پیشینه
پس از جراحی برای سرطان در کولون یا رکتوم (سرطان کولورکتال)، بسیاری از افراد حداقل به مدت پنج سال برای پایش علائم عود سرطان، به شدت پیگیری می‌شوند. هنگامی که عود سرطان رخ می‌دهد، معمولا باعث افزایش پروتئین خون به نام CEA (آنتی‌ژن کارسینوامبریونیک (carcino-embryonic antigen)) می‌شود. سطح CEA افزایش یافته را می‌توان با یک تست خون، که به طور معمول هر سه تا شش ماه بعد از جراحی سرطان کولورکتال انجام می‌شود، تشخیص داد. افرادی با سطح CEA افزایش یافته، توسط تصویربرداری اشعه ایکس (معمولا یک اسکن قفسه سینه، شکم و لگن)، بیشتر بررسی می‌شوند. مرور حاضر برای کمک به تصمیم‌گیری درباره این که چه سطحی از CEA را در خون باید به منزله شروع بررسی بیشتر بیماران تلقی کرد، انجام شد.
نتایج کلیدی
این مرور نشان می‌دهد که تنظیم یک خط برش پائین، باعث افزایش تعداد موارد واقعی عود سرطان کولورکتال می‌شود که تشخیص داده می‌شوند (مثبت واقعی)، اما از طرفی، خط برش پائین، با سطح‌بندی نادرست تعداد زیادی از بیماران که در واقع عود نداشته‌اند (مثبت کاذب)، سبب هشدار غیر-ضروری می‌شود. به علاوه، این مرور نشان می‌دهد که در تقریبا 20% از بیمارانی که دچار عود شده‌اند (منفی کاذب)، افزایش CEA رخ نمی‌دهد. شواهد موجود، از به کارگیری بالاترین خط برش (یعنی 10 میکروگرم/لیتر) ارزیابی شده پشتیبانی می‌کند، اما به منظور جلوگیری از موارد از دست رفته، اضافه کردن یک روش تشخیصی دیگر (مانند اسکن تک قفسه سینه، شکم و لگن در 12 تا 18 ماه) نیز لازم است.
CEA به اندازه کافی از حساسیت برخوردار نیست که بتوان از آن به تنهایی، حتی با یک آستانه پائین، استفاده کرد. بنابراین به منظور جلوگیری از موارد از دست رفته، ضروری است که از یک روش تشخیصی دیگر علاوه بر CEA برای پایش استفاده شود. تلاش برای بهبود حساسیت با اتخاذ یک آستانه پائین، یک استراتژی ضعیف است، زیرا تعداد هشدارهای کاذب تولید شده افزایش می‌یابد. بنابراین توصیه می‌شود پایش عود سرطان کولورکتال، با بیش از یک روش تشخیصی، اما با استفاده از بالاترین خط برش ارزیابی شده CEA انجام شود (10 میکروگرم/لیتر).
انجام تست آنتی‌ژن کارسینوامبریونیک (carcino-embryonic antigen; CEA) در خون، یک بخش توصیه شده پیگیری برای تشخیص عود سرطان کولورکتال پس از درمان شفابخش اولیه (primary curative treatment) است. تنوع بالینی قابل توجهی در خط برش اعمال شده برای شروع تحقیقات بیشتر وجود دارد.
تعیین عملکرد تشخیصی سطوح مختلف CEA خون در شناسایی افرادی که سرطان کولورکتال در آنها عود کرده، به منظور آگاهی یافتن از عملکرد بالینی آن.
تمام جست‌وجوها را تا 29 ژانویه 2014 انجام دادیم. هیچ محدودیت زبانی برای جست‌وجوها اعمال نشد و دست‌نوشته‌های (مقالات) غیر-انگلیسی را ترجمه کردیم. برای یافتن مرورهای مرتبط، بانک‌های اطلاعاتی MEDLINE؛ EMBASE؛ MEDION و DARE را جست‌وجو کردیم. جست‌وجو برای مطالعات اولیه (از جمله چکیده مقالات کنفرانس‌ها) در پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ MEDLINE؛ EMBASE و Science Citation Index و نمايه‌نامه استنادی مقالات کنفرانس‌های علمی را انجام دادیم. هم‌چنین مطالعات در حال انجام، با جست‌وجو در WHO ICTRP و کتابخانه ASCO شناسایی شدند.
مطالعات مقطعی مربوط به دقت تست تشخیصی، مطالعات کوهورت و کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs)، برای پیگیری سرطان کولورکتال پس از رزکسیون که CEA را با یک استاندارد مرجع مقایسه کرده بودند، وارد مرور شدند. تنها مطالعاتی وارد شدند که با استفاده از آنها، امکان استخراج داده‌های مربوط به دقت به صورت 2x2 وجود داشت. مطالعات مورد شاهدی حذف شدند، زیرا در آنها نسبت موردها به کنترل‌ها، در طراحی مطالعه تعیین شده بود که این موضوع داده‌ها را برای ارزیابی دقت تست نامناسب می‌ساخت.
دو نویسنده مرور (BDN؛ IP)، کیفیت همه مقالات را به طور مستقل از هم ارزیابی کرده و در مورد هرگونه اختلاف نظر بحث کردند. در جایی که اجماع و توافق بین آنها وجود نداشت، از یک نویسنده سوم (BS) به عنوان ناظر کمک گرفته شد. کیفیت روش‌شناسی مطالعات را با استفاده از معیارهای QUADAS-2 ارزیابی کردیم. داده‌های دو-حالتی دقت تشخیصی را از همه مطالعات وارد شده به صورت جداول 2x2 استخراج کردیم. با استفاده از داده‌های گردآوری شده، یک متاآنالیز (meta-analysis) دو متغیره انجام دادیم. از دستور xtlogit در نرم‌افزار Stata برای تولید تخمین‌های تجمعی از حساسیت و ویژگی استفاده شد، علاوه بر این خلاصه سلسله مراتبی از منحنی‌های ROC تولید شد.
در 52 مطالعه وارد شده، میزان حساسیت در بازه 41% تا 97% و ویژگی در بازه 52% تا 100% قرار داشت. در هفت مطالعه، که تاثیر استفاده از آستانه 2.5 میکروگرم/لیتر را گزارش داده بودند، حساسیت تجمعی برابر 82%؛ (95% فاصله اطمینان (CI): %78 تا 86%) و ویژگی تجمعی برابر 80%؛ (95% CI؛ 59% تا 92%) بود. در 23 مطالعه، که تاثیر استفاده از آستانه 5 میکروگرم/لیتر را گزارش کرده بودند، حساسیت تجمعی برابر 71%؛ (95% CI؛ 64% تا 76%) و ویژگی تجمعی برابر 88%؛ (95% CI؛ 84% تا 92%) بود. در هفت مطالعه، که تاثیر استفاده از آستانه 10 میکروگرم/لیتر را گزارش داده بودند، حساسیت تجمعی برابر 68%؛ (95% CI؛ 53% تا 79%) و ویژگی تجمعی برابر 97%؛ (95% CI؛ 90% تا 99%) بود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.