هدف
این مرور با هدف مشخص کردن امکان توقف مصرف داروهای فشار خون در افراد مسن انجام شد. ما همچنین میخواستیم از اثرات توقف مصرف این داروها مطلع شویم.
بزرگسالان 50 سال و بالاتر را وارد کردیم که از داروهای فشار خون برای مدیریت فشار خون بالا (هیپرتانسیون) یا برای پیشگیری از بروز بیماریهای قلبی (پیشگیری اولیه) استفاده میکردند. ما مطالعاتی را که روی افرادی با سابقه حمله قلبی، سکته مغزی یا سایر بیماریهای قلبی (پیشگیری ثانویه) انجام شدند، کنار گذاشتیم.
ما توقف مصرف یا کاهش دوز داروهای فشار خون را با ادامه مصرف آنها مقایسه کردیم.
پیشینه
فشار خون بالا که به آن هیپرتانسیون نیز گفته میشود، یک عامل خطر برای بسیاری از بیماریها، مانند حمله قلبی، نارسایی کلیه و سکته مغزی است. در حالی که هیپرتانسیون معمولا هیچ نشانهای را ایجاد نمیکند، کنترل فشار خون برای حفظ سلامت و کاهش خطر بیماریهای جدی امری حیاتی است.
هیپرتانسیون اغلب با تغییر سبک زندگی و استفاده از داروهای فشار خون (ضد-هیپرتانسیون) کنترل میشود. انواع بسیار مختلفی از داروهای فشار خون در دسترس قرار دارند.
داروهای ضد-هیپرتانسیون میتوانند عوارض جانبی خطرناکی، مانند سرگیجه و خستگی ایجاد کنند که ممکن است منجر به زمین خوردن افراد شوند. افراد مسن در مقایسه با افراد جوان، بیشتر در معرض خطر عوارض جانبی دارو هستند. مشخص نیست که مزایای مصرف داروهای ضد-هیپرتانسیون نسبت به مضرات آنها در افراد مسن بیشتر است یا خیر.
ویژگیهای مطالعه
جستوجوی ما در اپریل 2019 شش مطالعه را پیدا کرد که در مجموع شامل 1073 بزرگسال مسن بودند. افراد شرکتکننده در مطالعات میانگین سنی 58 تا 82 سال داشتند. در سه مطالعه، دوز داروهای ضد-هیپرتانسیون قبل از توقف مصرف، به آرامی کاهش یافت.
نتایج کلیدی
ما دریافتیم که توقف مصرف داروهای ضد-هیپرتانسیون در بزرگسالان مسن امکانپذیر است. بیشتر افراد مسن در گروههای توقف مصرف دارو نیازی به شروع مجدد داروی خود نداشتند.
ما شواهدی را با قطعیت پائین یافتیم که توقف مصرف داروی ضد-هیپرتانسیون، فشار خون را به میزان کمی افزایش میدهد.
شواهدی را با قطعیت پائین یا بسیار پائین یافتیم که متوقف کردن مصرف داروهای فشار خون، خطر حمله قلبی، سکته مغزی، بستری شدن در بیمارستان یا مرگ را افزایش نمیدهد.
شواهدی را با قطعیت بسیار پائین یافتیم که توقف مصرف داروهای فشار خون خطر عوارض جانبی را افزایش نمیدهد و ممکن است عوارض جانبی را برطرف کند، اما این موضوع به خوبی گزارش نشده، و بنابراین نتوانستیم نتیجهگیری کنیم.
هیچ یک از مطالعات گزارش نکردند که توقف مصرف داروهای فشار خون روی زمین خوردن افراد تأثیر میگذارد یا خیر.
قطعیت شواهد
قطعیت شواهد را با استفاده از چهار سطح رتبهبندی کردیم: بسیار پائین، پائین، متوسط، یا بالا. شواهد با قطعیت بالا به این معنی است که ما در مورد نتایج بسیار مطمئن هستیم. شواهد با قطعیت بسیار پائین به این معنی است که ما در مورد نتایج بسیار نامطمئن هستیم. قطعیت شواهد را بسیار پائین و پائین ارزیابی کردیم.
نتیجهگیری
توقف مصرف داروهای ضد-هیپرتانسیون در افراد مسن که برای فشار خون بالا یا پیشگیری اولیه از بروز بیماری قلبی از دارو استفاده میکنند، ممکن است بیخطر باشد.
بزرگسالان مسن نباید مصرف هیچ یک از داروهای خود را بدون مشورت با یک متخصص مراقبت سلامت قطع کنند.
مطالعات آینده باید شامل افراد مسنی باشند که چندین داروی دیگر مصرف میکنند و/یا با ضعف و سستی زندگی میکنند.
هیچ شواهدی در مورد اثر توقف مصرف دارو در مقایسه با ادامه مصرف داروهای ضد-هیپرتانسیون برای مدیریت هیپرتانسیون یا پیشگیری اولیه از بیماریهای قلبیعروقی در بزرگسالان مسن بر مورتالیتی به هر علتی و سکته قلبی وجود ندارد. به دلیل کوچک بودن مطالعات و میزان پائین حوادث، این شواهد قطعیت پائین تا بسیار پائینی داشتند. این محدودیتها بدان معنی است که نمیتوانیم در مورد تأثیر تجویز داروهای ضد-هیپرتانسیون بر این پیامدها نتیجهگیری قطعی کنیم. تحقیقات آینده باید روی جمعیتی با بیشترین عدم قطعیت در مورد نسبت منفعت:خطر برای استفاده از داروهای ضد-هیپرتانسیون متمرکز باشند، مانند کسانی که دارای ضعف هستند، گروههای سنی بالاتر و افرادی که از چندین دارو استفاده میکنند، و پیامدهای مهم بالینی را مانند زمین خوردن، کیفیت زندگی و عوارض جانبی اندازهگیری کنند.
هیپرتانسیون یک عامل خطر مهم برای حوادث بعدی قلبیعروقی است، از جمله استروک (stroke) ایسکمیک و هموراژیک، انفارکتوس میوکارد، نارسایی قلبی، بیماری مزمن کلیه، زوال شناختی و مرگومیر زودرس. بهطور کلی، استفاده از داروهای ضد-هیپرتانسیون منجر به کاهش بیماریهای قلبیعروقی، میزان موربیدیتی و مورتالیتی شده است. با این حال، استفاده از داروهای ضد-هیپرتانسیون نیز با آسیبهایی همراه است، به خصوص در افراد مسن، از جمله ایجاد واکنشهای جانبی دارو، تداخلات دارویی که میتوانند در افزایش بار (burden) مرتبط با دارو نقش داشته باشد. به همین ترتیب، توقف مصرف داروهای ضد-هیپرتانسیون در برخی از افراد مسن ممکن است در نظر گرفته شود و مناسب باشد.
بررسی اینکه توقف مصرف داروهای ضد-هیپرتانسیون امکانپذیر است یا خیر، و ارزیابی اثرات توقف مصرف داروهای ضد-هیپرتانسیون بر مورتالیتی، پیامدهای قلبیعروقی، هیپرتانسیون و کیفیت زندگی در افراد مسن.
متخصص اطلاعات گروه هیپرتانسیون در کاکرین برای یافتن کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده به جستوجو در بانکهای اطلاعاتی زیر تا اپریل 2019 پرداخت: پایگاه ثبت تخصصی گروه هیپرتانسیون در کاکرین، CENTRAL (2019؛ شماره 3)؛ Ovid MEDLINE؛ Ovid Embase، پلتفرم بینالمللی ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت، و ClinicalTrials.gov. علاوه بر این، فهرست منابع را بررسی کرده، و جستوجوهای استنادی را انجام دادیم و برای شناسایی مطالعات بیشتر با نویسندگان مطالعه ارتباط برقرار کردیم. در این جستوجوها هیچگونه محدودیتی از نظر زبان مطالعه اعمال نشد.
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شدهای (randomised controlled trials; RCTs) را وارد کردیم که روی توقف مصرف در مقابل ادامه مصرف داروهای ضد-هیپرتانسیون برای مدیریت هیپرتانسیون یا پیشگیری اولیه از بیماریهای قلبیعروقی در بزرگسالان مسن (50 سال به بالا تعریف شد) انجام شدند. شرکتکنندگان اگر در سطح جامعه، مراکز مراقبت از سالمندان یا در بیمارستان بودند، واجد شرایط ورود به مطالعه در نظر گرفته شدند. ما به دنبال وارد کردن کارآزماییهایی بودیم که قطع کامل مصرف داروی ضد-هیپرتانسیون، و کاهش دوز داروی ضد-هیپرتانسیون را در نظر داشتند.
مداخله توقف مصرف یا کاهش دوز داروهای ضد-هیپرتانسیون را با درمان معمول، با استفاده از تفاوت میانگین (MD) و 95% فاصله اطمینان (95% CI) برای متغیرهای پیوسته مقایسه کرده و از نسبت شانس (ORs) Peto و 95% CI برای متغیرهای دو حالتی استفاده کردیم. پیامدهای اولیه ما شامل: مورتالیتی، انفارکتوس میوکارد، ایجاد واکنشهای جانبی دارویی یا واکنشهای جانبی توقف مصرف دارو بودند. پیامدهای ثانویه عبارت بودند از: فشار خون، بستری شدن در بیمارستان، استروک، موفقیت در توقف مصرف داروهای ضد-هیپرتانسیون، کیفیت زندگی، و زمین خوردن. دو نویسنده بهطور مستقل از هم، و به صورت تکراری، تمام مراحل انتخاب مطالعه، استخراج دادهها، و ارزیابی کیفیت را انجام دادند.
شش RCT معیارهای ورود را داشتند و در این مرور وارد شدند (1073 شرکتکننده). طول مدت مطالعات و پیگیری بیماران از 4 تا 56 هفته متغیر بود. متاآنالیز مطالعات نشان داد که، در گروه توقف قطع مصرف در مقایسه با ادامه درمان، شانس مورتالیتی به هر علتی برابر با 2.08 (95% CI؛ 0.79 تا 5.46؛ شواهد با قطعیت پائین)، برای انفارکتوس میوکارد معادل 1.86 (95% CI؛ 0.19 تا 17.98؛ شواهد با قطعیت پائین) و برای استروک 1.44 (95% CI؛ 0.25 تا 8.35؛ شواهد با قطعیت پائین) بود. فشار خون در گروه قطع مصرف دارو از گروه ادامه درمان بالاتر گزارش شد (فشار خون سیستولیک: MD؛ 9.75 میلیمتر جیوه؛ 95% CI؛ 7.33 تا 12.18؛ و فشار خون دیاستولیک: MD؛ 3.5 میلیمتر جیوه؛ 95% CI؛ 1.82 تا 5.18؛ شواهد با قطعیت پائین). برای پیشرفت عوارض جانبی، انجام متاآنالیز امکانپذیر نبود؛ به نظر نمیرسد که توقف مصرف داروهای ضد-هیپرتانسیون باعث افزایش خطر عوارض جانبی شود و ممکن است به برطرف شدن واکنشهای جانبی بیانجامد، اگرچه در مطالعات وارد شده، گزارشدهی محدودی از عوارض جانبی توقف مصرف دارو وجود داشت (شواهد با قطعیت بسیار پائین). یک مطالعه، بستری شدن را در بیمارستان با نسبت شانس 0.83 برای توقف مصرف دارو در مقایسه با ادامه مصرف دارو گزارش کرد (95% CI؛ 0.33 تا 2.10؛ شواهد با قطعیت پائین). هیچ مطالعهای شناسایی نشد که زمین خوردن را گزارش کرده باشد. بین 10.5% تا 33.3% از شرکتکنندگان در گروه توقف مصرف دارو در مقایسه با 9% تا 15% در گروه ادامه درمان، دچار افزایش فشار خون یا سایر معیارهای بالینی شدند (همانطور که از قبل توسط مطالعات تعریف شد) که نیاز به شروع مجدد درمان/خروج از مطالعه پیدا کردند. منابع سوگیری (bias) شامل گزارشدهی انتخابی (سوگیری گزارشدهی)، عدم کورسازی ارزیابی پیامد (سوگیری تشخیص)، دادههای ناقص پیامد (سوگیری ریزش نمونه (attrition bias))، و عدم کورسازی شرکتکنندگان و پرسنل (سوگیری عملکرد) بودند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.