پیشینه
استعمال دخانیات، خطر ابتلا را به بیماریهای التهابی مفصلی (IJDs) مانند آرتریت روماتوئید، که در آن مفاصل بهطور پیشروندهای توسط سیستم ایمنی بدن آسیب میبینند، افزایش میدهد. سیگار کشیدن نیز ممکن است علائم این بیماریها را بدتر کند. این مرور به بررسی این موضوع پرداخت که آیا برنامههای حمایتی که به افراد سیگاری مبتلا به IJDها کمک میکنند تا سیگار را ترک کنند، در واقع منجر به ترک و کاهش التهاب در مفاصل و قسمتهای دیگر بدن میشوند یا خیر. التهاب ناشی از این بیماریها میتواند منجر به حمله قلبی و سکته مغزی شود، و افراد مبتلا به IJD در معرض خطر بالاتری قرار دارند.
ویژگیهای مطالعه
ما منابع علمی را در اکتبر 2018 جستوجو کردیم. ما دو مطالعه را با مجموع 57 فرد بزرگسال سیگاری - هم مردان و هم زنان - مبتلا به آرتریت روماتوئید وارد کردیم. یکی از مطالعات، یک مداخله را برای کمک به افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید برای ترک سیگار مورد بررسی قرار داد. این مطالعه فقط افراد سیگاری را به کار گرفت و بهطور ویژه، برنامه توقف سیگار کشیدن را با یک برنامه استاندارد کمتر تهاجمی برای توقف سیگار کشیدن مقایسه کرد. مطالعه دیگر یک مداخله را برای کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و سکته مغزی در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید بررسی کرد. محققان، افراد غیرسیگاری و افراد سیگاری را به کار گرفتند و این برنامه را با یک جزوه اطلاعاتی کوتاه و مختصر درباره خطرات بیماریهای قلبی مقایسه کردند. هر دو مطالعه شرکتکنندگان مطالعه را به مدت شش ماه پیگیری کردند.
این مطالعات توسط فلوشیپ پژوهش در آموزش مرکز تحقیقات آرتریت انگلستان (Arthritis Research UK Educational Research Fellowship)، مرکز تحقیقات آرتریت انگلستان، شورای تحقیقات سلامت نیوزیلند (New Zealand Health Research Council)، مرکز تحقیقات آرتریت نیوزیلند (Arthritis New Zealand)، و صندوق تحقیقاتی دانشگاه اوتاگو (University of Otago Research Fund) حمایت مالی دریافت کردند.
نتایج کلیدی
هیچ یک از دو مطالعه وارد شده نشان ندادند که مداخلات تهاجمیتر و تخصصیتر نسبت به مداخلات کمتر تهاجمی و عمومی ارائه شده به افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید میتوانند به افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید بیشتری کمک کنند تا سیگار کشیدن را ترک کنند. فقط یکی از مطالعات، ایمنی برنامه مورد استفاده را برای توقف سیگار کشیدن گزارش کرد. عوارض جانبی بسیار کمی مربوط به استفاده از درمان جایگزینی نیکوتین گزارش شد، و هیچ یک از این عوارض جدی نبودند. در نتیجه، ما نمیدانیم که آیا کمک به افراد مبتلا به آرتریت التهابی، بیماری آنها را بهبود میبخشد یا خیر.
کیفیت شواهد
ما کیفیت کلی مطالعات وارد شده را بسیار پایین رتبهبندی کردیم، زیرا مطالعات بسیار اندک و شامل شرکتکنندگان محدودی بود؛ فقط یکی از مطالعات یک مداخله را آزمایش کرد که به طور خاص سعی در کمک به افراد برای ترک سیگار داشت و این احتمال وجود دارد که افرادی که مداخله تهاجمی را دریافت کردهاند، بیشتر احتمال داشته باشند به اشتباه ترک سیگار را گزارش دهند در حالی که در واقع آنها سیگار کشیدن را ترک نکردهاند. در نتیجه، برای آزمایش برنامههای ترک سیگار در افراد مبتلا به IJD، مطالعات بزرگ بیشتری باید انجام شود. محققان باید اطمینان حاصل کنند که آنها این موضوع را اندازهگیری کردهاند که علائم IJD در افراد بهبود مییابد یا خیر و باید تایید کنند که افراد سیگار کشیدن را متوقف کردهاند یا خیر.
ما پژوهشهای بسیار اندکی را پیدا کردیم که اثربخشی مداخلات ترک سیگار را به ویژه در افراد مبتلا به IJD مورد بررسی قرار دادند. مطالعات وارد شده به دلیل عدم دقت، خطر سوگیری (bias)، و غیرمستقیم بودن محدود شدند. هیچ یک از مطالعات وارد شده به بررسی این موضوع نپرداختند که مداخله ترک سیگار منجر به کاهش فعالیت بیماری میان افراد مبتلا به IJD میشود یا خیر. انجام مطالعات با کیفیت بالا و دارای توان کافی، ضروری هستند. به طور خاص، محققان باید اطمینان حاصل کنند که آنها علاوه بر ترک بلندمدت سیگار، نشانگرهای بیماری و کیفیت زندگی را نیز اندازهگیری میکنند.
بیماریهای التهابی مزمن مفصلی (IJDs)، 1% تا 2% از جمعیت کشورهای توسعه یافته را تحت تاثیر قرار میدهد. IJDها شامل آرتریت روماتوئید (RA؛ rheumatoid arthritis)، اﺳﭙﻮﻧﺪﻳﻠﻴﺖ اﻧﻜﻴﻠﻮزان (AS؛ ankylosing spondylitis)، آرتریت پسوریاتیک (PsA؛ psoriatic arthritis)، و سایر اشکال اسپوندیلوآرتریت (SpA؛ spondyloarthritis) هستند. استعمال دخانیات عامل خطر محیطی قابل توجهی برای ابتلا به IJDها به شمار میرود. نشانههایی وجود دارد که نشان میدهد سیگار کشیدن منجر به تشدید علائم و بدتر شدن پیامدهای بیماری میشود.
هدف از این مرور، بررسی شواهد تاثیر مداخلات ترک سیگار بر ترک سیگار و فعالیت بیماری در افراد سیگاری مبتلا به IJD بود.
ما به جستوجو در پایگاه ثبت تخصصی گروه اعتیاد به دخانیات در کاکرین؛ پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL)، کتابخانه کاکرین؛ PubMed/MEDLINE؛ Embase؛ PsycINFO؛ Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literature (CINAHL)؛ و سه پایگاه ثبت کارآزماییها تا اکتبر 2018 پرداختیم.
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شدهای را وارد کردیم که به بررسی هر نوع مداخله ترک سیگار برای افراد سیگاری بزرگسال مبتلا به تشخیص IJD که هر روز سیگار میکشیدند، و اندازهگیری ترک سیگار در حداقل شش ماه پس از شروع مطالعه پرداختند.
ما از روشهای استاندارد روششناسی مورد انتظار کاکرین استفاده کردیم.
ما دو مطالعه را با 57 فرد سیگاری با تشخیص آرتریت روماتوئید (RA) وارد کردیم. ما هیچ مطالعهای را شناسایی نکردیم که شامل IJDهای دیگر باشد. یک مطالعه پایلوت (pilot) به مقایسه یک مداخله ترک سیگار مختص افراد مبتلا به RA با یک مداخله ترک سیگار کمتر تهاجمی عمومی پرداخت. میانگین سنی افراد وارد شده در مطالعه 56.5 سال و دوره بیماری 7.7 سال (میانگین) بود. مطالعه دوم، تاثیرات یک مداخله هشت هفتهای آموزش شناختیرفتاری بیمار را بر خطر ابتلا به بیماریهای قلبیعروقی (CVD) در افراد مبتلا به RA بررسی کرد و این را با اطلاعات مربوط به خطر CVD به تنهایی مقایسه کرد. این مداخله، شرکتکنندگان را به بررسی رفتارهای متعدد تاثیرگذار بر خطر CVD، از جمله ترک سیگار تشویق کرد، اما فقط ترک سیگار را مورد هدف قرار نداد. میانگین سنی افراد وارد شده در مطالعه 62.2 سال (گروه مداخله) و 60.8 سال (گروه کنترل) و دوره بیماری 11.6 سال (گروه مداخله) و 14.1 سال (گروه کنترل) بود. انجام متاآنالیز دادههای مربوط به پرهیز از سیگار کشیدن که از دو مطالعه به دست آمدند، به دلیل ناهمگونی بالینی بین مداخلات مناسب نبود. هیچ یک از مطالعات به صورت جداگانه شواهدی را که نشان دهنده مزیت مداخلات مورد آزمایش باشند، ارائه نکردند. فقط یک مطالعه عوارض جانبی را گزارش کرد. این تاثیرات غیرجدی بوده، و اعداد بین بازوهای کارآزمایی قابل مقایسه بودند. هیچ یک از مطالعات، فعالیت بیماری یا هر یک از پیامدهای ثانویه از پیش تعریف شده را ارزیابی یا گزارش نکردند. بر اساس درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE)، ما قطعیت کلی شواهد را به دلیل غیرمستقیم بودن، عدم دقت، و خطر بالای سوگیری (bias) تشخیص، بسیار پایین ارزیابی کردیم.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.