سوال مطالعه مروری
هدف این مرور این بود که بدانیم افزودن شیمیدرمانی بر پایه تاکسان (taxane-based chemotherapy) به هورموندرمانی پیامدها را در مردان مبتلا به سرطان پروستات متاستاتیک حساس به هورمون بهبود میدهد یا خیر. برای پاسخ به این سوال، تمامی مطالعات مرتبط را گردآوری و تجزیهوتحلیل کردیم و سه مطالعه را به دست آوردیم.
پیشینه
تقریبا 16% از مردانی که سرطان پروستات در آنها تشخیص داده میشود، در زمان تشخیص دچار متاستاز خواهند بود. به علاوه، 15% تا 30% دیگر مردان پس از دریافت درمان اولیه، مجددا مبتلا به همین بیماری خواهند شد. هورموندرمانی (داروهایی برای کاهش سطح هورمونهای مردانه) اولین درمان برای سرطان پیشرفته بوده، اما این روش بیماری را بهبود نمیدهد و نهایتا سرطان مجددا عود میکند. اخیرا مطالعات، اثربخشی شیمیدرمانی (مواد شیمیایی که سلولهای سرطانی را میکشند) را در مراحل اولیه بیماری، روی بهبود عملکرد بیماران مورد توجه قرار دادهاند.
ویژگیهای مطالعه
شواهد تا آگوست 2018 بهروز است. سه مطالعه (به ویژه کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده) را با مجموع 2261 نفر به دست آوردیم. مطالعات دوستاکسل (docetaxel) (داروی ضد-سرطان) و هورموندرمانی را با هورموندرمانی به تنهایی مقایسه کرده بودند.
نتایج کلیدی
شیمیدرمانی بر پایه تاکسان علاوه بر هورموندرمانی احتمالا بقای کل و بقای مربوط به سرطان را بهبود داده و پیشرفت بیماری را کاهش میدهد. همچنین ممکن است بهبودی کوچک اما غیر-مهمی در کیفیت زندگی در 12 ماه وجود داشته باشد. همچنین ممکن است زمانی که افراد با شیمیدرمانی بر پایه تاکسان درمان میشوند، عوارض جانبی افزایش یابند.
قطعیت شواهد
قطعیت شواهد را برای زمان طی شده تا مرگومیر به هر علتی (time-to-death from any cause)، خطر مرگومیر مربوط به سرطان پروستات و زمان طی شده تا پیشرفت بیماری را در سطح متوسط ارزیابی کردیم. بدین معنی که تخمینهای ما احتمالا نزدیک به حقیقت هستند، اما محدودیتهایی در مطالعات وجود داشتند که اطمینان ما را به این نتایج کاهش میدهند. قطعیت شواهد برای حوادث جانبی (عوارض جانبی) درجه III و V، حوادث جانبی از تمام درجات، توقف درمان از سوی افراد به دلیل بروز حوادث جانبی و کیفیت زندگی، پائین بود. بدین معنی که تاثیر حقیقی درمان ممکن است به دلیل محدودیتها در این مطالعات و عدم دقت (تنوع در تخمینها) به طور قابل توجهی متفاوت از آن چیزی باشد که این مرور نشان میدهد.
افزودن زودهنگام شیمیدرمانی (درون 120 روز از آغاز ADT) بر پایه تاکسان به ADT برای سرطان پروستات حساس به هورمون در مقایسه با ADT به تنهایی، احتمالا بقای کل و بقای مخصوص بیماری را افزایش داده و پیشرفت بیماری را به تاخیر میاندازد. سمیّت در روش شیمیدرمانی بر پایه تاکسان در ترکیب با ADT ممکن است افزایش یابد. همچنین ممکن است در روش شیمیدرمانی بر پایه تاکسان و ADT بهبودی کوچک اما غیر-مهمی به لحاظ بالینی در کیفیت زندگی در 12 ماه وجود داشته باشد.
درمان سرطان پروستات در طول دهه اخیر پیشرفت قابل توجهی داشته است. گزارش شده که تعدادی از عوامل، شامل دوستاکسل (docetaxel)، کابازیتاکسل (cabazitaxel)، آبیراترون استات (abiraterone acetate)، انزالوتامید (enzalutamide) و سپیلووسل- T؛ (sipuleucel-T)، پیامدها را در مردان مبتلا به بیماری مقاوم به اخته کردن (castration-resistant disease) بهبود داده و استفاده از آنها برای سرطان پروستات حساس در برابر هورمون (hormone-sensitive prostate cancer) در حال بررسی است.
بررسی تاثیرات درمان زودهنگام شیمیدرمانی-هورموندرمانی (chemohormonal therapy) بر پایه تاکسان (taxane-based) بر سرطان پروستات متاستاتیک حساس به هورمون که به تازگی تشخیص داده شده است.
تا 10 آگوست 2018 در بانکهای اطلاعاتی متعددی (کتابخانه کاکرین؛ MEDLINE؛ Embase؛ Scopus؛ Google Scholar و Web of Science)، پایگاههای ثبت کارآزماییها، سایر مآخذ منابع علمی خاکستری و مجموعه مقالات کنفرانس جستوجو کردیم. هیچ محدودیتی را از نظر زبان یا وضعیت نشر اعمال نکردیم.
ما کارآزماییهای تصادفیسازی یا شبه-تصادفیسازی و کنترل شده را وارد مرور کردیم که در آنها شرکتکنندگان تحت درمان با شیمیدرمانی بر پایه تاکسان با درمان سیستمیک محرومیت از آندروژن (androgen deprivation therapy; ADT) درون 120 روز از شروع ADT در برابر ADT به تنهایی در زمان تشخیص بیماری متاستاتیک قرار گرفته بودند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم به دستهبندی مطالعات و استخراج دادهها از مطالعات وارد شده در این مرور اقدام کردند. با استفاده از مدل اثرات تصادفی (random-effects model) تجزیهوتحلیلهای آماری را انجام دادیم. کیفیت شواهد را بر اساس رویکرد درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) ارزیابی کردیم.
جستوجوی ما منجر به شناسایی سه مطالعه شامل 2261 شرکتکننده شد که به صورت تصادفی برای دریافت ADT به تنهایی یا شیمیدرمانی بر پایه تاکسان با دوز 75 میلیگرم به ازای هر متر مربع از سطح بدن با فواصل زمانی سه هفتهای برای شش یا نه دوره به علاوه ADT، تقسیم شده بودند.
پیامدهای اولیه
درمان زودهنگام با شیمیدرمانی بر پایه تاکسان بهعلاوه ADT احتمالا مرگومیر به هر علتی را در مقایسه با ADT به تنهایی کاهش میدهد (نسبت خطر (HR): 0.77؛ %95 فاصله اطمینان (CI)؛ 0.68 تا 0.87؛ شواهد با قطعیت متوسط)؛ این درمان منجر به 94 مورد مرگومیر کمتر به ازای هر 1000 مرد خواهد شد (%95 CI؛ 51 تا 137 مورد مرگومیر کمتر). قطعیت شواهد را به دلیل محدودیتهای مطالعه مرتبط با سوگیری (bias) بالقوه عملکرد در سطح پائین ارزیابی کردیم. بر مبنای نتایج به دست آمده از یک مطالعه با 375 شرکتکننده، افزودن شیمیدرمانی بر پایه تاکسان به ADT ممکن است بروز حوادث جانبی درجه III و V را در مقایسه با ADT به تنهایی افزایش دهد (RR: 2.98؛ 95% CI؛ 2.19 تا 4.04؛ شواهد با قطعیت پائین)؛ این درمان منجر به بروز 405 حادثه جانبی درجه III و V به ازای هر 1000 مرد میشود (%95 CI؛ 243 تا 621 رویداد بیشتر). قطعیت شواهد را به دلیل محدودیتهای مطالعه و عدم دقت (imprecision) در سطح پائین ارزیابی کردیم.
پیامدهای ثانویه
شیمیدرمانی زودهنگام بر پایه تاکسان به علاوه ADT احتمالا خطر مرگومیر مرتبط با سرطان پروستات را کاهش میدهد (RR: 0.79؛ 95% CI؛ 0.70 تا 0.89؛ شواهد با قطعیت متوسط). قطعیت شواهد را به دلیل محدودیتهای مطالعه ناشی از سوگیری بالقوه عملکرد و تشخیص در سطح پائین ارزیابی شدند. افزودن شیمیدرمانی بر پایه تاکسان در مقایسه با ADT به تنهایی، احتمالا پیشرفت بیماری را کاهش میدهد (HR: 0.63؛ 95% CI؛ 0.56 تا 0.71؛ شواهد با قطعیت متوسط). قطعیت شواهد را به دلیل محدودیتهای مطالعه ناشی از سوگیری بالقوه عملکرد در سطح پائین ارزیابی کردیم. افزودن شیمیدرمانی بر پایه تاکسان به ADT ممکن است به دلیل بروز حوادث جانبی، منجر به افزایش قابل توجهی در خطر توقف درمان شود (RR: 79.41؛ 95% CI؛ 4.92 تا 1282.78؛ شواهد با قطعیت پائین). قطعیت شواهد را به دلیل محدودیتهای مطالعه و عدم دقت (imprecision) در سطح پائین ارزیابی کردیم. این تخمین از مطالعه مجزایی بود که هیچ رویدادی در بازوی کنترل آن وجود نداشت، در حالی که نرخ توقف درمان در بازوی مداخله آن 20% بود. شیمیدرمانی بر پایه تاکسان ممکن است وقوع حوادث جانبی از هر درجه را افزایش دهد (RR: 1.11؛ 95% CI؛ 1.06 تا 1.17؛ شواهد با قطعیت پائین). ارزیابی خود از قطعیت شواهد را به دلیل وجود محدودیتهای جدی در مطالعه کاهش دادیم. ممکن است درمان ترکیبی با بهبودی کوچکی در کیفیت زندگی در 12 ماه توام باشد که ممکن است به لحاظ بالینی مهم تلقی نشود (تفاوت میانگین (MD): 2.85 روی مقیاس ارزیابی کارکردی درمان سرطان پروستات (Functional Assessment of Cancer Therapy—Prostate scale)؛ 95% CI؛ 0.13 بالاتر تا 5.57 بالاتر؛ شواهد با قطعیت پائین). قطعیت شواهد را به دلیل محدودیتهای مطالعه ناشی از سوگیری بالقوه عملکرد، تشخیص و ریزش نمونه (attrition bias) در سطح پائین ارزیابی کردیم.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.