اکثر زنان پس از زایمان به روش‌های کنترل بارداری مورد نظر خود دسترسی ندارند. نوجوانان اغلب طی یک سال، دوباره باردار می‌شوند. در مرورهای قبلی، کارآزمایی‌های تصادفیسازی شده کمی را در مورد آموزش تنظیم خانواده پس از زایمان یافتیم. در اینجا، انواع دیگری از مطالعات را بررسی کردیم که روش‌هایی را برای بهبود استفاده از کنترل بارداری پس از زایمان تست کردند. ما خواستیم بررسی کنیم که برنامه‌های خاصی با افزایش استفاده از روش‌های تنظیم خانواده پس از زایمان مرتبط بودند یا خیر.
تا تاریخ 3 نوامبر 2014، جست‌وجوهای کامپیوتری را به منظور یافتن مطالعات مربوط به برنامه‌های بهبود تنظیم خانواده بین زنان پس از زایمان، انجام دادیم. برای کسب داده‌های از دست رفته، با پژوهشگران مکاتبه کردیم. در این برنامه‌ها می‌بایست طی شش هفته پس از زایمان با افراد تحت پوشش تماس گرفته می‌شد. برنامه ویژه با یک برنامه متفاوت، مراقبت معمول، یا عدم ارایه خدمات مقایسه شد. پیامدهای اصلی عبارت بودند از استفاده از روش‌های کنترل بارداری و باردار شدن.
شش مطالعه را با مجموع 5143 زن پیدا کردیم. از میان سه مطالعه‌ای که داده‌های بارداری را ارایه کردند، دو مطالعه کاهش تعداد بارداری‌ها را در گروه درمان در مقایسه با گروه کنترل نشان دادند. برنامه‌های مطالعات شامل مشاوره در کلینیک و آموزش در سطح جامعه بودند. تمام مطالعات نشان دادند که انجام یک برنامه ویژه با استفاده بیشتر از روش‌های پیشگیری از بارداری مرتبط بود. در دو مطالعه، تعداد بیشتری از زنان در گروه درمان از روش‌های نوین کنترل بارداری نسبت به زنان گروه کنترل استفاده کردند. در مطالعه‌ای دیگر، زنان در گروه درمان به احتمال زیاد از قرص یا IUD استفاده کردند، اما احتمال استفاده از روش تزریقی کمتر بود. یک مطالعه برای نشان دادن اثربخشی روش کنترل بارداری از نمره استفاده کرد. روش‌های گروه درمان، نمرات بالاتری را نسبت به گروه کنترل کسب کردند. مطالعه‌ای که روی IUDها متمرکز بود، نشان داد که گروه درمان IUD بیشتری دریافت کردند و عدم استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری کمتر بود. زنانی که در برنامه خدمات سلامت مشارکت کردند، بیشتر از افرادی که در برنامه آموزش جامعه حضور داشتند یا مراقبت‌های استاندارد دریافت کردند، از روش‌های کنترل بارداری استفاده نمودند. همچنین زنان گروه خدمات سلامت بیشتر احتمال داشت از روش شیردهی استفاده کنند.
ما معتقدیم که داده‌های مربوط به بارداری و استفاده از کنترل بارداری از کیفیت بسیار پائینی برخوردار بودند. مطالعات دارای مشکلاتی در طراحی، آنالیز یا گزارش‌دهی بودند. برخی از آنها برای عواملی که می‌توانستند بر نتایج تاثیر بگذارند، تعدیل نشدند. آنها پیامدهای گزارش‌شده توسط خود زنان را ارایه کرده و از معیارهای مختلفی برای پیامدها استفاده کردند. همه مطالعات دوره‌های پیگیری خوبی داشتند، اما بیشتر آنها بسیاری از زنان را در دوره پیگیری از دست دادند.
سطح کیفیت شواهد را در حد بسیار پائین در نظر گرفتیم. مطالعات دارای محدودیت‌هایی در طراحی، آنالیز یا گزارش‌دهی بودند. سه مطالعه برای عوامل مخدوش‌شدگی (confounding) احتمالی تعدیل نشدند و فقط دو مطالعه اطلاعات کافی را در مورد پایبندی به مداخله ارایه کردند. پیامدها خود گزارشی بوده و تعاریف برای استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری متفاوت بودند. دوره‌های پیگیری در همه مطالعات کافی بودند، اما اکثر آنها افراد زیادی را از دست دادند، که در مطالعات مربوط به پیشگیری از بارداری اغلب اتفاق می‌افتد.
تقریبا دو سوم زنان در اولین سال پس از زایمان، نیاز به برنامه‌های تنظیم خانواده دارند و این نیاز اغلب برآورده نمی‌شود. نوجوانان اغلب طی یک سال پس از زایمان، بارداری‌های مکرر دارند. زنان ممکن است در مورد تنظیم خانواده، هم پیش از زایمان و هم پس از زایمان، مشاوره دریافت کنند. تصمیمات مربوط به استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری که بلافاصله پس از مشاوره گرفته می‌شود، ممکن است با روش‌هایی که در دوران پس از زایمان به کار می‌روند، تفاوت قابل توجهی داشته باشند. در مرورهای قبلی، بر اساس کارآزمایی‌های تصادفیسازی شده، شواهد محدودی را مبنی بر اثربخشی مشاوره پیشگیری از بارداری پس از زایمان یافتیم. برای مداخلات آموزشی، ممکن است مطالعات تصادفیسازی نشده بیشتر از کارآزمایی‌های تصادفیسازی شده انجام شوند.
مطالعات تصادفیسازی نشده را مربوط به تاثیر استراتژی‌های آموزشی بر بهبود استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری پس از زایمان مرور کردیم. هدف از انجام این مرور، بررسی ارتباط میان مداخلات خاص و استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری پس از زایمان یا بارداری بعدی بود.
مطالعات تصادفیسازی نشده واجد شرایط را تا 3 نوامبر 2014 جست‌وجو کردیم. منابع عبارت بودند از CENTRAL؛ PubMed؛ POPLINE و Web of Science. همچنین برای یافتن کارآزمایی‌های فعلی از طریق ClinicalTrials.gov و ICTRP به جست‌وجو پرداختیم. برای دستیابی به استنادات بیشتر، فهرست منابع گزارش‌ها و مرورهای مرتبط را بررسی کردیم.
مطالعات می‌بایست مقایسه‌ای بودند، یعنی گروه‌های مداخله و مقایسه داشتند. مولفه آموزشی می‌توانست شامل ارایه مشاوره یا دیگر راهبردهای رفتاری به منظور بهبود استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری در زنان پس از زایمان باشد. مداخله می‌بایست شامل تماس طی شش هفته پس از زایمان باشد. وضعیت مقایسه می‌توانست مداخله رفتاری دیگری برای بهبود استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری، مراقبت‌های معمول، دیگر آموزش‌های سلامت، یا عدم انجام مداخله باشد. پیامدهای اولیه شامل استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری پس از زایمان و بارداری بعدی بود.
دو نویسنده چکیده‌ها را از نظر واجد شرایط بودن ارزیابی کرده و داده‌ها را از مطالعات واردشده استخراج کردند. نسبت شانس (OR) منتل-هنزل (Mantel-Haenszel) را برای پیامدهای دو حالتی (dichotomous outcome) و تفاوت میانگین (MD) را برای معیارهای پیوسته (continuous)، هر دو با 95% فواصل اطمینان (CI)، محاسبه کردیم. در جایی که مطالعات از آنالیز تعدیل‌شده برای پیامدهای پیوسته (continuous outcome) استفاده کردند، نتایج را همانطور که توسط محققین گزارش شدند، ارایه دادیم. به دلیل تفاوت در نوع مداخلات و معیارهای پیامد، متاآنالیز را انجام ندادیم. برای ارزیابی کیفیت شواهد، از مقیاس سنجش کیفیت نیوکاسل-اوتاوا (Newcastle-Ottawa Quality Assessment Scale) استفاده کردیم.
شش مطالعه معیارهای ورود را داشته، و در مجموع شامل 5143 زن بودند. از میان سه مطالعه‌ای که داده‌های بارداری گزارش‌شده توسط خود زنان را بررسی کردند، دو مطالعه نشان دادند که احتمال بارداری در گروه آزمایش نسبت به گروه مقایسه کمتر بود (OR: 0.48؛ 95% CI؛ 0.27 تا 0.87) (OR: 0.60؛ 95% CI؛ 0.41 تا 0.87). مداخلات عبارت بودند از ارایه یک برنامه مشاوره در کلینیک و یک پروژه ارتباطی مبتنی بر جامعه.
همه مطالعات ارتباط بین مداخله و استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری را نشان دادند. دو مطالعه نشان دادند که زنان در گروه درمان احتمالا بیشتر از زنان گروه کنترل از روش‌های نوین استفاده کردند: ORها برابر با 1.77 (95% CI؛ 1.08 تا 2.89) و 3.08 (95% CI؛ 2.36 تا 4.02). در مطالعه دیگر، زنان گروه درمان بیشتر از زنان گروه کنترل از قرص (OR: 1.78؛ 95% CI؛ 1.26 تا 2.50) یا دستگاه داخل رحمی (intrauterine device; IUD) (OR: 3.72؛ 95% CI؛ 1.27 تا 10.86) استفاده کردند اما احتمال استفاده از روش تزریقی کمتر بود (OR: 0.23؛ 95% CI؛ 0.05 تا 1.00). یک مطالعه برای نشان دادن اثربخشی یک روش، از نمره‌دهی استفاده کرد. روش‌های گروه مداخله خاص در طول سه ماه نسبت به گروه مقایسه بالاتر بود (MD: 13.26؛ 95% CI؛ 3.16 تا 23.36). مطالعه‌ای که بر IUD تاکید داشت، نشان داد که زنان در گروه مداخله بیشتر احتمال داشت از IUD استفاده کرده باشند (OR: 1.79؛ 95% CI؛ 1.20 تا 2.69) و احتمال اینکه از هیچ روشی استفاده نکنند، کمتر بود (OR: 0.48؛ 95% CI؛ 0.31 تا 0.75). طبق نتایج مطالعه‌ای دیگر، احتمال استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری میان زنانی که تحت مداخله خدمات سلامت قرار داشتند، در مقایسه با زنان حاضر در یک برنامه آگاهی‌بخشی در جامعه در طول چهار ماه (OR: 1.79؛ 95% CI؛ 1.40 تا 2.30) یا زنانی که مراقبت‌های استاندارد دریافت کردند در طول 10 تا 12 ماه (OR: 2.08؛ 95% CI؛ 1.58 تا 2.74)، بیشتر بود. مطالعه مذکور، تنها مطالعه‌ای بود که دارای یک مولفه اختصاصی در مورد روش آمنوره شیردهی (lactational amenorrhea method; LAM) بود که داده‌های کافی را در مورد استفاده از LAM داشت. زنان در گروه خدمات سلامت بیشتر از زنان در گروه آگاهی‌بخشی در جامعه احتمال داشت که از LAM استفاده کنند (OR: 41.36؛ 95% CI؛ 10.11 تا 169.20).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.