سوال مطالعه مروری
آیا آنالوگ‌های انسولین کوتاه-اثر مفیدتر از انسولین رگولار انسانی برای بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع 1 هستند؟
پیشینه
دیابت وضعیتی است که باعث می‌شود سطح قند (گلوکز) خون فرد بیش از حد بالا رود. انسولین هورمونی است که توسط پانکراس (عضو کوچکی در پشت معده) آزاد شده و سطح گلوکز خون را کنترل می‌کند. در دیابت نوع 1، لوزالمعده هیچ انسولینی تولید نمی‌کند، بنابراین فرد مجبور است برای کنترل سطح گلوکز خود انسولین تزریق کند. آنالوگ‌های انسولین کوتاه-اثر (مانند انسولین لیسپرو (lispro)، انسولین آسپارت (aspart) و انسولین گلولیسین (glulisine)) نسبت به انسولین رگولار انسانی سریع‌تر اثر می‌کنند. آن‌ها می‌توانند بلافاصله پیش از صرف غذا تزریق شده و باعث کاهش سطح قند خون پس از مصرف غذا شوند.
ویژگی‌های مطالعه
نه کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل شده (مطالعات بالینی که افراد به‌طور تصادفی در یکی از دو یا چند گروه درمانی قرار می‌گیرند) را یافتیم که آنالوگ‌های انسولین، انسولین لیسپرو و انسولین آسپارت، را با انسولین رگولار انسانی که برای 2693 شرکت‌کننده تجویز شد، مقایسه کردند. افراد در مطالعات وارد شده بین 24 و 52 هفته تحت نظر قرار گرفتند (دوره پیگیری).
شواهد تا 15 اپریل 2015 به‌روز است.
نتایج کلیدی
بر اساس تجزیهوتحلیل انجام‌شده، آنالوگ‌های انسولین کوتاه-اثر از نظر کنترل طولانی-مدت قند خون (که گلوکز خون در سطوح کنترل‌شده است) کمی بهتر از انسولین رگولار انسانی بوده و اپیزودهای مشابهی را از قند خون پائین (هیپوگلیسمی) نشان دادند، به ویژه از نظر هیپوگلیسمی شدید (شبانه). هیچ اطلاعاتی را در مورد عوارض دیررس دیابت مانند مشکلات چشم، کلیه یا پا پیدا نکردیم. مطالعات هزینه‌ها را گزارش نکرده و برای بررسی قابل اعتماد مرگ ناشی از هر علتی، بسیار کوتاه-مدت بودند. هم‌چنین هیچ شواهد بارزی را مبنی بر تاثیر مشخص آنالوگ‌های انسولین بر کیفیت زندگی مرتبط با سلامت (سلامت جسمانی، روانی، عاطفی و اجتماعی) پیدا نکردیم.
کیفیت شواهد
کیفیت مطالعات وارد شده پائین یا بسیار پائین بود، عمدتا به این دلیل که هیچ یک از مطالعات کورسازی نشدند (که در آن متخصصان مراقبت‌های سلامت و شرکت‌کنندگان نمی‌دانند چه درمانی را دریافت کرده‌اند)، بنابراین خطر سوگیری، به ویژه برای پیامدهایی مانند اپیزودهای هیپوگلیسمی، در همه مطالعات وجود داشت. علاوه بر این، چندین مطالعه ناسازگاری را در روند گزارش‌دهی روش‌ها و نتایج نشان دادند.
تجزیهوتحلیل انجام شده فقط یک مزیت جزئی را از آنالوگ‌های انسولین کوتاه-اثر بر کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 1 نشان می‌دهد. برای نتیجه‌گیری در مورد تاثیر آنالوگ‌های انسولین کوتاه-اثر بر پیامدهای طولانی-مدت مرتبط با بیمار، به داده‌های بی‌خطری (safety) و اثربخشی طولانی-مدت نیاز است.
همانطور که در بسیاری از بحث‌های علمی منعکس شده، استفاده از آنالوگ انسولین کوتاه-اثر برای افراد مبتلا به دیابت هنوز بحث برانگیز است.
ارزیابی اثرات آنالوگ‌های انسولین کوتاه-اثر در مقابل انسولین رگولار انسانی در بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع 1.
جست‌وجوهای الکترونیکی را از طریق Ovid انجام داده و به‌طور هم‌زمان بانک‌های اطلاعاتی زیر را جست‌وجو کردیم: Ovid MEDLINE(R)؛ Ovid MEDLINE(R) In-Process & Other Non-Indexed Citations؛ Ovid MEDLINE(R) Daily و Ovid OLDMEDLINE(R) (1946 تا 14 اپریل 2015)، EMBASE (1988 تا 2015، هفته 15)، پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL؛ مارچ 2015)، ClinicalTrials.gov و پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی اروپا (EU) (هر دو در مارچ 2015).
تمام کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده را با طول دوره مداخله حداقل 24 هفته وارد کردیم که آنالوگ‌های انسولین کوتاه-اثر را با انسولین رگولار انسانی در درمان افراد مبتلا به دیابت نوع 1، که باردار نبودند، مقایسه کردند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم داده‌ها را استخراج کردند و کارآزمایی‌ها را برای خطر سوگیری ارزیابی و اختلافات را با اجماع نظر حل کردند. کیفیت کلی مطالعه را با استفاده از ابزار درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) درجه‌بندی کردیم. از مدل‌های اثرات-تصادفی برای تحلیل‌های اصلی استفاده کرده و نتایج را در قالب نسبت‌های شانس (OR) با 95% فاصله اطمینان (CI) برای پیامدهای دو-حالتی ارائه کردیم.
نه کارآزمایی را شناسایی کردیم که معیارهای ورود را برآورده کرده و شامل 2693 شرکت‌کننده بودند. طول دوره مداخلات بین 24 و 52 هفته، با میانگین حدود 37 هفته بود. شرکت‌کنندگان تنوعی را، عمدتا با توجه به طول دوره ابتلا به دیابت و معیارهای ورود/خروج، نشان دادند. اکثر کارآزمایی‌ها در دهه 1990 انجام شده و شرکت‌کنندگان از اروپا، آمریکای شمالی، آفریقا و آسیا به کار گرفته شدند. هیچ یک از کارآزمایی‌ها کورسازی نشدند، به‌طوری که خطر سوگیری عملکرد، به ویژه برای پیامدهای ذهنی مانند هیپوگلیسمی، در همه کارآزمایی‌ها، حضور داشت. علاوه بر این، چندین کارآزمایی ناسازگاری‌هایی را در گزارش‌دهی روش‌ها و نتایج نشان دادند.
تفاوت میانگین (MD) در هموگلوبین گلیکوزیله A1c معادل 0.15-% (95% CI؛ 0.2-% تا 0.1-%؛ P value < 0.00001؛ 2608 شرکت‌کننده؛ 9 کارآزمایی؛ شواهد با کیفیت پائین) و به نفع آنالوگ‌های انسولین گزارش شد. مقایسه خطر هیپوگلیسمی شدید بین دو گروه درمان، OR معادل 0.89 (95% CI؛ 0.71 تا 1.12؛ P value = 0.31؛ 2459 شرکت‌کننده؛ 7 کارآزمایی؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) را نشان داد. برای هیپوگلیسمی کلی، هم‌چنین با در نظر گرفتن اشکال خفیف هیپوگلیسمی، داده‌ها عموما کیفیت پائینی داشتند، اما تفاوت گروهی قابل‌توجهی را نیز نشان ندادند. با توجه به اپیزودهای هیپوگلیسمی شدید شبانه، دو کارآزمایی اثرات آماری معنی‌داری را به نفع آنالوگ انسولین، انسولین آسپارت (aspart)، گزارش کردند. با این حال، به دلیل گزارش‌های متناقض در مقالات و گزارش‌های کارآزمایی، اعتبار نتیجه مورد تردید باقی می‌ماند.
هم‌چنین هیچ شواهد بارزی را برای تاثیر قابل‌توجه آنالوگ‌های انسولین بر کیفیت زندگی مرتبط با سلامت پیدا نکردیم. با این حال، نتایج کمی فقط بر اساس زیر-گروه‌های جمعیت کارآزمایی وجود داشت. هیچ یک از کارآزمایی‌ها تاثیرات قابل‌توجهی را از نظر افزایش وزن یا هر گونه عارضه جانبی دیگر گزارش نکردند. هیچ کارآزمایی‌ای برای بررسی اثرات احتمالی طولانی-مدت (مورتالیتی به هر علتی، عوارض دیابت)، مخصوصا در شرکت‌کنندگان مبتلا به عوارض مرتبط با دیابت، طراحی نشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.