سوال مطالعه مروری: آیا استفاده از هپارین (heparin) شانس بقا و سایر پیامدهای مهم را در نوزادان تازه متولد شده با شواهدی حاکی از ابتلا به ترومبوز (thrombosis) (تشکیل لخته خونی) بهبود میبخشد؟
پیشینه: میان کودکان بیمار، نوزادان تازه متولد شده به دلیل تفاوت در سیستم هموستاتیک (hemostatic system) نوزادان در گروه پُر-خطر ابتلا به ترومبوز قرار دارند. تشکیل لخته خون غیر-طبیعی ممکن است در یک شریان (artery) (خونی که از قلب خارج میشود) یا یک ورید (vein) (خونی که به سمت قلب جریان پیدا میکند) شروع شود. استراتژیهای مدیریتی مختلفی شامل طیفی از «عدم اقدام و مشاهده» تا مدیریت فعالانه با هدف حل لختهها (فیبرینولیتیک (fibrinolytic)) و پیشگیری از تشکیل لخته (آنتیکوآگولانت (anticoagulant)) توصیف شدهاند. عوارض جانبی ناشی از مدیریت فعالانه که بروز آنها امکانپذیر است عبارتند از خونریزیهای ثانویه. با وجود این، در برخی موارد، ترومبوز میتواند یک رویداد تهدید کننده زندگی باشد که نیاز به مدیریت فعالانه دارد. علیرغم شواهد محدود درباره درمان آنتیکوآگولانت در نوزادان، هپارین یک روش درمانی استاندارد شده است. توصیههای اخیر و رژیمهای دوزی (dosing regimens) برای درمان ضد-انعقادی (anticoagulative treatment) مبتنی بر مطالعات کنترل نشده بوده و از دادههای به دست آمده از گزارشهای مربوط به گروه سنی بزرگسالان و کودکان بیمار اقتباس شده است. شواهد تا می 2016 بهروز است.
ویژگیهای مطالعه و نتایج: ما هیچ مطالعهای را وارد این مرور نکردیم و هیچ مطالعه در حال انجامی را شناسایی نکردیم.
هیچ مطالعهای که با معیارهای ورود ما برای ورود به مرور سازگار باشد، نیافتیم؛ همچنین هیچ شواهدی از کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده برای رد یا توصیه به استفاده از هپارین در درمان نوزادان مبتلا به ترومبوز به دست نیاوردیم.
میان کودکان بیمار، نوزادان در گروه پُر-خطر ابتلا به ترومبوآمبولی (thromboembolism) قرار دارند. رویدادهای ترومبوآمبولیک نوزادان (neonatal thromboembolic; TE) ممکن است شامل هر دو نوع ترومبوز داخل وریدی (venous thromboses) و شریانی (arterial thrombosis) و اغلب عوارض درمانزاد (iatrogenic complications) (برای مثال کاتتریزاسیون مرکزی (central catheterization)) باشد. دستورالعملهای درمانی برای کودکان بیمار مبتلا به رویدادهای TE نوزادان اغلب تعمیم داده شده از منابع علمی مربوط به بزرگسالان هستند. راهکارهای مربوط به مدیریت رویدادهای TE نوزادان شامل مدیریت انتظاری (expectant management)؛ پماد نیتروگلیسیرین (nitroglycerin ointment)؛ درمان ترومبولیتیک (thrombolytic therapy) یا درمان با آنتی کوآگولانت/داروی ضد انعقاد خون (anticoagulant therapy) یا ترکیبی از این دو، و جراحی هستند. از دهه 1990 میلادی به بعد، هپارین با وزن مولکولی پائین (low molecular weight heparin; LMWH) تبدیل به داروی انتخابی آنتیکوآگولانت برای نوزادان شده است. دلایل جذابیت این دارو عبارتند از واکنش دوز قابل پیشبینی، عدم نیاز به دسترسی داخل وریدی و الزامات پایش محدود شده. نرخ کلی عارضه اصلی حدود 5% است. اینکه نوزادان پرهترم در معرض خطر افزایش یافته قرار دارند یا خیر، مشخص نیست. هیچ دادهای در رابطه با فراوانی استئوپوروز، ترومبوسیتوپنی ناشی از هپارین (heparin-induced thrombocytopenia; HIT) یا واکنشهای حساسیت بیش ازحد در کودکان و نوزادان در مواجهه با LMWH در دسترس نیست.
ارزیابی اینکه درمان با هپارین (هر دو نوع هپارین شکسته نشده (unfractionated heparin; UFH) و LMWH) منجر به کاهش نرخهای مورتالیتی و موربیدیتی در نوزادان نارس و نوزادان متولد شده در دوران ترم (term) مبتلا به ترومبوز تشخیص داده شده میشود یا خیر. مداخله مورد نظر با دارونما (placebo) یا عدم درمان مقایسه میشود. همچنین ارزیابی بیخطری هپاریندرمانی (هر دو نوع UFH و LMWH) به لحاظ آسیبهای بالقوه آن.
تجزیهوتحلیل زیر-گروهها برای بررسی سن بارداری (gestational age)، وزن هنگام تولد، وضعیت تشخیص ترومبوز (thrombus)، وجود یک خط مرکزی، سابقه مثبت فامیلی به لحاظ اختلالات ژنتیکی (ترومبوفیلیا (thrombophilia))، کمبود پروتئین S و پروتئین C، جهش متيلن تترا هيدرو فولات ردکتاز (methylenetetrahydrofolate reductase [MTHFR] mutation)، روش استعمال هپارین، نوع هپارین مورد استفاده و محل ترومبوز برنامهریزی شدند (به بخش مربوط به «تجزیهوتحلیل زیر-گروه و بررسی دقیق ناهمگونی» مراجعه کنید).
ما از راهبرد جستوجوی استاندارد گروه مرور نوزادان در کاکرین (Cochrane Neonatal Review Group) برای جستوجو در پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL؛ شماره 4؛ 2016)؛ MEDLINE via PubMed (از 1966 تا 9 می 2016)؛ Embase (از 1980 تا 9 می 2016) و Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literature؛ (CINAHL؛ از 1982 تا 9 می 2016) استفاده کردیم. برای دستیابی به کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده و کارآزماییهای شبه-تصادفیسازی شده به جستوجو در بانکهای اطلاعاتی کارآزماییهای بالینی، خلاصه مقالات کنفرانسها و فهرست منابع بازیابی شده پرداختیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی شده، شبه-تصادفیسازی شده، و تصادفیسازی و کنترل شده خوشهای که به مقایسه هپارین در برابر دارونما یا عدم درمان در نوزادان نارس (preterm) و ترم مبتلا به ترومبوز تشخیص داده شده پرداخته بودند.
ما از روشهای استاندارد گروه مرور نوزادان در کاکرین استفاده کردیم. دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم مطالعاتی را ارزیابی کردند که با استفاده از راهبرد جستوجو برای ورود به مرور انتخاب شده بودند.
حاصل راهبرد جستوجوی ما 1160 منبع بود. دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم تمامی منابع را جهت ورود به مرور مورد ارزیابی قرار دادند. ما هیچ مطالعه کامل و کارآزمایی در حال انجامی را برای ورود به مرور نیافتیم.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.