پیشینه
بیماری‌های قلبی‌عروقی (cardiovascular disease; CVD)، گروهی از بیماری‌ها هستند که قلب و عروق خونی را متاثر می‌کنند. CVD یک بار (burden) جهانی و در مناطق مختلف، متفاوت است، این تفاوت تا حدی مرتبط با عوامل تغذیه‌ای است. چنین عواملی مهم هستند، زیرا می‌توانند اصلاح شوند تا به پیشگیری و مدیریت CVD کمک کنند. این مرور، اثربخشی مکمل ویتامین C را به عنوان مکمل واحد بر کاهش مرگ‌ومیر قلبی‌عروقی، مرگ‌ومیر به هر علتی، نقاط پایانی غیر-کشنده (مانند حملات قلبی، استروک‌ها و حملات آنژین) و عوامل خطرساز CVD در بزرگسالان سالم و افرادی که در معرض خطر بالای CVD قرار دارند، ارزیابی کرده است.
ویژگی‌های مطالعه
ما بانک‌های اطلاعاتی علمی را به دنبال کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (کارآزمایی‌های بالینی که در آنها افراد به صورت تصادفی به یکی از دو یا چند گروه درمانی تخصیص می‌یابند) مربوط به تاثیرات مکمل ویتامین C در بزرگسالان سالم یا کسانی که در معرض خطر بالای ابتلا به CVD قرار دارند، جست‌وجو کردیم. افرادی را که مبتلا به CVD (مثل حملات قلبی و استروک‌ها) بودند، وارد مرور نکردیم. شواهد تا می 2016 به‌روز است.
نتایج کلیدی
هشت کارآزمایی، معیارهای ورود ما داشتند. یک کارآزمایی بزرگ، تاثیرات مکمل ویتامین C را بر خطر حوادث CVD عمده (کشنده و غیر-کشنده) بررسی کرده و هیچ تاثیر مثبتی نیافته بود. با این حال، این کارآزمایی در پزشکان میانسال و مسن آمریکایی انجام گرفته بود، بنابراین قطعی نیست که این تاثیرات در سایر افراد گروه‌های جامعه یکسان باشد. هفت کارآزمایی، تاثیرات مکمل ویتامین C را بر عوامل خطر CVD بررسی کرده بودند. ما نتوانستیم این کارآزمایی‌ها را به دلیل اطلاعات ازدست‌رفته زیاد و تفاوت میان کارآزمایی‌ها از لحاظ شرکت‌کنندگان به کار گرفته شده، دوز ویتامین C و مدت زمان کارآزمایی‌ها ترکیب کنیم. در مجموع، مکمل‌های ویتامین C، تاثیرات متضادی بر میزان چربی و فشار خون داشته و نیاز به پژوهش بیشتری وجود دارد. چهار مورد از مطالعات وارد شده، منابع تامین بودجه را ذکر نکرده بودند، دو مطالعه، سرمایه‌گذاری غیر-تجاری (گرنت) و دو مطالعه، سرمایه‌گذاری تجاری (صنایع) و غیر-تجاری (گرنت) داشتند.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد برای حوادث CVD عمده (انفارکتوس میوکارد، استروک، آنژین و جراحی پیوند عروق کرونر)، مورتالیتی به هر علتی و مورتالیتی CVD، پائین یا بسیار پائین بود. کیفیت پائین این شواهد، به علت قابل تعمیم نبودن به جمعیت عمومی (فقط دربرگیرنده پزشکان مرد آمریکایی بود) و مطالعات محدود در مورد ویتامین C برای پیشگیری از CVD است.
اکنون هیچ شواهدی مبنی بر اینکه مکمل ویتامین C موجب کاهش خطر CVD در شرکت‌کنندگان سالم و کسانی که در معرض خطر بالای CVD هستند می‌شود، وجود ندارد اما شواهد موجود به یک کارآزمایی از پزشکان میانسال و مسن آمریکایی محدود بودند. در حال حاضر شواهد محدودی با کیفیت پائین و بسیار پائین درباره تاثیر مکمل ویتامین C و خطر ناشی از عوامل خطرساز CVD وجود دارد.
ویتامین C یک ریزمغذی ضروری و آنتی‌اکسیدان قوی است. مطالعات مشاهده‌ای نشان داده‌اند که ارتباط معکوسی میان مصرف ویتامین C و حوادث قلبی‌عروقی عمده و عوامل خطر بیماری‌های قلبی‌عروقی (cardiovascular disease; CVD) وجود دارد. نتایج حاصل از کارآزمایی‌های بالینی، کمتر هم‌سو و سازگار هستند.
تعیین اثربخشی مکمل ویتامین C به عنوان یک مکمل واحد برای پیشگیری اولیه از CVD.
بانک‌های اطلاعاتی الکترونیکی زیر در 11 می 2016 جست‌وجو کردیم: پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL) در کتابخانه کاکرین؛ MEDLINE (OVID)؛ Embase Classic و Embase (OVID)؛Web of Science Core Collection (Thomson Reuters)؛ بانک اطلاعاتی خلاصه‌های مرور اثرات (Database of Abstracts of Reviews of Effects; DARE)؛ بانک اطلاعاتی ارزیابی فناوری سلامت و بانک اطلاعاتی ارزیابی‌های اقتصادی سلامت در کتابخانه کاکرین. پایگاه‌های ثبت کارآزمایی‌ها را در 13 اپریل 2016 و فهرست منابع مرورها را به دنبال یافتن مطالعات بیشتر جست‌وجو کردیم. هیچ محدودیت زبانی اعمال نشد.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده مربوط به مصرف مکمل ویتامین C به عنوان یک مکمل غذایی واحد به مدت حداقل سه ماه و شامل بزرگسالان سالم یا بزرگسالانی که در معرض خطر متوسط و بالای ابتلا به CVD قرار داشتند، وارد مرور شدند. گروه مقایسه‌ای، عدم مداخله یا دارونما (placebo) بود. پیامدهای مطلوب، حوادث CVD بالینی و عوامل خطر CVD بود.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم کارآزمایی‌ها را برای ورود انتخاب کرده، داده‌ها را خلاصه و خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کردند.
ما هشت کارآزمایی را با 15,445 شرکت‌کننده تصادفی‌سازی شده وارد کردیم. بزرگ‌ترین کارآزمایی با 14,641 شرکت‌کننده، داده‌هایی را در ارتباط با پیامدهای اولیه ما ارائه کرده بود. هفت کارآزمایی در مورد عوامل خطر CVD گزارش داده بودند. سه مورد از هشت کارآزمایی، دارای خطر سوگیری بالا از نظر سوگیری گزارش‌دهی یا ریزش نمونه (attrition bias) بوده و اغلب حوزه‌های «خطر سوگیری بالا» برای کارآزمایی‌های باقیمانده، نامشخص ارزیابی شد، به جز بزرگ‌ترین کارآزمایی که حوزه‌های آن دارای خطر پائین سوگیری ارزیابی شد.
تفاوتی بین گروه ویتامین C و دارونما در نقطه پایانی ترکیبی یعنی حوادث CVD عمده، طی هشت سال پیگیری در مطالعه سلامت پزشکان شماره دو (Physicians Health Study II)، وجود نداشت (نسبت خطر (HR): 0.99؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.89 تا 1.10؛ 1 مطالعه؛ 14,641 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت پائین). نتایج مشابهی برای مورتالیتی به هر علتی (HR: 1.07؛ 95% CI؛ 0.97 تا 1.18؛ 1 مطالعه؛ 14,641 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین)، انفارکتوس میوکارد (MI) کلی (کشنده و غیر-کشنده) (HR: 1.04؛ 95% CI؛ 0.87 تا 1.24؛ 1 مطالعه؛ 14,641 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت پائین)، استروک کلی (کشنده و غیر-کشنده) (HR: 0.89؛ 95% CI؛ 0.74 تا 1.07؛ 1 مطالعه؛ 14,641 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت پائین)، مورتالیتی CVD (HR: 1.02؛ 95% CI؛ 0.85 تا 1.22؛ 1 مطالعه؛ 14,641 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین)، جراحی بای‌پس عروق کرونر (coronary artery bypass grafting; CABG) خود-گزارشی/آنژیوپلاستی داخل مجرائی عروق کرونر از راه پوست (percutaneous transluminal coronary angioplasty; PTCA) (HR: 0.96؛ 95% CI؛ 0.86 تا 1.07؛ 1 مطالعه؛ 14,641 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت پائین) و آنژین خود-گزارشی (HR: 0.93؛ 95% CI؛ 0.84 تا 1.03؛ 1 مطالعه؛ 14,641 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت پائین) به دست آمد.
شواهد برای اغلب پیامدهای اولیه به خاطر غیر-مستقیم بودن و عدم-دقت، پائین در نظر گرفته شدند (کیفیت پائین). کیفیت شواهد برای مورتالیتی به هر علتی و مورتالیتی CVD، به دلیل ناهمگونی و اینکه اغلب عوامل، مستقیم بودن شواهد را تحت تاثیر قرار داده بودند، پائین بود.
چهار مطالعه، منابع تامین بودجه را مشخص کرده بودند، دو مطالعه دارای سرمایه‌گذاری غیر-تجاری و دو مطالعه دارای سرمایه‌گذاری تجاری و غیر-تجاری بودند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.