پیشینه
سندرم هپاتورنال (hepatorenal syndrome) نوعی از نارسایی کلیوی (مربوط به کلیه‌ها) است که در افراد مبتلا به بیماری شدید کبدی و تجمع مایع در شکم (آسیت (ascites)) اتفاق می‌افتد. ما کاملا نمی‌دانیم که چرا برخی از افراد مبتلا به بیماری کبد به سندرم هپاتورنال مبتلا می‌شوند، اما معمولا اعتقاد بر این است که فشار خون پائین و کاهش خونرسانی به کلیه‌ها یکی از دلایل اصلی است. از لحاظ تئوری، داروهایی که فشار خون را افزایش می‌دهند ممکن است سودمند باشند. داروی ترلیپرسین (terlipressin) همراه با اینفیوژن آلبومین (albumin) (یک پروتئین) درمانی است که برای افراد مبتلا به سندرم هپاتورنال مطابق با دستورالعمل‌ها توصیه می‌شود. بعضی از کشورها (به عنوان مثال ایالات متحده آمریکا) استفاده از ترلیپرسین را تایید نکرده‌اند و محققان پیشنهاد کرده‌اند که سایر داروهای وازواکتیو می‌تواند به جای آن مورد استفاده قرار گیرند.
سوال مطالعه مروری
آیا ترلیپرسین در درمان سندرم هپاتورنال، سودمندتر یا ایمن‌تر از سایر داروهای وازواکتیو است؟
تاریخ جست‌وجو
نوامبر 2016.
ویژگی‌های مطالعه
ما 10 کارآزمایی بالینی را با 474 شرکت‌کننده وارد کردیم. هفت کارآزمایی، ترلیپرسین و آلبومین را در برابر نورآدرنالین (noradrenaline) و آلبومین مقایسه کردند. سه کارآزمایی باقی مانده ترلیپرسین و آلبومین را در برابر میدودرین (midodrine) و اوکترئوتاید (octreotide)، یا اوکترئوتاید (octreotide) به تنهایی، یا دوپامین (dopamine) مقایسه کردند. در کل، 241 شرکت‌کننده ترلیپرسین دریافت کردند و 233 شرکت‌کننده سایر داروهای وازواکتیو (داروهایی که فشار خون را تغییر می‌دهند؛ نورآدرنالین، اوکتروتاید، میدودرین یا دوپامین) را دریافت کردند.
منابع تامین مالی مطالعه
در پنج کارآزمایی، محققان به‌طور مشخص اظهار داشتند که آنها از سازمان‌هایی که ممکن بود از نتایج کارآزمایی سود ببرند، حمایت مالی دریافت نکردند. ما اطلاعاتی در مورد منبع مالی پنج کارآزمایی باقی مانده نداشتیم.
نتایج کلیدی
تجزیهوتحلیلهای ما شواهد نامطمئنی برای حمایت یا رد ترلیپرسین در برابر سایر داروهای وازواکتیو در درمان سندرم هپاتورنال در هنگام ارزیابی مرگ‌ومیر یا عوارض جانبی جدی یافت. تجزیهوتحلیلهای ما نشان داد که درمان با ترلیپرسین ممکن است از طریق کاهش تعداد شرکت‌کنندگان مبتلا به سندرم هپاتورنال مزمن، تاثیر سودمندی بر سندرم هپاتورنال داشته باشد. تجزیهوتحلیلهای بیشتر نشان داد که برای اطمینان درباره این موضوع، تعداد شرکت‌کنندگان در این کارآزمایی‌ها بسیار اندک بود. بر این اساس، ما دریافتیم که تفاوت‌های مهم بین ترلیپرسین و سایر داروهای وازواکتیو ممکن است نادیده گرفته شود.
کیفیت شواهد
به دلیل خطر سوگیری (bias) بالا و تعداد کم شرکت‌کنندگان، دریافتیم که کیفیت شواهد بسیار پائین بود.
نتیجه‌گیری‌های نویسندگان
برای ارزیابی این‌که ترلیپرسین سودمندتر یا ایمن‌تر از سایر داروهای وازواکتیو است، نیاز به انجام کارآزمایی‌های بزرگ بیشتر با کیفیت بالا داریم.
این مرور شواهد کافی را برای حمایت یا رد تاثیرات سودمند یا مضر ترلیپرسین و آلبومین در برابر سایر داروهای وازواکتیو و آلبومین نیافت. برای ارزیابی این‌که تفاوت بالینی معنی‌داری بین مداخلات وجود دارد یا خیر، پژوهش بیش‌تری مورد نیاز است.
سندرم هپاتورنال (hepatorenal syndrome) یک نارسایی شدید کلیوی است که میان افراد مبتلا به سیروز (cirrhosis) و آسیت (ascites) رخ می‌دهد. مرورهای سیستماتیک، کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌سازی شده‌ای را یافتند که نشان دادند ترلیپرسین (terlipressin) در مقایسه با دارونما (placebo) مورتالیتی را کاهش داده و نارسایی کلیوی را در افراد مبتلا به سندرم هپاتورنال بهبود می‌بخشد، اما نیاز به شواهدی داریم که از مرورهای سیستماتیک مربوط به مزایا و آسیب‌های ترلیپرسین در برابر سایر داروهای وازواکتیو به دست آمده باشند.
ارزیابی تاثیرات سودمند و مضر ترلیپرسین در برابر سایر داروهای وازواکتیو برای افراد مبتلا به سندرم هپاتورنال.
ما پایگاه ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده گروه هپاتوبیلیاری در کاکرین؛ CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase و Science Citation Index Expanded و جست‌وجوهای دستی منابع علمی مرتبط را جست‌وجو کردیم و با متخصصین و شرکت‌های دارویی مکاتبه کردیم (تاریخ آخرین جست‌وجو نوامبر 2016).
کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌سازی شده که به مقایسه ترلیپرسین در برابر انواع دیگر داروهای وازواکتیو برای سندرم هپاتورنال پرداختند. ما اجازه تجویز هم‌زمان آلبومین (albumin) و سایر مداخلات هم‌زمان را، در صورت ارائه آنها به‌طور مساوی، برای گروه‌های مقایسه دادیم.
سه نویسنده به‌طور مستقل از هم داده‌ها را استخراج کردند. پیامدهای اولیه، مرگ‌ومیر، سندرم هپاتورنال (سندرم هپاتوژنال مزمن علیرغم درمان) و حوادث جانبی جدی بود. متاآنالیز (meta‐analyses) را انجام دادیم و نتایج را به صورت خطرات نسبی (RR) و 95% فاصله اطمینان (CI) ارائه کردیم. تجزیهوتحلیلهای مرحله‌ای کارآزمایی (Trial Sequential Analyses)، حساسیت و زیر-گروه را انجام داده و کنترل سوگیری (bias) را بر اساس حیطه‌های گروه هپاتوبیلیاری در کاکرین مورد بررسی قرار دادیم.
10 کارآزمایی بالینی تصادفی‌سازی شده را با 474 شرکت‌کننده وارد کردیم. این کارآزمایی‌ها به مقایسه ترلیپرسین در برابر نورآدرنالین (noradrenaline) (هفت کارآزمایی)، اوکترئوتاید (octreotide) (یک کارآزمایی)، میدودرین (midodrine) و اوکترئوتاید (یک کارآزمایی)، یا دوپامین (dopamine) (یک کارآزمایی) پرداختند. تمام شرکت‌کنندگان در هر دو گروه، آلبومین را به عنوان یک مداخله هم‌زمان دریافت کردند. در ارزیابی انجام شده درباره مرگ‌ومیر، ما دو کارآزمایی را در معرض خطر پائین سوگیری و هشت کارآزمایی را در معرض خطر بالای سوگیری و تمام کارآزمایی‌ها را در معرض خطر بالای سوگیری برای پیامدهای باقی‌مانده طبقه‌بندی کردیم. در پنج کارآزمایی، محققان به‌طور مشخص اظهار داشتند که آنها از سازمان‌های سودآور حمایت مالی دریافت نکردند. ما در مورد منبع مالی پنج کارآزمایی باقی مانده اطلاعاتی نداریم.
در زمان انتخاب دو کارآزمایی که در معرض خطر پائین سوگیری قرار داشتند (RR: 0.92؛ 95% CI؛ 0.63 تا 1.36؛ 94 شرکت‌کننده، شواهد با کیفیت بسیار پائین) یا با انتخاب 10 کارآزمایی (RR: 0.96؛ 95% CI؛ 0.88 تا 1.06؛ 474 شرکت‌کننده، I² = 0%؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین)، دریافتیم که ترلیپرسین در مقایسه با سایر داروهای وازواکتیو از لحاظ مورتالیتی برتر یا پائین‌تر نبود. یک متاآنالیز شامل نه کارآزمایی تاثیر مثبت ترلیپرسین را بر سندرم هپاتورنال نشان دادند (RR: 0.79؛ 95% CI؛ 0.63 تا 0.99؛ 394 شرکت‌کننده، I² = 26%؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین). با توجه به مرگ‌ومیر بالای سندرم هپاتورنال، ثبت سایر حوادث جانبی جدی نامطمئن است، اما تفاوت معنی‌داری هنگام مقایسه ترلیپرسین و سایر داروهای وازواکتیو نیافتیم (RR: 0.96؛ 95% CI؛ 0.88 تا 1.06؛ 474 شرکت‌کننده؛ I² = 0%؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین). چندین کارآزمایی به‌طور سیستماتیک حوادث جانبی را گزارش نکردند اما به نظر می‌رسد که ترلیپرسین خطر ابتلا به اسهال یا درد شکمی را افزایش می‌دهد (RR: 3.50؛ 95% CI؛ 1.19 تا 10.27؛ 221 شرکت‌کننده، 5 کارآزمایی؛ I² = 0%). با این حال، تجزیهوتحلیلهای مرحله‌ای کارآزمایی (Trial Sequential Analyses) شواهد کافی برای پشتیبانی یا رد هر گونه تفاوت بین مداخلات برای همه پیامدها ارائه نکرد. با توجه به برگشت سندرم هپاتورنال، تجزیهوتحلیل زیر-گروه انواع دیگر داروهای وازواکتیو نشان می‌دهد که ترلیپرسین در مقایسه با میدودرین (midodrine) و اوکترئوتاید (RR: 0.47؛ 95% CI؛ 0.30 تا 0.72) یا اوکتروتاید به تنهایی (RR: 0.56؛ 95% CI؛ 0.33 تا 0.96) برتر بود اما هر زیر-گروه فقط شامل یک کارآزمایی کوچک بود. هیچ یک از تجزیهوتحلیلهای زیر-گروه یا حساسیت باقی‌مانده، تفاوتی را بین ترلیپرسین و سایر داروهای وازواکتیو نشان ندادند. با توجه به خطر بالای سوگیری، عدم دقت و نتایج تجزیهوتحلیلهای مرحله‌ای کارآزمایی، کیفیت شواهد را به بسیار پائین کاهش دادیم.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.