پیشینه و سوال مطالعه مروری
مقامات سلامت و سازمان‌های غیر-دولتی اغلب از مداخلات رسانه‌های اجتماعی (مثلا بروشورها، تبلیغات رادیویی و تلویزیونی، پوسترها و رسانه‌های اجتماعی) برای تقویت رفتارهای سالم‌تر مرتبط با فعالیت بدنی، از جمله الگوهای تغذیه‌ای، مصرف دخانیات و نوشیدن الکل استفاده می‌کنند. در این مرور، تاثیرات رسانه‌های جمعی را در نظر گرفتیم که اقلیت‌های قومی را هدف قرار دادند. اعمال یک مداخله هدفمند که برای یک گروه خاص طراحی شده و ویژگی‌های آن گروه را در نظر بگیرد، به‌طور ایده‌آلی فرصت‌ها و دسترسی‌های مساوی را به اطلاعات، مهارت‌های زندگی و فرصت‌هایی را برای انتخاب‌های سالم‌تر، برای گروه‌های اقلیت قومی فراهم می‌کند. با این حال، نمی‌دانیم که استراتژی‌های رسانه‌های جمعی هدفمند در رسیدن به اقلیت‌های قومی و تحت تاثیر قرار دادن آن‌ها موثرتر از استراتژی‌های رسانه‌های اجتماعی است که جمعیت عمومی را هدف قرار می‌دهند یا خیر.
ویژگی‌های مطالعه
شش مطالعه را یافتیم، همگی از ایالات متحده آمریکا بوده، چهار مورد آفریقایی-آمریکایی‌ها و دو مورد مهاجران لاتین یا چینی را هدف قرار دادند. از این مطالعات، چهار مورد آزمایشی (1693 داوطلب) و دو مورد هم نتایج کمپین‌های تبلیغاتی بزرگ و هدفمند را در کل جوامع و شهرها گزارش کردند. شواهد موجود تا آگوست 2016 به‌روز است.
نتایج کلیدی
شواهد موجود برای نتیجه‌گیری در مورد اینکه اعمال مداخلات هدفمند از طریق رسانه‌های جمعی در تغییر رفتارهای سلامت برای گروه‌های اقلیت قومی در مقایسه با جمعیت عمومی، بیشتر، کمتر یا به همان اندازه موثر است یا خیر، ناکافی بود. فقط یک مطالعه عادت‌های مصرف سیگار شرکت‌کنندگان و قصد ترک آن را پس از دریافت یک کتابچه راهنمای مصرف سیگار که بر اساس فرهنگ گروه هدف تغییر یافته بود، با یک کتابچه طراحی شده برای جمعیت عمومی مقایسه کرد. آن‌ها تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را در رفتارهای سیگار کشیدن میان گروه‌ها یافتند.
اعمال مداخلات هدفمند از طریق رسانه‌های جمعی در مقایسه با عدم مداخله، ممکن است تعداد تماس‌هایی را که با خطوط ترک سیگار گرفته می‌شود افزایش دهد، اما تاثیر آن بر رفتارهای سلامت مشخص نیست. این نتیجه‌گیری بر اساس یافته‌های حاصل از سه مطالعه است. یک مطالعه دسترسی شرکت‌کنندگان را به 12 برنامه زنده در تلویزیون کابلی با ارائه اطلاعاتی در مورد چگونگی حفظ وزن سالم از طریق رژیم غذایی و فعالیت‌های جسمانی، فراهم کرد. در مقایسه با زنانی که برنامه را ندیدند، شرکت‌کنندگان اندکی فعالیت بدنی بیشتر و برخی تغییرات مثبت را در الگوهای رژیم غذایی گزارش کردند؛ با این حال، وزن بدن آن‌ها در طول زمان متفاوت نبود. دو مطالعه دیگر، کمپین‌های هدفمند در مقیاس بزرگ بودند که در آن‌ها سیگاری‌ها تشویق می‌شدند تا با یک خط مشاوره برای ترک سیگار تماس بگیرند. تعداد تماس‌های تلفنی از سوی جمعیت هدف به‌طور قابل توجهی در طول کمپین تبلیغاتی افزایش یافت.
این مرور همچنین اعمال مداخلات هدفمند را از طریق رسانه‌های جمعی با مداخلات رسانه‌های جمعی همراه با برقراری تعاملات شخصی مقایسه کرد. این یافته‌ها، بر اساس سه مطالعه، بی‌نتیجه بودند.
هیچ‌یک از مطالعات گزارش نکردند که مداخلات می‌توانند عوارض جانبی را، از قبیل احتمال انگ‌زدن یا افزایش مقاومت را در برابر پیام‌ها، افزایش دهند یا خیر.
انجام مطالعات بیشتر که مستقیما اعمال مداخلات هدفمند را از طریق رسانه‌های جمعی با اعمال مداخلات رسانه‌های جمعی در جمعیت عمومی مقایسه کنند، می‌توانند سودمند باشند. مطالعات اندکی به بررسی تاثیرات مداخلات هدفمند از طریق رسانه‌های جمعی برای گروه‌هایی از اقلیت‌های قومی پرداختند که عمدتا به زبان غیر-غالب سخن می‌گویند.
کیفیت شواهد
سطح اعتماد ما به شواهد پیرامون تاثیرات مداخلات بر تمام پیامدهای اصلی، پائین تا بسیار پائین است. این موضوع به این معنی است که تاثیر واقعی مداخله ممکن است متفاوت یا به‌طور قابل ملاحظه‌ای متفاوت از نتایج ارائه شده در این مرور باشد. اطمینان متوسطی در مورد افزایش تخمینی تعداد تماس‌های تلفنی با خطوط ترک سیگار داریم.
شواهد موجود برای درک اینکه مداخلات اعمال شده از طریق رسانه‌های جمعی برای جمعیت هدف اقلیت‌های قومی در تغییر رفتارهای سلامت، موثرتر از مداخلات رسانه‌های اجتماعی در نظر گرفته شده برای جمعیت عمومی هستند یا خیر، کافی نیست. اعمال مداخلات هدفمند از طریق رسانه‌های جمعی در مقایسه با عدم مداخله ممکن است تعداد تماس‌های تلفنی را با خطوط ترک سیگار افزایش دهد، اما تاثیر آن بر رفتارهای سلامت مشخص نیست. این مطالعات نتوانستند تاثیرات اجزای مختلف را تشخیص دهند، به‌عنوان مثال تاثیر شنیدن یک پیام در مورد تغییر رفتار، سازگاری فرهنگی با گروه اقلیت قومی، یا افزایش میزان دسترسی به گروه هدف با استفاده از کانال‌های رسانه‌ای مناسب‌تر. مطالعات جدیدتر باید به ارزیابی اعمال مداخلات هدفمند برای اقلیت‌های قومی با زبان مادری غیر از زبان غالب در کشور ساکن کشورشان بپردازند، همچنین اعمال مداخلات هدفمند را از طریق رسانه‌های جمعی در مقابل جمعیت عمومی مقایسه کنند.
فعالیت بدنی، تبعیت از یک رژیم غذایی متعادل، اجتناب از قرار گرفتن در معرض تنباکو، و محدودیت در مصرف الکل، می‌توانند باعث کاهش موربیدیتی و مورتالیتی ناشی از بیماری‌های غیر-واگیردار (non-communicable disease; NCD) شوند. اعمال مداخلات هدفمند از طریق رسانه‌های ارتباط جمعی معمولا برای تشویق به در پیش گرفتن رفتارهای سالم در گروه‌های جمعیتی استفاده می‌شوند. مشخص نیست اعمال این مداخلات برای تغییر رفتار در گروه‌های اقلیت قومی نسبت به آن‌چه که برای جمعیت عمومی طراحی شده، بیشتر موثر هستند یا کمتر.
تعیین تاثیرات مداخلات رسانه‌های ارتباط جمعی بر گروه هدف بزرگ‌سالان اقلیت‌های قومی با پیام‌هایی پیرامون فعالیت فیزیکی، الگوهای تغذیه‌ای، مصرف دخانیات یا نوشیدن الکل به منظور کاهش خطر ابتلا به NCD.
در آگوست 2016، به جست‌وجو در CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase؛ PsycINFO؛ CINAHL؛ ERIC؛ +SweMed و ISI Web of Science پرداختیم. همچنین تا اکتبر 2016، منابع علمی منتشر نشده را در OpenGrey؛ Grey Literature Report؛ Eldis و دو وب‌سایت مرتبط جست‌وجو کردیم. جست‌وجوی ما به دلیل زبان مقاله محدود نشد.
به دنبال کارآزمایی‌های منفرد و تصادفی‌سازی و کنترل شده خوشه‌ای، مطالعات کنترل شده قبل-و-بعد (controlled before-and-after; CBA) و مطالعات سری زمانی منقطع (interrupted time series; ITS) گشتیم. مداخلات مرتبط با تشویق به تبعیت از رفتارهای سالم‌تر در مورد فعالیت بدنی، الگوهای تغذیه‌ای، مصرف دخانیات یا نوشیدن الکل، از طریق کانال‌های رسانه‌های جمعی منتشر شده و گروه‌های اقلیت قومی را هدف قرار دادند. جمعیت مورد نظر شامل بزرگ‌سالان (≥ 18 سال) از گروه‌های اقلیت قومی در کشورهای مورد نظر بود. پیامدهای اولیه شامل شاخص‌های تغییر رفتار، خود-اظهاری در تغییر رفتار و دانش و نگرش نسبت به تغییر بودند. پیامدهای ثانویه عبارت بودند از استفاده از خدمات ارتقا دهنده سلامت و هزینه‌های مرتبط با پروژه.
دو نویسنده به‌طور جداگانه منابع را برای شناسایی مطالعات مناسب بررسی کردند. داده‌ها را استخراج کرده و خطر سوگیری (bias) را در تمام مطالعات وارد شده ارزیابی کردیم. نتایج را به دلیل وجود ناهمگونی در مقایسه‌ها، پیامدها، و طراحی مطالعات، تجمیع نکردیم. نتایج را به صورت روایت‌گونه (narrative) توصیف کرده و آن‌ها را در جداول «خلاصه یافته‌ها» ارائه دادیم. سطح کیفیت شواهد را با استفاده از متدولوژی درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) مورد بررسی قرار دادیم.
شش مطالعه معیارهای ورود را داشتند، شامل سه RCT، دو RCT خوشه‌ای و یک ITS. همه آن‌ها در ایالات متحده آمریکا انجام شده و اعمال مداخلات هدفمند از طریق رسانه‌های جمعی را برای افراد آفریقایی‌تبار (چهار مطالعه)، مهاجران لاتین اسپانیایی-زبان (یک مطالعه)، و مهاجران چینی (یک مطالعه) مقایسه کردند. دو مطالعه اخیر، مداخلات را به زبان مادری شرکت‌کنندگان (اسپانیایی، کانتونی (Cantonese) یا ماندارین (Mandarin)) ارائه دادند. سه مداخله فقط به زنان اختصاص داده شد، و یکی به‌طور خاص به زنان باردار. تمام مطالعات را با خطر نامشخص سوگیری در حداقل یک دامنه و سه مطالعه را با خطر بالای سوگیری در حداقل یک دامنه ارزیابی کردیم.
یافته‌ها در سه گروه مقایسه‌ای طبقه‌بندی شدند. نخستین مقایسه، مداخلات اعمال شده را از طریق رسانه‌های ارتباط جمعی که اقلیت‌های قومی را هدف گرفتند، با اعمال مداخلات از طریق رسانه‌های ارتباط جمعی برای جمعیت عمومی، مقایسه کرد. یک مطالعه در این گروه (255 شرکت‌کننده با ریشه آفریقایی) تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را از تاثیر مداخله اعمال شده بر تغییرات رفتاری خود-اظهاری برای سیگار کشیدن نشان داد و فقط به وجود تفاوت کوچکی در نگرش افراد برای تغییر بین شرکت‌کنندگانی اشاره داشت که یک بروشور ترک سیگار دریافت کرده و با جمعیت عمومی که همان بروشور را دریافت کردند، مقایسه شدند. در مورد تخمین تاثیرات مداخله، که توسط متدولوژی درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) (شواهد تاثیر با کیفیت بسیار پائین) ارزیابی شد، مطمئن نیستیم. هیچ مطالعه‌ای داده‌هایی را برای شاخص‌های تغییر رفتار یا عوارض جانبی ارائه نکرد.
مقایسه دوم مداخلات هدفمند اعمال شده را از طریق رسانه‌های جمعی با عدم مداخله مقایسه کرد. یک مطالعه (154 شرکت‌کننده آفریقایی‌تبار) تاثیرات را برای پیامدهای اولیه ما گزارش کرد. شرکت‌کنندگان در گروه مداخله به 12 برنامه زنده یک-ساعته در تلویزیون کابلی دسترسی داشته و به مدت بیش از سه ماه اطلاعات مکتوبی در مورد تغذیه و فعالیت‌های جسمانی به منظور بهبود سلامت و کنترل وزن در اختیارشان قرار گرفت. تغییر شاخص توده بدنی (body mass index; BMI) بین گروه‌ها 12 ماه پس از شروع (شواهد با کیفیت پائین) مقایسه شد. نمرات مداخله بر عادات غذایی (رفتارهای مصرف چربی) و نمرات کل فعالیت‌های اوقات فراغت به تغییر مثبتی را نفع گروه مداخله نشان داد (شواهد با کیفیت بسیار پائین). دو مطالعه دیگر کل جمعیت ساکن را در مناطق جغرافیایی در معرض تبلیغات رادیویی هدفمند خاص جوامع آفریقایی-آمریکایی قرار دادند. نویسندگان، تاثیرات مداخله را بر دو پیامد ثانویه مورد نظر ما، استفاده از خدمات ارتقاء سلامت و هزینه‌های پروژه، گزارش کردند. پیام کمپین تبلیغاتی، تماس با خطوط تلفنی ترک سیگار کشیدن بود. پیامد مورد نظر، تعداد تماس‌های دریافتی بود. پس از یک سال، یک مطالعه 18 تماس را به ازای هر 10,000 سیگاری هدف از جوامع مورد مداخله (جمعیت هدف تخمینی حدود 310,500 نفر)، در مقایسه با 0.2 تماس به ازای هر 10,000 سیگاری هدف از جوامع کنترل (جمعیت هدف تخمینی حدود 331,400 نفر) گزارش کرد (شواهد با کیفیت متوسط). مطالعه ITS نیز افزایش تعداد تماس‌ها را از جمعیت هدف طی دوره کمپین‌ها گزارش کرد (شواهد با کیفیت پائین). در هر دو مطالعه، تعداد تماس‌گیرندگان آفریقایی-آمریکایی افزایش یافت (شواهد با کیفیت پائین تا بسیار پائین). هیچ مطالعه‌ای داده‌هایی را در مورد دانش و نگرش افراد در جهت تغییر و عوارض جانبی ارائه نکرد. اطلاعات در مورد هزینه‌ها محدود بودند.
مقایسه سوم، اعمال مداخلات هدفمند را از طریق رسانه‌های جمعی با مداخلات رسانه‌های ارتباط جمعی همراه با محتوای شخصی شده، مورد بررسی قرار داد. یافته‌ها بر اساس سه مطالعه (1361 شرکت‌کننده) به دست آمدند. شرکت‌کنندگان در این گروه‌های مقایسه‌ای باز-خوردهای شخصی را دریافت کردند. دو مطالعه تغییر وزن را طی دوره مطالعه ثبت کردند. هیچ تفاوت معناداری بین گروه‌ها وجود نداشت (شواهد با کیفیت پائین). شواهد پیرامون تغییرات رفتاری، و دانش و نگرش افراد، اشاره‌ای داشت به بعضی از تاثیرات مداخلات به نفع دریافت محتوای شخصی یا عدم وجود تفاوت معنادار بین گروه‌ها (شواهد با کیفیت بسیار پائین). هیچ مطالعه‌ای داده‌هایی را در مورد عوارض جانبی ارائه نکرد. اطلاعات در مورد هزینه‌ها محدود بودند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.