سوال مطالعه مروری
ارزیابی اینکه استراتژیهای پیشگیری از افتادن که دو یا چند فاکتور خطر افتادن (مداخلات چند-عاملی) یا ترکیب ثابت مداخلات (مداخلات چند-مولفهای) را مورد هدف قرار میدهند، در پیشگیری از افتادن افراد سالخورده در جامعه موثر هستند.
پیشینه
با افزایش سن افراد، آنها بیشتر احتمال دارد که زمین بخورند. اگرچه اکثر آسیبهای مرتبط با افتادن جزئی هستند؛ ممکن است منجر به درد و ناراحتی قابل توجهی شده، اعتماد به نفس فرد را تحت تاثیر قرار دهند و منجر به از دست دادن استقلال شوند. برخی از افتادنها ممکن است منجر به مشکلات سلامتی طولانیمدت جدی شوند. ترکیبی از عوامل، خطر افتادن مرتبط با پیری را افزایش میدهند، مانند عضلات ضعیف، مفاصل سفت، مشکلات شنوایی، تغییرات دید، عوارض جانبی داروها، خستگی یا سردرگمی. نور ضعیف، سطوح لغزنده یا ناهموار، و مشکلات مربوط به کفش نامرغوب نیز میتواند خطر افتادن را افزایش دهد.
مداخلات مختلفی برای کمک به پیشگیری از افتادن افراد مسن توسعه یافتهاند. آنها ممکن است شامل یک نوع تک مداخله باشد، مانند ورزش برای افزایش قدرت عضلانی، یا ترکیبی از مداخلات باشد، مانند ورزش و تنظیم داروی فرد. ترکیبی از دو یا چند مولفه میتواند بهعنوان یک مداخله چند-عاملی مبتنی بر ارزیابی عوامل خطر فرد برای زمین خوردن یا بهعنوان یک مداخله چند-مولفهای ارائه شود که همان ترکیب از مداخلات را به تمام شرکتکنندگان داده میشود.
تاریخ جستوجو
منابع علمی مراقبت سلامت را برای گزارشهای مربوط به کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده مرتبط با این مرور تا 12 جون 2017 جستوجو کردیم.
ویژگیهای مطالعه
62 کارآزمایی تصادفیسازی شده را با 19,935 شرکتکننده مسن وارد کردیم. اکثر کارآزماییها زنان بیشتری را نسبت به مردان انتخاب کردند؛ میانگین سنی در کارآزماییها از 62 تا 85 سال بود. کارآزماییها مداخلات ارائه شده در گروه کنترل غیر-فعال دریافت کننده مراقبت معمول (بدون تغییر در فعالیتهای معمول) یا سطح همسانسازی شدهای از توجه (مانند ویزیتهای اجتماعی) یا گروه کنترل فعال دریافت کننده برنامه ورزشی را مقایسه کردند.
نتایج کلیدی
ما 43 کارآزمایی را شناسایی کردیم که به مقایسه مداخله چند-عاملی با کنترل کننده غیر-فعال پرداختند. مداخلات چند-عاملی در مقایسه با گروه کنترل غیر-فعال، منجر به کاهش کمی در نرخ افرادی شد که زمین میخوردند؛ اما کیفیت شواهد به دلیل تفاوتهای بزرگ مربوط به نحوه انجام مطالعات پائین بود. ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در تعداد افرادی که یک یا چند بار افتادن (افرادی که زمین میخورند)، افتادنهای مکرر، شکستگیهای مربوط به افتادن، یا تجربه افتادنی که نیاز به پذیرش در بیمارستان داشته باشد یا توجه پزشکی را تجربه کردند، وجود داشته باشد. مداخلات چند-عاملی ممکن است تفاوت کمی در کیفیت زندگی مرتبط با سلامت افراد ایجاد کنند. شواهد با کیفیت بسیار محدودی در مورد حوادث جانبی مربوط به این مداخله وجود دارد؛ تمام 12 شکایت عضلانیاسکلتی گزارش شده مانند کمر درد جزئی بودند.
از آنجایی که این موضوع فقط در یک کارآزمایی کوچک ارزیابی شد، ما شواهد کافی را برای تعیین تاثیرات مداخلات چند-عاملی در مقایسه با تمرین نیافتیم.
18 کارآزمایی را شناسایی کردیم که به ارزیابی تاثیرات مداخلات چند-مولفهای پرداختند. هفده کارآزمایی این مداخله را با گروه کنترل غیر-فعال مقایسه و پنج کارآزمایی مداخله را با ورزش مقایسه کردند. هفده کارآزمایی ورزش در مداخله و یک جزء دیگر، اغلب آموزش را در مورد پیشگیری از افتادن یا ارزیابی ایمنی خانه، انتخاب کردند. شواهد محدودی در مورد حوادث جانبی مربوط به مداخله وجود داشت؛ تمام شش حادثه جانبی گزارش شده جزئی بودند.
در مقایسه با گروه کنترل غیر-فعال، مداخلات چند-مولفهای احتمالا باعث کاهش نرخ زمین خوردن در افرادی که زمین میخورند و تعداد افرادی که زمین میخورند، میشود. آنها همچنین ممکن است تعداد افرادی را که افتادن مکرر را تجربه کردند، کاهش دهند. شواهد برای تعیین تاثیرات آنها بر شکستگیهای مرتبط با افتادن یا پذیرش در بیمارستان کافی نبود. مداخلات چند-جزئی ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در خطر افتادن نیازمند توجه پزشکی ایجاد کند. با این حال، این مداخلات ممکن است کیفیت زندگی مرتبط با سلامت فرد را کمی بهبود ببخشند.
کارآزماییهایی که به مقایسه مداخلات چند-مولفهای با ورزش پرداختند، نشان دادند که ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در نرخ افرادی که زمین میخورند و تعداد افرادی که زمین میخورند وجود داشته باشد، اما شواهد کافی برای تعیین تاثیر آنها بر پذیرش در بیمارستان وجود نداشت. سایر پیامدهای افتادن گزارش نشده بود.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد موجود را پائین یا بسیار پائین رتبهبندی کردیم. این بدان معنی است که در جایی که کیفیت شواهد پائین است، ما اطمینان محدودی به نتایج داریم، اما در جایی که کیفیت شواهد بسیار پائین است، نامطمئن هستیم.
مداخلات چند-عاملی ممکن است نرخ افتادن را در مقایسه با مراقبت معمول یا کنترل توجه کاهش دهند. با این وجود، ممکن است تاثیری اندک یا عدم تاثیر بر پیامدهای مرتبط با افتادن داشته باشند. مداخلات چند-مولفهای، معمولا شامل ورزش، ممکن است نرخ افتادن و خطر افتادن را در مقایسه با مراقبت معمول یا کنترل توجه کاهش دهند.
افتادن (زمین خوردن) و آسیبهای مرتبط با افتادن، بهویژه در افراد بالای 65 سال، شایع هستند و حدود یک سوم از افراد مسن که در جامعه زندگی میکنند؛ حداقل یک بار در سال زمین میخورند. مداخلات پیشگیری کننده از افتادن ممکن است شامل مداخلات تکجزئی (به عنوان مثال ورزش)، یا ترکیبی از دو یا چند نوع مداخله مختلف (بهعنوان مثال ورزش و مرور دارویی) باشد. ارائه آنها بهطور گسترده به دو گروه اصلی تقسیم میشود: 1) مداخلات چند-عاملی که در آن مداخلات جزئی بر اساس ارزیابی فردی از خطرمتفاوت است؛ یا 2) مداخلات چند-جزئی که در آن مداخلات با اجزاء مشابه برای همه افراد ارائه میشود.
ارزیابی تاثیرات (مزایا و آسیبها) مداخلات چند-عاملی و مداخلات چند-جزئی برای پیشگیری از افتادن افراد سالخوردهای که در جامعه زندگی میکنند.
ما پایگاه ثبت تخصصی گروه ترومای استخوان، مفصل و عضله در کاکرین، پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین،MEDLINE؛ Embase؛ Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literature، پایگاههای ثبت کارآزمایی و فهرست منابع را جستوجو کردیم. تاریخ جستجو: 12 جون 2017.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده، مجزا یا خوشهای، که به ارزیابی تاثیرات مداخلات چند-عاملی و چند-مولفهای بر کاهش افتادن افراد سالخورده که در جامعه زندگی میکنند، در مقایسه با کنترل کننده (یعنی مراقبت معمول (بدون تغییر در فعالیتهای معمول) یا کنترل توجه (ویزیتهای اجتماعی)) یا ورزش بهعنوان تکمداخله پرداختند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم مطالعات را انتخاب کرده، به ارزیابی خطرات سوگیری (bias) و استخراج دادهها پرداختند. نسبت میزان (RaR) را با 95% فاصله اطمینان (CI) برای نرخ افتادنها محاسبه کردیم. برای پیامدهای دو-حالتی، از خطرات نسبی (RRs) و 95% CIها استفاده کردیم. برای پیامدهای پیوسته، از تفاوت میانگین استاندارد شده (SMD) با 95% CIها استفاده کردیم. دادهها را با استفاده از مدل اثرات تصادفی تجمیع کردیم. از رویکرد درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) برای ارزیابی کیفیت شواهد استفاده کردیم.
62 کارآزمایی را شامل 19,935 فرد مسن که در جامعه زندگی میکنند، وارد کردیم. میانه حجم نمونه کارآزماییها 248 شرکتکننده بود. اکثر کارآزماییها زنان بیشتری را نسبت به مردان انتخاب کردند. میانگین سنی در کارآزماییها از 62 تا 85 سال متغیر بود (میانه: 77 سال). اکثر کارآزماییها (43 کارآزمایی) پیگیری 12 ماه یا بیشتر را گزارش کردند. ما اغلب کارآزماییها را در یک حوزه یا بیشتر در معرض خطر سوگیری (bias) نامشخص یا بالا ارزیابی کردیم.
چهلوچهار کارآزمایی مداخلات چند-عاملی و 18 کارآزمایی مداخلات چند-جزئی را مورد ارزیابی قرار دادند. (در جایی که I2 برابر با 0% بود، گزارش نشد).
مداخلات چند-عاملی در برابر مراقبت معمول یا کنترل توجه
این مقایسه در 43 کارآزمایی انجام گرفت. مداخلات عمدتا اعمال شده یا توصیه شده پس از ارزیابی پروفایل خطر هر شرکتکننده، عبارت بودند از ورزش، محیط یا تکنولوژیهای کمکی، مرور دارویی و مداخلات روانشناختی. مداخلات چند-عاملی میتوانند نرخ افتادن را نسبت به کنترل کننده کاهش دهند: (نرخ نسبت (RaR): 0.77؛ 95% CI؛ 0.67 تا 0.87؛ 19 کارآزمایی؛ 5853 شرکتکننده؛ 88% = I2 ؛ شواهد با کیفیت پائین). بنابراین اگر 1000 فرد طی یک سال پیگیری شوند، تعداد افتادنها ممکن است پس از مداخله چند-عاملی 1784؛ (95% CI؛ 1553 تا 2016) در برابر 2317 فرد پس از مراقبت معمول یا کنترل توجه باشد. شواهد با کیفیت پائین وجود داشت که تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را در خطر: افتادن (یعنی افرادی که یک یا چند- بار زمین خوردهاند) (RR: 0.96؛ 95% CI؛ 0.90 تا 1.03؛ 29 کارآزمایی؛ 9637 شرکتکننده؛ 60% = I2 )؛ افتادنهای مکرر (RR: 0.87؛ 95% CI؛ 0.74 تا 1.03؛ 12 کارآزمایی؛ 3368 شرکتکننده؛ 53% = I2 )؛ پذیرش مرتبط با افتادن در بیمارستان (RR: 1.00؛ 95% CI؛ 0.92 تا 1.07؛ 15 کارآزمایی؛ 5227 شرکتکننده)؛ نیاز به توجه پزشکی (RR: 0.91؛ 95% CI؛ 0.75 تا 1.10؛ 8 کارآزمایی؛ 3078 شرکتکننده) نشان دادند. شواهد با کیفیت پائین وجود دارد که نشان میدهد مداخلات چند-عاملی ممکن است خطر شکستگیهای مرتبط با افتادن را کاهش دهد (RR: 0.73؛ 95% CI؛ 0.53 تا 1.01؛ 9 کارآزمایی؛ 2850 شرکتکننده) و ممکن است کیفیت زندگی مرتبط با سلامت را کمی بهبود ببخشد اما این مقدار قابل توجه نیست (SMD: 0.19؛ 95% CI؛ 0.03 تا 0.35؛ 9 کارآزمایی؛ 2373 شرکتکننده؛ 70% = I2 ). از سه کارآزمایی که حوادث جانبی را گزارش کردند، در کل یک کارآزمایی موردی نیافت، و دو کارآزمایی 12 شرکتکننده را با نشانههای عضلانیاسکلتی خود-محدود شونده گزارش کردند.
مداخلات چند-عاملی در برابر ورزش
شواهد با کیفیت بسیار پائین به دست آمده از یک کارآزمایی کوچک با 51 بیمار ارتوپدی که اخیرا ترخیص شدند به این معنی است که ما در مورد تاثیرات مداخلات چند-عاملی در برابر ورزش بهتنهایی بر نرخ افتادن یا خطر افتادن نامطمئن هستیم. سایر پیامدهای مرتبط با افتادن ارزیابی نشد.
مداخلات چند-مولفهای در برابر مراقبت معمول یا کنترل توجه
17 کارآزمایی که این مقایسه را انجام دادند بهطور معمول ورزش و یکی دیگر از مولفهها، معمولا آموزش یا ارزیابی خطرات فضای فیزیکی خانه، را انتخاب کردند. شواهد با کیفیت متوسط وجود دارد که نشان داد مداخلات متعدد احتمالا نرخ افتادن (RaR: 0.74؛ 95% CI؛ 0.60 تا 0.91؛ 6 کارآزمایی؛ 1085 شرکتکننده؛ 45% = I2 ) و خطر افتادن (RR: 0.82؛ 95% CI؛ 0.74 تا 0.90؛ 11 کارآزمایی؛ 1980 شرکتکننده) را کاهش میدهند. شواهد با کیفیت پائین وجود دارد که نشان میدهد مداخلات متعدد ممکن است خطر افتادن مکرر را کاهش دهد، اگرچه افزایش کوچکی را نمیتوان منتفی دانست (RR: 0.81؛ 95% CI؛ 0.63 تا 1.05؛ 4 کارآزمایی؛ 662 شرکتکننده). شواهد با کیفیت بسیار پائین به این معنی است که در مورد تاثیرات مداخلات چند-مولفهای بر خطر شکستگی مرتبط با افتادن (2 کارآزمایی) یا پذیرش مرتبط با افتادن در بیمارستان (1 کارآزمایی) نامطمئن هستیم. شواهد با کیفیت پائین وجود دارد که نشان میدهد مداخلات چند-مولفهای ممکن است تاثیری اندک یا عدم تاثیر بر خطر نیاز به توجه پزشکی داشته باشد (RR: 0.95؛ 95% CI؛ 0.67 تا 1.35؛ 1 کارآزمایی؛ 291 شرکتکننده)؛ برعکس، ممکن است کیفیت زندگی مرتبط با سلامت را کمی بهبود ببخشد (RR: 0.77؛ 95% CI؛ 0.16 تا 1.39؛ 4 کارآزمایی؛ 391 شرکتکننده؛ I2 = 88%). از هفت کارآزمایی که حوادث جانبی را گزارش کردند، پنج کارآزمایی هیچ موردی نیافت، و شش حادثه جانبی جزئی را در دو کارآزمایی گزارش کردند.
مداخلات چند-مولفهای در برابر ورزش
این مقایسه در پنج کارآزمایی تست شد. شواهد با کیفیت پائین حاکی از تفاوتی اندک یا عدم تفاوت بین دو مداخله در نرخ افتادنها (1 کارآزمایی) و خطر افتادن وجود دارد (RR: 0.93؛ 95% CI؛ 0.78 تا 1.10؛ 3 کارآزمایی؛ 863 شرکتکننده) و شواهد با کیفیت بسیار پائین، به این معنی است که ما درباره تاثیرات بر پذیرش در بیمارستان نامطمئن هستیم (1 کارآزمایی). یک کارآزمایی دو مورد درد جزئی مفصل را گزارش کرد. سایر پیامدهای افتادن گزارش نشده بود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.