چرا این مرور مهم است؟
اختلال استرس پس از تروما (post-traumatic stress disorder; PTSD) یک وضعیت شدید است که با مشکلات فردی و مشکلات در روابط مرتبط است. درمان‌هایی که زوج‌ها و خانوادهها را مورد هدف قرار می‌دهند برای درمان PTSD توصیه شده، اما مشخص نیست در کاهش علائم تروما و دیگر مشکلات سلامت روانی یا ارتباطی مفید هستند یا خیر. مرور فعلی اولین تلاش برای خلاصه کردن یافته‌های به دست آمده از مطالعات در مورد زوج‌درمانی و خانواده‌درمانی برای بزرگسالان مبتلا به PTSD است.
چه کسانی ممکن است علاقه‌مند به این مرور باشند؟
افرادی که از تروما رنج می‌برند، همچنین خانواده‌های آنها؛ پژوهشگران؛ و متخصصان سلامت روان.
هدف این مرور پاسخ‌دهی به چه سوالاتی است؟
آیا زوج‌درمانی یا خانواده‌درمانی در درمان علائم PTSD و سایر مشکلات سلامت روانی و ارتباطی در مقایسه با «عدم درمان» یا انواع دیگر درمان مفید هستند؟
آیا نوعی از زوج‌درمانی و خانواده‌درمانی مفیدتر از انواع دیگر است؟
چه مطالعاتی در این مرور وارد شدند؟
ما تمام مطالعات منتشر شده را در رابطه با زوج‌درمانی و خانواده‌درمانی برای PTSD وارد کردیم. ما چهار مطالعه را در مورد درمان‌های مرتبط برای بزرگسالان پیدا کردیم که در آنها یک فرد بزرگسال بین زوج‌ها/خانوادهها مبتلا به PTSD تشخیص داده شدند.
شواهد حاصل از این مرور به ما چه می‌گویند؟
چند مطالعه مرتبط وجود دارد و تحقیقات بیشتری مورد نیاز است تا در مورد مزایای زوج‌درمانی و خانواده‌درمانی برای PTSD مطمئن شویم. چهار مطالعه وارد شده در این مرور این پیشنهاد را ارائه کردند که درمان‌های مبتنی بر زوج‌ها ممکن است در کاهش علائم تروما برای فرد مبتلا به PTSD مفید باشد. با این حال، مزایای این درمان‌ها در بهبود کیفیت ارتباط یا سلامت روانی اعضای خانواده، روشن و واضح نیست.
بعدها چه اتفاقی می‌افتد؟
مطالعات بیشتری، شامل انواع مختلف تروما و انواع مختلف زوج‌درمانی و خانواده‌درمانی برای PTSD، مورد نیاز است.
کارآزمایی‌های بسیار معدودی درباره درمان‌های مبتنی بر زوجین برای PTSD وجود دارد و شواهد برای تعیین مزایای واقعی این درمان‌ها به‌تنهایی یا در ترکیب با مداخلات روانشناختی ناکافی است. با این حال، RCTهای اولیه نشان می‌دهند که درمان‌های مبتنی بر زوجین برای PTSD ممکن است به‌طور بالقوه برای کاهش علائم PTSD مفید باشند، و کارآزمایی‌های بیشتری در رابطه با هر دو مداخله ادجوانت (کمکی) و مستقل با زوجین یا خانوادهها با هدف کاهش علائم PTSD، مشکلات سلامت روانی اعضای خانواده و معیارهای دیادیک (dyadic) (دو تایی) کیفیت ارتباط مورد نیاز هستند.
اختلال استرس پس از تروما (post-traumatic stress disorder; PTSD) اشاره به اضطراب یا اختلال مرتبط با تروما و عوامل تنش‌زا دارد، که با مواجهه شخصی یا نیابتی با حوادث آسیب‌زا در ارتباط است. PTSD با طیف وسیعی از پیامدهای نامطلوب فردی (برای مثال سلامت ضعیف، خودکشی) و مشکلات بین‌فردی قابل توجه، از جمله مشکلاتی در روابط صمیمی و خانوادگی مرتبط است. طیفی از درمان‌های مبتنی بر زوجین و خانواده به عنوان مداخلات مناسب برای خانواده‌های متاثر از PTSD پیشنهاد شده‌اند.
اهداف این مرور عبارت بودند از: (1) بررسی تاثیرات زوج‌درمانی و خانواده‌درمانی برای PTSD بزرگسالان، نسبت به شرایط «عدم درمان»، «مراقبت استاندارد»، و درمان‌های روانشناختی ساختاری یا غیراختصاصی فردی یا گروهی؛ (2) بررسی ویژگی‌های بالینی مطالعاتی که تاثیرات نسبی این درمان‌ها را تحت تاثیر قرار دادند؛ و (3) بررسی انتقادی ویژگی‌های روش‌شناسی مطالعات که ممکن است یافته‌های پژوهش را دچار سوگیری (bias) کند.
ما MEDLINE (1950- )؛ Embase (1980- )؛ و PsycINFO (1967- ) را از طریق پایگاه ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده گروه اختلالات شایع روانی در کاکرین (CCMDCTR) تا سال 2014، سپس پس از این تاریخ به‌طور مستقیم از طریق Ovid جست‌وجو کردیم. ما پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی‌های کنترل‌شده کاکرین (CENTRAL) را از طریق کتابخانه کاکرین جست‌وجو کردیم. ما جست‌وجوهای تکمیلی PTSDPubs را انجام دادیم (همه سال‌های در دسترس) (این بانک اطلاعاتی قبلا به عنوان PILOTS (منابع علمی بین‌المللی منتشر شده در مورد استرس تروماتیک) شناخته می‌شود). ما نسخه‌های اولیه مجلات کلیدی را به صورت دستی جست‌وجو کردیم و فهرست منابع و کتابشناختی مطالعات وارد شده را برای شناسایی سایر تحقیقات مرتبط غربالگری کردیم. ما همچنین با نویسندگان کارآزمایی‌های وارد شده برای اطلاعات منتشر نشده تماس گرفتیم. مطالعات از جست‌وجوهای انجام شده تا 3 مارچ 2018 به دست آمده بودند.
مطالعات واجد شرایط، کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) درباره زوج‌درمانی یا خانواده‌درمانی برای PTSD در نمونه‌های بزرگسالان بود. این مرور شامل هر نوع درمانی بود که برای درمان زوجین یا خانواده‌های سالم و صدمه ندیده‌ای در نظر گرفته شد که در آن حداقل یک عضو بزرگسال خانواده معیارهای PTSD را داشت. لازم بود که شرکت‌کنندگان با توجه به سیستم‌های طبقه‌بندی شناخته شده، مبتلا به PTSD تشخیص داده شوند.
ما از روش‌های استاندارد روش‌شناسی مورد انتظار کاکرین استفاده کردیم. سه نویسنده مرور همه عناوین و چکیده‌ها را غربالگری کردند و دو نویسنده به‌طور مستقل از هم داده‌ها را از هر مطالعه‌ای که واجد شرایط به نظر می‌رسید، استخراج کردند و خطر سوگیری (bias) را برای هر مطالعه ارزیابی کردند. ما از نسبت شانس (OR) برای خلاصه کردن تاثیرات مداخلات برای پیامدهای دو حالتی، و از تفاوت میانگین استاندارد شده (SMD) برای خلاصه کردن تفاوت‌های بین گروهی پس از درمان در پیامدهای پیوسته استفاده کردیم.
ما چهار کارآزمایی را در این مرور وارد کردیم. دو مطالعه تاثیرات ترکیب شناختی رفتاری/زوج‌درمانی (CBCT) را نسبت به وضعیت کنترل فهرست انتظار بررسی کردند، اگرچه یکی از این مطالعات فقط پیامدهای مربوط به رضایت را از رابطه گزارش کرد. یک مطالعه تاثیرات درمان رویکرد ساختاری (SAT) را نسبت به برنامه آموزش خانواده PTSD؛ (PFE) مورد بررسی قرار داد؛ و یک مطالعه به بررسی تاثیرات خانواده‌درمانی رفتاری ادجوانت (BFT) پرداخت اما موفق به گزارش متغیرهای پیامد با جزئیات کافی نشد — ما آن را در متاآنالیز وارد نکردیم.
یک کارآزمایی با 40 زوج (80 شرکت‌کننده) نشان داد که CBCT بیشتر از کنترل لیست انتظار در کاهش شدت PTSD (SMD: -1.12؛ 95% CI؛ 1.79- تا 0.45-؛ شواهد با کیفیت پایین)، اضطراب (SMD: -0.93؛ 95% CI؛ 1.58- تا 0.27-؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین) و افسردگی (SMD: -0.66؛ 95% CI؛ 1.30- تا 0.02-؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین) پس از درمان برای بیمار اولیه مبتلا به PTSD موثر بود. داده‌های به دست آمده از دو مطالعه نشان داد که گروه‌های درمان و کنترل، از نظر رضایت از ارتباط، تفاوت معنی‌داری نداشتند (SMD: 1.07؛ 95% CI؛ 0.17- تا 2.31؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین)؛ و یک مطالعه تفاوت قابل توجهی را در نشانه‌های افسردگی (SMD: 0.28؛ 95% CI؛ 0.35- تا 0.90؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین) یا اضطراب (SMD: 0.15؛ 95% CI؛ 0.47- تا 0.77؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین) برای همسر بیمار مبتلا به PTSD نشان نداد.
یک کارآزمایی با 57 زوج (114 شرکت‌کننده) نشان داد که SAT بیشتر از PFE در کاهش شدت PTSD پس از درمان در بیمار اولیه موثر بود (SMD: -1.32؛ 95% CI؛ 1.90- تا 0.74-؛ شواهد با کیفیت پایین). هیچ شواهدی از تفاوت در پیامدهای دیگر، از جمله رضایت از رابطه (SMD: 0.01؛ 95% CI؛ 0.51- تا 0.53؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین)، افسردگی (SMD: 0.21؛ 95% CI؛ 0.31- تا 0.73؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین) و اضطراب (SMD: -0.16؛ 95% CI؛ 0.68- تا 0.36؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین) برای همسران صمیمی؛ و افسردگی (SMD: -0.28؛ 95% CI؛ 0.81- تا 0.24؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین) یا اضطراب (SMD: -0.34؛ 95% CI؛ 0.87- تا 0.18؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین) برای بیمار اولیه وجود نداشت.
دو مطالعه حوادث جانبی و میزان خروج از مطالعه را گزارش کردند، و تفاوت‌های معنی‌داری بین گروه‌ها مشاهده نشد. دو مطالعه دارای خطر سوگیری (bias) «پایین» یا «نامشخص» در اکثر حوزه‌ها طبقه‌بندی شدند، به جز سوگیری عملکرد که «بالا» بود. دو مطالعه مقدار قابل توجهی داده‌های ازدست‌رفته داشتند که منجر به خطر نامشخص سوگیری شد. برای انجام تجزیه‌وتحلیل زیرگروه، مطالعات بسیار کمی در دسترس بود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.