درد نوروپاتیک (neuropathic pain)، دردی است که در نتیجه آسیب به اعصاب ایجاد میشود. این نوع درد متفاوت از پیامهای دردی است که از بافت آسیبدیده مجاور اعصاب سالم فرستاده میشود (بهعنوان مثال، زانوی آرتریتی، یا ضربدیده در اثر افتادن یا زخمی شده). درد نوروپاتیک اغلب با داروهایی متفاوت از مواردی که برای درد ناشی از بافت آسیبدیده استفاده میشوند، تحت درمان قرار میگیرند، که اغلب آنها را به عنوان داروی مسکّن میشناسیم. گاهی داروهای تجویزی برای درمان افسردگی یا صرع میتوانند در تسکین درد نوروپاتیک در برخی افراد بسیار اثربخش باشند. اما برخی مواقع داروهای مسکّن اوپیوئیدی برای درمان درد نوروپاتیک مورد استفاده قرار میگیرند.
داروهای مسکّن اوپیوئیدی داروهایی شبیه به مورفین (morphine) هستند. مورفین از گیاه به دست میآید، اما بسیاری از اوپیوئیدها به جای گیاه به صورت شیمیایی تولید میشوند. بوپرنورفین یکی از این اوپیوئیدهای صناعی است. این دارو در بسیاری از کشورها به عنوان داروی مسکّن در دسترس است و میتواند به صورت تزریقی، زیر-زبانی، یا در قالب چسبی که دارو را از طریق پوست به بدن میرساند، تجویز شود.
در جون 2015، جستوجوهایی را برای یافتن کارآزماییهای بالینی انجام دادیم که در آنها از بوپرنورفین برای درمان درد نوروپاتیک در بزرگسالان استفاده شد. هیچ مطالعهای را نیافتیم که این کار را انجام داده باشد، و شرایط ما را برای ورود به مطالعه برآورده کند.
شواهدی برای حمایت یا رد این توصیه وجود ندارد که بوپرنورفین میتواند درد نوروپاتیک را کاهش دهد. برای ارائه شواهدی مبنی بر اثربخشی بوپرنورفین در شرایط درد نوروپاتیک، به انجام کارآزماییهای بالینی بزرگ و باروش انجام مناسب، نیاز است.
شواهد کافی برای حمایت یا رد این گفته وجود نداشت که بوپرنورفین در تسکین درد نوروپاتیک موثر است.
داروهای مخدر (اپیوئید (opioid))، شامل بوپرنورفین (buprenorphine)، بهطور شایعی در درمان درد نوروپاتیک (neuropathic pain) مورد استفاده قرار میگیرند، و به لحاظ اثربخشی مورد تایید برخی متخصصین قرار دارند. اکثر مطالعات مروری به بررسی تمامی اوپیوئیدها با هم پرداختهاند. این مرور بهطور خاص شواهد مربوط به بوپرنورفین را، در هر دوز، و با هر نوع روش مصرف، بررسی کرد. اوپیوئیدهای دیگر در مرورهای جداگانه بررسی خواهند شد.
بررسی اثربخشی ضد-دردی بوپرنورفین در تسکین درد نوروپاتیک مزمن در بزرگسالان، و عوارض جانبی که در اثر استفاده از آن در کارآزماییهای بالینی رخ دادند.
پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL)، MEDLINE، و EMBASE را از زمان آغاز به کار تا 11 جون سال 2015، همراه با فهرست منابع مقالات و مرورهای بازیابی شده، و دو پایگاه ثبت مطالعات آنلاین را جستوجو کردیم.
مطالعات تصادفیسازی شده و دوسو-کور را با طول دوره دو-هفتهای یا بیشتر وارد کردیم که به مقایسه دوزها یا ترکیبات مختلفی از بوپرنورفین با دارونما (placebo) یا دیگر روشهای درمانی فعال در تسکین درد نوروپاتیک مزمن پرداختند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم مطالعات را جستوجو کرده، دادههای مربوط به اثربخشی و عوارض جانبی را استخراج کرده، و مسائل مربوط به کیفیت مطالعه را ارزیابی کردند. هیچ گونه تجزیهوتحلیل تجمعی را انجام ندادیم.
جستوجوها 10 مطالعه منتشر شده، و یک مطالعه را همراه با نتایج آن در ClinicalTrials.gov شناسایی کردند. هیچ یک از این 11 مطالعه معیارهای ورود ما را برآورده نکرد، و بنابراین هیچ مطالعهای را در مرور وارد نکردیم.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.