بسیاری از زهر مارها باعث انعقاد خون در انسان میشوند. کوآگولوپاتی (coagulopathy) یا انعقاد خون وضعیتی است که در آن خون بیمار قادر به لخته شدن نیست زیرا سم باعث کاهش سطوح فاکتورهای لختهکننده میشود. کوآگولوپاتی خطر خونریزی را افزایش میدهد. پادزهر، درمانی است که برای خنثی کردن سم در افرادی که توسط مار گزیده شدهاند، استفاده میشود. شواهدی از مطالعات مشاهدهای در انسان وجود دارد که پادزهر مار برای افراد دچار مارگزیدگی، مفید است. با این حال، استفاده از پادزهر (antivenom) خطراتی دارد و میتواند باعث بروز واکنشهای آلرژیک شود.
پادزهر با تزریق سم به اسب، گوسفند یا بز و سپس جمعآوری خون حیوان و جداسازی پادتنهای خاص سم مار از آن ساخته میشود. پادزهر وارد ورید خونی بیمار میشود تا با خون موجود در بدن او مخلوط شود.
نویسندگان این مرور کاکرین بررسی کردند که شواهدی وجود دارد که نشان دهد استفاده از پادزهر برای افرادی که توسط مار گزیده شده و به بیماری انعقاد خون مبتلا شدند، کمک میکند یا خیر. نویسندگان به دنبال مطالعاتی بودند که در آن از پادزهر به عنوان درمانی برای افرادی که پس از نیش مار دچار انعقاد خونی شدند، صرف نظر از نوع مار، استفاده شد.
نوع مطالعه واجد شرایط برای ورود به مرور، کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده بود و گروه کنترل نیاز به دریافت دارونما (placebo) یا عدم دریافت پادزهر داشت. نویسندگان مرور، علیرغم جستوجو در همه بانکهای اطلاعاتی بینالمللی مرجع پزشکی، هیچ کارآزماییای را با این معیار پیدا نکردند. بانکهای اطلاعاتی در 30 ژانویه 2015 جستوجو شدند.
از آنجایی که هیچ کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده مرتبطی شناسایی نشد، این مرور سیستماتیک هیچ شواهدی را برای کمک به پزشکان در جهت تصمیمگیری برای استفاده از پادزهر در درمان انعقاد خونی ناشی از نیش مار ارائه نمیکند. نویسندگان میگویند که انجام کارآزماییهای پادزهر به فوریت مورد نیاز است تا پزشکان و بیماران بتوانند بهطور کامل مزایا و خطرات مصرف پادزهر را درک کنند. در حال حاضر پزشکان بر اساس نتایج مطالعات مشاهدهای در مورد زمان استفاده از پادزهر تصمیم میگیرند، که ممکن است بهطور کامل اثرات پادزهر را توصیف نکنند.
به منظور بررسی اثربخشی پادزهر مار برای پیامدهای مرتبط بالینی در بیماران مبتلا به کوآگولوپاتی مصرفی ناشی از زهر مار در نتیجه مارگزیدگی، انجام کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده با دارونما مورد نیاز است. اگرچه این کار از نظر اخلاقی دشوار است، تجویز روتین درمانی که خطر آنافیلاکسی قابل توجهی دارد، نمیتواند بدون به دست آمدن شواهد قوی حاکی از مزیت آن ادامه یابد.
کوآگولوپاتی مصرفی (consumption coagulopathy) ناشی از مارگزیدگی یک تاثیر سیستمیک اصلی از وارد شدن زهر مار به بدن است. مطالعات مشاهدهای نشان میدهند که استفاده از پادزهر (antivenom)، پیامدهای کوآگولوپاتی مصرفی ناشی از مارگزیدگی را در برخی از بیماران بهبود میبخشد و در برخی دیگر از موارد تاثیری ندارد. با این حال، اثربخشی پادزهر مار در تمام موارد کوآگولوپاتی مصرفی ناشی از مارگزیدگی مورد بحث است.
ارزیابی تاثیر پادزهر مار به عنوان درمانی برای کوآگولوپاتی مصرفی ناشی از زهر مار در افراد مبتلا به مارگزیدگی.
جستوجو در 30 ژانویه 2015 انجام شد. پایگاه ثبت تخصصی گروه آسیبها و صدمات در کاکرین، پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL؛ کتابخانه کاکرین )، Ovid MEDLINE(R)؛ Ovid MEDLINE(R) In-Process & Other Non-Indexed Citations؛ Ovid MEDLINE(R) Daily and Ovid OLDMEDLINE(R)؛ Embase Classic+Embase (OvidSP)؛ و سه منبع دیگر، پایگاههای ثبت کارآزماییهای بالینی را جستوجو کرده و فهرست منابع را نیز غربالگری کردیم.
همه کارآزماییهای کاملشده، منتشرشده یا منتشرنشده، تصادفیسازی و کنترلشده با دارونما (placebo) یا عدم درمان، که در آنها پادزهر مار برای کوآگولوپاتی مصرفی ناشی از زهر مار در افراد مبتلا به مارگزیدگی تجویز شد.
دو نویسنده، کارآزماییهای شناساییشده را بررسی کرده و بهطور مستقل از هم معیارهای انتخاب را اعمال کردند.
هیچ مطالعهای معیارهای ورود را به این مرور نداشت.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.