حداقل یک-سوم افراد مبتلا به بیماری پارکینسون، از خستگی شکایت دارند. مشخص نیست که چه درمانی برای کاهش خستگی در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون بهتر است.
منابع علمی پزشکی را تا اپریل 2015 مرور کرده، و 11 مطالعه را یافتیم که در مجموع شامل 1817 نفر بودند. نه مطالعه، تاثیرات داروها (یعنی لوودوپا-کاربیدوپا، ممانتین، رازاگیلین، کافئین، متیلفنیدیت، مودافینیل یا دوکسپین) را بر خستگی بررسی کردند. دو مطالعه، به بررسی تاثیرات ورزش بر خستگی پرداختند. هیچ مطالعهای را نیافتیم که تاثیر درمان شناختی-رفتاری را بررسی کرده باشد.
ما دریافتیم که دوکسپین (یک مطالعه، 12 نفر؛ شواهد با کیفیت پائین)، دارویی برای درمان افسردگی، ممکن است خستگی را کاهش دهد. ما دریافتیم که رازاگیلین (یک مطالعه، N = 1176؛ شواهد با کیفیت بالا)، یک داروی ضد-پارکینسون، پیشرفت خستگی جسمانی را کاهش داده یا آهسته میکند. بیشتر داروها، بیخطر بودند؛ با این حال، لوودوپا-کاربیدوپا (یک مطالعه، 361 نفر؛ شواهد با کیفیت بالا) ممکن است باعث بروز تهوع شود.
هیچ شواهدی را مبنی بر این که ورزش موجب کاهش خستگی در بیماری پارکینسون میشود، پیدا نکردیم (دو مطالعه، 57 نفر، شواهد با کیفیت پائین).
بر اساس شواهد فعلی، مشخص نیست که چه درمانی برای خستگی در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون تاثیرگذارترین است. مطالعات آینده باید تاثیر درمان شناختی-رفتاری را بر خستگی در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون بررسی کنند.
بر اساس شواهد فعلی، هیچ توصیه روشنی را برای درمان خستگی ذهنی در PD نمیتوان ارائه داد. دوکسپین ممکن است اثر خستگی را بر ADL و شدت خستگی کاهش دهد؛ با این حال، این یافته باید در مطالعاتی با کیفیت بالا تائید شود. رازاگیلین ممکن است در کاهش سطوح خستگی فیزیکی در PD تاثیرگذار باشد. هیچ شواهدی برای اثربخشی لوودوپا-کاربیدوپا، ممانتین، کافئین، متیلفنیدیت، مودافینیل یا ورزش به دست نیامد. انجام مطالعاتی برای بررسی تاثیرگذاری شدت ورزش بر ظرفیت ورزش و خستگی ذهنی مورد نیاز است. مطالعات آینده باید بر مداخلاتی متمرکز شوند که جنبههای رفتاری یا شناختی ناسازگار خستگی را در افراد مبتلا به PD مورد توجه قرار دهند. هنگام مطالعه مداخلات در مدیریت بالینی خستگی، ویژگیهایی مانند شدت و ماهیت خستگی درکشده و اختلالات خلقی زمینهای باید در نظر گرفته شوند تا افرادی را که پاسخدهی داشته و افرادی را که پاسخدهی نداشتهاند، شناسایی کنیم. توسعه مجموعهای از پرسشنامههای خود-گزارشدهی خستگی با پاسخدهی پایدار و حداقل مقادیر تفاوت مهم شناخته شده، تفسیر تغییر را در نمرات خستگی تسهیل میکند.
عوامل موثر در خستگی ذهنی در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون (PD) ایدیوپاتیک به خوبی شناخته نشدهاند. این امر، مدیریت موثر خستگی را در PD دشوار میکند.
ارزیابی تاثیرات مداخلات دارویی و غیر-دارویی، در مقایسه با یک مداخله کنترل غیرفعال، بر خستگی ذهنی در افراد مبتلا به PD.
پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL) (کتابخانه کاکرین)؛ MEDLINE (از طریق PubMed)؛ Ovid EMBASE؛ EBSCO CINAHL؛ Ovid PsycINFO؛ PEDro و پورتال جستوجوی پلتفرم بینالمللی پایگاه ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت را تا اپریل 2015 جستوجو کردیم. برای یافتن مطالعات بیشتر، منابع مطالعات وارد شده و مقالات مروری شناسایی شده غربالگری شدند. هیچ محدودیتی از نظر زبان نگارش، تاریخ انتشار یا شرایط مطالعه وجود نداشت.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) که بر خستگی ذهنی در افراد مبتلا به PD گزارش ارائه دادند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم انتخاب مطالعه، جمعآوری دادهها، و ارزیابی خطر سوگیری (bias) را انجام دادند.
یازده مطالعه، با مجموع 1817 نفر، واجد شرایط این مرور سیستماتیک بودند. سه مطالعه فقط شامل افرادی بودند که دچار خستگی مرتبط با PD از لحاظ بالینی شدند (نمره مقیاس شدت خستگی (Fatigue Severity Scale) ≥ 4 از 7 یا نمره کل پرسشنامه خستگی چند-بعدی (Multidimensional Fatigue Inventory) > 48 از 100)، در حالی که همه مطالعات دیگر، شرکتکنندگان را بر اساس پایه خستگی تجربه شده انتخاب نکردند. نه مطالعه، تاثیرات داروها (یعنی لوودوپا-کاربیدوپا (levodopa-carbidopa)، ممانتین (memantine)، رازاگیلین (rasagiline)، کافئین (caffeine)، متیلفنیدیت (methylphenidate)، مودافینیل (modafinil) یا دوکسپین (doxepin)) را بر خستگی ذهنی بررسی کردند. همه مطالعات، کنترل شده با دارونما (placebo) بودند. شواهد کافی برای تعیین تاثیر دوکسپین بر اثر خستگی بر فعالیتهای زندگی روزمره (activities in daily life; ADL) یا شدت خستگی وجود نداشت (یک مطالعه؛ N = 12؛ تفاوت میانگین استاندارد شده (SMD): 1.50-؛95% فاصله اطمینان (CI): 2.84- تا 0.15-؛ شواهد با کیفیت پائین). شواهدی را با کیفیت بالا یافتیم که نشان میدهد رازاگیلین پیشرفت جنبههای فیزیکی خستگی را کاهش داده یا کند کرد (یک مطالعه؛ N = 1176؛ SMD: -0.27؛ 95% CI؛ 0.39- تا 0.16-؛ I2 = 0%). هیچیک از مداخلات دارویی دیگر، بر خستگی ذهنی در PD تاثیری نداشت. با توجه به عوارض جانبی، فقط لوودوپا-کاربیدوپا افزایشی را در خطر بروز تهوع نشان داد (یک مطالعه؛ N = 361؛ خطر نسبی (RR): 1.85؛ 95% CI؛ 1.05 تا 3.27؛ شواهد با کیفیت بالا). دو مطالعه، تاثیر ورزش را بر خستگی در مقایسه با مراقبت معمول بررسی کردند. شواهدی را با کیفیت پائین برای تاثیر ورزش بر کاهش اثر خستگی بر ADL یا شدت خستگی یافتیم (دو مطالعه؛ N = 57؛ SMD: -0.45؛ 95% CI؛ 1.21- تا 0.32؛ I2 = 44%).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.