سوال مطالعه مروری
این مرور به بررسی این موضوع پرداخت که دسته‌ای از داروها به نام مهارکننده‌های آروماتاز (aromatase inhibitors) می‌توانند قد بزرگسالی را در کودکان و نوجوانان پسر افزایش دهند یا خیر.
پیشینه
مهارکننده‌های آروماتاز یک داروی خوراکی در دسترس هستند که برای پیشگیری از تبدیل هورمون مردانه، یعنی تستوسترون (testosterone)، به استروژن (oestrogen) استفاده می‌شود. در هر دو جنس، هنگامی که رشد در پایان دوره بلوغ کامل می‌شود، استروژن باعث بسته شدن پلات‌های رشد (نواحی رشد استخوان جدید و در نتیجه طویل شدن استخوان‌ها) در استخوان‌های بلند (مثلا استخوان ران) می‌شود. مسدود کردن مسیر این تبدیل در پسران باعث کاهش سطح استروژن شده و می‌تواند دوره رشد را طولانی کند و از نظر تئوری قد بزرگسالی را افزایش دهد. استروژن برای رشد بلوغ زنان مهم است و بنابراین، مهارکننده‌های آروماتاز برای استفاده در دختران نوجوان مناسب نیستند. مهارکننده‌های آروماتاز در حال حاضر برای درمان کوتاهی قد تائید نشده‌اند، اما بیشتر به عنوان یک داروی «تائید نشده» (off-label) استفاده می‌شوند (یعنی برای درمان سایر بیماری‌ها مجوز دارند).
ویژگی‌های مطالعه
بانک‌های اطلاعاتی علمی را برای یافتن کارآزمایی‌های بالینی جست‌وجو کردیم که یک مهارکننده آروماتاز را با دارونما (placebo) یا عدم-درمان مقایسه کردند. چهار کارآزمایی (شامل 207 شرکت‌کننده مرد) را شناسایی کردیم که معیارهای ورود را داشتند. در یک کارآزمایی، شرکت‌کنندگان درمان هم‌زمان با هورمون رشد (هورمونی که باعث رشد می‌شود) دریافت کردند و در کارآزمایی دیگر، شرکت‌کنندگان شش ماه درمان هم‌زمان با تستوسترون داشتند. تشخیص‌های اساسی شرکت‌کنندگان مطالعه شامل کوتاهی قد با علت ناشناخته، تاخیر در بلوغ یا کمبود هورمون رشد بود. با توجه به طراحی‌های متفاوت مطالعه، فقط توصیف کارآزمایی‌های مجزا در دسترس بود و هیچ فرصتی برای ترکیب نتایج کارآزمایی وجود نداشت.
نتایج کلیدی
پیامدهای رشد کوتاه-مدت مانند قد پیش‌بینی شده در بزرگسالی (در حال حاضر هیچ روش اثبات شده‌ای برای پیش‌بینی دقیق قد کودک در بزرگسالی وجود ندارد، چندین فرمول برای ارائه حدس معقول برای رشد کودک استفاده می‌شود) در همه کارآزمایی‌ها بهبود یافته است. با این حال، فقط یک کارآزمایی داده‌های قد نهایی را در بزرگسالی گزارش کرد و هیچ تفاوت مرتبطی را نشان نداد. این نگرانی وجود داشت که داده‌های قد نهایی در بزرگسالی برای دیگر مطالعات منتشر نشده باشند. مهارکننده‌های آروماتاز عموما به خوبی تحمل شدند و هیچ شرکت‌کننده‌ای به دلیل عوارض جانبی از کارآزمایی انصراف نداد. با این حال، فقط یک مقاله اطلاعات دقیقی را در مورد عوارض جانبی گزارش کرد. در مورد نرخ ناهنجاری‌های ستون فقرات در 45% از پسران جوانی که پیش از بلوغ تحت درمان قرار گرفتند، نگرانی‌هایی وجود داشت. هیچ یک از کارآزمایی‌ها اطلاعاتی را در مورد کیفیت کلی زندگی مرتبط با سلامت یا هزینه‌ها ارائه نکردند.
کیفیت شواهد
کیفیت کلی شواهد حاصل از کارآزمایی‌های وارد شده را عمدتا به دلیل تعداد کم کارآزمایی‌ها و شرکت‌کنندگان در سطح پائین یا متوسط در نظر گرفتیم. نگرانی‌هایی در مورد عدم انتشار داده‌های قد نهایی وجود دارد.
وضعیت شواهد
شواهد تا آگوست 2014 به‌روز است.
شواهد موجود نشان می‌دهد که مهارکننده‌های آروماتاز پیامدهای رشد را در کوتاه-مدت بهبود می‌بخشند. بر اساس داده‌های محدود، شواهدی برای حمایت از افزایش قد نهایی در بزرگسالی وجود نداشت، فقط یکی از چهار کارآزمایی داده‌های قد نهایی را در شرایط غیر-تصادفی‌سازی شده منتشر کرد.
در نتیجه نقش اساسی استروژن‌ها در بسته شدن اپی‌فیز، مهارکننده‌های آروماتاز (aromatase inhibitors) با مهار تبدیل تستوسترون (testosterone) به استرادیول (oestradiol) به عنوان مداخله‌ای برای بهبود پیامدهای قد در کودکان و نوجوانان پسر در کارآزمایی بررسی شده‌اند.
ارزیابی تاثیرات مهارکننده‌های آروماتاز در کودکان و نوجوانان پسر با قد کوتاه.
برای شناسایی کارآزمایی‌های مرتبط، کتابخانه کاکرین (2014، شماره 7)؛ MEDLINE؛ EMBASE، و پایگاه ثبت کارآزمایی ICTRP سازمان جهانی بهداشت (WHO) را از آغاز تا آگوست 2014 جست‌وجو کردیم. علاوه بر این، جست‌وجوهای استنادی را انجام داده و فهرست منابع کارآزمایی‌های وارد شده را غربالگری کردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده‌ای (randomised controlled trials; RCTs) را وارد کردیم که استفاده از مهارکننده آروماتاز را با دارونما (placebo) در کودکان و نوجوانان پسر با قد کوتاه مقایسه کردند.
دو نویسنده به‌طور مستقل از هم عناوین و چکیده‌ها را از نظر مرتبط بودن آنها غربالگری کردند. هر دو نویسنده غربالگری را برای گنجاندن، استخراج داده‌ها و ارزیابی خطر سوگیری (bias) را انجام دادند، و هر گونه اختلاف نظر پس از بحث و تبادل نظر حل‌وفصل شد. کارآزمایی‌ها را از لحاظ کیفیت شواهد با استفاده از سیستم درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) ارزیابی کردیم. برای کسب اطلاعات ازدست‌رفته با نویسندگان مطالعه تماس گرفتیم. پیامدهای اولیه ما شامل قد نهایی (final height) یا نزدیک نهایی (near-final height)، عوارض جانبی، و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت بودند. پیامدهای ثانویه شامل مورتالیتی به هر علتی، پیامدهای شناختی، تاثیرات اجتماعی‌اقتصادی، معیارهای آزمایشگاهی، پارامترهای رشد کوتاه-مدت و ارزیابی تاثیرات مداخله بر سلامت استخوان بود. در صورتی که به دلیل وجود ناهمگونی بالینی قابل توجه میان کارآزمایی‌ها امکان استفاده از متاآنالیز (meta-analysis) میسر نبود، یافته‌های مرور را در قالب نقل قول (narrative) ارائه کردیم.
چهار RCT را با 207 شرکت‌کننده (84 نفر در گروه مداخله) وارد این مرور کردیم. کارآزمایی‌ها شامل مردانی با تاخیر سرشتی رشد و بلوغ (constitutional delay of growth and puberty; CDGP)، کوتاهی قد ایدیوپاتیک (idiopathic short stature; ISS) و کمبود هورمون رشد (growth hormone; GH) بودند. سه مورد از کارآزمایی‌ها دارای خطر کلی پائین یا نامشخص سوگیری برای پیامدهای اولیه بودند. پیامدهای رشد کوتاه-مدت، مانند قد پیش‌بینی شده در بزرگسالی، در همه کارآزمایی‌ها بهبود یافت. فقط یک کارآزمایی پیامد اولیه قد نهایی و نزدیک نهایی را به عنوان یک متمم در شرایط غیر-تصادفی‌سازی شده گزارش کرد. هیچ یک از کارآزمایی‌ها، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت را ارزیابی نکردند. یک مقاله اطلاعات دقیقی را در مورد بروز عوارض جانبی ارائه کرد. بخش قابل‌توجهی (45%) از پسران که قبل از بلوغ به دلیل ابتلا به ISS تحت درمان با لتروزول (letrozole) قرار داشتند، در مقایسه با هیچ فردی در گروه دارونما، دچار ناهنجاری‌های مورفولوژیکی خفیف در مهره‌های خود شدند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.