موضوع چیست؟
دیالیز صفاقی (peritoneal dialysis; PD) روش اثبات شده‌ای در درمان جایگزینی کلیه با استفاده از غشای صفاقی (پوشش داخلی شکم) خود بیمار به عنوان فیلتری برای دیالیز است. به‌طور مرسوم، شروع PD به مدت 2 هفته پس از جایگذاری کاتتر PD به تأخیر می‌افتد تا به زخم فرصت بهبودی داده شود. با این حال، برخی از بیماران نیاز به دیالیز فوری دارند و نمی‌توانند تا 2 هفته صبر کنند. به منظور اجتناب از پروسیجر اضافی قرار دادن کاتتر برای انجام همودیالیز (haemodialysis; HD) در بیماران PD، مطالعاتی وجود دارد که شروع موفقیت‌آمیز PD را به صورت فوری ظرف 2 هفته از قرار دادن کاتتر PD گزارش کرده‌اند. این مرور پیامدهای بیماران PD را که PD را فورا آغاز کردند با آن دسته از بیماران HD مقایسه کرد که دیالیز را با استفاده از کاتتر شروع کردند.
ما چه کاری را انجام دادیم؟
یک مرور سیستمیک را انجام دادیم تا مزایا و مضرات شروع فوری PD (اغلب طی 2 هفته از قرار دادن کاتتر PD) را در مقابل شروع HD با استفاده از یک کاتتر دیالیز در بیماران مبتلا به بیماری مزمن کلیه بررسی کنیم.
ما چه چیزی را پیدا کردیم؟
ما 7 مطالعه (991 شرکت‌کننده) را در زمینه مقایسه خطرات و مزایای شروع فوری دیالیز صفاقی و همودیالیز با استفاده از کاتتر شناسایی کردیم. ما دریافتیم که بیماران دریافت کننده PD فوری در مقایسه با بیمارانی که تحت HD با استفاده از کاتتر دیالیز قرار گرفتند، ممکن است با خطر کمتری از عفونت جریان خون (وجود باکتری در خون) روبه‌رو شوند. تفاوت در خطرات ابتلا به دیگر عوارض عفونی و عوارض مکانیکی کاتتر دیالیز، یا پایداری در نوع اصلی درمان دیالیز (PD یا HD) بین دو روش دیالیز نامشخص بود.
نتیجه‌گیری‌ها
بیماران تحت PD ممکن است در مقایسه با بیماران تحت HD با استفاده از کاتتر، خطر کمتری را از عفونت جریان خون خود داشته باشند. با این حال، مشخص نیست که تفاوتی در دیگر عوارض مربوط به عفونت یا مرتبط با کاتتر، توانایی باقی ماندن روی همان نوع درمان دیالیز، و بقای بیمار بین PD فوری و HD با استفاده از کاتتر، وجود دارد یا خیر.
شروع فوری PD در مقایسه با HD آغاز شده با CVC ممکن است خطر باکتریمی را کاهش دهد و اثرات نامطمئنی بر دیگر عوارض دیالیز و تکنیک و بقای بیمار داشت. خلاصه آنکه، مطالعات بسیار کمی وجود دارند که مستقیما پیامدهای PD با شروع فوری و آغاز HD را با استفاده از CVC برای بیماران مبتلا به CKD که نیاز به فوری دیالیز دارند، مقایسه کرده باشند. این شکاف شواهد باید در مطالعات آینده رفع شود.
بیماران مبتلا به بیماری مزمن کلیه (chronic kidney disease; CKD) که نیاز به شروع فوری دیالیز داشته اما دسترسی دائمی دیالیز را ندارند، به‌طور مرسوم همودیالیز (haemodialysis; HD) را با استفاده از کاتتر وریدی مرکزی (central venous catheter; CVC) آغاز می‌کنند. با این حال، چندین مطالعه گزارش کرده‌اند که شروع فوری دیالیز صفاقی (peritoneal dialysis; PD) یک گزینه جایگزین مناسب برای چنین بیمارانی است.
هدف این مرور، بررسی مزایا و آسیب‌های PD با شروع فوری در مقایسه با آغاز HD با استفاده از CVC در بزرگسالان و کودکان مبتلا به CKD بود که نیاز به درمان طولانی-مدت جایگزینی کلیه دارند.
پایگاه ثبت مطالعات گروه کلیه و پیوند در کاکرین را تا 25 می 2020 برای یافتن کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) از طریق تماس با متخصص اطلاعات و با استفاده از اصطلاحات جست‌وجوی مرتبط با این مرور، جست‌وجو کردیم. مطالعات در پایگاه ثبت از طریق جست‌وجو در CENTRAL؛ MEDLINE؛ و EMBASE؛ مجموعه مقالات کنفرانس؛ پورتال جست‌وجوی پایگاه ثبت بین‌المللی کارآزمایی‌های بالینی (ICTRP) و ClinicalTrials.gov شناسایی شدند.
برای کارآزمایی‌های غیر-تصادفی‌سازی و کنترل شده، MEDLINE (OVID) (1946 تا 11 فوریه 2020) و EMBASE (OVID) (1980 تا 11 فوریه 2020) جست‌وجو شدند.
تمام کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده، شبه-RCTها و غیر-RCTها که به مقایسه PD با شروع فوری با آغاز HD با استفاده از CVC پرداختند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم داده‌ها را استخراج و کیفیت کارآزمایی‌ها را ارزیابی کردند. اطلاعات تکمیلی از محققان اصلی به دست آمد. تخمین‌های اثرگذاری با استفاده از مدل اثرات تصادفی آنالیز شده و نتایج به صورت خطر نسبی (RR) با 95% فاصله اطمینان (CI) ارائه شدند. از چارچوب درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) برای قضاوت در مورد قطعیت شواهد برای هر پیامد استفاده شد.
به‌طور کلی، هفت مطالعه مشاهده‌ای (991 شرکت‌کننده) وارد شدند: سه مطالعه کوهورت آینده‌نگر و چهار مطالعه کوهورت گذشته‌نگر. همه پیامدها به جز یک مورد (باکتریمی (bacteraemia)) با قطعیت بسیار پائین درجه‌بندی شدند زیرا همه مطالعات وارد شده از نوع مشاهده‌ای بوده و تعداد اندکی را از رویدادها گزارش کردند که منجر به عدم دقت، و ناسازگاری یافته‌ها شد. PD با شروع فوری ممکن است بروز باکتریمی مرتبط با کاتتر را در مقایسه با HD آغاز شده با CVC کاهش دهد (2 مطالعه، 301 شرکت‌کننده: RR: 0.13؛ 95% CI؛ 0.04 تا 0.41؛ I2 = 0%؛ شواهد با قطعیت پائین)، یعنی وقوع 131 مورد کمتر از اپیزودهای باکتریمی در هر 1000 مورد (95% CI؛ 89 تا 145 مورد کمتر). PD با شروع فوری در مقایسه با HD که با استفاده از CVC آغاز شود، تأثیرات نامشخصی بر خطر پریتونیت (2 مطالعه، 301 شرکت‌کننده: RR: 1.78؛ 95% CI؛ 0.23 تا 13.62؛ I2 = 0%؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین)، عفونت محل خروجی/تونل (1 مطالعه، 419 شرکت‌کننده: RR: 3.99؛ 95% CI؛ 1.2 تا 12.05؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین)، خونریزی در محل خروجی (1 مطالعه، 178 شرکت‌کننده: RR: 0.12؛ 95% CI؛ 0.01 تا 2.33؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین)، اختلال عملکرد کاتتر (2 مطالعه، 597 شرکت‌کننده: RR: 0.26؛ 95% CI؛ 0.07 تا 0.91؛ I2 = 66%؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین)، نیاز به تنظیم مجدد کاتتر (2 مطالعه؛ 225 شرکت‌کننده: RR: 0.13؛ 95% CI؛ 0.00 تا 18.61؛ I2 = 92%؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین)، ماندگاری تکنیک (1 مطالعه، 123 شرکت‌کننده: RR: 1.18؛ 95% CI؛ 0.87 تا 1.61؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین)، یا بقای بیمار (5 مطالعه، 820 شرکت‌کننده؛ RR: 0.68؛ 95% CI؛ 0.44 تا 1.07؛ I2 = 0%؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین) دارد. دو مطالعه با استفاده از روش‌های اندازه‌گیری برای بستری شدن در بیمارستان، گزارش کردند که میزان بستری در بیمارستان بین دو نوع مداخله مشابه بود، هرچند که یک مطالعه نرخ بالاتر بستری را با HD با استفاده از کاتتر در مقایسه با PD با شروع فوری نشان داد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.