پیام‌های کلیدی
پرامپانل کمکی در کاهش تعداد دفعات تشنج موثر بوده و ممکن است حفظ وضعیت بدون تشنج را برای افراد مبتلا به صرع کانونی مقاوم به دارو حفظ کند. پرامپانل در دوزهای 8 میلی‌گرم/روز یا کمتر به خوبی تحمل می‌شود.
صرع چیست؟
صرع یکی از شایع‌ترین اختلالات مغزی است. تا حدود 30% از افراد مبتلا به صرع با وجود دریافت درمان کافی با داروهای ضد صرع، همچنان دچار تشنج (انفجار ناگهانی فعالیت الکتریکی در مغز که نحوه عملکرد آن را برای مدت کوتاهی تغییر می‌دهد) می‌شوند. این افراد مبتلا به صرع مقاوم به دارو بوده و معمولا نیاز به درمان با ترکیبی از داروهای ضد صرع دارند. پرامپانل (perampanel) یک داروی ضد صرع جدیدتر است که به عنوان یک درمان کمکی برای صرع کانونی مقاوم به دارو (زمانی که تشنج از یک ناحیه از مغز منشا می‌گیرد) مورد بررسی قرار گرفته است.
ما به دنبال چه یافته‌ای بودیم؟
ما می‌خواستیم بدانیم که زمانی که پرامپانل به عنوان یک درمان کمکی برای افراد مبتلا به صرع کانونی مقاوم به دارو استفاده می‌شود، موثر و قابل تحمل است یا خیر.
ما چه کاری را انجام دادیم؟
بانک‌های اطلاعاتی پزشکی را برای یافتن مطالعاتی جست‌وجو کردیم که اثرات پرامپانل را به عنوان درمان کمکی در افراد مبتلا به صرع کانونی مقاوم به دارو در هر سنی بررسی کردند.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
هفت مطالعه را یافتیم که با معیارهای ما مطابقت داشتند. این مطالعات شامل 2524 نفر بودند که سن همگی 12 سال و بالاتر بود. در طول مطالعات، افراد دوز (2 میلی‌گرم/روز، 4 میلی‌گرم/روز، 8 میلی‌گرم/روز، یا 12 میلی‌گرم/روز) یا دارونما (درمان ساختگی) پرامپانل را به عنوان یک درمان کمکی دریافت کردند. افراد مورد مطالعه درمان خود را به مدت 12 تا 19 هفته دریافت کردند.
نتایج اصلی
احتمال کاهش 50% یا بیشتر در فراوانی بروز تشنج‌ها در افرادی که پرامپانل دریافت کردند، بیشتر بود. تعداد بیشتری از افرادی که پرامپانل دریافت کردند از تمام انواع تشنج‌ها رها شدند، اما احتمال خروج از گروه درمان نیز بیشتر بود. نتایج نشان دادند که پرامپانل با دوز 8 میلی‌گرم/روز یا 12 میلی‌گرم/روز در کنترل تشنج بیشترین اثربخشی را دارد؛ با این حال، پرامپانل با دوز 12 میلی‌گرم/روز نیز منجر به خروج بیشتر افراد از گروه درمانی شد.
احتمال بروز عوارض جانبی در افرادی که پرامپانل مصرف کردند، بیشتر از افرادی بود که دارونما دریافت کردند. شایع ترین عوارض جانبی شامل سرگیجه و خواب‌آلودگی بود.
محدودیت‌های شواهد چه هستند؟
اغلب مطالعات در معرض خطر پائین سوگیری (bias) قرار داشتند. وقتی یک مطالعه خطر سوگیری پائینی دارد، به این معنی است که تاثیر گزارش شده در آن باید قابل اعتماد باشد. هم‌چنین شواهد مورد استفاده در این مرور را از نظر میزان قطعیت ارزیابی کردیم. شواهدی را با قطعیت بالا یافتیم که پرامپانل بیشتر احتمال دارد تعداد تشنج‌ها را تا 50% یا بیشتر کاهش دهد. این بدان معنی است که مطمئن هستیم این یافته، دقیق است. شواهدی با قطعیت پائین وجود داشت که افراد بیشتری از تمام تشنج‌ها رها شدند، از گروه درمانی خود کناره‌گیری کنند و دچار مشکلاتی در هماهنگی، تعادل، و گفتار (معروف به آتاکسی) یا سرگیجه شدند، به این معنی که یافته‌های این اقدامات ممکن است نادرست باشد.
این شواهد تا چه زمانی به‌روز است؟
شواهد تا اکتبر 2022 به‌روز است.
مصرف پرامپانل کمکی در کاهش دفعات تشنج موثر بوده و ممکن است در حفظ وضعیت بدون تشنج برای افراد مبتلا به صرع کانونی مقاوم به دارو اثربخش باشد. اگرچه پرامپانل به خوبی تحمل شد، نسبت بیشتری از بیماران دریافت کننده آن در مقایسه با دارونما از گروه درمانی خود خارج شدند. تجزیه‌وتحلیل زیر گروه نشان داد که دوزهای 8 میلی‌گرم/روز و 12 میلی‌گرم/روز موثرترین دوزهای پرامپانل هستند؛ با این حال، استفاده از دوز 12 میلی‌گرم/روز به احتمال زیاد تعداد موارد قطع درمان را افزایش می‌دهد.
انجام تحقیقات آینده باید بر بررسی اثربخشی و تحمل‌پذیری پرامپانل با پیگیری طولانی‌‌مدت‌تر، هم‌چنین بررسی دوز مطلوب آن، متمرکز شوند.
صرع (epilepsy) یکی از شایع‌ترین اختلالات نورولوژیکی است. تقریبا 30% از افراد مبتلا به صرع، مقاوم به دارو بوده، و معمولا به درمان با ترکیبی از دیگر داروهای ضد صرع نیاز دارند. پرامپانل (perampanel) یک داروی ضد صرع جدیدتر است که به عنوان درمان کمکی (add-on therapy) برای صرع کانونی (focal epilepsy) مقاوم به دارو مورد بررسی قرار گرفته است.
ارزیابی فواید و مضرات مصرف پرامپانل به عنوان درمان کمکی برای افراد مبتلا به صرع کانونی مقاوم به دارو.
از روش‌های استاندارد و جامع جست‌وجوی کاکرین استفاده کردیم. تاریخ آخرین جست‌وجو، 20 اکتبر 2022 بود.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده‌ای را وارد کردیم که پرامپانل کمکی را با دارونما (placebo) مقایسه کردند.
از روش‌های استاندارد کاکرین بهره گرفتیم. پیامد اولیه، 1. کاهش 50% یا بیشتر در فراوانی بروز تشنج در نظر گرفته شد. پیامدهای ثانویه عبارت بودند از 2. رسیدن به وضعیت بدون تشنج، 3. خروج از گروه درمان به هر دلیلی، 4. خروج از گروه درمان به دلیل عوارض جانبی، و 5. عوارض جانبی. برای همه تجزیه و تحلیل‌های اولیه از قصد درمان (intention-to-treat) جمعیت استفاده کردیم. نتایج را در قالب خطر نسبی (RR) با 95% فاصله اطمینان (CIs) ارائه دادیم، به جز برای عوارض جانبی فردی، که با 99% CI برای جبران تست‌های متعدد گزارش کردیم. از رویکرد درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) برای بررسی قطعیت شواهد مربوط به هر پیامد استفاده کردیم.
هفت کارآزمایی را شامل 2524 شرکت‌کننده، همگی بالای 12 سال، وارد کردیم. کارآزمایی‌ها عبارت بودند از کارآزمایی‌های دوسو کور (double-blind)، تصادفی‌سازی شده، و کنترل شده با دارونما به مدت 12 تا 19 هفته. چهار کارآزمایی را با خطر پائین سوگیری (bias)، و سه کارآزمایی را در معرض خطر سوگیری نامشخص، به دلیل سوگیری تشخیص، گزارش‌دهی و دیگر سوگیری‌ها، ارزیابی کردیم.
شرکت‌کنندگانی که پرامپانل دریافت کردند در مقایسه با دارونما، احتمال بیشتری داشت که به کاهش 50% یا بیشتر در فراوانی بروز تشنج دست یابند (RR: 1.67؛ 95% CI؛ 1.43 تا 1.95؛ 7 کارآزمایی، 2524 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بالا). پرامپانل در مقایسه با دارونما، احتمال رسیدن به وضعیت بدون تشنج (RR: 2.50؛ 95% CI؛ 1.38 تا 4.54؛ 5 کارآزمایی، 2323 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین) و خروج از گروه درمان (RR: 1.30؛ 95% CI؛ 1.03 تا 1.63؛ 7 کارآزمایی، 2524 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین) را افزایش داد. شرکت‌کنندگانی که تحت درمان با پرامپانل قرار گرفتند، در مقایسه با افراد دریافت کننده دارونما با احتمال بیشتری از گروه درمانی خود کناره‌گیری کردند (RR: 2.36؛ 95% CI؛ 1.59 تا 3.51؛ 7 کارآزمایی، 2524 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین). نسبت بیشتری از شرکت‌کنندگان درمان شده با پرامپانل در مقایسه با دارونما، ابتلا به یک یا چند عارضه جانبی را گزارش کردند (RR: 1.17؛ 95% CI؛ 1.10 تا 1.24؛ 7 کارآزمایی، 2524 شرکت‌کننده، شواهد با قطعیت بالا). شرکت‌کنندگانی که پرامپانل دریافت کردند، در مقایسه با دارونما، بیشتر احتمال داشت که دچار آتاکسی (RR: 14.32؛ 99% CI؛ 1.09 تا 188.31؛ 2 کارآزمایی، 1098 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین)، سرگیجه (RR: 2.87؛ 99% CI؛ 1.45 تا 5.70؛ 7 کارآزمایی، 2524 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین) و خواب‌آلودگی (RR: 1.76؛ 99% CI؛ 1.02 تا 3.04؛ 7 کارآزمایی، 2524 شرکت‌کننده) شوند.
تجزیه‌وتحلیل زیر گروه نشان داد که نسبت بیشتری از شرکت‌کنندگان درمان شده با پرامپانل با دوز 4 میلی‌گرم/روز (RR: 1.38؛ 95% CI؛ 1.05 تا 1.83؛ 2 کارآزمایی، 710 شرکت‌کننده)، 8 میلی‌گرم/روز (RR: 1.83؛ 95% CI؛ 1.51 تا 2.22؛ 4 کارآزمایی، 1227 شرکت‌کننده)، یا 12 میلی‌گرم/روز (RR: 2.38؛ 95% CI؛ 1.86 تا 3.04؛ 3 کارآزمایی، 869 شرکت‌کننده) به کاهش 50% یا بیشتر در فراوانی تشنج در مقایسه با دارونما دست یافتند؛ با این حال، درمان با پرامپانل 12 میلی‌گرم/روز نیز باعث افزایش موارد خروج از گروه درمان شد (RR: 1.77؛ 95% CI؛ 1.31 تا 2.40؛ 3 کارآزمایی، 869 شرکت‌کننده).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.