هدف این مطالعه مروری چه بود؟

هدف از این مرور کاکرین، ارزیابی تاثیرات مدیریت یکپارچه مورد بیماری در سطح جامعه (integrated community case management; iCCM) برای کودکان زیر پنج سال در کشورهایی با سطح درآمد پائین و متوسط بود. نویسندگان مرور تمام مطالعات مرتبط را برای پاسخ به این سوال گردآوری و تجزیه‌و‌تحلیل کرده و هفت مطالعه را یافتند.

پیام‌های کلیدی

iCCM در مقایسه با خدمات تسهیلاتی معمول، احتمالا تعداد والدینی را که به دنبال دریافت مراقبت از یک کارمند بخش مراقبت سلامت هستند، افزایش می‌دهد. اما نمی‌دانیم که کودکان بیشتری درمان صحیح دریافت می‌کنند یا خیر، و این ممکن است تاثیری بر تعداد کودکانی که فوت می‌کنند، نداشته باشد.

در این مرور چه موضوعی بررسی شد؟

سالانه، بیش از پنج میلیون کودک پیش از رسیدن به سن پنج سالگی می‌میرند. بیشتر این کودکان در کشورهای جنوب صحرای آفریقا یا آسیای مرکزی و جنوبی زندگی می‌کنند. بسیاری از این کودکان مبتلا به بیماری‌های عفونی از جمله پنومونی و اسهال بوده؛ و از مالاریا و سوءتغذیه فوت می‌کنند. و بسیاری از کودکان همزمان بیش از یکی از این بیماری‌ها را دارند. این کودکان همیشه به راحتی به خدمات مراقبت سلامت دسترسی ندارند.

برای رفع این مشکلات، سازمان جهانی بهداشت، صندوق کودکان ملل متحد (United Nations Children's Fund; UNICEF) و دیگر سازمان‌ها، رویکردی را ابداع کرده‌اند که تحت عنوان iCCM شناخته می‌شود. این رویکرد بر کودکان زیر پنج سالی متمرکز است که در مناطق روستایی و صعب‌العبور زندگی می‌کنند. آنها خدماتی را از کارکنان مراقبت سلامت غیر-متخصص مستقر در سطح جامعه، خارج از مراکز مراقبت سلامت، دریافت می‌کنند.

سه مولفه اصلی برای iCCM وجود دارند:

- کارکنان مراقبت ‎سلامت غیر-متخصص آموزش دیده‌اند تا سلامت کودکان را ارزیابی کنند، خدمات مربوط به بیماری‌های شایع دوران کودکی را ارائه دهند و در صورت لزوم کودکان را به مراکز مراقبت سلامت ارجاع دهند. (کارمند مراقبت سلامت غیر-متخصص، فردی غیر-متخصص است که برای ارائه خدمات مراقبت سلامت آموزش دیده اما یک متخصص سلامت نیست.)

- سیستم‌هایی برای اطمینان از دسترسی خوب کارکنان مراقبت سلامت غیر-متخصص به تجهیزات، نظارت منظم و ارجاع آسان کودکان به مراکز مراقبت سلامت ایجاد شده‌اند.

- خانواده‌ها و جوامع ارتباطات و اطلاعاتی را در مورد روش‌های خوب سلامت و تغذیه دریافت می‌کنند.

نتایج اصلی این مرور چه بود؟

نویسندگان این مرور هفت مطالعه مرتبط را پیدا کردند. شش مطالعه در کشورهای جنوب صحرای آفریقا و یک مطالعه در جنوب آسیا به اجرا درآمدند. برخی از مطالعات محیط‌هایی را که دارای iCCM بودند با محیط‌هایی مقایسه کردند که فقط امکانات مراقبت سلامت معمول را در اختیار داشتند. برخی از مطالعات دیگر به مقایسه محیط‌های دارای iCCM با مواردی پرداختند که فقط دارای امکانات مراقبت سلامت معمول و نیز مدیریت مبتنی بر جامعه برای مالاریا بودند.

iCCM در مقایسه با خدمات تسهیلاتی معمول:

- احتمالا تعداد والدینی را که به دنبال دریافت مراقبت از یک کارمند بخش مراقبت سلامت هستند، در زمانی که فرزندانشان مبتلا به بیماری‌های شایع دوران کودکی است، افزایش می‌دهد.

- ما نمی‌دانیم کودکان بیشتری درمان صحیح را برای بیماری‌های دوران کودکی دریافت می‌کنند یا خیر، زیرا قطعیت شواهد بسیار پائین بود.

- ممکن است هیچ تاثیری بر تعداد کودکان تازه متولد شده‌ای که می‌میرند، نداشته باشد.

- ما نمی‌دانیم چه تاثیری بر تعداد نوزادان و کودکان زیر پنج سالی دارد که می‌میرند.

- ما نمی‌دانیم چه تاثیری بر کیفیت مراقبت، عوارض جانبی یا تعداد کودکانی دارد که به مراکز مراقبت سلامت مراجعه می‌کنند، زیرا مطالعات مذکور این موارد را اندازه‌گیری نکردند.

وقتی iCCM با خدمات تسهیلاتی معمول به علاوه مدیریت مبتنی بر جامعه برای مالاریا مقایسه شد:

- احتمالا هیچ تاثیری بر تعداد والدینی ندارد که در زمانی که فرزندان‌شان مبتلا به بیماری‌های شایع دوران کودکی هستند، به دنبال دریافت مراقبت از یک کارمند بخش مراقبت سلامت می‌گردند.

- ما نمی‌دانیم کودکان بیشتری درمان صحیح را برای بیماری‌های دوران کودکی دریافت می‌کنند یا خیر، زیرا قطعیت شواهد بسیار پائین بود.

- ما نمی‌دانیم چه تاثیری بر تعداد کودکانی دارد که فوت می‌کنند.

- ما نمی‌دانیم چه تاثیری بر کیفیت مراقبت، عوارض جانبی یا تعداد کودکانی دارد که به مراکز مراقبت سلامت مراجعه می‌کنند، زیرا مطالعات مذکور این موارد را اندازه‌گیری نکردند.

این مرور تا چه زمانی به‌روز است؟

نویسندگان مرور به دنبال مطالعاتی گشتند که تا 7 نوامبر 2019 منتشر شدند.