پیشینه
مراقبین ارائه دهنده مراقبت به اعضای خانواده، دوست، یا همسایه، با این نقش به طرق مختلف روبه‌رو می‌شوند. برخی از مراقبین ممکن است خود را در نقش مراقبتی بیابند که برای آن آمادگی کافی ندارند و حمایت حرفه‌ای برای آنها ضروری است. این مرور به بررسی این موضوع پرداخت که آیا مداخلات حمایتی تلفنی ارائه شده توسط متخصصان مراقبت‌های سلامت دارای منافع مثبتی در طیف وسیعی از پیامدها از جمله کیفیت زندگی، بار (burden) (تجربه فشار یا بار (load))، کسب مهارت (به‌عنوان مثال حل مساله)، سلامت روان‌شناختی (مانند افسردگی)، دانش، سلامت فیزیکی، عملکرد خانواده، رضایت، یا هزینه، برای مراقبین بدون حقوق در جامعه هستند یا خیر. مداخله حمایتی تلفنی، مداخله‌ای است که از طریق تلفن ارائه می‌شود و به منظور ارائه دانش، مشاوره، یا کمک به مراقبین امکان‌پذیر است تا بتوانند تندرستی خود یا شخصی را که مراقب او هستند، مدیریت کنند. این، روشی است که برای ارائه حمایت، صرف‌نظر از موقعیت جغرافیایی، به آسانی در دسترس است. مطالعاتی که حمایت تلفنی را با مراقبت معمول یا با مداخلات حمایتی حرفه‌ای غیر-تلفنی مقایسه کردند، در این مرور وارد شدند.
ویژگی‌های مطالعه
ما 21 مطالعه را شامل 1690 ارائه دهنده مراقبت که از افرادی با طیف وسیعی از بیماری‌های تشخیص داده شده مراقب می‌کردند، وارد کردیم. سن مراقبین بین 19 و 87 سال متغیر بود. بیش‌تر آنها زن و مراقب یک عضو خانواده بودند. اکثریت آنها همسران، به‌ویژه زنان بودند، به جز یک مطالعه که عمدتا بر کودکان بالغ متمرکز بود. بیش‌تر مراقبین دارای تحصیلات بالاتر از متوسطه بودند. هجده مطالعه، منابع مالی معتبری را گزارش کردند.
نتایج اصلی
نوزده مطالعه (18 مطالعه در ارائه داده‌ها مشارکت داشتند)، مداخلات حمایتی تلفنی و مراقبت معمول را مقایسه کردند. مداخلات حمایتی تلفنی در مقایسه با مراقبت معمول احتمالا تاثیری اندک یا عدم تاثیر بر کیفیت زندگی مراقبین (4 مطالعه؛ 364 مراقب) دارند و ممکن است تاثیر اندکی بر بار (9 مطالعه؛ 788 مراقب) در زمان تکمیل مداخله داشته باشند. اگرچه ممکن است اضطراب، اندکی کاهش یابد و آمادگی مراقبت پس از مداخله، اندکی بهبود یابد، در مورد تاثیرات آن بر افسردگی مطمئن نیستیم، و به‌طور کلی، مداخلات تلفنی ممکن است تاثیری اندک یا عدم تاثیر بر پیامدهای ارزیابی شده در این مرور داشته باشند. رضایت زیادی از مداخله در شش مطالعه‌ای که این پیامد را اندازه‌گیری کردند، گزارش شد اما هیچ داده مقایسه‌ای را از گروه‌های مراقبت معمول گزارش نشد.
دو مطالعه مداخلات حمایتی تلفنی و غیر-تلفنی را با یکدیگر مقایسه کردند. ممکن است شواهدی اندک یا عدم شواهد از تاثیر حمایت تلفنی در مقایسه با مداخلات حمایتی غیر-تلفنی برای هر پیامد گزارش شده وجود داشته باشد. هیچ‌گونه عوارض جانبی در هیچ‌یک از مطالعات وارد شده، اندازه‌گیری و گزارش نشد.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد در میان پیامدها، بسیار پائین تا متوسط ارزیابی شد، بنابراین اطمینان به این یافته‌ها کاهش یافت. بسیاری از این نتایج مبتنی بر داده‌هایی حاصل از مطالعات تکی با تعداد شرکت‌کنندگان معدودی بود. برای تعیین اثرات مداخلات حمایتی تلفنی، مطالعات بزرگ‌تر و با طراحی خوب مورد نیاز هستند.
اگرچه مرور ما حاکی از منفعت اندک برای مداخلات حمایتی تلفنی در مورد برخی از پیامدها (مانند اضطراب و آمادگی برای مراقبت در پایان مداخله) است، برای اکثر پیامدها، از جمله پیامدهای اولیه، مداخلات فقط تلفنی در مقایسه با مراقبت معمول ممکن است تاثیری اندک یا عدم تاثیر بر پیامدهای مراقب داشته باشند. یافته‌های این مرور عمدتا بر اساس مطالعات در معرض خطر کلی بالای سوگیری و تعداد کم شرکت‌کنندگان بود. انجام کارآزمایی‌های بیش‌تر با کیفیت بالا و حجم نمونه‌های بزرگ‌تر مورد نیاز هستند.
حفظ مراقبت برای افراد بیمار در جامعه به شدت به حمایت از مراقبین بدون حقوق بستگی دارد. با این حال، بسیاری از مراقبین خود را در نقش مراقبتی می‌یابند که برای آن آمادگی کافی ندارند و ممکن است نیاز به حمایت حرفه‌ای داشته باشند. تلفن، روشی است که به آسانی بدون توجه به موقعیت جغرافیایی، برای ارائه حمایت در دسترس است.
هدف از این مرور عبارت بود از ارزیابی اثربخشی مداخلات حمایتی تلفنی ارائه شده توسط متخصصین مراقبت‌های سلامت، در مقایسه با مراقبت معمول یا مداخلات حمایتی غیر-تلفنی بر فراهم آوردن حمایت آموزشی و روانی‌اجتماعی برای مراقبین غیررسمی افراد مبتلا به بیماری‌های تشخیص داده شده حاد و مزمن و ارزیابی هزینه-اثربخشی مداخلات تلفنی در این جمعیت.
پایگاه‌های اطلاعاتی زیر را از آغاز تا 16 نوامبر 2018 جست‌وجو کردیم: پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ MEDLINE؛ Embase؛ PsycINFO؛ ProQuest Dissertations and Theses A&I؛ و CINAHL Complete. هم‌چنین 11 وب‌سایت مخصوص مراقب، سه لینک کنفرانس و دو پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی را جست‌وجو کردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) (شامل RCTهای خوشه‌ای) و شبه-RCTها را وارد کردیم. به دلیل خطر بالای اثرات انتقال از یک مداخله به مداخله دیگر، کارآزمایی‌های متقاطع را خارج کردیم.
دو نویسنده به‌طور مستقل از هم استنادها را مقابل معیارهای ورود این مرور غربالگری کردند، داده‌ها را استخراج و مطالعات وارد شده را با استفاده از ابزار «خطر سوگیری» (Risk of bias) کاکرین ارزیابی کردند. پیامدهای اولیه (کیفیت زندگی و بار (burden)) و ثانویه (کسب مهارت، سلامت روان‌شناختی، دانش، وضعیت سلامت و تندرستی (بهزیستی (well-being))، عملکرد خانواده، رضایت، و پیامدهای اقتصادی) از پیش تعیین شده این مرور، هر جا که گزارش شدند، در پایان ارائه مداخله و در نقاط زمانی کوتاه‌مدت (≤ 3 ماه)، میان‌مدت (> 3 تا ≤ 6 ماه) و طولانی‌مدت (> 6 تا 12 ماه) پس از مداخله ارزیابی شدند. در صورت امکان، متاآنالیز انجام شدند، در غیر این‌صورت نتایج به‌صورت نقل قول گزارش شدند.
ما 21 مطالعه تصادفی‌سازی شده را شامل 1690 مراقب وارد کردیم؛ 19 مطالعه، مداخلات حمایتی تلفنی و مراقبت معمول را مقایسه کردند که داده‌های 18 مورد از این مطالعات، برای تجزیه‌وتحلیل استفاده شدند. دو مطالعه به مقایسه مداخلات حمایتی حرفه‌ای تلفنی و غیر-تلفنی پرداختند. سن مراقبین در تمامی مطالعات بین 19 و 87 سال متغیر بود. اکثر شرکت‌کنندگان زن (> 70.53%) و در دو کارآزمایی فقط شامل زنان بودند. بیش‌تر مراقبین اعضای خانواده بودند، که تحصیلات آنها در سطح راهنمایی یا دبیرستان یا معادل تعداد سال‌های تحصیل بود. همه مراقبان در جامعه مستقر بودند. خطر کلی سوگیری برای اکثر مطالعات بالا بود.
نتایج نشان دادند که احتمالا تفاوتی اندک یا عدم تفاوت بین مداخلات حمایتی تلفنی و مراقبت معمول برای پیامد اولیه یعنی کیفیت زندگی در پایان مداخله (SMD: -0.02؛ 95% CI؛ 0.24- تا 0.19؛ 4 مطالعه؛ 364 مراقب) (شواهد با قطعیت متوسط) یا بار بیماری در پایان مداخله (SMD: -0.11؛ 95% CI؛ 0.30- تا 0.07؛ 9 مطالعه؛ 788 مراقب) (شواهد با قطعیت پائین) وجود دارد. در یک مطالعه که در آن کیفیت زندگی در پایان مداخله به‌صورت نقل قول گزارش شد، یافته‌ها حاکی از آن است که مداخله حمایت تلفنی ممکن است در مقایسه با مراقبت معمول، منجر به کیفیت زندگی اندکی بهتر شود. دو مطالعه دیگر در مورد بار مراقب به‌صورت نقل قول گزارش شد؛ یک مطالعه گزارش داد که مداخلات حمایتی تلفنی ممکن است باعث کاهش بار شوند، در مطالعه دیگر، هیچ تغییری را در گروه مداخله در مقایسه با مراقبت معمول گزارش نشد.
به دلیل شواهد با قطعیت بسیار پائین برای این پیامد، در مورد اثرات مداخلات حمایتی تلفنی بر افسردگی مراقب در پایان مداخله مطمئن نیستیم (SMD: -0.37؛ 95% CI؛ 0.70- تا 0.05-؛ 9 مطالعه؛ 792 مراقب). افسردگی در سه مطالعه به‌صورت نقل قول گزارش شد. یک مطالعه گزارش داد که مداخله ممکن است افسردگی مراقب را در پایان مداخله کاهش دهد، اما این تاثیر در پیگیری کوتاه‌مدت پایدار نبود. دو مطالعه دیگر گزارش دادند که ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت بین حمایت تلفنی و مراقبت معمول برای افسردگی در پایان مداخله وجود داشته باشد. شش مطالعه رضایت از مداخله را اندازه‌گیری کردند اما داده‌های مقایسه‌ای را گزارش نکردند. هر شش مطالعه، نمرات بالایی را از رضایت از مداخله گزارش کردند. هیچ گونه عوارض جانبی، از جمله خودکشی یا افکار خودکشی، توسط هیچ‌یک از مطالعات وارد شده اندازه‌گیری و گزارش نشد.
تجزیه‌وتحلیل ما نشان داد که در پایان مداخله، پس از مداخلات حمایتی فقط تلفنی در مقایسه با مراقبت معمول، اضطراب مراقب ممکن است اندکی کاهش یابد (MD: -6.0؛ 95% CI؛ 11.68- تا 0.32-؛ 1 مطالعه؛ 61 مراقب) و آمادگی مراقب اندکی بهبود یابد (SMD: 0.37؛ 95% CI؛ 0.09 تا 0.64؛ 2 مطالعه؛ 208 مراقب). یافته‌ها نشان دادند که ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت بین مداخلات حمایتی تلفنی و مراقبت معمول برای تمام پیامدهای زیر در پایان مداخله وجود داشته باشد: حل مساله، فعالیت اجتماعی، شایستگی مراقب، مدیریت، استرس، دانش، سلامت فیزیکی، خود-کارآمدی، عملکرد خانواده و رضایت از حمایت‌ها (عملی یا اجتماعی). هم‌چنین ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در مداخلات حمایتی تلفنی برای کیفیت زندگی و بار در پیگیری کوتاه‌مدت یا برای بار و افسردگی در پیگیری میان‌مدت وجود داشته باشد.
تفاوتی اندک یا عدم تفاوت بین گروه‌ها برای هر یک از پیامدهای گزارش شده در مطالعاتی که به مقایسه مداخلات حمایتی حرفه‌ای تلفنی و غیر-تلفنی پرداختند، یافت نشد. ما از تاثیرات مداخلات حمایتی تلفنی در مقایسه با مداخلات حمایتی غیر-تلفنی برای بار و افسردگی مراقب در پایان مداخله مطمئن نیستیم. هیچ مطالعه‌ای در مورد کیفیت زندگی یا رضایت از مداخله گزارش نشد و عوارض جانبی در دو مطالعه‌ای که به گزارش این مقایسه پرداختند، گزارش نشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.