پیام‌های کلیدی
زنان مبتلا به دیابت بارداری، در معرض خطر بالاتری از نظر مواجهه با عوارض در طول دوره بارداری و زایمان، هم‌چنین ابتلا به دیابت پس از دوره بارداری قرار دارند. نوزادان مادرانی که مبتلا به دیابت بارداری می‌شوند، می‌توانند به لحاظ جثه بزرگ‌تر از اندازه مورد انتظار باشند که این خود باعث آسیب نوزادان در بدو تولد می‌شود. این نوزادان حتی در سنین پائین یا جوانی در معرض خطر ابتلا به دیابت قرار دارند. تعداد زنانی که مبتلا به دیابت بارداری تشخیص داده می‌شوند در سراسر جهان در حال افزایش است، بنابراین یافتن راه‌های ساده و مقرون‌به‌صرفه برای پیشگیری از ابتلای زنان به این وضعیت مهم است.
میو-اینوزیتول یک قند طبیعی است که در غلات، ذرت، سبزیجات سبز و گوشت قرمز وجود داشته و نقش مهمی در حساسیت به انسولین در بدن دارد.
ما به دنبال چه یافته‌ای بودیم؟
ما می‌خواستیم بدانیم که میو-اینوزیتول یک مکمل غذایی موثر در دوران بارداری برای پیشگیری از ابتلا به دیابت بارداری در زنان باردار است یا خیر.
ما چه کاری را انجام دادیم؟
برای یافتن مطالعاتی جست‌وجو کردیم که میو-اینوزیتول (به تنهایی یا همراه با درمان دیگر) را با عدم درمان یا درمان دیگری مقایسه کردند. نتایج این مطالعات را مقایسه و خلاصه کرده و اطمینان خود را به این شواهد بر اساس عواملی مانند روش‌های انجام و حجم نمونه مطالعه رتبه‌بندی کردیم.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
هفت مطالعه را با حضور 1319 زن پیدا کردیم که در هفته 10 تا 24 بارداری بودند.
نتایج اصلی
مشخص نیست که مصرف مکمل میو-اینوزیتول با کاهش نرخ دیابت بارداری مرتبط است یا خیر. با این حال، مصرف میو-اینوزیتول ممکن است با کاهش اختلالات ناشی از فشار خون بالا در بارداری همراه باشد. ما مطمئن نیستیم که مصرف مکمل میو-اینوزیتول تعداد نوزادانی را که برای سن بارداری بزرگ به دنیا می‌آیند، کاهش می‌دهد یا خیر.
مطالعات هیچ اطلاعاتی را در مورد تعداد نوزادان فوت شده (چه پیش از تولد یا کمی پس از آن)، ابتلا به افسردگی، یا ابتلا به دیابت ملیتوس نوع 2 بعدی پس از زایمان، ارائه نکردند. در پنج مطالعه‌ای که در مورد عوارض جانبی مادری ناشی از درمان گزارش دادند، هیچ موردی از این پیامد دیده نشد؛ دو مطالعه دیگر به این موضوع اشاره نکردند.
در مورد تاثیر مصرف مکمل میو-اینوزیتول بر افزایش وزن در دوران بارداری یا بر نوزادی با سطح پائین گلوکز خون مطمئن نیستیم. این مرور هیچ تاثیری را از مداخله بر دیگر پیامدها، مانند خطر زایمان سزارین یا داشتن نوزاد بزرگ، نیافت. این نتیجه‌گیری ممکن است به دلیل کوچک بودن بیش از اندازه کارآزمایی برای تشخیص تفاوت‌ها در رابطه با این پیامدها و پیامدهایی باشد که در هیچ یک از کارآزمایی‌ها گزارش نشدند. با این حال، مصرف میو-اینوزیتول ممکن است با کاهش نرخ زایمان زودرس در مقایسه با گروه کنترل همراه باشد.
مطالعات وارد شده در مورد بسیاری دیگر از پیامدهای مرتبط با مادر و نوزاد گزارشی را ارائه نکردند، هم‌چنین هیچ داده‌ای در رابطه با پیامدهای طولانی‌‌مدت‌تر برای مادر یا نوزاد، یا هزینه خدمات سلامت نداشتند.
شواهد کافی وجود ندارد که نشان دهد مصرف میو-اینوزیتول به عنوان یک مکمل غذایی در دوران بارداری از ابتلا به دیابت بارداری پیشگیری می‌کند. با این حال، میو-اینوزیتول ممکن است از بروز اختلالات فشار خون بالا در بارداری و زایمان زودرس پیشگیری کند. برای ارزیابی اثربخشی میو-اینوزیتول در پیشگیری از ابتلا به دیابت بارداری و بهبود دیگر پیامدهای سلامت برای مادران و نوزادان ایشان، به انجام کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده بزرگ با طراحی خوب نیاز است.
محدودیت‌های شواهد چه هستند؟
اعتماد کمی به شواهد داریم زیرا مطالعات کافی برای اطمینان از نتایج وجود نداشت و بسیاری از پیامدهای مرور در مطالعاتی که شناسایی کردیم گزارش نشدند. مطالعات هم‌چنین به جمعیت‌هایی از کشورهایی با درآمد بالا محدود شدند و بنابراین نتایج ممکن است برای دیگر جمعیت‌ها قابل اجرا نباشند. مطالعات هم‌چنین محدودیت‌هایی در نحوه گزارش‌دهی روش‌های انجام خود داشتند.
این شواهد تا چه زمانی به‌روز است؟
شواهد تا دسامبر 2022 به‌روز است.
شواهد به دست آمده از هفت مطالعه نشان می‌دهد که مصرف مکمل‌های غذایی حاوی میو-اینوزیتول پیش از زایمان در دوران بارداری ممکن است بروز دیابت بارداری، اختلالات ناشی از فشار خون بالا در بارداری و زایمان زودرس را کاهش دهد. داده‌های محدودی حاکی از آن است که مصرف مکمل غذایی حاوی میو-اینوزیتول ممکن است خطر تولد نوزاد بزرگ برای سن جنینی را کاهش ندهد.
شواهد به دست آمده بر کارآزمایی‌های کوچکی استوار است که توان آزمون کافی را برای تشخیص تفاوت‌های موجود در پیامدها از جمله مورتالیتی پری‌ناتال و موربیدیتی جدی مربوط به نوزادان ندارند. شش مورد از مطالعات وارد شده در ایتالیا و یک مطالعه در ایرلند انجام شدند، که نگرانی‌هایی را در مورد عدم تعمیم‌پذیری به دیگر شرایط ایجاد می‌کند. شواهدی مبنی بر ناهمگونی بین دوزهای میو-اینوزیتول، زمان‌بندی مصرف و جمعیت مورد مطالعه وجود دارد. در نتیجه، قطعیت شواهد را برای بسیاری از پیامدها به سطح پائین یا بسیار پائین تنزل دادیم.
انجام مطالعات بیشتر برای بررسی این مداخله امیدوار کننده دوران بارداری در جهت پیشگیری از ابتلا به دیابت بارداری مهم است و باید شامل زنان باردار از قومیت‌های مختلف و عوامل خطر متفاوت باشند. مصرف میو-اینوزیتول در دوزهای مختلف، دفعات و زمان‌بندی مصرف باید با دارونما، رژیم غذایی و ورزش، و مداخلات دارویی مقایسه شود. پیگیری طولانی‌مدت باید در نظر گرفته شده و پیامدها باید شامل ارزیابی مضرات بالقوه، از جمله عوارض جانبی، باشند.
دیابت بارداری (gestational diabetes) با شروع یا اولین تشخیص در دوران بارداری، یک مشکل رو به افزایش در سراسر جهان است. میو-اینوزیتول (myo-inositol)، ایزومری از اینوزیتول (inositol)، یک قند طبیعی است که معمولا در غلات، ذرت، حبوبات و گوشت یافت می‌شود. این ماده یکی از واسطه‌های داخل سلولی از سیگنال‌دهی انسولین بوده و با حساسیت به انسولین در دیابت نوع 2 ارتباط دارد. تاثیر بالقوه موثر این ماده بر بهبود حساسیت به انسولین پیشنهاد می‌کند که میو-اینوزیتول ممکن است در پیشگیری از ابتلا به دیابت بارداری در زنان نیز مفید باشد. این مطالعه، به‌روز شده مروری است که نخستین‌بار در سال 2015 منتشر شد.
ارزیابی بی‌خطری و اثربخشی مصرف مکمل غذایی حاوی میو-اینوزیتول پیش از زایمان، برای مادر و جنین، در پیشگیری از ابتلا به دیابت بارداری.
در پایگاه ثبت کارآزمایی‌های گروه بارداری و زایمان در کاکرین؛ ClinicalTrials.gov؛ WHO ICTRP (17 مارچ 2022) و فهرست منابع مطالعات بازیابی شده به جست‌وجو پرداختیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) منتشر شده و منتشر نشده را شامل RCTهای خوشه‌ای (cluster) و خلاصه‌های کنفرانس وارد کردیم که به ارزیابی اثرات مصرف میو-اینوزیتول برای پیشگیری از ابتلا به دیابت بارداری در زنان باردار پرداختند. مطالعاتی را وارد کردیم که مصرف هر دوزی را از میو-اینوزیتول، به‌تنهایی یا به صورت ترکیبی، با عدم درمان، دارونما (placebo) یا هر مداخله دیگری مقایسه کردند. کارآزمایی‌های شبه-تصادفی‌سازی شده و کارآزمایی‌های متقاطع (cross-over) واجد شرایط نبودند. زنانی که پیش از بارداری مبتلا به دیابت نوع 1 یا 2 بودند، از مرور خارج شدند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم مطالعات را برای ورود به مرور و خطر سوگیری (bias) ارزیابی کرده و داده‌ها را استخراج کردند. صحت (accuracy) داده‌ها را کنترل کردیم. قطعیت شواهد را با استفاده از رویکرد درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) بررسی کردیم.
هفت RCT (یکی در ایرلند، و شش مورد در ایتالیا انجام شدند) را وارد کردیم که در مورد 1319 زن که در شروع مطالعات در هفته 10 تا 24 بارداری بودند، به ارائه گزارش پرداختند. مطالعات دارای حجم نمونه نسبتا کوچکی بوده و خطر کلی سوگیری آنها در سطح پائین بود.
برای پیامدهای اولیه مادری، متاآنالیز نشان داد که مصرف میو-اینوزیتول ممکن است بروز دیابت بارداری (خطر نسبی (RR): 0.53؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.31 تا 0.90؛ 6 مطالعه، 1140 زن) و اختلالات فشار خون بالا را در دوران بارداری (RR: 0.34؛ 95% CI؛ 0.19 تا 0.61؛ 5 مطالعه، 1052 زن) کاهش دهد. با این حال، قطعیت شواهد پائین تا بسیار پائین بود. برای پیامدهای اولیه نوزادی، فقط یک مطالعه خطر تولد نوزاد بزرگ برای سن جنینی (large-for-gestational-age) را اندازه‌گیری کرد و دریافت که مصرف میو-اینوزیتول با فواید و مضرات قابل‌توجهی همراه بود (RR: 1.40؛ 95% CI؛ 0.65 تا 3.02؛ 1 مطالعه، 234 نوزاد؛ شواهد با قطعیت پائین). هیچ یک از مطالعات وارد شده در مورد دیگر پیامدهای اولیه نوزادی (مورتالیتی پری‌ناتال، ترکیبی از موربیدیتی و مورتالیتی) گزارش ندادند.
برای پیامدهای ثانویه مادری، در مورد تاثیر مصرف میو-اینوزیتول بر افزایش وزن در دوران بارداری (تفاوت میانگین (MD): 0.25- کیلوگرم (کیلوگرم)؛ 95% CI؛ 1.26- تا 0.75 کیلوگرم؛ 4 مطالعه، 831 زن) و ترومای پرینه (RR: 4.0؛ 95% CI؛ 0.45 تا 35.25؛ 1 مطالعه، 234 زن) مطمئن نیستیم زیرا شواهد با قطعیت بسیار پائین ارزیابی شدند. علاوه بر این، مصرف میو-اینوزیتول ممکن است تفاوتی اندک تا عدم تفاوت را در زایمان سزارین ایجاد کند (RR: 0.91؛ 95% CI؛ 0.77 تا 1.07؛ 4 مطالعه، 829 زن، شواهد با قطعیت پائین). هیچ یک از مطالعات وارد شده در مورد دیگر پیامدهای ثانویه مادر (افسردگی پس از زایمان و ابتلا به دیابت ملیتوس نوع 2 بعدی) گزارش ندادند. برای پیامدهای ثانویه نوزادی، متاآنالیز بروز هیچ موردی را از هیپوگلیسمی نوزادی نشان نداد (RR: 3.07؛ 95% CI؛ 0.90 تا 10.52؛ 4 مطالعه؛ 671 نوزاد؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین). با این حال، میو-اینوزیتول ممکن است با کاهش بروز زایمان زودرس همراه باشد (RR: 0.35؛ 95% CI؛ 0.17 تا 0.70؛ 4 مطالعه؛ 829 نوزاد). داده‌های کافی برای تعدادی از پیامدهای ثانویه مادری و نوزادی وجود نداشت، و هیچ داده‌ای برای هیچ یک از پیامدهای بلندمدت کودکی یا بزرگسالی یا پیامدهای استفاده از خدمات سلامت گزارش نشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.