سوال مطالعه مروری
این مرور به منظور بررسی اثرات مداخلات مختلف، تجویز شده به صورت سیستمیک یا موضعی، برای پیشگیری یا درمان زخمهای دهانی در افراد مبتلا به بیماری بهجت (Behçet's disease) انجام شده است. مداخلات میتوانستند با یک مداخله جایگزین، عدم مداخله یا تجویز دارونما (placebo) مقایسه شده باشند.
پیشینه
بیماری بهجت یک بیماری مزمن است که توسط بسیاری از علائم و نشانهها از جمله زخمهای دهانی و تناسلی، ضایعات پوستی و درگیریهای التهابی عروق سیستم عصبی مرکزی و دستگاه گوارش شناخته میشود. اگرچه علت زمینهای بیماری بهجت ناشناخته است، تصور میشود که ترکیبی از یک استعداد ژنتیکی همراه با عوامل محیطی در آن دخیل باشند.
بیماری بهجت اغلب در دهه سوم عمر ظاهر میشود. این بیماری در افراد مسنتر از 50 سال و در دوران کودکی نادر است. اگر چه هر دو جنس به یک اندازه تحت تاثیر قرار میگیرند، تصور میشود که این بیماری یک دوره شدیدتر میان مردان دارد.
زخمهای دهانی که در بیماری بهجت رخ میدهند، میتوانند دردناک بوده و بهبود آهستهای داشته باشند. در بدترین حالت، این بیماری میتواند مشکلات قابلتوجهی در خوردن و نوشیدن ایجاد کند.
ویژگیهای مطالعه
نویسندگانی از گروه سلامت دهان در کاکرین این مطالعه مروری را با مطالعات موجود انجام دادند و این شواهد تا 4 اکتبر 2013 موجود است. این مرور شامل 15 مطالعه منتشر شده از سال 1980 تا 2012 است که در آن 888 شرکتکننده تصادفیسازی شده بودند. یازده کارآزمایی در ترکیه، دو مورد در ژاپن، یک مطالعه در ایران و یک مورد در انگلستان انجام شده بود. 13 مداخله مختلف مورد ارزیابی قرار گرفت، که به صورت موضعی یا سیستمیک تجویز شده بودند.
مداخلات موضعی: سوكرالفيت (sucralfate)، اینترفرون آلفا (دوزهای مختلف)، سیکلوسپورین A، پماد تریامسینولون استوناید، دهانشویه شربت فنیتوئین.
مداخلات سیستمیک: آسیکلوویر، داروی تالیدوماید (دوزهای مختلف)، کورتیکواستروئیدها، ربامیپید (rebamipide)، اتانرسپت (etanercept)، کلشیسین، اینترفرون – آلفا، سیکلوسپورین.
نتایج کلیدی
شواهد کافی برای حمایت یا رد استفاده از هر گونه مداخله وارد شده با توجه به درد، مدت زمان اپیزود یا فراوانی اپیزود مربوط به زخمهای دهانی، یا ایمنی مداخلات وجود ندارد.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد از متوسط تا بسیار پایین متغیر بود.
با توجه به ناهمگونی کارآزماییها از جمله طراحی کارآزمایی، انتخاب مداخله، انتخاب و زمانبندی معیارهای پیامد، انجام متاآنالیز امکانپذیر نبود. مداخلات متعدد نشان میدهند که کارآزماییهای آتی باید برنامهریزی شده و مطابق با دستورالعمل CONSORT گزارش شوند. در حالی که هدف اصلی بسیاری از کارآزماییها برای بیماری بهجت لزوما کاهش زخم دهانی نیست، گزارشدهی از زخمهای دهانی در متدولوژی این مطالعات باید استاندارد شده و از پیش تعیین شوند. استفاده از یک مجموعه پیامد اصلی برای کارآزماییهای زخم دهانی مفید خواهد بود.
بیماری بهجت (Behçet's disease) یک واسکولیت التهابی مزمن است که میتواند بر سیستمهای متعددی اثرگذار باشد. درگيري مخاطیپوستي شايع است، همانطور که درگیری بسیاری از سیستمهای دیگر مانند سیستم عصبی مرکزی و پوست هم دیده میشود. بیماری بهجت میتواند موربیدیتی قابل توجهی را ایجاد کند، مانند از دست دادن بینایی، و میتواند تهدید کننده زندگی شود. تصور میشود فراوانی زخم دهانی در بیماری بهجت به 97% تا 100% برسد. وجود زخمهای دهانی میتوانند باعث مشکلاتی در خوردن، نوشیدن و صحبت کردن و در نتیجه کاهش کیفیت زندگی شوند. هیچ درمانی برای بیماری بهجت وجود ندارد و بنابراین درمان زخمهای دهانی که با بیماری بهجت همراه هستند، تسکین دهنده هستند.
تعیین اثربخشی بالینی و ایمنی مداخلات بر درد ، مدت زمان اپیزود و فراوانی اپیزود زخمهای دهانی و بر کیفیت زندگی بیماران مبتلا به آفت استوماتیت راجعه (RAS) از نوع زخمهای مرتبط با بیماری بهجت .
ما جستوجوهای الکترونیکی را در پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه سلامت دهان در کاکرین (تا 4 اکتبر 2013)؛ پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL) (کتابخانه کاکرین 2013، شماره 9)؛ MEDLINE از طریق Ovid (1946 تا 4 اکتبر 2013)؛ EMBASE از طریق Ovid (1980 تا 4 اکتبر 2013)؛ CINAHL از طریق EBSCO (1980 تا 4 اکتبر 2013)؛ و AMED از طریق Ovid (1985 تا 4 اکتبر 2013 ) انجام دادیم. ما پایگاه ثبت کارآزماییهای مؤسسات ملی سلامت ایالات متحده (http://clinicaltrials.gov) و پلتفرم پایگاه ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت را برای شناسایی کارآزماییهای در حال انجام جستوجو کردیم. هیچ محدودیتی بهلحاظ زبان یا تاریخ انتشار در جستوجوهای بانکهای اطلاعاتی الکترونیکی اعمال نشد. ما در صورت لزوم برای به دست آوردن اطلاعات اضافی با نویسندگان تماس گرفتیم.
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) را وارد کردیم که به معیارهای پیامد دهانی از پیش مشخص شده برای ارزیابی اثربخشی مداخلات برای زخمهای دهانی در بیماری بهجت پرداخته بودند. معیارهای پیامد دهانی شامل درد، مدت زمان اپیزود، فراوانی اپیزود، ایمنی و کیفیت زندگی بودند. کارآزماییها با پیامدها به تنهایی محدود نشده بودند.
تمامی مطالعاتی که واجد شرایط بودند، توسط دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم و با استفاده از یک فرم استخراج دادهای از پیش استاندارد شده، دادههایشان استخراج و خطر سوگیری (bias) آنها ارزیابی شد. ما از روشهای استاندارد روششناسی مورد انتظار کاکرین استفاده کردیم.
در مجموع 15 کارآزمایی (n = 888 شرکتکننده تصادفیسازی شده) وارد شدند، 13 مورد با کنترل دارونما (placebo) و سه مورد سر به سر (دو کارآزمایی بیش از دو بازوی درمانی داشتند) بودند. یازده کارآزمایی در ترکیه، دو مورد در ژاپن، یک مطالعه در ایران و یک مورد در انگلستان انجام شده بود. اکثر کارآزماییها از معیارهای گروه مطالعات بینالمللی برای بیماری بهجت استفاده کردند. یازده مداخله مختلف مورد ارزیابی قرار گرفتند. مداخلات به دو دسته موضعی و سیستمیک تقسیم شدند. فقط یک مطالعه در معرض خطر پائین سوگیری قرار داشت. انجام متاآنالیز امکانپذیر نبود. کیفیت شواهد در محدوده متوسط تا بسیار پایین قرار داشت و شواهد کافی برای حمایت یا رد استفاده از هر گونه از مداخلات وارد شده با توجه به درد، مدت زمان اپیزود، یا فراوانی اپیزود مرتبط با زخمهای دهانی، یا ایمنی مداخلات در دسترس نبود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.