سوال مطالعه مروری
چه شواهدی نشان میدهند که خانواده درمانی (family therapy) میتواند به بهبود ارتباطات، تقویت روابط، افزایش توان مقابله با اختلال، سلامت روان و بهزیستی (well-being) در افراد مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم (autism spectrum disorders; ASDs ) یا اعضای خانواده ایشان، یا هر دو، کمک کند؟
پیشینه
افراد مبتلا به ASD اغلب در نحوه برقراری ارتباط با دیگران، ایجاد و حفظ روابط دوستانه و سایر روابط دچار مشکل هستند. همچنین مدیریت تغییر در امور روزانه برای آنها دشوار است. افراد مبتلا به ASD تمایل دارند به اعضای خانواده شامل والدین و خواهران/برادران خود، حتی در دوران بزرگسالیشان، اتکا نمایند. در برخی از مواقع اعضای خانواده افراد مبتلا به ASD دچار استرس، اضطراب و افسردگی میشوند.
مطالعات پژوهشی متعددی مزایای گفتاردرمانی (talking therapies) را برای افراد مبتلا به ASD یا اعضای خانواده ایشان بررسی کردهاند. در حالی که یافتههای مطالعاتی حاکی از آن است که این درمانها میتوانند برقراری ارتباط و مقابله با اختلال و سلامت روان و بهزیستی (well-being) را بهبود دهد، پیامدها معمولا برای فرد مبتلا به ASD یا اعضای خانواده ایشان، و نه هر دو، گزارش شدهاند.
خانواده درمانی به منظور کمک به افراد در درون خانواده برای لمس شرایط دشوار و کمک به آنها برای کار کردن با یکدیگر برای یافتن راههای جدید تفکر و مدیریت این دشواریها طراحی میشود. با پذیرفتن اینکه نشانههای اصلی ASD و مشکلات جانبی که افراد میتوانند تجربه کنند اغلب کل خانواده را تحت تاثیر قرار میدهد، دانستن اینکه خانواده درمانی میتواند در افراد مبتلا به ASD و خویشاوندان آنها کمک کننده باشد، مهم است.
تا 16 ژانویه 2017، تمامی شواهد در دسترس، منتشر شده یا منتشر نشدهای را جستوجو کردیم که به بررسی خانواده درمانی در افراد مبتلا به ASD پرداخته بودند.
ویژگیهای مطالعه
در حالی که تعداد مطالعاتی که به بررسی مزایای مداخلات خانواده درمانی برای ASD پرداختهاند کم بوده، هیچ یک از آنها به مقایسه خانواده درمانی با هر یک از عدم درمان، گروهی از افراد که در نوبت شروع درمان هستند یا نوع دیگری از درمان روانشناسی نپرداخته بودند. یک مطالعه وجود دارد که در انتظار طبقهبندی به سر میبرد.
کیفیت شواهد
شواهد در دسترس و با کیفیت بالا اما محدودی درباره اثربخشی خانواده درمانی در درمان افراد مبتلا به ASD یا اعضای خانواده ایشان، وجود دارد. برای ارزیایی اثربخشی مداخلات مبتنی بر خانواده (family‐focused interventions) برای تسهیل ارتباطات، کاهش استرس و بهبود مقابله با اختلال به مطالعات پژوهشی بیشتری نیاز است.
مطالعات اندکی اثربخشی خانواده درمانی را برای ASD بررسی کردهاند و هیچ کدام از این مطالعات RCT نیستند. برای تعیین سودمندی مداخلات خانواده درمانی به لحاظ بالینی در تسهیل ارتباط، تقویت روابط، تقویت توان مقابله و کاهش موربیدیتی سلامت روان در افراد مبتلا به ASD و اعضای خانواده ایشان، مطالعات پژوهشی بیشتری از نوع کارآزمایی بالینی با روششناختی قوی مورد نیاز هستند.
اختلالات طیف اوتیسم (autism spectrum disorders; ASDs) به واسطه بروز اختلال در برقراری ارتباطات و تعاملات اجتماعی دوجانبه شناخته میشود. این اختلالات میتواند روی روابط با اعضای خانواده تاثیر گذاشته، استرس و ناامیدی را افزایش داده و منجر به بروز رفتارهای چالشبرانگیز در فرد شود. اعضای خانواده افراد مبتلا به ASD میتوانند دچار نرخهای بالاتری از استرس و بار (burden) مراقبت کننده و اثربخشی ضعیف والدین شوند. در حالی که شواهدی وجود دارد که نشان دهنده مزیت مداخلات روانشناختی طراحی شده برای کاهش استرس و موربیدیتی (morbidity) ناشی از سلامت روان و تسهیل مقابله با این اختلال در افراد مبتلا به ASD و اعضای خانواده ایشان است، اکثر مطالعات انجام شده تاکنون روی نیازهای هر یک از افراد مبتلا به ASD یا اعضای خانوده ایشان هدفگذاری کردهاند. ما میخواستیم بررسی کنیم که درمان بر پایه خانواده (درمان سیستمیک)، که روی تسهیل برقراری ارتباط، روابط یا مقابله با اختلال هدفگذاری شدهاند، برای افراد مبتلا به ASD یا شبکه گستردهتر خانواده آنها اثربخش است یا خیر.
ارزیابی اثربخشی بالینی و مقبولیت خانواده درمانی (family therapy) به عنوان یک روش درمانی برای تسهیل برقراری ارتباط یا مقابله با اختلال، برای افراد مبتلا به ASD و اعضای خانواده ایشان. در جایی که امکانپذیر بوده، برای تعیین هزینههای اقتصادی مرتبط با خانواده درمانی برای این جمعیت بالینی جستوجو خواهیم کرد.
در 16 ژانویه 2017 در CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase؛ 10 بانک اطلاعاتی و سه پایگاه ثبت کارآزمایی دیگر جستوجو کردیم. همچنین فهرست منابع مرورهای سیستماتیک موجود را به صورت دستی جستوجو و با نویسندگان مطالعات مرتبط با این حوزه موضوعی تماس گرفتیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs)و شبه-RCTهایی که به بررسی اثربخشی خانواده درمانی در مدیریت افراد جوان یا بزرگسالان مبتلا به ASD یا اعضای خانواده ایشان، یا هر دو، با استفاده از هر نوع مدل و برای یک مدت نامشخص، در مقایسه با هر یک از مراقبت استاندارد، گروه کنترل لیست انتظار (wait‐list control)، یا یک مداخله فعال از جمله نوع جایگزینی از درمان روانشناختی پرداخته بودند.
دو نویسنده بهطور مستقل ازهم به غربالگری هر عنوان، چکیده و گزارشهای متن کامل بازیابی شده پرداختند. برای افزایش دقت مطالعه، 25% از این موارد به صورت مستقل توسط نویسنده سوم غربالگری شدند.
نتیجه جستوجو شناسایی 4809 رکورد بود. از این تعداد، ما 37 گزارش متن کامل را برای بررسی دقیقتر بازیابی کردیم، که در ادامه به دلیل عدم مطابقت با معیارهای ورود مرور، آنها را از مرور خارج کردیم و یک مطالعه را شناسایی کردیم که در انتظار طبقهبندی بود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.