ایشان (65 ساله و بیشتر) و نیز یک گروه کنترل از لیست انتظار یا دریافت کنندگان مراقبت‌های معمول در منزل را وارد مرور کردیم.
دو نویسنده به‌طور مستقل از هم مطالعات را برای گنجاندن انتخاب، داده‌ها را استخراج، و خطر سوگیری (bias) را برای مطالعات وارد شده و کیفیت شواهد را با استفاده از سیستم درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) ارزیابی کردند. در صورت لزوم، با نویسندگان این مطالعه برای کسب اطلاعات بیشتر تماس گرفتیم.
دو مطالعه شامل 811 شرکت‌کننده که به مقایسه بازتوانی با خدمات مراقبت معمول در منزل پرداخته بودند، با معیار واجد شرایط بودن انطباق داشتند؛ هم‌چنین سه مطالعه دیگر واجد شرایط را به‌طور بالقوه شناسایی کردیم، اما یافته‌های آنها در حال حاضر در دسترس نبود. یکی از مطالعات وارد شده با 750 شرکت‌کننده در استرالیای غربی (با میانگین سنی 82.29 سال) و مطالعه دوم (با 61 شرکت‌کننده و میانگین سنی 79 سال) در نروژ به اجرا درآمده بودند.
از آنجایی که شواهد پشتیبان برای تمامی پیامدهای گزارش شده به لحاظ کیفیت در سطح بسیار پائینی قرار داشتند، در رابطه با تاثیرات بازتوانی در مقایسه با مراقبت‌های معمول بسیار نامطمئن هستیم. یافته‌های اصلی به قرار زیر هستند.
وضعیت کارکردی: شواهد با کیفیت بسیار پائین نشان داد که طی نه تا 12 ماه بازتوانی نسبت به مراقبت‌های معمول در بهبود کارکرد، ممکن است به میزان کمی موثرتر باشد (امتیازهای کمتر نشان دهنده استقلال بیشتر هستند؛ تفاوت میانگین استاندارد شده (SMD): 0.30-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.53- تا 0.06-؛ 2 مطالعه با 249 شرکت‌کننده).
عوارض جانبی: بازتوانی ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در مورتالیتی طی 12 ماه پیگیری (RR: 0.97؛ 95% CI: 0.74 تا 1.29؛ 2 مطالعه با 811 شرکت‌کننده) یا نرخ‌های پذیرش برنامه‌ریزی نشده در بیمارستان طی 24 ماه (RR: 0.94؛ 95% CI؛ 0.85 تا 1.03؛ 1 مطالعه با 750 شرکت‌کننده) نسبت به مراقبت‌های معمول ایجاد کند.
هم‌چنین شواهد با کیفیت بسیار پائین حاکی از آن است که ما مطمئن نیستیم که بازتوانی تاثیری بر کیفیت زندگی (SMD: -0.23؛ 95% CI؛ 0.48- تا 0.02؛ 2 کارآزمایی با 249 شرکت‌کننده) یا برنامه‌ریزی برای زندگی (living arrangement)، (RR: 0.92؛ 95% CI؛ 0.62 تا 1.34؛ 1 مطالعه با 750 شرکت‌کننده) در مقاطع زمانی مختلف تا 12 ماه داشته باشد. افرادی که خدمات بازتوانی دریافت می‌کنند ممکن است با احتمال کمی، کمتر نسبت به افراد دریافت کننده مراقبت‌های معمول، برای دریافت مراقبت‌های فردی سطح بالا بیش از 24 ماه دوره پیگیری مورد تایید قرار گرفته باشند (RR: 0.87؛ 95% CI؛ 0.77 تا 0.98؛ 1 کارآزمایی؛ 750 شرکت‌کننده). به طور مشابهی، اگرچه ممکن است مجموع هزینه‌های یکپارچه شده مراقبت سلامت و مراقبت در منزل بیش از 24 ماه پیگیری به میزان کمی کاهش داشته باشد (بازتوانی: به نرخ دلار 19,888 استرالیا (AUD)؛ مراقبت معمول: 22,757 AUD؛ 1 کارآزمایی با 750 شرکت‌کننده)، با وجود این از آنجایی که این نتایج بر پایه شواهد با کیفیت بسیار پائینی قرار دارد، درباره اندازه و اهمیت این تاثیرات نامطمئن هستیم.
هیچ یک از مطالعات میزان رضایتمندی کاربران را از خدمات گزارش نکرده بودند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.