سوال مطالعه مروری
تاثیرات درمان با لیزر درجه پائین (low-level laser therapy; LLLT) برای درمان سندرم تونل کارپال (carpal tunnel syndrome; CTS) در مقایسه با درمان غیر-فعال یا دیگر درمانهای غیر-جراحی چیست؟ مزایای کوتاه-مدت و طولانیمدت آنها چه هستند؟ آیا تاثیرات مضری هم دارند؟
پیشینه
CTS بیماری است که در آن اعصاب اصلی در مچ دست فشرده میشوند. علت زمینهای این بیماری مشخص نیست. CTS میتواند باعث درد، سوزن سوزن شدن، و بیحسی دست شود. با افزایش سن، شیوع این بیماری افزایش مییابد و زنان نسبت به مردان بیشتر مبتلا میشوند. CTS را میتوان با جراحی، درمان کرد اما این عمل بدون خطر نیست. برای افرادی که تمایلی به جراحی ندارند، یا اینکه مدت طولانی باید در انتظار عمل باشند، میتوان از درمان دیگری نیز استفاده کرد. LLLT یکی از درمانهای غیر-جراحی است که در مدیریت CTS استفاده میشود. استفاده از LLLT مورد بحث است، به دلیل اینکه برخی از پژوهشها نشان دادهاند که این روش مزیتی دارد و برخی از پژوهشها برعکس آن را نشان دادهاند.
تاریخ جستوجو
شواهد تا دسامبر 2016 بهروز است.
ویژگیهای مطالعه
تمام مطالعات مرتبط را برای پاسخ این سوال مرور جمعآوری و تجزیهوتحلیل کردیم. 22 کارآزمایی بالینی پیدا کردیم که ایمنی و مزیت LLLT را در مقایسه با دارونما (placebo) یا دیگر درمانهای غیر-جراحی برای درمان CTS بررسی کرده بودند. درمانهای غیر-جراحی شامل موارد زیر است: اولتراسوند (انتقال امواج صوتی برای کاهش درد)، دستکاری فاسیال (ماساژ بافت پیوندی عمقی)، استفاده از میدان مغناطیسی پالسدار، تحریک الکتریکی عصب از راه پوست ((transcutaneous electrical nerve stimulation; TENS)؛ انتقال جریان الکتریکی از راه پوست به اعصاب)، تزریق استروئید، تمرینهای gliding تاندون (برای بهبود حرکت عصب)، و استفاده از آتل مچ به همراه داروهای غیر-استروئیدی ضد-التهابی (ضد-دردهایی که باعث کاهش التهاب میشوند). این کارآزماییها شامل 1153 شرکتکننده هستند. اکثر این مطالعات ضعفهایی داشتند که میتوانست نتایج آنها را مختل کند و باعث تخمین کم یا زیاد مزیت و آسیبهای ناشی از مداخلات شود.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد پائین یا بسیار پائین بود، به دلیل اینکه اجرای مطالعات با ضعفهایی همراه بود و طراحی آنها مشکلاتی مثل عدم کورسازی (شرکتکنندگان یا افرادی که پژوهش را بررسی میکنند میدانند کدام درمان استفاده میشود و از اینرو نتایج را پیشبینی میکنند) و نتایج غیر-مشابه در مطالعات داشتند، تعداد شرکتکنندگان نیز کم بوده و داده کافی به دست نیامد.
نتایج کلیدی
به دلیل اینکه کیفیت شواهد بسیار پائین است، ما مطمئن نیستیم که LLLT نشانههای CTS را بیشتر از دارونما در کوتاه-مدت بهبود میبخشد یا خیر. بهطور مشابه، ما مطمئن نیستیم که LLLT نسبت به درمان اولتراسوند در کوتاه-مدت کمتر موثر است یا خیر، به دلیل اینکه کیفیت شواهد بسیار پائین است. به دلیل نبود شواهد، نمیدانیم که LLLT نسبت به دیگر درمانهای غیر-جراحی بهتر است یا بدتر. همچنین شواهد کافی برای نتیجهگیری کردن در مورد مزایا یا آسیبهای طولانیمدت LLLT وجود ندارد. برای نتیجهگیری کردن درباره حوادث جانبی که هر شرکتکننده ممکن است به دلیل استفاده از LLLT آن را تجربه کند نیز شواهد کافی وجود ندارد. برای فهمیدن میزان اثربخشی و ایمنی LLLT در مدیریت CTS به مطالعاتی با طراحی و اجرای خوب نیاز داریم.
کیفیت شواهد بسیار پائین است و هیچ دادهای را برای حمایت از تاثیر بالینی LLLT در درمان CTS پیدا نکردیم. فقط درد VAS و قدرت نیشگون گرفتن انگشت دارای MCID منتشر شده قبلی بودند اما احتمالا به دلیل مطالعات کوچک و خطر سوگیری بالا، تاثیرات درمانی آنها بیش از حد تخمین زده شده است. شواهد با کیفیت پائین یا بسیار پائین برای حمایت از اینکه LLLT نسبت به اولتراسوند در مدیریت CTS بر اساس بهبودهای بالینی کوتاه-مدت در درد و قدرت نیشگون گرفتن انگشت کمتر موثر است، وجود دارد.
شواهد کافی برای حمایت از اینکه LLLT نسبت به انواع دیگر درمانهای غیر-جراحی در مدیریت CTS بهتر یا بدتر است، وجود ندارد. پژوهشهای آتی درباره LLLT باید کاملا تعیین کننده و کور شده باشند و از کیفیت بالایی برخوردار باشند.
نقش درمان با لیزر درجه پائین (low-level laser therapy; LLLT) در مدیریت سندرم تونل کارپال (carpal tunnel syndrome; CTS) مورد بحث است. در حالی که برخی از کارآزماییها فواید مشخص LLLT را در برابر دارونما (placebo) و دیگر درمانهای غیر-جراحی نشان دادهاند، کارآزماییهای دیگر چنین چیزی را گزارش نکردهاند.
بررسی مزایا و آسیبهای LLLT در برابر دارونما و دیگر مداخلات غیر-جراحی در مدیریت CTS.
در 9 دسامبر 2016، مراکز زیر را برای یافتن کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) بررسی کردیم: CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase؛ Science Citation Index Expanded. همچنین، پایگاههای ثبت کارآزمایی بالینی را برای یافتن مطالعات در حال انجام جستوجو کردیم. منابع مطالعات اولیه و مقالات مروری را بررسی، و با نویسندگان کارآزماییها برای به دست آوردن مطالعات بیشتر تماس گرفتیم.
RCTهایی را که LLLT را در برابر دارونما یا درمان غیر-جراحی برای مدیریت CTS مقایسه کرده بودند (صرفنظر از کورسازی، وضعیت انتشار، یا زبان) در نظر گرفتیم.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم کارآزماییها را برای ورود شناسایی و دادهها را استخراج کردند. برای پیامدهای پیوسته، تفاوت میانگین (MD) یا تفاوت میانگین استاندارد شده (SMD) را با 95% فاصله اطمینان (CI) با استفاده از مدل اثرات-تصادفی، با استفاده از نرمافزار Review Manager محاسبه کردیم. برای دادههای دو-حالتی، خطر نسبی (RR) و 95% CI را گزارش کردیم.
22 کارآزمایی تصادفیسازی شده را با 1153 شرکتکننده شناسایی کردیم که برای ورود واجد شرایط نبودند؛ نه کارآزمایی (525 شرکتکننده؛ 256 شرکتکننده تصادفیسازی شده برای LLLT)؛ LLLT را با دارونما مقایسه کردند، دو کارآزمایی (150 شرکتکننده؛ 75 شرکتکننده تصادفیسازی شده برای LLLT)؛ LLLT را با اولتراسوند مقایسه کردند، یک کارآزمایی LLLT را با دارونما و اولتراسوند و دو کارآزمایی LLLT را با تزریق استروئید، و یک کارآزمایی LLLT را با دیگر مداخلات غیر-جراحی مقایسه کردند: دستکاری فاسیال، گذاشتن میدان مغناطیسی پالسدار، تحریک الکتریکی عصب از راه پوست (transcutaneous electrical nerve stimulation; TENS)، تزریق استروئید، تمرینهای gliding تاندون، و استفاده از آتل مچ به همراه داروهای غیر-استروئیدی ضد-التهابی. سه مطالعه LLLT را به عنوان بخشی از چندین مداخله مقایسه کردند. خطر سوگیری (bias) بین مطالعات متفاوت بود، اما در اغلب حیطههای بررسی شده در اکثر مطالعات، بالا یا نامشخص بود. اکثر مطالعات کوچک بودند، و رخدادهای کمی داشتند، و تخمینهای اثرگذاری به طور کلی غیر-دقیق و ناسازگار بودند؛ ترکیب این عوامل باعث شد که کیفیت شواهد را برای اکثر پیامدها به صورت بسیار پائین، یا پائین دستهبندی کنیم.
در پیگیری کوتاه-مدت (کمتر از سه ماه)، شواهد با کیفیت بسیار پائینی برای نشان دادن تاثیر LLLT بر CTS نسبت به دارونما برای پیامد اولیه یعنی نمره شدت نشانه (امتیاز 1 تا 5، امتیاز بیشتر وخامت بیشتری را نشان میدهد؛ MD: -0.36؛ 95% CI؛ 0.78- تا تا 0.06-) یا مقیاس وضعیت عملکردی (امتیاز 1 تا 5، امتیاز بالاتر ناتوانی بیشتری را نشان میدهد، MD: -0.56؛ 95% CI؛ 1.03- تا 0.09-) وجود داشت. در پیگیری کوتاه-مدت (کمتر از سه ماه)، ما مطمئن نیستیم که LLLT باعث بهبودی بیشتری نسبت به دارونما در مقیاس آنالوگ بصری (VAS) درد (امتیاز 0 تا 10، امتیاز بیشتر وخامت بیشتری را نشان میدهد؛ MD: -1.47؛ 95% CI؛ 2.36- تا 0.58-) و جنبههای مختلف مطالعات هدایت عصب (تاخیر عصب حرکتی: امتیاز بیشتر، وخامت بیشتری را نشان میدهد؛ MD: -0.09 میلیثانیه؛ 95% CI؛ 0.16- تا 0.03-؛ طیف 3.1 میلیثانیه تا 4.99 میلیثانیه؛ تاخیر عصب حسی: MD: -0.10 میلیثانیه؛ 95% CI؛ 0.15- تا 0.06-؛ طیف: 1.8 تا تا 3.9 میلیثانیه) میشود یا خیر، زیرا کیفیت شواهد بسیار پائین بود. در پیگیری کوتاه-مدت، LLLT در مقایسه با دارونما، ممکن است کمی قدرت گرفتن (MD: 2.58 کیلوگرم؛ 95% CI؛ 1.22 تا 3.95؛ طیف 14.2 تا 25.23 کیلوگرم) و قدرت نیشگون گرفتن انگشت (MD: 0.94 کیلوگرم؛ 95% CI؛ 0.43 تا 1.44؛ طیف 4.35 تا 5.7 کیلوگرم) را بهبود ببخشد؛ اما، کیفیت شواهد پائین بود. همانطور که قبلا نیز منتشر شده، فقط نتایج درد VAS و قدرت نیشگون گرفتن انگشت دارای حداقل تفاوت بالینی مهم (minimal clinically important difference; MCID) بودند.
در مورد تاثیر LLLT در مقایسه با اولتراسوند در پیگیری کوتاه-مدت برای بهبود درد در VAS (MD: 2.81؛ 95% CI؛ 1.21 تا 4.40) و تاخیر عصب حرکتی (MD: 0.61 میلیثانیه؛ 95% CI؛ 0.27 تا 0.95) نامطمئن هستیم، به دلیل اینکه کیفیت شواهد بسیار پائین بود. LLLT در مقایسه با اولتراسوند در پیگیری کوتاه-مدت، ممکن است باعث بهبودی کمتری در قدرت نیشگون گرفتن انگشت (MD: -0.71 کیلوگرم؛ 95% CI؛ 0.94- تا 0.49-) و دامنه عصب حرکتی (MD: -1.90 میلیولت؛ 95% CI؛ 3.63- تا 0.18-؛ طیف: 7.10 میلیولت تا 9.70 میلیولت) میشود؛ اما، کیفیت شواهد پائین بود.
شواهد کافی برای بررسی مزایای طولانیمدت LLLT در برابر دارونما یا اولتراسوند وجود نداشت. شواهد کافی برای نشان دادن اینکه LLLT در مدیریت CTS نسبت به دیگر اقدامات غیر-جراحی بهتر یا بدتر است، وجود ندارد. برای همه پیامدها، درون دیگر مقایسهها، کیفیت شواهد بسیار پائین بود.
شواهد کافی برای بررسی حوادث جانبی وجود ندارد، به دلیل اینکه فقط یک مطالعه این پیامد را گزارش کرده است.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.