هدف از این مرور چیست؟
پیدا کردن اثربخشی و ایمنی جراحی ویترکتومی (vitrectomy) در ترکیب با جراحی اسكلرال باكل (scleral buckle) در برابر جراحی ویترکتومی به تنهایی برای چشمهای با پارگی وسيع شبكيه چشم (giant retinal tears).
پیامهای کلیدی
در حال حاضر هیچ شواهد قطعی از کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده برای مقایسه اثربخشی و ایمنی استفاده از جراحی اسكلرال باكل در یک پروسیجر ترکیبی با ویترکتومی برای پارگی وسیع شبکیه چشم در برابر استفاده از ویترکتومی به تنهایی وجود ندارد.
چه چیزی در این مرور مورد بررسی قرار گرفت؟
شبکیه چشم (retina) یک لایه نازک داخلی است که در عقب چشم قرار دارد و به ارسال محرکهای بینایی به مغز کمک میکند. شبکیه چشم تا حدی جسم زجاجیه (vitreous body)، مایع ژلهمانند و شفاف داخل چشم، را میپوشاند. پارگی وسیع شبکیه چشم هنگامی رخ میدهد که جسم زجاجیه از شبکیه جدا شده (جدا شدگی شبکیه چشم (retinal detachment)) و یک سوراخ (پارگی شبکیه چشم (retinal tear)) به اندازه خاص ایجاد کند. برای افرادی که از جداشدگی شبکیه چشم مرتبط با پارگی وسیع شبکیه چشم رنج میبرند، ویترکتومی معمولا روش درستی برای پیشگیری از از دست دادن دائمی بینایی است. ویترکتومی نوعی عمل جراحی چشم است که در آن پزشک زجاجیه را برداشته و آن را با یک محلول دیگر جایگزین میکند.
برای افراد مبتلا به جداشدگی شبکیه چشم که قصد انجام ویترکتومی را دارند، میتوان این پروسیجر را با جراحی اسکلرال باکلینگ ترکیب کرد. جراحی اسکلرال باکلینگ یک روش برای ترمیم جداشدگی شبکیه چشم است که در آن پزشک، یک تکه سیلیکون یا یک اسفنج را به قسمت سفیدی چشم (اسکلرا (scleral)) متصل میکند. استفاده از جراحی اسکلرال باکلینگ ممکن است به اتصال شبکیه چشم کمک کند.
نتایج اصلی این مرور چه هستند؟
محققان کاکرین برای پاسخ به این سوال به جستوجوی تمام مطالعات مرتبط پرداختند و فقط دو چکیده مقاله کنفرانس را پیدا کردند، که هیچ کدام بهطور کامل منتشر نشده بودند. محققان کاکرین همچنین با محققان این دو مطالعه ارتباط برقرار کردند اما اطلاعات بیشتری را به دست نیاوردند.
افراد با پارگیهای وسیع شبکیه چشم و جراحان رتین که آنها را درمان میکنند، نیاز به شواهدی دارند تا مشخص شود که ترکیب جراحی اسکلرال باکل با ویترکتومی مفید است یا خیر. آنها نیاز به اطلاعات بیشتری در مورد ارتباط پروسیجر جراحی با میزان بالاتر اتصال مجدد شبکیه چشم و کاهش خطر جراحی داشتند. مطالعات بعدی باید اطلاعاتی را در رابطه با پیامدهای افراد مبتلا به این وضعیت به دست بیاورند، از جمله سابقه پزشکی چشمی و سیستمیک، یافتههای مربوط به چشم و پارگی شبکیه چشم، بازیابی بینایی با کمک جراحی، و حوادث جانبی مرتبط با جراحی.
این مرور تا چه زمانی بهروزرسانی شده است؟
محققان کاکرین برای مطالعاتی که تا 16 آگوست 2018 منتشر شدند، به جستوجو پرداختند.
ما هیچ شواهد قطعی را از RCTهایی که بتوان بر اساس آنها استفاده از جراحی اسکلرال باکل را همراه با پارس پلانا ویترکتومی برای پارگی وسیع شبکیه چشم توصیه کرد، پیدا نکردیم. انجام RCTها بهطور قطع برای رسیدگی به این شکاف شواهد مورد نیاز هستند. چنین کارآزماییهایی باید تصادفیسازی شده، و بیماران باید بر اساس ویژگیهای پارگی وسیع شبکیه چشم (گسترش (90 درجه، 90 درجه تا 180 درجه، > 180 درجه)، محل (اورال، قدامی، خلفی تا اکواتور (equator))، مرحله پرولیفراتیو ویترورتینوپاتی (proliferative vitreoretinopathy stage)، و اندوتامپوناد (endotamponade) طبقهبندی شوند. تجزیهوتحلیل باید شامل هر دو پیامد کوتاهمدت (سه ماه و شش ماه) و بلندمدت (یک سال تا دو سال) برای جداشدگی مجدد اولیه شبکیه چشم، میانگین تغییر در بهترین حدت بینایی اصلاح شده، چشمهای مورد مطالعه که نیاز به جراحی ثانویه برای جداشدگی مجدد شبکیه چشم دارند، و حوادث جانبی مانند افزایش فشار داخل چشم بالاتر از 21 میلیمتر جیوه، جداشدگی کوروئیدال (choroidal)، ایجاد ادم سیستوئید ماکولار (cystoid macular oedema)، ماکولا پوکر (macular pucker)، پرولیفراتیو ویترورتینوپاتی، و پیشرفت آب مروارید (کاتاراکت) در چشم دارای عدسی فاکیک اولیه باشند.
پارگی وسیع شبکیه چشم (giant retinal tear; GRT)، پارگی نوروسنسوری (neurosensory) تمام ضخامت شبکیه چشم به میزان 90 درجه یا بیشتر در حضور جداشدگی قسمت خلفی زجاجیه (vitreous) است.
بررسی اثربخشی و ایمنی جراحی پارس پلانا ویترکتومی (pars plana vitrectomy) همراه با جراحی اسكلرال باكل (scleral buckle) در برابر جراحی پارس پلانا ویترکتومی به تنهایی برای چشمهایی با پـارگی وسيع شبكيه چشم.
ما پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL؛ شماره 8؛ 2018)، را که شامل پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه چشم و بینایی در کاکرین، Ovid MEDLINE؛ Embase.com؛ PubMed؛ منابع علمی سلامت آمریکای لاتین و کارائیب (LILACS)؛ ClinicalTrials.gov؛ و پلتفرم بینالمللی ثبت کارآزماییهای بالینی (ICTRP) سازمان جهانی بهداشت (WHO) بود، جستوجو کردیم. ما هیچ محدودیتی را از نظر تاریخ یا زبان در جستوجوی الکترونیکی خود اعمال نکردیم. ما بانکهای اطلاعاتی الکترونیکی را برای آخرین بار در تاریخ 16 آگوست 2018 جستوجو کردیم.
ما فقط کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شدهای (randomised controlled trials; RCTs) را وارد کردیم که به مقایسه جراحی پارس پلانا ویترکتومی همراه با جراحی اسكلرال باكل در برابر پارس پلانا ویترکتومی به تنهایی برای پارگی وسیع شبکیه چشم، بدون در نظر گرفتن سن، جنس، وضعیت لنز (به عنوان مثال چشمهای فاکیا (phakia) یا لنزهای مصنوعی (pseudophakia)) در چشم(ها) آسیبدیده یا اتیولوژی GRT، میان شرکتکنندگانی که در این کارآزماییها به کار گرفته شدند، پرداختند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم به ارزیابی عناوین و چکیده مقالات، و سپس متن کامل مقالات، با استفاده از Covidence پرداختند. هر گونه تفاوت در طبقهبندی بین دو نویسنده مرور از طریق بحث و گفتوگو حل شد. دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم دادهها را استخراج و خطر سوگیری (bias) را در کارآزماییهای وارد شده ارزیابی کردند.
ما دو RCT را در قالب چکیده پیدا کردیم (105 شرکتکننده تصادفیسازی شده). هیچ RCTای بهطور کامل منتشر نشد. بر اساس دادههای ارائه شده در چکیده مقالات، اسکلرال باکل ممکن است مفید باشد (نسبت خطر (relative risk) جداشدگی مجدد از 3.0 تا 4.4 متفاوت بود)، اما یافتهها با توجه به فقدان انتشار مرور داوری شده (peer reviewed publication) و اطلاعات ناکافی برای ارزیابی خطر سوگیری (bias)، بینتیجه بودند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.