سوال مطالعه مروری
آیا برای افراد مبتلا به وضعیت اسکار ریوی که به عنوان بیماری ریه بینابینی (interstitial lung disease; ILD) شناخته میشوند، و سطح اکسیژن آنها هنگام فعالیت افت میکند، بایستی اکسیژن استفاده کرد؟
پیشینه
بیشتر افراد مبتلا به ILD، هنگامی که در حال حرکت هستند، به دلیل اسکار بافت ریوی، افت سطح اکسیژن دارند. این به دلیل اسکار بافت ریویشان است. اکسیژن فقط زمانی که افراد تحرک دارند میتواند به افراد داده شود، تا از آن برای پیشگیری از افت اکسیژن استفاده کنند. به آن اکسیژن سرپایی (ambulatory) گفته میشود. این امر میتواند به بهبود نشانههای تنگی نفس و توانایی فعالیت بدنیشان کمک کند. همچنین میتواند کیفیت زندگی را نیز بهبود بخشد. این مرور کاکرین، شواهدی را در زمینه تاثیر اکسیژن سرپایی روی توانایی فعالیت، تنگی نفس و کیفیت زندگی بررسی کرد. پژوهشگران کاکرین شواهد موجود را تا روز 4ام ماه می 2016 جستوجو کردند.
ویژگیهای مطالعه و نتایج کلیدی
ما فقط سه مطالعه را در مرور خود گنجاندیم، که در مجموع شامل 98 شرکتکننده مبتلا به ILD بودند. هر سه مطالعه به مقایسه تاثیرات اکسیژن و هوا در همه شرکتکنندگان، زمانی که آنها تست ورزش انجام میدادند، پرداختند، در حالی که افراد از نوع درمان داده شده باخبر نبودند. دو مطالعه تاثیرات سودمندی را روی توانایی فعالیت یا نشانههای تنگی نفس نشان دادند. یک مطالعه نشان داد که شرکتکنندگان میتوانند با اکسیژن به مدت طولانیتری فعالیت کنند. هیچ یک از این مطالعات تاثیرات اکسیژن را روی کیفیت زندگی، میزان بقا، هزینههای اکسیژن درمانی یا بستری شدن در بیمارستان بررسی نکردند. هیچ حادثه جانبی در هیچ یک از این مطالعات گزارش نشد.
ما همچنین مطالعاتی را که در مورد دادن اکسیژن بعد از فعالیت در افراد مبتلا به ILD بود، بررسی کردیم («اکسیژندرمانی کوتاهمدت»)، اما هیچ مطالعهای نیافتیم.
کیفیت شواهد
مشکلاتی در روش انجام هر یک از مطالعات وجود داشت. مطالعات وارد شده، کوچک بودند. همچنین، زمانی که شرکتکنندگان در حال فعالیت بودند دو مطالعه این اطمینان را ایجاد نکردند که مقدار اکسیژن داده شده برای پیشگیری از افت سطح اکسیژن کافی است. این موضوع میتواند بدان معنی باشد که اکسیژن به اندازه کافی به آنها داده نشده است. کیفیت کلی شواهد در این مرور پائین بود.
نتیجهگیریها
ما نمیتوانیم با توجه به نتایج این مطالعات بگوییم که اکسیژن سرپایی در افراد مبتلا به ILD سودمند است یا خیر. پژوهش بیشتری مورد نیاز است که بایستی تاثیر اکسیژن سرپایی را روی فعالیت بدنی، تنگی نفس و همچنین کیفیت زندگی در افراد مبتلا به ILD بررسی کند.
این مرور، شواهدی را در حمایت یا رد استفاده از اکسیژن سرپایی یا اکسیژندرمانی کوتاهمدت در ILD با توجه به تعداد محدود مطالعات وارد شده و دادهها پیدا نکرد. پژوهش بیشتر برای بررسی نقش این درمان مورد نیاز است.
زیر-گروه بزرگی از افراد مبتلا به بیماری ریه بینابینی (interstitial lung disease; ILD) در حال استراحت نرموکسیک (interstitial lung disease) هستند، اما غلظت اکسیژن خون آنها هنگام فعالیت به سرعت پائین میآید، که این امر میتواند ظرفیت فعالیت بدنی را در آنها محدود کند و موجب بدتر شدن تنگی نفس شود. هنگام تحرک یا در طول فعالیتهای دیگر، استفاده از اکسیژن سرپایی (ambulatory) و اکسیژن درمانی کوتاهمدت میتواند ظرفیت فعالیت بدنی را بهبود و تنگی نفس را تسکین دهد.
بررسی تاثیرات اکسیژن سرپایی و اکسیژندرمانی کوتاهمدت به طور جداگانه روی ظرفیت فعالیت بدنی، تنگی نفس و کیفیت زندگی در افرادی که مبتلا به بیماری ریه بینابینی (ILD) هستند، به خصوص افراد مبتلا فیبروز ریوی ایدیوپاتیک (idiopathic pulmonary fibrosis; IPF).
ما جستوجوهای خود را در پایگاه ثبت تخصصی گروه راههای هوایی در کاکرین (همه سالها تا ماه می 2016)، پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ (همه سالها تا ماه می 2016)؛ MEDLINE (Ovid) (از 1950 تا روز 4 ماه می 2016) و (EMBASE (Ovid (از 1974 تا روز 4 ماه می 2016) انجام دادیم. همچنین فهرست منابع مطالعات مرتبط، پایگاههای ثبت بینالمللی کارآزمایی بالینی و چکیده مقالات کنفرانسهای مربوط به تنفس را نیز برای یافتن مطالعات جستوجو کردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) یا شبه-RCTهایی را وارد مرور کردیم که اکسیژن سرپایی و اکسیژندرمانی کوتاهمدت را با گروه کنترل در افراد مبتلا به ILD با هر منشاء مقایسه میکرد.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم مطالعات را برای ورود به این مرور انتخاب و خطر سوگیری (bias) مطالعات وارد شده را ارزیابی کردند. ما دادههای به دست آمده از مطالعات وارد شده را با استفاده از یک چکلیست از پیش آماده که شامل ویژگیهای مطالعه و نتایج میشد، استخراج کردیم. از معیار درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) برای ارزیابی کیفیت مطالعات وارد شده استفاده کردیم.
سه مطالعه (شامل 98 شرکتکننده که همگی مبتلا به IPF بودند) دارای معیارهای ورود به این مرور بودند. این مطالعات در آزمایشگاههای فیزیولوژی تنفسی بیمارستان انجام شدند. دو مطالعه هیچ گونه تاثیر مفیدی از اکسیژن مکمل روی ظرفیت فعالیت بدنی یا تنگی نفس فعالیتی نشان ندادند. هیچ یک از این مطالعات اکسیژن مورد نیاز برای پیشگیری از افت اکسیژن حین فعالیت عیارسنجی نکردند. یک مطالعه افزایش ظرفیت ورزش را نشان داد که بر اساس زمان تحمل با اکسیژن مکمل ارزیابی میشود. ما هیچ مطالعهای را شناسایی نکردیم که تاثیر اکسیژن سرپایی را روی کیفیت زندگی مرتبط با سلامت، میزان بقا، هزینهها یا زمان سپری شده تا تشدید یا بستری شدن بررسی کند. هیچ مطالعهای حوادث جانبی را گزارش نکرد. کیفیت شواهد که به وسیله معیار GRADE ارزیابی شد، برای هر سه مطالعه پائین بود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.