پیشینه
کلشیسین (colchicine) یک روش درمانی بسیار قدیمی و ارزانقیمت است. این دارو دارای اثرات قوی در برابر التهاب است و در درمان بیماریهای التهابی مانند نقرس کاربرد بسیاری دارد. مطالعات زیادی در مورد تاثیر کلشیسین بر بیماریهای التهابی وجود دارد. التهاب همچنین یک مؤلفه مهم برای پیشرفت حملات قلبی یا سکته مغزی به شمار میرود. برخی مطالعات اخیر نشان دادهاند که کلشیسین ممکن است اثرات مثبتی بر بیماریهای قلبی داشته باشد.
سوال مطالعه مروری
هدف ما، مرور کلیه مطالعات موجود در زمینه ارزیابی استفاده طولانیمدت از کلشیسین بود. ما میخواستیم مزایا و مضرات آن را برای افراد مبتلا به یا بدون بیماری کرونر قلبی شرح دهیم. ما تمام مطالعاتی را بررسی کردیم كه حداقل شش ماه به طول انجامیدند، و شامل بزرگسالان بودند و این كه اثرات سلامت مصرف کلشیسین را با استفاده از هر نوع درمان دیگری مقایسه كردند. ما نگاه دقیقتری به افراد با مشکلات قلبی قبلی داشتیم.
نتایج کلیدی
ما 39 کارآزمایی را با 4992 شرکتکننده وارد آنالیز کردیم. چهار کارآزمایی در مجموع شامل 1230 شرکتکننده مبتلا به بیماری قلبی بودند. درمان با کلشیسین هیچ تاثیری بر مرگومیر ناشی از هر علتی نداشت. در مورد تأثیر کلشیسین بر مرگ قلبیعروقی (مرتبط با قلب) عدم اطمینان وجود دارد. نتایج نشان دادند که مرگومیر قلبیعروقی ممکن است کاهش یابد، اما این کاملا واضح نبود زیرا برخی از تجزیهوتحلیلهای ما نشانگر کاهش خطر بودند، در حالی که برخی دیگر چنین اثری را نشان ندادند. خطر ابتلا به انفارکتوس میوکارد (حملات قلبی) کاهش یافت، اما این یافته فقط بر نتایج دو مطالعه و 22 واقعه در کل، بنا شد. کلشیسین به وضوح خطر آسیبهای کل را افزایش نداد اما خطر ابتلا به عدم تحمل دستگاه گوارش را افزایش داد، که به طور معمول به صورت خفیف و کوتاهمدت توصیف شد. ما اثرات واضحی را از آن بر سکتههای مغزی، نارسایی قلبی، بستری در بیمارستان به صورت اورژانس یا نیاز اورژانسی به درمانهای تهاجمی قلبی برنامهریزی نشده، مشاهده نکردیم.
چهار مورد از 39 مطالعه گزارش کردند که آنها به طور منظم به دنبال عوارض جانبی جدی مرتبط با استفاده از کلشیسین بودند. عوارض جانبی جدی میتوانند تهدید کننده زندگی باشند یا نیاز به بستری شدن در بیمارستان پیدا کنند. هیچ شرکتکنندهای در این چهار مطالعه گزارش نکرد که دچار چنین عوارض جانبی جدی شده باشد. این بدان معناست که عوارض جانبی جدی احتمالی نسبتا نادر به نظر میرسند: به عنوان مثال، نتایج نشان میدهند که بین 800 نفری که در یک سال تحت درمان قرار میگیرند، هیچ یک دچار این عوارض جانبی جدی نمیشوند. با این حال، ما درباره قطعیت این نتیجه نگرانیهایی داریم، زیرا گزارشدهی آسیبهای جدی در مطالعات ایدهآل نبود؛ به عنوان مثال، تعاریف عوارض جانبی جدی بین مطالعات متفاوت بود، و همیشه مشخص نبود که چه موردی حادثه جانبی جدی تلقی شده است. ما هیچ تفاوتی را در تاثیرات کلشیسین در افراد در معرض خطر بالای قلبیعروقی مشاهده نکردیم.
شواهد تا ژانویه 2015 بهروز است.
نتیجهگیریها
به طور کلی، ما دریافتیم که تحقیقات بعدی احتمالا ارزیابی ما را در مورد مزایا و مضرات کلشیسین تغییر میدهند. بنابراین یافتههای ما باید با احتیاط تفسیر شوند. با این حال، درمانهای جدید در بیماریهای قلبی به شدت مورد نیاز هستند. اگرچه در مورد فواید و مضرات کلشیسین، عدم اطمینان زیادی وجود دارد، ممکن است با مزایای قلبیعروقی، به خصوص روی انفارکتوس میوکارد همراه باشد. بنابراین ما فکر میکنیم که باید کارآزماییهای بالینی بزرگی با کیفیت بالا برای بررسی بیشتر کلشیسین در بیماریهای قلبی انجام شوند.
عدم اطمینان زیادی در مورد فواید و مضرات کلشیسین وجود دارد. کلشیسین ممکن است در کاهش انفارکتوس میوکارد در جمعیت پرخطر منتخب فواید قابل توجهی داشته باشد اما عدم قطعیت پیرامون اندازه اثرگذاری آن بر بقا و دیگر پیامدهای قلبیعروقی زیاد است، به خصوص در جمعیت عمومی که بیشتر مطالعات وارد شده در مرور ما از این دسته بودند. براساس شواهدی با کیفیت پائین، کلشیسین با عوارض جانبی دستگاه گوارش همراه است. شواهد بیشتری از کارآزماییهای تصادفیسازی شده در مقیاس بزرگ مورد نیاز است.
کلشیسین (colchicine) یک داروی ضدالتهاب است که برای طیف گستردهای از بیماریهای التهابی استفاده میشود. بیماری قلبیعروقی نیز یک مؤلفه التهابی دارد اما اثرات کلشیسین بر پیامدهای قلبیعروقی نامشخص است. تجزیهوتحلیلهای قبلی ایمنی محدود به جمعیت خاصی از بیماران شده بود.
ارزیابی مزایا و مضرات بالقوه قلبیعروقی مرتبط با درمان طولانیمدت مداوم با کلشیسین در هر جمعیتی، و به طور خاص در افراد با خطر بالای قلبیعروقی.
ما در ژانویه سال 2015، پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ ClinicalTrials.gov؛ مرکز ثبت بینالمللی کارآزماییهای بالینی WHO، استنادات مقالات کلیدی و منابع مطالعات را جستوجو کردیم. ما همچنین با محققان تماس گرفتیم تا دادههای منتشر نشده را به دست آوریم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (دارای طراحی گروه موازی یا خوشهای یا مراحل اول مطالعات متقاطع) که به مقایسه کلشیسین در طول یک دوره حداقل شش ماه در مقابل هرگونه کنترل در هر جمعیت بالغ پرداختند.
پیامدهای اولیه عبارت بودند از مورتالیتی به هر علتی، انفارکتوس میوکارد و عوارض جانبی. پیامدهای ثانویه شامل مورتالیتی قلبیعروقی، سکته مغزی، نارسایی قلبی، بستری غیربرنامهریزی شده در بیمارستان و انجام مداخلات قلبیعروقی غیربرنامهریزی شده بودند. ما تجزیهوتحلیلهای از پیش تعریف شده زیرگروهی را، به ویژه برای شرکتکنندگان با خطر بالای قلبیعروقی، انجام دادیم.
ما 39 کارآزمایی تصادفیسازی شده گروه موازی را با 4992 شرکتکننده وارد کردیم. کلشیسین هیچ تاثیری بر مورتالیتی به هر علتی (RR: 0.94؛ 95% CI؛ 0.82 تا 1.09؛ شرکتکنندگان = 4174؛ مطالعات = 30؛ I² = 27%؛ شواهد با کیفیت متوسط) نداشت. عدم اطمینان در مورد تاثیر کلشیسین بر کاهش مورتالیتی قلبیعروقی وجود دارد (RR: 0.34؛ 95% CI؛ 0.09 تا 1.21، I² = 9%؛ شرکتکنندگان = 1132؛ مطالعات = 7؛ شواهد با کیفیت متوسط). کلشیسین خطر انفارکتوس میوکارد کل را کاهش داد (RR: 0.20؛ 95% CI؛ 0.07 تا 0.57؛ شرکتکنندگان = 652؛ مطالعات = 2؛ شواهد با کیفیت متوسط). هیچ تاثیری بر عوارض جانبی کل (RR: 1.52؛ 95% CI؛ 0.93 تا 2.46؛ شرکتکنندگان = 1313؛ مطالعات = 11؛ I² = 45%؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) دیده نشد اما عدم تحمل دستگاه گوارش افزایش یافت (RR: 1.83؛ 95% CI؛ 1.03 تا 3.26؛ شرکتکنندگان = 1258؛ مطالعات = 11؛ I² = 74%؛ شواهد با کیفیت پائین). کلشیسین هیچ تاثیری بر نارسایی قلبی نشان نداد (RR: 0.62؛ 95% CI؛ 0.10 تا 3.88؛ شرکتکنندگان = 462؛ مطالعات = 3؛ I² = 45%؛ شواهد با کیفیت پائین) و هیچ تاثیری بر سکته مغزی نداشت (RR: 0.38؛ 95% CI؛ 0.09 تا 1.70؛ شرکتکنندگان = 874؛ مطالعات = 3؛ I² = 45%؛ شواهد با کیفیت پائین). گزارشدهی عوارض جانبی جدی متناقض بود؛ هیچ رویدادی در طول 824 بیمار-سال (4 کارآزمایی) رخ نداد. تأثیرات بر پیامدهای دیگر بسیار نامشخص بود. خلاصه اثرات RCTهایی که به طور خاص روی شرکتکنندگان با خطر بالای قلبیعروقی متمرکز بودند، مشابه بودند (4 کارآزمایی؛ 1230 شرکتکننده).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.