پیشینه
سرطان داخل-شکمی یعنی سرطان از جای دیگری از بدن شروع و در ناحیه شکم پخش میشود یا از خود روده شروع میشود. این بیماری عموما میتواند رشد کرده و حرکت غذا یا مدفوع را در روده مسدود کند. انسداد روده که ناشی از سرطان باشد، تحت عنوان انسداد بدخیم روده (malignant bowel obstruction; MBO) شناخته میشود. برخی بیماران مبتلا به MBO از جراحی برای برگرداندن انسداد کمک میگیرند. در برخی دیگر، برگرداندن MBO امکانپذیر نیست و این وضعیت برطرف شده یا دائمی میشود (محدود کردن پیشآگهی به روزها یا هفتهها).
بافت اسکار در اطراف روده (به نام چسبندگی روده (adhesions)) نیز میتواند باعث انسداد شود که انسداد چسبنده روده کوچک نامیده میشود. انسدادهای چسبنده اغلب با مدیریت محافظهکارانه در بیمارستان برطرف میشوند (اجازه دادن به روده برای «استراحت» و بهبود). با این حال در برخی موارد، این انسداد به جراحی نیاز دارد تا بافت اسکار را از بین برده و انسداد را برطرف کند.
کنتراست خوراکی محلول در آب (oral water soluble contrast; OWSC) اغلب به شکل مایع آماده میشود و هنگامی که پیش از اشعه x یا اسکن توموگرافی کامپیوتری (computed tomography; CT) بلعیده شود، درون روده را به وضوح نشان میدهد. با این کار میتوان پیشبینی کرد که کدام یک از افراد مبتلا به انسداد چسبنده روده کوچک نیاز به جراحی دارند. در برخی بیماران نیز ممکن است سرعت بهبود منجر به کاهش مدت بستری در بیمارستان شود.
مشخص نیست که مزایای OWSC در انسداد چسبنده روده کوچک در MBO نیز مشاهده میشود یا خیر.
ویژگیهای مطالعه
ما به دنبال شواهدی بودیم که میتوان OWSC را برای شناسایی بیماران مبتلا به MBO غیر-قابل جراحی که با مدیریت محافظهکارانه بهبود مییابند، مورد استفاده قرار داد. همچنین میخواستیم بدانیم که OWSC احتمال بهبود MBO را افزایش، مدت بستری در بیمارستان را کاهش، یا پیشآگهی را بهبود بخشیده یا خیر. در نهایت، میخواستیم بدانیم که OWSC ممکن است چه تاثیرات جانبی برای بیماران مبتلا به MBO داشته باشد. ما این جستوجو را در جون 2017 انجام داده و یک مطالعه را پیدا کردیم. این مطالعه فقط نه شرکتکننده را به کار گرفت و پیامدهای استفاده از OWSC را در MBO بهطور کامل گزارش نکرد.
یافتههای کلیدی
ما شواهد کافی را نیافتیم که نشان دهد OWSC میتواند تشخیص دهد کدام بیماران مبتلا به MBO با مدیریت محافظهکارانه بهبودی خواهند یافت. ما شواهد کافی را نیافتیم که نشان دهد بیماران مبتلا به MBO از لحاظ طول مدت بستری در بیمارستان، زمان بهبود یا میزان بقا از OWSC سود میبرند. هیچ گونه نتیجهگیری در مورد تاثیرات جانبی حاصل از OWSC وجود ندارد.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد بهدست آمده را از مطالعات با استفاده از چهار سطح رتبهبندی کردیم: بسیار پائین، پائین، متوسط یا بالا. شواهد با کیفیت بسیار پائین به این معنی است که ما در مورد نتایج بسیار نامطمئن هستیم. شواهد با کیفیت بالا به این معنی است که ما در مورد نتایج بسیار مطمئن هستیم. کیفیت شواهد را به علت فقدان مطالعات گزارش دهنده در مورد مزایای استفاده از OWSC در MBO بسیار پائین رتبهبندی کردیم و تنها مطالعهای که تاثیرات جانبی را گزارش داد، تعداد بسیار کمی را از شرکتکنندگان وارد کرد (نه شرکتکننده). کیفیت پائین شواهد به این معنی است که ما در مورد استفاده از OWSC در مدیریت MBO بسیار نامطمئن هستیم و نمیتوانیم مزایا یا آسیبهای آن را در بیماران مبتلا به این شرایط، تایید کنیم.
شواهد کافی از RCTها برای تعیین جایگاه OWSC در پیشبینی اینکه کدام بیماران مبتلا به MBO غیر-قابل جراحی به درمان محافظهکارانه بهتنهایی پاسخ میدهند، وجود ندارد. همچنین شواهد کافی از RCTها برای تعیین تاثیرات درمانی و ایمنی OWSC در بیماران مبتلا به انسداد بدخیم روده کوچک وجود ندارد.
انسداد بدخیم روده (malignant bowel obstruction; MBO) یک مشکل شایع در بیماران مبتلا به سرطان داخل شکمی است. کنتراست خوراکی محلول در آب (oral water soluble contrast; OWSC) نشان داده که در مدیریت انسداد چسبنده روده کوچک در بیماران شناخته شدهای که فقط با مدیریت محافظهکارانه بهبود مییابند و همچنین در کاهش طول مدت بستری در بیمارستان مفید است. مشخص نیست که مزایای OWSC در انسداد چسبنده روده کوچک در بیماران مبتلا به MBO نیز دیده میشود یا خیر.
تعیین قابلیت اطمینان محلول OWSC و رادیوگرافهای شکمی پیگیری در پیشبینی موفقیت درمان محافظهکارانه در برطرف کردن MBO غیر-قابل جراحی با مدیریت محافظهکارانه.
تعیین اثربخشی و ایمنی محلول OWSC در کاهش طول مدت انسداد و کاهش بستری در بیمارستان در افراد مبتلا به MBO.
ما مطالعات را از طریق جستوجو در پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ MEDLINE و MEDLINE in Process؛ Embase؛ CINAHL؛ Science Citation Index (Web of Science) و نمايهنامه استنادی مقالات کنفرانسها - Science (Web of Science) شناسایی کردیم. همچنین پایگاههای ثبت کارآزماییهای بالینی و بانک اطلاعاتی CareSearch Grey Literature را مورد جستوجو قرار دادیم. تاریخ این جستوجو 6 جون 2017 بود.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs)، یا مطالعات کنترل شده آیندهنگر، که پتانسیل تشخیصی OWSC را در پیشبینی اینکه کدام یک از انسدادهای بدخیم روده با درمان محافظهکارانه برطرف خواهند شد، بررسی کردند.
RCTها یا مطالعات کنترل شده آیندهنگر، که پتانسیل درمانی OWSC را در مدیریت MBO در هر سطحی در مقایسه با دارونما (placebo)، عدم مداخله یا درمان معمولی یا مراقبتهای حمایتی ارزیابی کردند.
از روشهای استاندارد روششناسی مورد انتظار کاکرین استفاده کردیم. خطر سوگیری (bias) را بررسی کرده و شواهد را با استفاده از روش درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) ارزیابی و جدول «خلاصهای از یافتهها» را ایجاد کردیم.
ما فقط یک RCT را یافتیم که معیارهای انتخاب را برای دومین هدف (پتانسیل درمانی) این مرور داشت. این مطالعه نه شرکتکننده را به کار گرفت. مطالعه مذکور، استفاده از گاستروگرافین (gastrografin) را در برابر دارونما در بیماران بزرگسال مبتلا به MBO بدون هیچ اندیکاسیونی برای مداخله بیشتر (جراحی، آندوسکوپی) جدا از مدیریت محافظهکارانه استاندارد مقایسه کرد.
خطر کلی سوگیری برای این مطالعه، به علت مسائلی مانند کم بودن تعداد شرکتکنندگان، گزارشدهی انتخابی پیامدها و نرخ ریزش بالا برای بازوی مداخله، بالا بود.
پیامدهای اولیه
کارآزمایی وارد شده یک مطالعه پایلوت بود که پیامد اولیه آن بررسی امکانسنجی برای انجام یک مطالعه بزرگ در نظر گرفته شد. نویسندگان بهطور خاص، تعداد بیمارانی را که غربالگری شدند، تعداد افراد ثبتنام شده و دلایل خروج از مطالعه را گزارش دادند؛ تمرکز مرور ما بر این مسائل نبود.
به دلیل تعداد کم شرکتکنندگان، نویسندگان این مطالعه تصمیم گرفتند پیامد اولیه را که ارزیابی توانایی OWSC برای پیشبینی احتمال برطرف شدن انسداد بدخیم روده کوچک با درمان محافظه کارانه بهتنهایی (تاثیر تشخیصی) بود، گزارش ندهند. همچنین پیامد اولیه ما را در مورد میزان برطرف شدن MBO در بیمارانی که OWSC دریافت کردند، در مقایسه با بیمارانی که آن را دریافت نکردند (تاثیر درمانی)، گزارش نکرد.
این مطالعه گزارش داد که هیچ مشکلی در رابطه با ایمنی یا تحملپذیری گاستروگرافین یا دارونما شناسایی نشد. کیفیت کلی شواهد برای بروز حوادث جانبی با OWSC بسیار پائین بود و دو درجه برای محدودیتهای جدی مرتبط با کیفیت مطالعه (خطر بالای سوگیری گزارشدهی انتخابی و سوگیری ریزش نمونه (attrition bias)) و یک درجه برای عدم دقت (پراکندگی دادهها) کاهش یافت.
پیامدهای ثانویه
هدف از این مطالعه، گزارش معیارهای پیامد ثانویه یعنی طول مدت بستری در بیمارستان و زمان سپری شده از تجویز OWSC تا برطرف شدن MBO بود. با این حال نویسندگان این مطالعه تصمیم گرفتند که این کار را به خاطر تعداد کم بیمارانی که وارد شدند، انجام ندهند. این مطالعه، معیار پیامد ثانویه ما را در مورد زمان بقا از آغاز بروز MBO غیر-قابل جراحی تا زمان مرگ گزارش نداد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.